Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2020

"Περί Διαστάσεων"

Έχω αναφέρει ξανά ότι τελευταία γράφω ένα βιβλίο σχετικό με την ελληνική μυθολογία, όπως συνηθίζω τα τελευταία χρόνια. Το βιβλίο αυτό έχει τίτλο "Θεοί και τιτάνες στην αργοναυτική εκστρατεία" και είναι προφανές το αντικείμενό του, το φανερώνει ο τίτλος του. Πολλά βιβλία έχουν γραφτεί για την αργοναυτική εκστρατεία από αρχαίους και σύγχρονους, κι εγώ δεν θα έγραφα ένα ακόμη βιβλίο για να επαναλάβω τα γνωστά. Μπόρεσα, όμως, να δω τα μυθολογικά γεγονότα μέσα από μιαν άλλη ματιά και γι αυτό έγραψα αυτό το βιβλίο. Στηρίζομαι σε δυο βασικές αντιθέσεις-συγκρούσεις:

α) στην αντίθεση των τιτάνων με τους θεούς, δηλαδή της φύσης με τον πολιτισμό,

β) στην αντίθεση των φυλών της γυναικοκρατίας με εκείνες της πατριαρχίας. 

Δεν έχω τελειώσει ακόμα το βιβλίο, όμως είμαι κοντά στο τέλος του. Σήμερα θέλω να σας δώσω ένα κομμάτι του βιβλίου. Είναι από τον πρόλογο. Μιλά για τις τρεις και τις τέσσερις διαστάσεις και δεν λέει ακόμη κουβέντα για τους αργοναύτες. Λέει όμως κάτι για τους θεούς κι εμάς τους θνητούς. Γι αυτό σκέφτηκα να το παρουσιάσω. Σας δίνω λοιπόν ένα κομμάτι από τον ΠΡΟΛΟΓΟ του βιβλίου που ίσως σας παραξενέψει καθώς δεν έχετε το βιβλίο στα χέρια σας. Ρίξτε του μια ματιά. Είναι από τον πρόλογο κι έχει τίτλο: "ΠΕΡΙ ΔΙΑΣΤΑΣΕΩΝ" 


ΠΕΡΙ ΔΙΑΣΤΑΣΕΩΝ

Ο κόσμος στον οποίο ζούμε είναι κόσμος τριών διαστάσεων. Ό,τι περιέχεται μέσα σε αυτόν έχει μήκος, πλάτος και ύψος. Ας δούμε, όμως, καλύτερα τί θα πει χώρος με διαστάσεις, με καμία, μία, δύο, τρεις ή και τέσσερις διαστάσεις.

Χώρος μηδενικής διάστασης είναι ένα σημείο.

Χώρος μιας διάστασης είναι η ευθεία και κάθε απλή γραμμή. Αν πάρεις ένα σημείο και το μετακινήσεις, φτιάχνεις έναν χώρο μιας διάστασης. Στην απλή γραμμή κινείται κανείς σε δύο κατευθύνσεις μόνο δεξιά-αριστερά, ή έστω μόνο πάνω-κάτω. Την μία διάσταση την συμβολίζουμε με έναν άξονα. Τα αντικείμενα πάνω της έχουν κι αυτά μια μόνο διάσταση, μόνο μήκος ή είναι σημεία με διάσταση μηδέν.

Χώρος δύο διαστάσεων είναι το επίπεδο ή γενικά μια επίπεδη επιφάνεια κι ας είναι επιφάνεια σφαίρας. Φτιάχνεται χώρος δύο διαστάσεων αν μετακινηθεί παράλληλα προς τον εαυτό της μια γραμμή. Τα αντικείμενα πάνω στην επιφάνεια έχουν δύο, μια ή καμία διαστάσεις. Είναι επιφάνειες με μήκος-πλάτος, ή είναι απλές γραμμές μιας διάστασης ή σημεία μηδενικής διάστασης.

Χώρος τριών διαστάσεων είναι ο χώρος μας. Τα αντικείμενα έχουν όγκο, δηλαδή τρεις διαστάσεις, μήκος-πλάτος-ύψος. Μέσα στον τρισδιάστατο χώρο υπάρχουν τρισδιάστατα αντικείμενα, δισδιάστατα (επιφάνειες), μονοδιάστατα (γραμμές) ή σημεία με διάσταση μηδέν.

