Είχαμε μείνει στο σημείο όπου η Αδελφότητα μαζεύτηκε για την 2η Συνεδρία της μετά από επτά χρόνια (1555 Αυγούστα, τώρα 1562 Ιάσιο).
Στο 4α είδαμε τα μέλη της και όσα έγιναν στο διάστημα που πέρασε. Συνεχίζεται η περιγραφή της Συνεδρίας από τον Χάρμο που κρατά και τα πρακτικά.
Το α' μέρος (την Παρασκευή) τελείωνε έτσι:
Ένας Ηρακλείδης ευτυχής, νικητής, γεμάτος ελπίδες, έκανε την έναρξη της δεύτερης συνάντησης της Αδελφότητας. Ήμασταν δώδεκα γνωστά μέλη και δύο νέα που επρόκειτο να εγκριθούν τώρα, η Σοφία κι η Χριστίνα. Για την Χριστίνα είχε ετοιμάσει τροποποιήσεις στο καταστατικό της «Αδελφότητας». Θα μπορούσαν να γίνονται μέλη της και άνθρωποι που θα μας βοηθήσαν χωρίς να είναι Έλληνες ως προς το γένος. Έκανε μια μακροσκελή αναφορά στον Διονύσιο Β’ και καλωσόρισε τα δύο νέα μέλη στη Αδελφότητα. Προχωρήσαμε στα θέματά μας με πρώτο τον απολογισμό όσων είχαν μεσολαβήσει από το 1555 μέχρι τώρα.
*******************************
Κεφ. 4β
 |
| Σφραγίδα του 1563 του Δεσπότη Ηρακλείδη, ηγεμόνα της Μολδαβίας το 1563 |
Ένας Ηρακλείδης ευτυχής, νικητής, γεμάτος ελπίδες, έκανε την έναρξη της δεύτερης συνάντησης της Αδελφότητας. Ήμασταν δώδεκα γνωστά μέλη και δύο νέα που επρόκειτο να εγκριθούν τώρα, η Σοφία κι η Χριστίνα. Για την Χριστίνα είχε ετοιμάσει τροποποιήσεις στο καταστατικό της «Αδελφότητας». Θα μπορούσαν να γίνονται μέλη της και άνθρωποι που θα μας βοηθήσαν χωρίς να είναι Έλληνες ως προς το γένος. Έκανε μια μακροσκελή αναφορά στον Διονύσιο Β’ και καλωσόρισε τα δύο νέα μέλη στη Αδελφότητα. Προχωρήσαμε στα θέματά μας με πρώτο τον απολογισμό όσων είχαν μεσολαβήσει από το 1555 μέχρι τώρα.
«Σε γενικές γραμμές όλοι έχουμε συζητήσει μεταξύ μας. Γνωρίζουμε τι συνέβη αυτά τα επτά χρόνια από τη συνάντηση της Αυγούστας. Όμως θα κάνουμε μια σφαιρική, ολοκληρωμένη ενημέρωση. Ο καθένας θα περιγράψει τα κυριότερα σημεία της δράσης του, θα πει την προοπτική του και θα δεχτεί ερωτήσεις. Έτσι θα μάθουμε όλοι τα πάντα. Επίσης και θα φωτιστούν και όποια σκοτεινά σημεία υπάρχουν ενδεχομένως στη ως τώρα πληροφόρησή μας.»
«Να ξεκαθαρίσουμε όμως με τα πιο απλά» πετάχτηκε η Ελένη. «Πώς θα σε λέμε Ιάκωβε; Με τα πολλά ονόματα και με τους τίτλους σου έχουμε μπερδευτεί.»
Γέλασαν όλοι με τον τρόπο της κι εκείνος ξεκαθάρισε.
«Για τον λαό μου και τους Βογιάρους είμαι ο Ιωάννης Α’ Ηρακλείδης. Για τους φίλους μου είμαι ο Ιάκωβος Βασιλικός. Ίσως το Ιάκωβος να μας μπερδεύει αφού τρεις εξ ημών έχουμε το όνομα αυτό. Θα είμαι, λοιπόν, εγώ ο Ηρακλείδης, ο ανιψιός μου ο Διασσωρίνος κι ο τρίτος Ιάκωβος, απλά, ο Παλαιολόγος.»
Συμφώνησαν όλοι πως ήταν μια καλή λύση. Ο Ιουστίνος Βαρδάτης πήρε τον λόγο.
«Εδώ στη Μολδαβία υπάρχει άριστο κλίμα για σένα. Θα μπορούσαμε, άραγε, να ιδρύσουμε εδώ, στο δικό σου κράτος, μιαν ανεξάρτητη Ελληνική Πολιτεία; Θα πραγματοποιήσουμε το όνειρό μας εδώ μεταφέροντας στρατό και λαό από το νότο της χερσονήσου; Πρέπει να έχουμε την άδεια του Σουλτάνου για κάτι τέτοιο; Θα το δέχονταν οι Μολδαβοί;»
«Η χώρα αυτή είναι η Μολδαβία, με ένα λαό περήφανο που δεν θα δεχτεί μια τέτοια κατοχή. Εγώ ηγεμονεύω εδώ ως Μολδαβός! Όλοι με γνωρίζουν ως Έλληνα και με φωνάζουν Γραικό, όμως εδώ δεν είναι Ελλάδα κι ούτε μπορεί να γίνει. Η Μολδαβία θα βοηθήσει τον αγώνα αλλά θα είναι πάντα η χώρα των Μολδαβών.»
