Τετάρτη 24 Μαρτίου 2021

23 Δον Χουάν Ηρακλείδης (κεφ. 6γ)

Στην Μαδρίτη όπου μεταφέρεται το σκηνικό, ο Χάρμος κι η Διονυσία βρίσκουν μιαν αυλή σχεδόν διαλυμένη καθώς πατέρας Βασιλιάς και γιος Διάδοχος του ισπανικού θρόνου, ο Φίλιππος κι ο Κάρλος, τσακώνονται για την καρδιά της βασίλισσας Ισαβέλλας. Την είχαν τάξει στον Κάρλος που την ερωτεύτηκε, αλλά ο Βασιλιάς προτίμησε να την κρατήσει για τον εαυτό του καθώς την ερωτεύτηκε κι αυτός.

Μέσα σε αυτό τον χαμό, φτάνει στη Μαδρίτη ο Παλαιολόγος με νέα και ντοκουμέντα που μπορούν να βάλουν μπουρλότο στην ισπανική αυλή.

************************

κεφ. 6γ

Ο Βασιλιάς της Ισπανίας Φίλιππος κι ο γιος του και διάδοχος του θρόνου Δον Κάρλος

*** ΜΑΔΡΙΤΗ ***

Έτσι έγινε η πρόσληψή μου στην υπηρεσία του Δον Χουάν της Αυστρίας του τρομερού παιδιού της χριστιανοσύνης. Είχα ακούσει γι αυτόν αρκετές ιστορίες όμως όσα έζησα σχεδόν δεν περιγράφονται. Η αληθινή ζωή μαζί του απέχει πολύ από κάθε εξιστόρηση όσο απίθανη κι αν φανεί. Ήταν ένας θρύλος για όσους δεν τον γνώριζαν, για εκείνους όμως που τον έζησαν από κοντά ήταν κάτι περισσότερο. Σίφουνας συναισθημάτων, πράξεων και ψυχισμού είχε μιαν αυθόρμητη κι αυτοδίδακτη σοφία. Εντυπωσίαζε όσους βρίσκονταν γύρω του κι έριχνε τις γυναίκες στην αγκαλιά του με ρυθμό καταιγιστικό.

Έμεινα κοντά του δυόμιση χρόνια. Απ’ τον Μάρτιο του 1566 που ανέλαβα υπηρεσία ως το φθινόπωρο του 1568 που φύγαμε οικογενειακώς για την Βενετία. Όλον αυτόν τον καιρό τον ακολουθούσα, με την ιδιότητα του γραμματέα και λοχαγού της φρουράς του. Ζούσαμε στη Μαδρίτη και σε όλη την Ισπανία. Έγινα ο έμπιστός του και, σε κάποιες περιπτώσεις, η σκιά του. Φρόντιζα για την ζωή και την ακεραιότητά του. Φρόντιζα και για τις ερωτικές του περιπέτειες στα παρασκήνια στις οποίες είχε την τάση να εμπλέκεται.

Ο Δον Χουάν δεν είχε καμιά θέση στη σειρά διαδοχής του ισπανικού θρόνου καθώς δεν είχε τον τίτλο του «infante». Ο βασιλιάς Φίλιππος δεν τον είχε κάνει «Υψηλότατο» ώστε να παραμείνει η διαδοχή για τον γιο του Δον Κάρλος. Ίσως, όμως, αυτό να μην ήταν παρά το πρόσχημα προκειμένου να αφήνει ο Βασιλιάς τον ετεροθαλή αδελφό του χαμηλά. Δεν τον ήθελε στο ίδιο επίπεδο με την καθαυτό βασιλική οικογένεια. Ο Φίλιππος, συντηρητικός και βαθιά θρησκευόμενος, δεν είχε χωνέψει ποτέ του πώς είχε επιτρέψει ο Θεός τέτοια αδικία. Είχε δώσει στο παράνομο κι εξώγαμο παιδί όλη τη χάρη που ταίριαζε σε ένα βασιλιά. Σ’ εκείνον είχε αφήσει μόνο την φλόγα της υπεράσπισης της πίστης. Αυτός ο φιλόδοξος νεαρός καταδείκνυε, με την παρουσία του και μόνο, όλες τις δικές του βασιλικές αδυναμίες. Αυτή η ζήλια τον κατάτρωγε.

