ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ;

Σημερινό ρεπορτάζ από το “Κουτί της Πανδώρας” αναφέρει τις τρεις λύσεις που πρότεινε ο Γιάννης Βαρουφάκης μιλώντας στον Αντένα. Το αναφέρω ολόκληρο (δεν είναι και μεγάλο) για να το σχολιάσω καθώς δίνει διεξόδους στο ελληνικό πρόβλημα λειτουργώντας ΕΝΤΟΣ του συστήματος. Δείχνει ο Βαρουφάκης ότι δεν είναι μόνο η Αντι-Συστημική στάση που μπορεί να προσδώσει στην Ελλάδα χρόνο και αξιοπρέπεια αλλά υπάρχουν και τεχνικές απόλυτα συμβατές με την ευρωπαϊκή λογική που μπορούν να πείσουν και τους Ευρωπαίους αξιωματούχους και τους πολίτες να ξεφύγουν από την πολιτική Μέρκελ. Το ρεπορτάζ λέει τα εξής:

"Με τρεις κινήσεις ματ μπορεί η Ελλάδα να βγει από το τέλμα στο οποίο την έχουν βάλει οι εταίροι δανειστές, σύμφωνα με τον οικονομολόγο Γιάννη Βαρουφάκη. 

Μιλώντας στον Αnt1 ο κ. Βαρουφάκης τόνισε ότι 
1.- το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι να προταθεί στο Βερολίνο και στις Βρυξέλλες o ESM να αναλάβει τις ελληνικές τράπεζες και να τις ανακεφαλαιοποιήσει «προκειμένου να αναπνεύσει η ελληνική κοινωνία». «Οι τραπεζίτες και το Δημόσιο έχει αποδειχθεί ότι δεν μπορούν να προχωρήσουν και να δημιουργήσουν ένα εύρωστο τραπεζικό σύστημα. Η μόνη λύση, κοινώς, είναι να αφελληνιστούν. Να τις αναλάβει το ESM, να τις ενισχύσει και να ξεκινήσουν επιτέλους να είναι τράπεζες και να διαθέτουν ρευστότητα στην οικονομία. Σήμερα ούτε τράπεζες είναι, ούτε ελληνικές είναι», τόνισε. 

2.- Το δεύτερο βήμα, κατά τον οικονομολόγο, έχει να κάνει με το δημόσιο χρέος. «Οι πιστωτές μας με βάση τη συμφωνία που έγινε το 2012 θεωρούν ότι μπορούμε να αποπληρώσουμε όλο αυτό το χρέος αρκεί να έχουμε ρυθμούς ανάπτυξης πάνω από 3% και 4%. Μπορούμε λοιπόν να το αντιστρέψουμε αυτό και να προτείνουμε ότι θα εκδώσουμε νέα ελληνικά ομόλογα με ρήτρα ανάπτυξης 4% και τα οποία θα τους διαθέσουμε. Στην περίπτωση που έχουμε όντως ανάπτυξη 4% τότε τα ομόλογα να αποπληρώνονται πλήρως. Εάν όχι, δεν θα πληρώνεται. Κανένα "κούρεμα" στη συμφωνία. Εφόσον λένε ότι μπορούμε να έχουμε ανάπτυξη 4% τότε θα είναι σίγουροι ότι θα παίρνουν και τα λεφτά τους πίσω». 

3.- Η τρίτη κίνηση ματ αφορά στον ιδιωτικό τομέα. «Δεν είναι λογικό η ΕΚΤ να δανείζει τις ελληνικές τράπεζες και το Δημόσιο για να επιστρέψουμε ουσιαστικά τα κεφάλαια πίσω στην ΕΚΤ, αποπληρώνοντας τα προηγούμενα δάνεια. Το καλύτερο είναι η ΕΚΤ να υποστηρίξει πλήρως την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων αγοράζοντας τα ομόλογα της. Ειδικά τις εκδόσεις που αφορούν τις επενδύσεις σε χώρες που αντιμετωπίζουν κρίση». 