«Κι εγώ πιστεύω ότι τα χώματα της πατρίδας μας πρέπει να ελευθερώσουμε, Ιουστίνε» είπε ο Διασσωρίνος.
«Σωστά! Το αποσύρω» είπε ο Ιουστίνος.
«Να προχωρήσουμε, λοιπόν, με τις προσωπικές μας εξιστορήσεις;» ζήτησε ο Μητροφάνης.
«Ας ξεκινήσουμε με την εξιστόρηση του οικοδεσπότη μας» πρότεινε ο Φραγκίσκος.
Η πολιτεία του Ιάκωβου ήταν συναρπαστική. Σωστό θα ήταν να ξεκινήσει ο οικοδεσπότης την διήγησή του.
«Ωραία λοιπόν» είπε ο Ηρακλείδης. «Ας αρχίσουμε με μια ιστορία που ξεκινά από την Αυγούστα, όταν η Ρωξάνδρα με κάλεσε στη Σουτσεάβα ως ξάδελφό της.»
Η ιστορία που άκουγαν τους κράτησε προσηλωμένους.
«Έγινα σύμβουλος ηγεμόνα Λεπουσνεάνου. Απέκτησα δύναμη αλλά έπεσα στη δυσμένειά του και μόλις που διέφυγα τον θάνατο. Εισέβαλα στην Μολδαβία δυο φορές με στρατό που συγκρότησα με τη βοήθεια φίλων και θαυμαστών μου Ήταν ο Λάσκι της Τσεχίας κι ο Φερδινάνδος της Αυστρίας που με βοήθησαν. Όπως βλέπετε, τα κατάφερα στο τέλος να ανέβω στον θρόνο.»
«Σαν παραμύθι μοιάζουν όλα αυτά» είπε η Ελένη.
«Παραμύθι με αίσιο τέλος» είπε η Αλεξάνδρα.
«Η περιπετειώδης πορεία μου επί επτά χρόνια στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία» συνόψισε ο Ιάκωβος. «Έχουμε ήδη δικό μας τον στόχο μας στον βορά, τη Μολδαβία. Ο Σουλτάνος είναι ικανοποιημένος κι ο Πάπας το αποδέχτηκε. Οι Γερμανοί έχουν ξετρελαθεί κι ο Φερδινάνδος νιώθει δικαιωμένος που βοήθησε να νικήσω τον Λεπουσνεάνου.»
«Η πορεία σου Ιάκωβε είναι φοβερή» είπε ο Ιουστίνος. «Πες μας, όμως, πως το γιγάντιο εγχείρημά σου θα συνδεθεί με την υπόθεσή μας.»
«Η Μολδαβία θα είναι το πιο ισχυρό μας χαρτί για τον αντιπερισπασμό από τον βορά όταν εξεγερθεί η κυρίως Ελλάδα. Από τον Διασσωρίνο θα μάθετε ότι πάμε καλά και στο μέτωπο του νότου, που είναι η Κύπρος. Ο αντιπερισπασμός μας θα είναι πολύπλευρος. Έχουμε και με την Υψηλή Πύλη μια σχέση που θα είναι χρήσιμη αν διαπραγματευτούμε» είπε ο Ιάκωβος.
«Η αξιέπαινη δράση σου είναι προσωπικό κατόρθωμα, Ιάκωβε» παρατήρησε ο Φραγκίσκος. «Δεν ανήκει η τιμή για την επιτυχία σου στην Αδελφότητα.»
«Και πως βρέθηκα εγώ εδώ στη Μολδαβία αγαπητέ Φραγκίσκο; Τυχαία;»
«Χωρίς τον στόχο στο μυαλό μας θα διώχναμε τον άντρα μου από τον θρόνο;» είπε η Αλεξάνδρα.
«Μεταχειρίστηκα τις συστάσεις του Παλαιολόγου και του Διασσωρίνου για να μιλήσω στον Φερδινάνδο. Με έφερε εδώ η Αλεξάνδρα. Η Ελένη δούλεψε στην Πόλη για να πεισθεί ο Σουλτάνος. Τα χρήματα του Μιχάλη Κυρίτση έπαιξαν ρόλο. Όλοι μαζί το πετύχαμε» είπε ο Ηρακλείδης.
«Τελικά ήταν ένα θαύμα, Ιάκωβε» είπε ο Μητροφάνης, «κι έχεις δίκιο να λες ότι ήταν συλλογικό.»
«Ό,τι πέτυχε ο θείος μου στη Μολδαβία είναι υπόδειγμα για όλους μας» είπε ο Διασσωρίνος που πήρε τον λόγο. «Το ίδιο προσπαθώ να πετύχω εγώ στην Κύπρο αυτόν τον καιρό με την βοήθειά του. Κάτι ανάλογο ίσως να γίνει αύριο με τον Ανδρέα στην Κρήτη ή τον Μορμόρη στην Κέρκυρα. Είναι δύσκολο να πετύχουμε όλους τους στόχους όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η κινητήριος δύναμη για όλους μας είναι η Αδελφότητα. Ας μην τα υποτιμούμε αυτά!»