Ο Φίλιππος ήταν σοβαρός βασιλιάς, με πλήρη αίσθηση καθήκοντος κι ασκητική ζωή. Ήταν ο φανατικός καθολικός που πίστευε στην ανάγκη να αποκρουστεί ο μουσουλμανικός κίνδυνος. Πάνω από όλα, όμως, τον ένοιαζε να σβηστεί από το χάρτη η προτεσταντική αίρεση. Η νέα σταυροφορία, κατά τη γνώμη του, θα έπρεπε να στοχεύει τυπικά και μόνο προς την ανατολή. Ουσιαστικά η σταυροφορία έπρεπε να στραφεί στον βορά προς τους εξεγερμένους προτεστάντες των Κάτω Χωρών. Ο δεύτερος στόχος της θα έπρεπε να είναι οι πειρατές της Μπαρμπαριάς. Αυτοί απειλούσαν το κράτος του, στα παράλια της Ισπανίας και στις ιταλικές του κτήσεις.

Ο Φίλιππος ήθελε να επιβάλει την τάξη στον κόσμο, όμως, δεν κατάφερε να το κάνει ούτε μέσα στην οικογένειά του. Μετά από δυο γάμους σκοπιμότητας(i) ερωτεύτηκε, τελικά, την Ελισάβετ των Βαλουά(ii) που την φώναζαν χαϊδευτικά Ιζαμπέλα. Η νεαρή βασίλισσα του χάρισε δυο κόρες αλλά δεν τον έκανε ποτέ ευτυχισμένο. Και ο μόνος γιος που είχε από προηγούμενο γάμο του, ο Δον Κάρλος, δεν ήταν και πολύ σταθερός ψυχικά. Δεν είχε τις δυνατότητες για να γίνει βασιλιάς αντάξιος –έστω- του πατέρα του.

Κόντρα σε όλα αυτά ο Δον Χουάν ήταν ένα αστέρι που έλαμπε. Με την λάμψη του θάμπωνε και τον Φίλιππο, και τον Δον Κάρλος και την -Ιζαμπέλα και όλους βρίσκονταν γύρω του. Είχε κερδίσει την αγάπη και την εκτίμηση ολόκληρης της αυλής. Χωρίς να προσπαθεί ιδιαίτερα, έμπαινε στην ψυχή των ανθρώπων και δύσκολα τους απογοήτευε. Ήταν φοβερό που όλοι αναζητούσαν την εύνοιά του. Τον ερωτεύτηκε κι η Ιζαμπέλα που ήταν δυο χρόνια μεγαλύτερή του. Όταν ο Φίλιππος την παντρεύτηκε, εκείνη ήταν μόλις δεκατεσσάρων ετών μικρό παιδί. Εξαρχής την προόριζαν για σύζυγο του συνομήλικού της Δον Κάρλος και την είχαν αρραβωνιάσει μαζί του. Ο Φίλιππος, όμως, αντί να την φυλάξει για τον γιο του, προτίμησε να την κρατήσει για τον εαυτό του. Παντρεύτηκε την παιδούλα που θα παντρευόταν ο γιος του για να απολαύσει τη νεανική της ορμή και ζωντάνια. Απέκτησε αγόρια που θα αντικαθιστούσαν τον Δον Κάρλος στην διαδοχή.

Ο Φίλιππος με όλα αυτά που έκανε διάλυσε την ζωή της οικογένειάς του. Χειροτέρεψε πολύ τον ήδη διαταραγμένο Δον Κάρλος κι έκανε τη ζωή της νεαρής βασίλισσας κόλαση. Της στέρησε την εφηβική της ηλικία και την μεταχειρίστηκε άσχημα. Η μεγάλη διαφορά ηλικίας απαγόρευε κάθε επικοινωνία μεταξύ τους. Την πίεσε υπερβολικά να κάνει ένα τουλάχιστον αγόρι κι εκείνη του έκανε δυο κορίτσια. Έζησε μια θλιβερή ζωή, μέσα σε ένα συνεχές άγχος να φανεί αντάξιά του.