Χώρο τεσσάρων διαστάσεων δεν γνωρίζουμε, μπορούμε μόνο να τον φανταστούμε εμείς οι τρισδιάστατοι άνθρωποι. Θα ήταν ένας υπερχώρος μέσα στον οποίο ο τρισδιάστατος κόσμος μας θα ήταν ένα απλό αντικείμενο. Θα ήταν, ας πούμε, κάτι σαν παιχνίδι στα χέρια τετραδιάστατων υπερπλασμάτων.

Αν πάρουμε τον χρόνο σαν τέταρτη διάσταση, τότε ο χώρος που δημιουργείται περιλαμβάνει πολλούς κόσμους σαν τον δικό μας. Σε αυτούς μπορεί κανείς να μετακινείται στο παρελθόν ή το μέλλον όπως εμείς παίζουμε στα χέρια μας ένα αντικείμενο, ένα παιχνίδι. Κι όπως το αλλάζουμε εμείς κατά την βούλησή μας, έτσι μπορεί να κάνει κι ένα υπερπλάσμα τετραδιάστατο. Μπορεί να αλλάζει το παρελθόν ή το μέλλον του κόσμου μας κατά την δική του βούληση.

Ο τρισδιάστατος κόσμος μας μπορεί να θεωρηθεί ως προβολή ενός αντικειμένου του τετραδιάστατου κόσμου στις τρεις διαστάσεις. Πρώτα, όμως, να καταλάβουμε τι θα πει προβολή:

Ας φανταστούμε ότι βλέπουμε τον εαυτό μας και το δωμάτιο στο οποίο βρισκόμαστε σε ένα μεγάλο, ολόσωμο καθρέφτη. Εμείς κι όλο το δωμάτιο πίσω μας εικονιζόμαστε στον καθρέφτη σαν ένα αντικείμενο δύο διαστάσεων. Αυτή είναι η προβολή του τρισδιάστατου δωματίου σε ένα χώρο δύο διαστάσεων, τον καθρέφτη. Αν ένα χέρι πλησιάσει το πρόσωπό μας, στο δωμάτιο, γνωρίζουμε αν θα περάσει μπροστά ή πίσω από το κεφάλι μας. Στον καθρέφτη φαίνεται το χέρι να πλησιάζει αλλά δεν είναι βέβαιο αν θα περάσει μπρος ή πίσω από το πρόσωπο. Άλλοτε περνά μπροστά κι άλλοτε πίσω. Δεν υπάρχει κανόνας μέσα στον καθρέφτη που να το προβλέπει. Στο δωμάτιο, όπου έχουμε την αίσθηση του βάθους, μπορούμε να γνωρίζουμε. Στην εικόνα μέσα στον καθρέφτη, που είναι η προβολή του τρισδιάστατου δωματίου σε ένα χώρο δύο διαστάσεων, δεν γνωρίζουμε. Γιατί η τρίτη διάσταση είναι περιορισμένη, όχι ελεύθερη. 

Μπορούμε να φανταστούμε τώρα πώς θα είναι η προβολή ενός τετραδιάστατου αντικειμένου στον χώρο των τριών διαστάσεων. Θα είναι ένας χώρος σαν αυτόν που ζούμε με κάποιους περιορισμούς. Ο περιορισμός της τέταρτης διάστασης σημαίνει ότι στην διάσταση αυτή δεν υπάρχει ελευθερία. Πράγματι ο χρόνος στην τρισδιάστατη προβολή κινείται μόνο προς μία κατεύθυνση. Ό,τι έγινε δεν αλλάζει και το μέλλον είναι άγνωστο. Η προβολή δεν είναι ελεύθερη στον χρόνο. Ο χρόνος έχει μία μόνο κατεύθυνση, από το παρελθόν προς το μέλλον. Δεν είναι μια διάσταση όπως οι άλλες. Στο μήκος, το πλάτος, το ύψος μπορούμε να πηγαίνουμε μπρος ή πίσω, πάνω ή κάτω, δεξιά ή αριστερά. Στον χρόνο όμως δεν μπορούμε να κινηθούμε παρά μόνο από το παρελθόν προς το μέλλον. Είμαστε μόνο τριών διαστάσεων.