«Ωραία λοιπόν» είπε η Μαργαρίτα. «Αφού ακούσαμε τον Ιάκωβου, ας προχωρήσουμε με τους υπόλοιπους.»
Πήρα τον λόγο κι ενημέρωσα για μένα.
«Με τον Ιουστίνο προσπαθήσαμε να στρατολογήσουμε οπλαρχηγούς για να έχουμε δικό μας στρατό. Όταν ο Ιάκωβος βάδισε κατά του Λεπουσνεάνου βρέθηκα κοντά του. Από τότε είμαι εδώ, σαν αυλάρχης του.»
«Ας ξαναγυρίσουμε στους Ιάκωβους και τις διηγήσεις τους» είπε η Μαργαρίτα. «Τι λες Διασσωρίνε;»
«Πες μας τι διάολο κάνεις στην Κύπρο;» τον ρώτησαν.
«Προσπαθώ να φανώ αντάξιος του θείου μου» είπε.
«Εξήγησέ μας την κατάσταση στο μεγάλο νησί!»
Η διήγησή του ήταν κι αυτή μεγάλη αλλά ενδιαφέρουσα. Με χρήματα που του έδωσε ο Ηρακλείδης έστησε μια σχολή στην Κύπρο κι άρχισε να προσελκύσει μαθητές. Στόχος του η διαφώτιση των Κυπρίων σχετικά με τον πολιτισμό και το γένος μας Οι διδαχές του είχαν τρομερή απήχηση στον ελληνικό πληθυσμό στη Λευκωσία. Αυτό προκάλεσε την αντίδραση όσων ενοχλούνταν από το ανεξάρτητο φρόνημά του. Οι Βενετοί, η λατινική εκκλησία, ακόμη κι η ορθόδοξη, θορυβήθηκαν και τον κυνήγησαν για να του κλείσουν το στόμα. Εκείνος αποσύρθηκε στην ύπαιθρο συνεχίζοντας να διδάσκει. Τώρα πλέον οργάνωνε ένα κίνημα απελευθέρωσης. Η στήριξη από τον Ηρακλείδη με χρήματα, και όπλα βοήθησαν να δημιουργηθεί στράτευμα.
«Είμαστε πλέον έτοιμοι για πόλεμο στα βουνά και στην ύπαιθρο χώρα του νησιού(i)» είπε ο Διασσωρίνος.
Οι Βενετοί είχαν θέσει και θέμα αν ήταν ευγενής.
«Τους έδειξα τον τίτλο του Ηγεμόνα της Δωρίδας που μου είχε δώσει ο θείος μου» είπε ο Διασσωρίνος. «Λύσσαξαν κι η σύγκρουση μαζί τους είναι πλέον αναπόφευκτη. Ετοιμάζω γενική εξέγερση στο νησί!»
Η διήγησή του ήταν ένα πολεμικό χρονικό που, απλά, ακόμα δεν είχε ξεσπάσει. Είχε καταφέρει να οργανώσει και να ορκίσει στην Αδελφότητα τον Μεγαδούκα, αρχηγό δυο χιλιάδων περίπου στρατιωτών. Η Κύπρος ήταν καζάνι που έβραζε.
«Είμαστε έτοιμοι για όλα!» κατέληξε με ενθουσιασμό ο Διασσωρίνος. «Θα ξεκινήσουμε τον αγώνα κατά των Βενετών με αίτημα την ανεξαρτησία με κλιμακούμενους στόχους.»
«Τι θα πει «κλιμακούμενοι στόχοι» τον ρώτησαν.
«Θα επιδιώξουμε να κερδίσουμε ανεξαρτησία. Αν δεν γίνει αυτό, θα επιδιώξουμε να γίνουμε προτεκτοράτο, είτε του Καρόλου είτε του Σουλτάνου, όπως η Μολδαβία. Αν δεν γίνει ούτε αυτό, θα επιδιώξουμε ενσωμάτωση στη Βενετία με ένα υψηλό αξίωμα στην ιεραρχία της.»
«Ενσωμάτωση;» ρώτησε η Μαργαρίτα. «Τι θα πει αυτό;»
«Να πάρει ο Διασσωρίνος τη θέση του Τοποτηρητή στη Λευκωσία» είπε ο Φραγκίσκος. «Έτσι δεν είναι;»
«Ακριβώς!» είπε ο Διασσωρίνος. «Αυτό θα είναι μια μεγάλη επιτυχία! Η θέση του Τοποτηρητή της Λευκωσίας είναι περίπου μια θέση αντιβασιλέα(ii).»
«Θέλει μεσολάβηση αυτό» είπε ο Φραγκίσκος.
«Ο Ιουστίνος στη Βενετία κι εσύ, Φραγκίσκε, στη Ρώμη» είπε ο Ηρακλείδης, «μπορείτε να τους πείσετε. Οι Βενετοί κι ο Πάπας πρέπει να αποδεχτούν τον Ιάκωβο σαν Τοποτηρητή της Λευκωσίας ή Καπετάνιο της Αμμοχώστου.»