Σύμφωνα με τον κ. Βαρουφάκη οι τρεις αυτές προτάσεις είναι απλές και μπορούν να εμπεριστατωθούν πείθοντας ακόμα και τον απλό Γερμανό πολίτη. Τονίζει δε ότι οι τρεις κινήσεις για να έχουν αποτέλεσμα πρέπει να επιδιωχθούν ταυτόχρονα." 

Ας δούμε τώρα τι σημαίνουν όλα αυτά.

1) Για τις τράπεζες τα έχουμε ξαναπιεί πολλές φορές. Η “ελληνικότητά” τους εξαντλείται στην παραμονή των παλιών ιδιοκτητών τους στα διοικητικά τους συμβούλια. Έτσι κι αλλιώς έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί με ποσά που ξεπερνούν κατά πολύ την αξία τους και τα μετοχικά τους κεφάλαια. Ιδιοκτήτης είναι ο ανακεφαλαιωτής τους. Και ποιος είναι αυτός; Αυτός που θα τις φορτωθεί και θα φορτωθεί μαζί με αυτές και τα χρέη τους, τα 40 και βάλε δισεκατομμύρια ευρώ. Αν αυτά εγγραφούν στο εθνικό χρέος (και μέχρι στιγμής εγγράφονται) ιδιοκτήτης είναι το κράτος, αν εγγραφούν στον ΕSM, ιδιοκτήτης θα είναι η ΕΕ και η ΕΚΤ, δηλαδή η Ευρώπη. Τη στιγμή αυτή η ΕΕ έχει καταφέρει να μας τις φορτώσει. Είναι πολύ εύκολο, αν έχει η Ελλάδα την πολιτική βούληση, να τις ξεφορτωθούμε απαλλάσσοντας την χώρα και από ένα πολύ μεγάλο βάρος, από χρέος γύρω στο 20% του ΑΕΠ.

Σχετικά με τα παραπάνω έχω κάνει την ανάρτηση στις 15/6 (αφελληνισμός των τραπεζών, η μόνη λύση) που θα βρείτε ΕΔΩ

2) Για την αποπληρωμή με ρήτρα ανάπτυξης είναι κάτι που το ζητάει ο Σύριζα και που είναι απορίας άξιο πως δεν το ζητά η σημερινή κυβέρνηση στα διάφορα ευρωγκρούπ. Αφού προβλέπουν ότι θα έχουμε τέτοια ανάπτυξη, ας δεχτούν να αποπληρώνονται μόνο όταν θα επιβεβαιώνονται οι προσδοκίες τους. Γιατί ο λόγος που δεν έχουμε ανάπτυξη είναι τα δικά τους προγράμματα και οι περιορισμοί.

Δεν είναι εξυπνάδα, είναι κάτι αμοιβαία συμφέρον. Και σε αυτούς θα συμφέρει να έχουμε ανάπτυξη και να τους αποπληρώνουμε και σε εμάς θα συμφέρει να έχουμε απασχόληση και επενδύσεις έστω κι αν πρέπει να δίνουμε πίσω τα χρωστούμενα.

3) Για την αγορά ομολόγων της ΕΤΕ (ευρωπαϊκής τράπεζας επενδύσεων) πρέπει να σημειώσω είναι πρόκειται ουσιαστικά για την έκδοση του ευρωομολόγου για το οποίο έχει γίνει τόσος λόγος στο παρελθόν. Με το ομόλογο αυτό, που θα μπορεί να εκδώσει η ΕΚΤ, θα μπορούν να χρηματοδοτηθούν επενδύσεις στη χώρα μας και σε άλλες χώρες με προβλήματα για να έχουμε την πολυπόθητη ανάπτυξη, την άνοδο του ΑΕΠ που θα μειώσει αυτομάτως το χρέος.  

Τα τρία μέτρα αυτά πρέπει να ληφθούν ταυτόχρονα, σημειώνει ο Βαρουφάκης για να είναι αποτελεσματικά. Σωστά γιατί αλλιώς θα εξουδετερωθούν καθώς θα μείνουν το καθένα χωρίς στήριξη.

Μόνο η αποφυγή του χρέους της ανακεφαλαιοποίησης θα αποφέρει μια μείωση του εθνικού χρέους αλλά αυτό θα ξανανέβει χωρίς ανάπτυξη.