Ο Δίας είναι πλάσμα του χώρου των τεσσάρων διαστάσεων. Για αυτόν ο κόσμος μας είναι ένα αντικείμενο τριών διαστάσεων στα χέρια του. Η πραγματικότητα που ζούμε είναι η προβολή αυτού του τετραδιάστατου αντικειμένου στις γνωστές τρεις διαστάσεις. Είναι σαν το δωμάτιο στον καθρέφτη όπου το "δωμάτιο" είναι το τετραδιάστατο αντικείμενο που κρατά ο Δίας. Η πραγματικότητα που ζούμε ως τον “κόσμο” μας δεν είναι παρά η προβολή του στον "καθρέφτη" των τριών διαστάσεων. Στις τέσσερις διαστάσεις ο Δίας έχει την δυνατότητα να κινείται έξω απ' τον χρόνο. Μπορεί να κάνει με την πραγματικότητα ό,τι θέλει, να την τροποποιεί αλλάζοντας το παρελθόν ή το μέλλον. Όμως αυτός δεν είναι ο Δίας της μυθολογίας που ξέρουμε. Εμείς, που είμαστε όντα των τριών διαστάσεων, άλλον Δία κι άλλους θεούς γνωρίζουμε. Οι θεοί, όπως εμείς τους αντιλαμβανόμαστε, είναι κι αυτοί δέσμιοι του χρόνου. Ας δούμε καλύτερα, λοιπόν, ας αναλύσουμε περισσότερο την τρισδιάστατη πραγματικότητα στην οποία ζούμε θνητοί κι αθάνατοι. Γιατί ο κόσμος μας έχει δύο επίπεδα ζωντανής ζωής. Το ένα επίπεδο είναι εκείνο των θνητών και το άλλο είναι εκείνο των αθανάτων. 

Η ζωή των θνητών είναι η γνωστή μας ιστορία και προϊστορία. Περιέχει φυλές από την Χρυσή εποχή του Κρόνου, όπως οι Αμαζόνες, οι Φαίακες, οι Λαιστρυγόνες, οι Κένταυροι και άλλες. Περιέχει φυλές με γυναικοκρατία ή ισότητα των δύο φύλων, όπως οι Κρήτες κι οι Πελασγοί. Περιέχει και φυλές με πατριαρχική δομή όπως οι Ίωνες, οι Θεσσαλοί οι Βοιωτοί κι οι Αχαιοί. Έχει ακόμη και ήρωες, ξεχωριστούς θνητούς που εκτελούν αποστολές που τους αναθέτουν οι θεοί. Οι άνθρωποι ζουν σε πόλεις και χωριά και καλλιεργούν τη γη ή είναι κτηνοτρόφοι, ή τεχνίτες ή και βιοτέχνες. Όλες αυτές οι δράσεις λέγονται πολιτισμός.

Η ζωή των αθανάτων είναι διαφορετική. Μπορεί να είναι θεοί ή τιτάνες, όντα υπερφυσικά για τους θνητούς, όμως είναι κι αυτά δέσμια του χρόνου. Μπορούν να κινούνται μπρος-πίσω στον χρόνο μόνο για να τον παρατηρούν. Εμφανίζονται στο παρελθόν ή στο μέλλον, δεν μπορούν όμως να αλλάξουν τίποτε από ο,τι έχει γίνει. Ούτε μπορούν να αλλάξουν την ροή και την μοίρα των ανθρώπων. Είναι ένας μαγικός κόσμος, πάνω από τον κόσμο των θνητών, μέσα όμως στον χώρο των τριών διαστάσεων.

Μια Πύλη στον Όλυμπο επιτρέπει στον Δία και τους θεούς του Ολύμπου να περνούν στον χώρο των τεσσάρων διαστάσεων. Εκεί, όλα τα θαύματα είναι δυνατά. Αυτά όμως που είναι θαύματα για τον δικό μας τρισδιάστατο κόσμο, για τους θεούς είναι απλά βαρετές και ανούσιες υποθέσεις. Γιατί αυτά τα υπερπλάσματα των τεσσάρων διαστάσεων κινούνται σε κόσμους που ούτε καν μπορούμε να φανταστούμε. Η τρισδιάστατη πραγματικότητα που ζούμε είναι μία μόνο από τις άπειρες δυνατότητες που υπάρχουν για τον κόσμο μας. Από τις άπειρες παράλληλες πραγματικότητες που υπάρχουν, εμείς ζούμε σε μία μόνο από αυτές, και την ονομάζουμε σύμπαν. Για τους θεούς τα σύμπαντα είναι άπειρα κι οι πραγματικότητες άπειρες και παράλληλες επίσης. Γι αυτό επεμβαίνουν στον κόσμο μας ελάχιστα. Ασχολούνται μαζί μας όσο φροντίζει έναν καθρέφτη μια νοικοκυρά όταν τον καθαρίζει από τις σκόνες και τις δαχτυλιές.