«Στις θέσεις αυτές, από όσο γνωρίζω, μπαίνουν μόνο Ενετοί» παρατήρησε η Ελένη.
«Για όλα υπάρχει η πρώτη φορά» είπε ο Ιουστίνος.
«Σωστά!» είπε ο Φραγκίσκος. «Αν δουν ότι τα χάνουν όλα, τότε ίσως να συμβιβαστούν.»
«Ακριβώς αυτό λέω και εγώ» είπε ο Ηρακλείδης.
«Οι Τούρκοι τι θα κάνουν;» ρώτησε η Αλεξάνδρα.
«Θα δούμε. Ίσως πρέπει να συνεργαστούμε και με τον Σουλτάνο αν η σύγκρουση με την Βενετία στραβώσει πολύ.»
«Να μην διστάσουμε να φτάσουμε ακόμα κι εκεί» είπε ο Καλλέργης. «Κι ας φέρουμε τους Τούρκους στα πόδια μας.»
«Ακούγεται τρομακτικό» είπε ο Φραγκίσκος. «Εξήγησέ μας καλύτερα, Ανδρέα»
«Νομίζω πως δεν πρέπει να έχουμε εμπόδια στη σκέψη μας όταν πρόκειται για τον γενικό μας στόχο. Δεν είμαι απ’ τους προδότες που προτιμούν το τουρκικό φέσι απ’ το λατινικό φακιόλι. Πιστεύω όμως ότι πρέπει να κινηθούμε έξυπνα. Αν χρειαστεί ας χρησιμοποιήσουμε ακόμα και τους Τούρκους για να διώξουμε τους Βενετούς.»
Τον ακούγαμε όλοι με ενδιαφέρον κι εκείνος συνέχισε.
«Θέλουμε να στρέψουμε τους δυτικούς ενάντια στον Τούρκο, αλλά και τον Τούρκο ενάντια στον δυτικό. Μόνο από τη σύγκρουσή τους μπορεί να βγει κάτι καλό για τη δόλια μας πατρίδα. Δεν μπορούμε να τα βάλουμε μόνοι εναντίον όλων. Ας χρησιμοποιήσουμε και τους δυο κι ίσως έτσι καταφέρουμε να αλληλοεξουδετερωθούν.»
«Μην την πάθουμε, όμως, όπως οι Ρωμαίοι» πετάχτηκε η Ελένη. «Έφεραν τους Τούρκους στην Ευρώπη για ίντριγκες δικές τους και στο τέλος υποδουλώθηκαν.»
«Έχεις δίκιο Ελένη» είπε ο Ηρακλείδης. «Πιστεύω, όμως, ότι ο Καλλέργης δεν το πάει εκεί.»
«Να χρησιμοποιήσουμε την τουρκική απειλή για το δικό μας καλό, όχι να καλέσουμε νέους αφέντες!» είπε ο Καλλέργης.
«Θέλουν προσοχή τέτοιοι χειρισμοί» είπε η Αλεξάνδρα.
«Θέλουμε διπλωματική βοήθεια κι επαφές με όλους» είπε ο Φραγκίσκος.
«Οι επαφές υπάρχουν» υπενθύμισε ο Μητροφάνης.
«Το ξέρω» είπε ο Διασσωρίνος. «Θέλω όμως να δούμε όλοι μαζί αυτά τα λεπτά θέματα. Αν χρειαστεί θα έρθω εγώ ο ίδιος σε επαφή με τους Οθωμανούς.»
«Ο Σουλτάνος θα χαρεί πολύ με μια τέτοια επαφή» είπε η Ελένη. «Ενδιαφέρεται βλέπεις πολύ ζωηρά να βάλει πόδι στην Κύπρο εδώ και αρκετά χρόνια.»
«Ο Σουλεϊμάν έχει ήδη κάνει απόπειρες για να δει ποιες απαιτήσεις και τι δικαιώματα έχουν οι Γενοβέζοι στην Κύπρο. Θέλει να έχει τα χέρια του ελεύθερα αν χρειαστεί» πληροφόρησε τους συνέδρους η Μαργαρίτα.
«Το ενδιαφέρον του Σουλεϊμάν είναι δεδομένο» είπε η Ελένη. «Μπορούμε εμείς να καθοδηγήσουμε την επιθυμία του όπως μας συμφέρει; Έχουμε επεξεργαστεί ένα σχέδιο για μια μελλοντική Ελλάδα, με ουδετερότητα ανάμεσα σε δύση και ανατολή. Ίσως δεχτεί ο Σουλτάνος να γίνει ένα προτεκτοράτο στην Κύπρο.»
«Τι εννοείς; τι προτεκτοράτο;» την ρώτησε ο Μορμόρης.
«Φανταστείτε ένα κράτος όπου ο Σουλτάνος, οι Βενετοί κι ο Πάπας θα έχουν ίσο λόγο. Στην Κερύνεια οι Τούρκοι, στην Αμμόχωστο οι Βενετοί, στη Λευκωσία ο Διασσωρίνος κι ας είχε το νότιο μέρος ο Νέζης(iii)! Η Κύπρος δεν θα ήταν ορμητήριο εις βάρος κανενός. Όλοι θα μπορούσαν να έχουν εκεί εμπορικούς σταθμούς κι όλοι θα είχαν κέρδος.»