Μόνη η ρήτρα ανάπτυξης θα οδηγήσει απλά στο να μην πληρώνουμε και να μην  φύγουμε ποτέ από τον κύκλο χρέους και ελλειμμάτων.

Μόνο το ευρωομόλογο δεν θα είναι αποτελεσματικό αφού το υπέρογκο χρέος θα εξαφανίζει κάθε προοπτική ανάπτυξης παρά τα κεφάλαια που ενδεχομένως θα πέσουν. 
Χωρίς τράπεζες ισχυρές εξ άλλου (βήμα 1) δεν θα αξιοποιηθεί το ευρωομόλογο και θα καταλήξει σε καταναλωτικά αγαθά και μόνο. Ούτε όμως και η διόρθωση των τραπεζών είναι αρκετή χωρίς χρήματα για επενδύσεις (βήμα 3) ούτε και το χρέος θα αποπληρώνεται χωρίς τη ρήτρα ανάπτυξης (βήμα 2) αφού το όποιο “κέρδος” της ελληνικής οικονομίας θα εξανεμίζεται στο χάος του χρέους.

Θα δώσω και μια εικόνα για όλα αυτά:

Έστω ότι γίνονται και τα τρία, τα αποδέχεται δηλαδή η ΕΕ ως ελληνικό πρόγραμμα εξόδου από την κρίση.

Το χρέος μειώνεται αμέσως κατά 40 δισ. και η οικονομία τονώνεται από το ευρωομόλογο οπότε προκαλείται ανάπτυξη, έστω 5%. Σε τέσσερα χρόνια (περίπου 20% άνοδος του ΑΕΠ) μαζί με μια πληρωμή χρεολυσίων ύψους 2% του ΑΕΠ (περίπου 4 δισ. ευρώ, χωρίς να συνυπολογίζουμε εδώ τους τόκους που δεν μειώνουν το χρέος φυσικά) θα έχουμε την εξής εικόνα:

ΤΟ ΧΡΕΟΣ από 320 δισ. ευρώ (τόσο ήταν στο τέλος του 2013 τόσο περίπου προβλέπεται και για το 2014) θα πέσει 40 δισ από τις τράπεζες και 16 δις. από αποπληρωμές και θα πάει στα 254 δισ. ευρώ

ΤΟ ΑΕΠ θα ανέβει από τα 180 δισ. ευρώ περίπου κατά 36 δισ. και θα φτάσει στα 216 δισ. ευρώ

ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΟΥ ΑΕΠ θα πέσει από 320/180=177% που είναι σήμερα σε 254/216=118%

Σε τέσσερα χρόνια θα έχουμε φτάσει ;από το σημερινό 177% στο 118% δηλαδή πιο κάτω από το “επιθυμητό” 121% που προβλέπουν τα μνημόνια για το 2020. Κι αυτό θα γίνει σε μια Ελλάδα που θα ανακάμπτει με την απασχόληση να ανεβαίνει λόγω των επενδύσεων από τα ευρωομόλογα, τους μισθούς να βελτιώνονται λόγω της ανάπτυξης, τα ταμεία να σώζονται άρα και οι συντάξεις, ο ιδιωτικός τομέας να μπορεί να συνέλθει χάρη σε ένα υγιές τραπεζικό σύστημα και το κράτος θα βελτιώσει τα οικονομικά του με την αυξημένη φοροδοτική ικανότητα του γενικού πληθυσμού.

Το πιο σημαντικό στοιχείο που προκύπτει από τις προτάσεις του Γιάννη Βαρουφάκη είναι ότι ο δρόμος της Μέρκελ που εφάρμοσε ο Σαμαράς δεν είναι ο μόνος που μπορεί να μας βγάλει από την κρίση. Επίσης αυτό που προκύπτει είναι ότι οι εναλλακτικές λύσεις δεν περιέχουν κι άλλο σφίξιμο στο ζωνάρι, κι άλλη ανεργία, λιγότερη δημοκρατία και εθνική υποταγή. Μόνο που χρειάζεται ένας καινούριος διαπραγματευτής για να πετύχει κάτι καλύτερο από την μαυρίλα που ζήσαμε επί πέντε χρόνια και στην οποία ζούμε ακόμα.