Ο Βασιλιάς ήταν ένας απαιτητικός άντρας κι αυστηρός πατέρας για την Ιζαμπέλα. Έπρεπε να είναι «ενάρετη» σε μια ηλικία που ζητούσε έρωτες και παιχνίδια κι η καταπίεσή της ήταν απόλυτη. Αντί να παίζει, παρίστανε αμήχανα την πρώτη κυρία της Ισπανίας. Αντί να ερωτεύεται, ονειρευόταν τα βράδια μέσα στη μοναξιά της τον Χουάν. Ήταν ανίκανη να ερωτευτεί τον προβληματικό Κάρλος ή να νιώσει το παραμικρό πάθος για τον σύζυγό της. Στον νεαρό πρίγκιπα Χουάν είδε έναν ήλιο που άναψε φωτιά στην καρδιά της. Το πάθος της ήταν ασίγαστο. Τον ήθελε παράφορα, έστω και χωρίς ανταπόδοση, παρ’ όλο που ήταν πολύ όμορφη και ποθητή γυναίκα.

Ο Χουάν δεν θέλησε ποτέ να ατιμάσει τον αδελφό του πηγαίνοντας με τη γυναίκα του. Πολλές φορές επικοινωνούσε μαζί του μέσω εμού ή της κουβερνάντας της, ή της Διονυσίας. Έφταναν γράμματα, σημειώματα, δώρα κι άλλα σημάδια από την βασίλισσα στον Δον Χουάν γεμάτα πάθος κι άκρατο πόθο. Φάκελοι ποτισμένοι με αρώματα και με τριαντάφυλλα να τους συνοδεύουν έμεναν όλα αναπάντητα! Όταν ο Χουάν χρίστηκε απ’ τον Βασιλιά Ιππότης του Χρυσόμαλλου Δέρατος, εκείνη με δυσκολία συγκρατήθηκε. Ήθελε να ξεσπάσει δημόσια και να φωνάξει τον έρωτά της γι αυτόν. Μέσ’ στην ασημένια στολή του, με τα ξανθά μακριά μαλλιά και τα γένια του, με τα λαμπερά μάτια του ήταν ένας ημίθεος. Η ολύμπια ηρεμία κι η αδιαφορία του για τις τιμές που τού γίνονταν ήταν θεϊκές. Ο Φίλιππος τον έχρισε Ιππότη με το κοφτερό σπαθί του να ακουμπάει τον ώμο του αδελφού του. Πολύ θα το ήθελε ο Βασιλιάς εκείνη τη στιγμή, να του το κάρφωνε στον λαιμό για να γλιτώσει μια και καλή. Τόσο τον ζήλευε και τον μισούσε.

Παρά τον ασκητισμό και συντηρητισμό του, ο Βασιλιάς παρέμενε φλογερός άντρας ερωτευμένος με την νεαρή Ιζαμπέλ. Τον Χουάν τον έβλεπε σαν αντίζηλο από τον οποίο είχε κιόλας νικηθεί. Ο αγώνας που δινόταν στην καρδιά της πανέμορφης και θλιμμένης βασίλισσας είχε κριθεί πολύ νωρίς.

Αντίθετα με τον Δον Χουάν, ο Δον Κάρλος, ήταν τρελά ερωτευμένος με τη θετή του μητέρα. Ο πόθος του Κάρλος για την πριγκίπισσα των Βαλουά είχε ξεκινήσει πριν ακόμα κι απ’ τους αρραβώνες τους. Την θεωρούσε δική του αγαπημένη από τα παιδικά του χρόνια και δεν την ξεπέρασε ποτέ. Όταν έμαθε ότι θα την παντρευόταν ο πατέρας του, πήρε ένα μαχαίρι και του όρμησε. Θα τον σκότωνε με τα ίδια του τα χέρια. Η σκέψη της δολοφονίας του άστοργου πατέρα, που του είχε κλέψει τα παιδικά όνειρα, δεν έφυγε ποτέ από μέσα του. Η Ιζαμπέλα τους είχε κατακάψει. Ο Φίλιππος την έβλεπε γυμνή και κολαζόταν. Την βίαζε εξαντλώντας τον πόθο του και μετά αυτοτιμωρείτο με νηστείες και προσευχές. Τον Κάρλος, ένας ώμος της γυμνός τον έφερνε σε κατάσταση τρέλας. Ο Κάρλος κράτησε κρυφό τον πόθο του για χρόνια. Τον βασάνιζε και τον άφηνε άγρυπνο τις νύχτες. Το φάντασμά της τον κυνηγούσε ακόμα και με το φως της μέρας. Όμως κάποτε ο απελπισμένος του έρωτας για την βασίλισσα μητέρα του μαθεύτηκε. Οι αυλές της Ευρώπης αναστατώθηκαν από το φοβερό σκάνδαλο!