«Οι Βενετοί θα δέχονταν κάτι τέτοιο» είπε ο Ιουστίνος, «μόνο αν ένιωθαν έντονα τον κίνδυνο. Θα προτιμούσαν να έχουν ένα μέρος παρά να τα χάσουν όλα.»
«Εξαντλούνται υπερασπιζόμενοι ένα νησί τόσο μακριά από τη Βενετία» είπε ο Φραγκίσκος.
«Θα συνέφερε αυτό σε όλους» είπε ο Μητροφάνης. «Οι Τούρκοι θα είχαν πρόσβαση, εμείς θα είχαμε το δικό μας κράτος κι οι Ισπανοί θα είχαν σταθμό στην Ανατολή. Μόνο οι Βενετοί θα έχαναν την απόλυτη σημερινή κυριαρχία τους. Θα το δεχτούν όμως αν ο Διασσωρίνος τους φέρει σε δύσκολη θέση.»
«Αν συμφέρει στο γένος» είπε ο Παλαιολόγος, «πρέπει να το παλέψουμε. Αν πετύχει κάτι ο Διασσωρίνος, μαζί με αυτό που πέτυχε ο Ιάκωβος, μας δίνει προοπτική. Θα έχουμε βάσιμες ελπίδες πλέον για την επιτυχία μιας μελλοντικής επανάστασης. Υπ’ αυτές τις συνθήκες συμφωνώ να συναντηθεί ο Διασσωρίνος με τον Μέγα Βεζίρη. Εγκρίνω ανεπιφύλακτα.»
Όλοι κούνησαν τα κεφάλια καταφατικά.
«Βλέπω ότι συμφωνούμε» είπε ο Ηρακλείδης.
Ακούστηκαν από όλους οι επιδοκιμασίες τους.
«Επομένως ο ανιψιός μου θα φύγει μεθαύριο από εδώ με την Ελένη και τον Μητροφάνη για την Κωνσταντινούπολη. Εκεί θα ρυθμιστεί άμεσα η συνάντησή του με τα κατάλληλα πρόσωπα.»
«Νομίζω ότι κάτι καλό θα βγει» είπε ο Διασσωρίνος ευχαριστημένος με την εξέλιξη.
«Ίσως συναντήσεις και τον Νέζη» είπε ο Ηρακλείδης.
«Ο Νέζης ενδιαφέρεται ζωηρά για την Κύπρο. Την θέλει σαν νέα Σιών» είπε η Ελένη.
«Αυτός σπρώχνει τον Σουλτάνο να την διεκδικεί» είπε ο Μητροφάνης. «Ο Σοκουλού δεν θέλει πόλεμο!»
«Να διαβεβαιώσεις τον Νέζη ότι με σένα σύμμαχο μπορεί να αποκτήσει αυτό που θέλει» είπε ο Ηρακλείδης.
«Μήπως να τον αγνοήσω; Οι Εβραίοι δεν έχουν μεγάλη δύναμη» είπε ο Διασσωρίνος.
«Αν τα μάθει από μόνος του θα γίνει θηρίο και θα τα καταστρέψει όλα» είπε ο Μητροφάνης
«Στην Πόλη τίποτα δεν μένει κρυφό» είπε η Ελένη.
«Τότε να προσέξετε πολύ» είπε ο Φραγκίσκος.
«Για την ώρα αρκεί αυτή η συζήτηση για την Κύπρο» είπε ο Ηρακλείδης. «Θα το ξαναδούμε αργότερα.»
Η πρώτη μέρα ήταν για απολογισμός κι ενημέρωση. Τις επόμενες μέρες θα ακολουθούσαν οι συζητήσεις για επί μέρους σχέδια και προγραμματισμούς. Ο Ηρακλείδης στράφηκε προς τον Παλαιολόγο.
«Ιάκωβε, η σειρά σου, έχεις τον λόγο» του είπε.
«Η δική μου η δράση δεν ήταν πολεμική» ξεκίνησε ο Παλαιολόγος. «Πιστεύω ότι απέδωσε διπλωματικούς καρπούς που θα τους γευτούμε αργότερα. Γνωρίστηκα κι έγινα φίλος με πολλούς ηγέτες κι ευγενείς στην Ευρώπη. Ο Ηρακλείδης με σύστησε στον Κάρολο Κουίντο και στον Φερδινάνδο Αυστρίας κι Ουγγαρίας. Ο Διασσωρίνος με σύστησε στον Φίλιππο, τον Βασιλιά της Ισπανίας και στον Δον Χουάν της Αυστρίας. Ήταν μαθητής του παλιότερα κι έγινε και δικός μου στη συνέχεια. Έτσι έχω καταφέρει να έχω πολύ καλές προσβάσεις και στα δυο τμήματα της Αυτοκρατορίας(iv).»
Ήταν εξαιρετική προσωπικότητα ο Παλαιολόγος και του ήταν εύκολο να προκαλεί τον θαυμασμό και την αγάπη των ανθρώπων που πλησίαζε.
