Ο Εβλιά Τσελεμπή αποκαλύπτει τον έρωτά του για την Αθήνα του 17ου αι. (ΙV)

Στο παζάρι των Αθηνών άλλος πουλάει κι άλλος αγοράζει

Θα συνεχίσω και σήμερα με τον Εβλιά Τσελεμπή και θα τελειώσω με αυτό το 4ο μέρος την παρουσίαση του βιβλίου του για την Αθήνα. Δεν θα δίνω μία-μία τις σελίδες του βιβλίου του αλλά θα παραθέσω μερικά αποσπάσματα από τα γραπτά του. Θα αποφύγω τις κοτσάνες που περιέχει η διήγησή του και που αφορούν όλες στην ιστορία έτσι όπως του την μαθαίνανε και θα μείνω σε αυτά που είδε και βίωσε με τις αισθήσεις του ο ίδιος, αυτά δηλαδή που αποτελούν την αξιόπιστη μαρτυρία του.

Ο Εβλιά Τσελεμπή, ο Ξενοφών και Θουκυδίδης και Πτολεμαίος των Τούρκων, δυο χιλιάδες χρόνια μετά τους μεγάλους γεωγράφους και ιστοριογράφους είναι ένας αφελής και ημιμαθής αξιωματούχος της αυτοκρατορίας. Περιγράφει τα κάλλη των τόπων που κυρίευσαν οι γιοι του Οσμάν για να δείξει τη δόξα του σουλτανάτου. Είναι όμως και συναισθηματικός τύπος και παρασέρνεται, άλλοτε από τις ομορφιές των τόπων κι άλλοτε από τις ομορφιές των ανθρώπων και ιδιαίτερα των νέων. Είναι ένας ανατολίτης που θαυμάζει πράγματα που δεν καταλαβαίνει και δοξάζει τον θεό του που επέτρεψε να γίνουν όλα αυτά. Σίγουρα πάντως φεύγει από την Αθήνα ερωτευμένος με την πόλη αυτή.

Ας δώσω όμως τώρα τα αποσπάσματα:

ΠΕΙΡΑΙΑΣ: Στη σελ. 185 του βιβλίου του γράφει για τον Πειραιά, το λιμάνι του Δράκου, όπου βέβαια του κάνει εντύπωση το λιοντάρι, αυτό που πενήντα χρόνια αργότερα το πήρε ο Μοροζίνι λάφυρο στη Βενετία μια και δεν μπορούσε να σηκώσει ολόκληρη την Ακρόπολη όπως θα ήθελε:

ΥΜΗΤΤΟΣ (σελ. 186 του βιβλίου): Ο Εβλιά ανέβηκε και πάνω στον “Τρελό” τον Υμηττό. Του άρεσαν οι μυρωδιές και δεν παρέλειψε να αναφέρει όλα τα είδη λουλουδιών που βρήκε ή του είπαν ότι φύονται εκεί.

ΣΟΥΝΙΟ (σελ. 191 του βιβλίου του): Πήγε και μέχρι το Σούνιο. Άντε πάλι τα μάρμαρα μπροστά του. Όπου πάει κολώνες και αγάλματα … μένει εκστατικός.

ΚΛΙΜΑ ΚΑΙ ΛΑΟΣ (σελ. 193 του βιβλίου): Του αρέσουν οι Αθηναίες που τις βρίσκει να είναι οι πιο όμορφες γυναίκες του κόσμου. Αλλά και οι νεαροί είναι πιο όμορφοι από τις νεράϊδες του δάσους. Όσο για το κλίμα … υπέροχο! Λέτε να μην την ερωτεύτηκε την Αθήνα ο Εβλιά; Δείτε τι γράφει στο απόσπασμα αυτό:

ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ (σελ. 194 του βιβλίου): Πλησιάζει ο καιρός που ο Τσελεμπή θα φύγει από την Αθήνα. Ξετρελαμένος από το μέλι και τα κεράσια κι από αυτά που βλέπει, γράφει σαν ποιητής υμνώντας την πόλη. “Κανείς δεν μπορεί να την περιγράψει αυτή την πόλη, μακάρι να υπάρχει για πάντα” λέει πριν την αφήσει σαλπάροντας για την Αίγινα.