Το καλοκαίρι του 1567 ξέσπασε η μεγάλη καταιγίδα στην ισπανική βασιλική αυλή. Ο Κάρλος, σε μια στιγμή που δεν άντεχε τη ζωή του χωρίς την Ιζαμπέλ, όρμησε στα διαμερίσματά της. Είχε μαζί της μιαν έντονη κι αποκαλυπτική κουβέντα που κατέληξε σε καυγά. Την πίεσε αφόρητα. Την ανάγκασε να τον επιπλήξει γιατί την έφερνε σε δύσκολη θέση. Τον διάλογο μάνας και γιου διέκοψε ο ίδιος ο βασιλιάς. Μπήκε στο δωμάτιό της ειδοποιημένος απ’ τον δούκα της Άλμπα, τον μυστικό σύμβουλό του. Οι φωνές τους ακούστηκαν σε ολόκληρο το παλάτι. Ο Φίλιππος, ο «συνετός» βασιλιάς, έχασε κάθε έλεγχο του εαυτού του. Νιώθοντας απατημένος ήρθε στα χέρια με τον γιο του. Η βασίλισσα είχε καταρρεύσει κι ο Κάρλος κατηγορούσε ανοιχτά τον Φίλιππο για αυταρχισμό.

Μέσ’ στον θυμό και την απελπισία του ο προβληματικός και ερωτευμένος διάδοχος, έκανε κηρύγματα φιλελευθερισμού. Ο βασιλιάς έγινε έξαλλος(iii). Έδιωξε τον Κάρλος από το παλάτι, στέλνοντάς τον αμέσως στις Κάτω Χώρες, και τσακώθηκε άγρια με την βασίλισσα. Της καταλόγιζε ότι είχε ανοίξει διάλογο με το παιδαρέλι τον γιο του. Μια ηρεμία του τρόμου επικράτησε στο παλάτι. Οι νεανικές ψυχές της Ισαβέλλας και του Κάρλος, καταπιεσμένες από έναν τυραννικό βασιλιά, υπέφεραν. Ο πόθος του Κάρλος για την Ισαβέλλα κι εκείνης για τον Χουάν δεν μπορούσαν να βρουν ησυχία.

Ο Δον Κάρλος έφυγε για τις Βρυξέλλες. Τέθηκε υπό τις διαταγές του μισητού του δούκα της Άλμπα, του Μαρκησίου ντε Πόζα. Αυτός είχε τρέξει να ανακατέψει τον βασιλιά στη συζήτησή του με την Ιζαμπέλα. Ο Μαρκήσιος πήρε την θέση του γενικού διοικητή των Κάτω Χωρών, θέση που ο Φίλιππος είχε υποσχεθεί στον Δον Κάρλος. Φυσικά, μετά από όσα είχαν γίνει κι αποκαλυφθεί δεν υπήρχε περίπτωση να τηρήσει ο πατέρας του την παλιά υπόσχεση. Παράλληλα, ο πατήρ Ντομίνγκο που ήταν εξομολόγος του Δον Κάρλος, αποκάλυψε στον βασιλιά τις σκέψεις του γιου του. Ο Κάρλος είχε δολοφονικές διαθέσεις για τον πατέρα του. Ο ιερός νόμος απαγόρευε τέτοιες αποκαλύψεις, όμως η ανάγκη για βασιλική εύνοια πρυτάνευσε για τον πάτερ Ντομίνγκο. Ο δυστυχής Δον Κάρλος απέκτησε και πιστοποιητικό φρονημάτων πατροκτόνου(iv).

Στις Κάτω χώρες όλα χειροτέρεψαν. Διωγμένος από τον Βασιλιά, χωρίς την Ισαβέλλα κι υπό επιτήρηση ο Δον Κάρλος άρχισε να σκέφτεται αλλιώς. Ο διάδοχος του θρόνου άρχισε να ονειρεύεται τη ζωή του χωρίς εμπόδια. Αν εξέλειπε ο Φίλιππος τότε αυτός θα γινόταν βασιλιάς! Η Ισαβέλλα στο πλευρό του, θα ήταν βασίλισσά του! Ο Μαρκήσιος θα εξαφανιζόταν από προσώπου γης! Θα ήταν ο ισχυρός ηγέτης του κόσμου. Η τόσο καταπιεσμένη προσωπικότητά του θα μπορούσε επί τέλους να βρει δικαίωση. Αυτές οι σκέψεις, καρφωμένες στο μυαλό του, μετέτρεπαν τα όνειρά του σε παραδείσους ή εφιάλτες. Όταν, όμως, ανακατεύτηκαν με την πολιτική τότε δεν γινόταν παρά να καταλήξουν σε συνωμοσία.