«Παράλληλα» συνέχισε ο Παλαιολόγος «γνωρίστηκα με τον νέο βασιλιά της Γαλλίας, ένα δωδεκάχρονο παιδί. Έχει στο κεφάλι του δυο γυναίκες που του λένε τι να κάνει(v). Τη μία, την μητέρα του Αικατερίνη, την είχα γνωρίσει στη Φλωρεντία ενώ την άλλη, την Νταϊάνα, την γνώρισα στο Παρίσι.»
«Κι αυτές οι γνωριμίες έδωσαν πλούσια αποτελέσματα, έτσι δεν είναι;» είπε η Μαργαρίτα.
«Μου έδωσαν ένα αυτοκρατορικό τίτλο, έστω κι αν είναι τίτλος στα χαρτιά και μόνο» είπε ο Παλαιολόγος. «Σε όλο αυτό με βοήθησε πολύ η Μαργαρίτα.»
«Εξηγείστε μας καλύτερα» ζήτησε ο Μητροφάνης.
«Θα σας τα πει ο Ιάκωβος. Όσα βέβαια λέγονται» είπε η Μαργαρίτα χαμογελώντας.
«Οι πρόγονοί μου είχαν πουλήσει εδώ κι εβδομήντα έτη τα κληρονομικά τους δικαιώματα. Ο Γάλλος βασιλιάς Κάρολος ο Η’ είχε αγοράσει τον τίτλο του Αυτοκράτορα των Ρωμαίων» εξήγησε ο Παλαιολόγος. «Η Νταϊάνα προθυμοποιήθηκε από μόνη της να μου τον ξαναδώσει πίσω.»
«Από μόνη της!» έκανε με θαυμασμό ανακατεμένο με μπόλικο χιούμορ και λεπτή ειρωνεία ο Ιουστίνος.
«Αφήστε τον να συνεχίσει» είπε ο Ηρακλείδης.
«Δεν το έκανε από ελεημοσύνη αλλά από συμφέρον» είπε ο Παλαιολόγος. «Ο τίτλος αυτός δημιουργούσε καχυποψίες μεταξύ Γάλλων και Τούρκων. Υπονόμευε την προσέγγιση με τον Σουλτάνο και τις περίφημες διομολογήσεις. Βέβαια, η αξία του σε χρυσό είναι πολύ μεγάλη κι εγώ δεν διέθετα το αντίτιμο. Από την άλλη, όσοι είχαν την δυνατότητα να αγοράσουν τον τίτλο θα έβαζαν σε κίνδυνο τα συμφέροντά της Γαλλίας. Για τον Σουλτάνο θα ήταν εχθρική ενέργεια. Κι έτσι Αικατερίνη και Νταϊάνα προτίμησαν να μου τα χαρίσουν.»
«Δωρεάν!» τόνισε η Μαργαρίτα.
«Εν πάση περιπτώσει» είπε ο Παλαιολόγος, «διαθέτω και πάλι τα κληρονομικά δικαιώματα στον θρόνο της Πόλης.»
«Σε συνδυασμό με τ’ όνομά σου, ο τίτλος μπορεί να γίνει σημαντικό χαρτί στο διπλωματικό πεδίο. Αρκεί να καταφέρουμε να φτάσουμε κάποτε εκεί» είπε ο Φραγκίσκος.
«Είναι ένα πολύ καλό νέο αυτό» είπε ο Ηρακλείδης.
«Θα ήταν όνειρο να ξαναπαίρναμε κάποτε την Πόλη» είπε η Ελένη.
«Δυστυχώς αγαπητή Ελένη» είπε ο Διασσωρίνος «κανείς δεν μπορεί να πάρει την Πόλη απ’ τον Σουλτάνο στην εποχή μας. Για εμάς είναι αρκετό να απειληθεί. Ο κληρονομικός τίτλος του θρόνου προσφέρει καλή δικαιολογία για επέμβαση.»
«Αυτά!» είπε ο Παλαιολόγος τελειώνοντας. «Προτείνω να μπει στην Αδελφότητα κι ο Πέτρος Μενάγιας(vi).»
«Τον γνωρίζω καλά. Μίλησα κι εγώ μαζί του» είπε ο Καλλέργης, «και συμφωνώ.»
«Οι οικογένειές μας γνωρίζονται πριν την Άλωση» είπε ο Παλαιολόγος.
«Είναι σπουδαίος στρατιώτης! Στην Κορώνη ήμασταν μαζί με τους Μενάγιες και τους Παλαιολόγους στον στρατό του Καρόλου» είπε ο Ηρακλείδης.
«Εκτός από στρατιώτης είναι λόγιος και εραστής της ελληνικής αρχαιότητας» πρόσθεσε ο Παλαιολόγος. «Λόγω της ισπανικής του καταγωγής έχει επαφές με ευγενικούς οίκους της Ισπανίας. Να τον δεχτούμε σαν δέκατο-πέμπτο μέλος μας. Θα αποτελέσει τον σύνδεσμό μας με τους Μανιάτες και τους καπετάνιους του Μοριά.»
«Έχω κι εγώ να προτείνω νέο μέλος» είπε ο Ιουστίνος. «Πρόκειται για τον Ιωάννη Βαλέρη(vii)! Μίλησα μαζί του κι είδα πως είναι πρόθυμος να θυσιάσει και τη ζωή του για την υπόθεσή μας. Έχει καλές σχέσεις με τον Λα Βαλέτ, τον αρχηγό των Ιωαννιτών Ιπποτών της Μάλτας.»
«Έχω συζητήσει για τον Βαλέρη που τον γνωρίζω» είπε ο Ηρακλείδης. «Πιστεύω κι εγώ πως είναι κατάλληλο πρόσωπο για την οργάνωσή μας.»
«Εγώ συμφωνώ» είπε η Ελένη. «Μενάγιας και Βαλέρης είναι σπουδαίοι και χαίρομαι που θα γίνουν μέλη μας! Πρέπει πια να απλώσουμε την οργάνωσή μας.»
«Κι εγώ το ίδιο νομίζω» είπε ο Φραγκίσκος. «Το άνοιγμα όμως, πρέπει να γίνεται πολύ προσεκτικά σε μέλη που θα είναι χρήσιμα κι απολύτως αφοσιωμένα.»
«Ο Βαλέρης κι ο Μενάγιας καλύπτουν όλες αυτές τις προϋποθέσεις» είπε ο Ηρακλείδης. «Θα αποφασίσουμε αύριο για την εισδοχή τους.»
«Να μπει κι ο Μεγαδούκας(viii)» πρόσθεσε ο Διασσωρίνος. «Τον έχω ήδη ορκίσει.»
«Ελένη, σειρά σου. Μίλησέ μας για την δράση σου αυτά τα χρόνια» της ζήτησε ο Ηρακλείδης.
«Συμφωνήσαμε με τον Μητροφάνη να εντάξουμε, όταν έρθει η ώρα, τον σύζυγό μου Ιωσήφ και τον Μιχάλη Κυρίτση. Κάποιοι τον γνωρίζετε σαν Μιχαήλ Κατακουζηνό ή και σαν Σεϊτάνογλου. Ενεργήσαμε μαζί για να αποδεχτεί ο Σουλτάνος τον Ιάκωβο σαν ηγεμόνα της Μολδαβίας. Δεν αποφύγαμε όμως την ανάδειξη του Ιωασάφ στον πατριαρχικό θρόνο. Ο Μιχάλης κι ο σύζυγός μου εργάζονται ήδη σαν μέλη της Αδελφότητας. Να ψηφίσουμε και γι αυτούς αύριο. Η Κύπρος κι η διαδοχή του Σουλεϊμάν μάς απασχολούν στην Πόλη.»
«Ωραία όλα αυτά. Να τους πεις ότι τους ευχαριστούμε» είπε ο Ηρακλείδης. «Πώς βλέπετε, όμως, το μέλλον;»
«Προσπαθούμε κι οι τέσσερις να διεισδύσω βαθύτερα στο σαράι. Έχω στενή επαφή με τον Σοκουλού Μεχμέτ πασά και με τον Μεγάλο Βεζίρη. Μέσω αυτών αναμένουμε να γίνει διάδοχος του σουλτανικού θρόνου ο Σελίμ.»
«Ο Σουλεϊμάν δεν είναι υπέργηρος» είπε η Αλεξάνδρα,. «Απ’ ό,τι λένε δεν πρόκειται σύντομα να μας απαλλάξει από την παρουσία του!»
«Είναι εξήντα οχτώ χρονών κι έχει δει τα παιδιά του να αλληλοσκοτώνονται. Υποφέρει από πόνους και παραλύσεις των άκρων του. Πέρασε πολλά» είπε η Ελένη. Τώρα το έχει ρίξει στις αγαθοεργίες. Κρύβεται από τον κόσμο και από το ίδιο το Διβάνι(ix) που το παρακολουθεί μόνο πίσω από κουρτίνες!»
Θυμήθηκα τον Κάρολο, τον μεγάλο του αντίπαλο. Αυτοί οι δυο πολέμησαν για σχεδόν σαράντα χρόνια.
«Ερείπιο ο ένας, στο χώμα ο άλλος» είπα.
Η μεγάλη μάχη μουσουλμανισμού και χριστιανοσύνης είχε δυο μεγάλους ηγέτες. Στην ακμή τους λέγονταν βασιλιάδες όλου του κόσμου κι είχαν και οι δυο παρόμοιο τέλος. Είχαν και οι δυο την ίδια αρρώστια που τους είχε καταβάλει κι είχαν κι οι δυο την ίδια τάση απομάκρυνσης από τα γήινα. Ο ένας έζησε σε μοναστήρι τα τελευταία του χρόνια και τώρα ήταν στον τάφο. Ο άλλος έζησε τα τελευταία του χρόνια κρυμμένος πίσω από τις κουρτίνες ενώ του είχαν έτοιμη τη διαδοχή! Η μοίρα του ανθρώπου ήταν αδυσώπητη!