Έμαθα για την συνωμοσία με δραματικό τρόπο από τον Παλαιολόγο, όταν τον φιλοξένησα τον Σεπτέμβρη του 1567. Έδωσε τα διαπιστευτήριά του στον Δον Χουάν που χάρηκε όταν είδε τον παλιό του δάσκαλο. Ο Ιάκωβος όμως δεν είχε έρθει εδώ, έξι χρόνια μετά, για να ξαναδεί παλιούς γνωστούς. Ήταν απεσταλμένος της Ελένης, του Παππά, του Μητροφάνη που είχε γίνει Πατριάρχης, και του Καντακουζηνού. Είχε πληροφορίες για τον Δον Κάρλος και τον ισπανικό θρόνο που, στη Μαδρίτη, ήταν περιζήτητες. Τις συζητήσαμε στο σπίτι μου, εγώ η Διονυσία κι ο Ροντρίγκες και, φυσικά, ο Ιάκωβος.

«Ο Σελίμ, όταν διαδέχτηκε τον Σουλεϊμάν, θέλει να κάνει κάποιες επιτυχίες. Εξαπέλυσε επίθεση στο Αιγαίο, πήρε ακόμα και την Χίο αλλά δεν του φτάνει. Κι αφού δεν μπορούν να πάρουν τη Ρώμη, θέλουν να πάρουν την Κύπρο που είναι στα πόδια τους. Οι Βενετοί δεν μπορούν να την υπερασπιστούν αν γίνει απόβαση.»

«Σκοπεύουν να κάνουν απόβαση τώρα;» ρώτησα.

«Ο Σοκουλού, θέλει να πάρει την Κύπρο αναίμακτα για να δείξει πόσο μεγάλος πολιτικός είναι» είπε ο Ιάκωβος. «Όμως την Κύπρο την θέλει ο Νέζης για δικά του σχέδια. Ο Νέζης ήταν πανίσχυρος στις Κάτω Χώρες πριν μετακομίσει στην Πόλη. Αυτός βρήκε τον Δον Κάρλος για να τους βοηθήσει.»

«Πώς ανακατεύεται ο Δον Κάρλος;» απόρησα εγώ.

«Αυτό ήρθα να σας πω. Θα αναστατωθεί η Μαδρίτη όταν το μάθει» είπε ο Παλαιολόγος. «Ο Ινφάντες έχει χάσει τα μυαλά του. Πιστεύει πως τον θέλουν για βασιλιά στις Κάτω Χώρες. Γι αυτό ο Φίλιππος είναι ένα απλό εμπόδιο στα σχέδια του Θεού για ειρήνευση στις Κάτω Χώρες. Θέλει να βγάλει τον πατέρα του από τη μέση. Προκειμένου να το καταφέρει βρήκε για σύμμαχους τους Τούρκους, μέσω του Νέζη!»

«Μα πως;»

«Τους ζήτησε να προκαλέσουν ταραχές στο νότο της Ισπανίας ξεσηκώνοντας τους Μορίκος(v). Τους είπε να στείλουν αλγερινά πειρατικά στις ακτές της Ισπανίας για λεηλασίες. Θα απασχολήσουν τον ισπανικό στρατό και το ναυτικό κι εκείνος θα πάρει τον θρόνο από τον πατέρα του.»

«Θα πάρει τον θρόνο; Και τι είναι ο θρόνος για να τον πάρει;» απόρησε ο Ροντρίγκες.

«Πιστεύει ότι, αν ο Βασιλιάς μείνει χωρίς στρατό, μόνο με τη φρουρά του, τότε θα τον χτυπήσει εύκολα. Έχει δικούς του έμπιστους εδώ, θα έχει και τη βοήθεια των Μαυριτανών που ανήκουν στον ισπανικό στρατό. Όλοι μαζί θα κάνουν έφοδο για να συλλάβουν και να σκοτώσουν τον Βασιλιά. Θα ανεβάσουν τον διάδοχο στον θρόνο.»