............. (συνεχίζεται)
Παραπομπές:
i Για τη δράση του Διασσωρίνου στην Κύπρο τα έτη 1561-62 και την κατάληξή της υπάρχουν πολλές πηγές και πλήρεις αναφορές στην Ιστορία του Ελληνικού Έθνους (τόμος Ι’ σελ. 200), Βικοπέδια, Πασχάλης κλπ. Όσα αναφέρονται εδώ είναι ιστορικά γεγονότα.1
ii Ο Τοποτηρητής Λευκωσίας ήταν ο ανώτατος άρχων της Κύπρου. Διοικούσε με ένα τριμελές συμβούλιο του οποίου προΐστατο ο ίδιος. Ο Καπετάνιος της Αμμοχώστου ήταν ο διοικητής του στρατού της Κύπρου, θέση που ήταν σχεδόν ισοδύναμη με εκείνη του Τοποτηρητή και επί πλέον έλεγχε όλο το στράτευμα. Μόνο σε καιρό πολέμου ερχόταν από την Βενετία ένας ειδικός Προβλεπτής με διετή θητεία και αναλάμβανε τη γενική διοίκηση μπροστά από τον Τοποτηρητή και τον Καπετάνιο.
iiiΟ ντον Γιοσέφ Νέζη (ή Νάζη) ή Γιασσέφ Νασσί ή Ιωσήφ Νέζης (Ισπανία 1524 – Κωνσταντινούπολη 1579) ήταν Ισπανός Εβραίος, διπλωμάτης, και διοικητικός υπάλληλος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας που πήρε και Δούκας της Νάξου, προσήλυτος στο χριστιανισμό με το όνομα Joao Miquez. Όταν έμαθε ότι οι Εβραίοι στην αυλή του Σουλτάνου γινόταν πρόθυμα δεκτοί, αυτός και η θεία του αποφάσισαν να μετακομίσουν -για μια τελευταία φορά- στην Κωνσταντινούπολη, όπου θα μπορούσαν ελεύθερα να εξασκούν τη θρησκεία τους. Ύστερα από αρκετά χρόνια προετοιμασίας, έτσι ώστε να μεταφέρουν και τις οικονομικές του επιχειρήσεις, αναχώρησαν πρώτα για τη Βενετία το 1549 και τελικά, μετά από μεγάλες περιπέτειες, κατάφεραν να φύγουν για τη Κωνσταντινούπολη το 1552. Στην Κωνσταντινούπολη είχε μεγάλη δύναμη και μεγαλεπήβολα σιωνιστικά σχέδια. (ΠΗΓΕΣ: Βικιπέδια/ Unionpedia/ εφημερίδα Polignosi, Κύπρου/ Ιστορία Ελληνικού Έθνους)
iv Ο μεγάλος Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Κάρολος Ε’ ήδη από το 1556 είχε χωρίσει την τεράστια αυτοκρατορία του στα δυο αφήνοντας στον αδελφό του Φερδινάνδο την Αυστρία, την Ουγγαρία και την Κεντρική Ευρώπη και στο Φίλιππο την Ισπανία, τις Κάτω Χώρες, τη Νεάπολη και τις Αμερικανικές κτήσεις της Ισπανίας. Βέβαια μέχρι το 1558 η γραφειοκρατία τον είχε διατηρήσει με τον αυτοκρατορικό τίτλο του εκείνος όμως είχε αποσυρθεί σε μοναστήρι με τα προβλήματα υγείας που είχε και που τον ταλαιπωρούσαν. Αυστρία και Ισπανία συνέχισαν πλέον σαν δυο ξεχωριστά κράτη υπό τις δύο δυναστείες των Αψβούργων.
v Συμβουλάτορας και ουσιαστική βασίλισσα της Γαλλίας ήταν η μητέρα του Καρόλου Θ’, η Αικατερίνη των Μεδίκων ενώ η άλλη γυναίκα που επηρέαζε τον νεαρό βασιλιά ήταν Νταϊάνα ντε Πουατιέ που ήταν μετρέσα του παππού του βασιλιά Ερρίκου Β’ και η οποία είχε σιδερένιο χαρακτήρα.
vi Ο Πέτρος Μενάγιας ήταν λόγιος και πολεμιστής, από την Πυργιά της Κυπαρισσίας
vii Ο Ιωάννης Βαλέρης, Κερκυραίος, ήταν ιππότης του Αγίου Ιωάννη.
viii Ο Μεγαδούκας, υπαρκτό ιστορικό πρόσωπο, βοήθησε πολύ στο κίνημα του Διασσωρίνου. Ο Μεγαδούκας, όπως και ο Βαλέρης και ο Μενάγιας είναι υπαρκτά ιστορικά πρόσωπα. Για τη δράση τους τα χρόνια αυτά γράφουν όλα τα βιβλία ιστορίας (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, /Κ. Παπαρηγόπουλος, /Βακαλόπουλος κλπ). Πάλεψαν κατά των Τούρκων είτε με τους Ενετούς είτε με τους Ισπανούς. [ΣΣ: Η ένταξή τους στην Αδελφότητα της ιστορίας είναι συμβατή με την πραγματική τους δράση αλλά οι διάλογοι στους οποίους συμμετέχουν είναι φανταστικοί]
ix Το υπουργικό συμβούλιο της οθωμανικής αυτοκρατορίας
******************************
Αύριο Τρίτη 16/3 το τρίτο και τελευταίο μέρος του 4ου κεφαλαίου (Ιάσιο)