«Και γιατί να τον βοηθήσουν οι Τούρκοι;»

«Γιατί κι αυτός θα τους βοηθήσει να πάρουν ειρηνικά την Κύπρο από τους Βενετούς. Αυτό είναι το σχέδιο του Νέζη που δεν μπορεί να αρνηθεί ο Σοκουλού»

«Με τους ξεσηκωμένους Μορίκος τι θα γίνει;»

«Θα τους πουλήσουν οι Τούρκοι. Θα τους αφήσουν στο έλεος του ισπανικού στρατού μόλις πάρουν την Κύπρο. Ο Δον Κάρλος, σαν βασιλιάς πλέον, θα τους τσακίσει και θα δοξαστεί σαν ελευθερωτής.» 

............... (συνεχίζεται) ... 


παραπομπές: 

i Η πρώτη γυναίκα του Φίλιππου Β’, Μαρία Εμμανουέλα (1527-1545) πριγκίπισσα της Πορτογαλίας, ήταν ξαδέλφη του και είχε πεθάνει 18 ετών κατά τη γέννηση του πρωτότοκου γιου του Κάρλος. Ο Φίλιππος ξαναπαντρεύτηκε σε ένα γάμο με πολιτικές σκοπιμότητες την Μαρία Α’ της Αγγλίας (1516-1558), διεκδικώντας έτσι και το αγγλικό στέμμα. Η Μαρία του έδωσε πραγματικά το μισό στέμμα καθώς ο Φίλιππος χρίστηκε συμβασιλέας με την σύζυγό του αλλά η ιστορία τους δεν ήταν καθόλου ρομαντική. Ο Φίλιππος και η φανατική καθολική Μαρία προσπάθησαν να επιβάλουν δια της βίας τον καθολικισμό στην Αγγλία και με μια μόνο τους πράξη σκότωσαν τριακόσιους επιφανείς Άγγλους διανοούμενους, θεολόγους, λόρδους και άλλους κατηγορούμενους για τις προτεσταντικές τους απόψεις, με αποτέλεσμα η Μαρία να αποκληθεί αιματηρή βασίλισσα και η Άγγλοι να την αποκαλούν από τότε Bloody Mary.

ii Ελισάβετ των Βαλουά αποκαλούμενη Ιζαμπέλα (1545-1568) κόρη του Ερρίκου Β’ της Γαλλίας και της Αικατερίνης των Μεδίκων, ήταν τρίτη σύζυγος του Φιλίππου Β’ στον οποίο χάρισε δύο κόρες. Πέθανε νεαρότατη, 23 ετών. Ήταν συνομήλικη με τον θετό γιο της και πρώην αρραβωνιαστικό της Δον Κάρλος και δυο χρόνια μεγαλύτερη του Δον Χουάν.

iii Στο θεατρικό έργο του Σίλερ «Δον Κάρλος» όπου καταγράφεται, ποιητική αδεία, ο έντονος διάλογος Βασιλιά-Διαδόχου, ο ποιητής βρίσκει την ευκαιρία να παραθέσει τις φιλελεύθερες απόψεις του κατά της απολυταρχίας

iv Για όλα τα γεγονότα της ισπανικής αυλής στα μέσα του 16ου αι. έχουν γραφτεί εκατοντάδες έργα ιδιαίτερα μετά τον 18ο αι. με κυριότερα και γνωστότερα εξ αυτών, ίσως, τα θεατρικά «Δον Κάρλος» του Φρίντριχ Σίλερ και «Δον Χουάν» του Νόελ Μπάϊρον καθώς και την όπερα «Δον Τζιοβάνι» του Βέρντι. Τα δύο θεατρικά είναι οι βασικότερες πηγές για τις αναφορές που γίνονται σε αυτό το βιβλίο καθώς και το βιβλίο η «Αυτοκρατορία των θαλασσών» του Ρότζερ Κρόουλυ

v Μορίκος ονομάζονταν οι Μαυριτανοί του νότου της Ισπανίας

************************

Αύριο Πέμπτη, 25η Μαρτίου, εμείς συνεχίζουμε. Στο κεφάλαιο 6 θα είμαστε πάντα και στη συνέχεια 6γ. Την Παρασκευή θα ολοκληρώσουμε το 6ο κεφάλαιο με το δ' μέρος του.