[ΣΗΜ.: Με την σημερινή ανάρτηση κλείνω το θέμα του Αφροδίσιου από ενημερωτικής πλευράς. Ελπίζω πως το ανοίγω από πλευράς πολιτικής, καθώς όχι μόνο η αρχαιολογία, αλλά, κυρίως ο δήμος Κερατσινίου-Δραπετσώνας στον οποίο ανήκει διοικητικά ο χώρος θα πρέπει να ενδιαφερθεί και να ταρακουνήσει και την αρχαιολογία. Από πλευράς μου θα κάνω ό,τι μπορώ.]
ΠΙΘΑΝΑ ΕΡΕΙΠΙΑ ΤΟΥ ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΥ
Εδώ αναφέρεται και πάλι η εποχή, ο άρχων και ο μήνας, και οι μισθοί των εργατών. Να σημειωθεί ότι οι ανασκαφές που έγιναν και ανέδειξαν την Ηετιώνεια Πύλη και βρήκαν στοιχεία για την χρονολόγηση των διαφόρων τειχών και οχυρώσεών της προήλθαν από την έρευνα της Γαλλικής αποστολής για το Αφροδίσιο.
Όλα τα παραπάνω, οι γραπτές αναφορές και τα ανασκαφικά ευρήματα, πιστοποιούν ότι υπήρχε πραγματικά στην αρχαιότητα Ιερό της Αφροδίτης. Βρισκόταν κοντά στην Ηετιώνεια Πύλη και εκεί όπου σήμερα είναι ο ΟΣΕ (Σταθμός Λαρίσης). Είναι πιθανό το Αφροδίσιο να εκτεινόταν και σε μέρος του χώρου που χαρακτηρίζεται ως «Καστράκι» και όπου παλιότερα βρισκόταν ο χώρος του τελωνείου του Πειραιά.
Από την ανασκαφή των Γάλλων στα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τα τέλη του 20ου αιώνα το μνημείο υπέστη τεράστιες καταστροφές (όπως και ολόκληρη η Ηετιώνεια Πύλη). Οι βομβαρδισμοί του 1944 συνετέλεσαν πολύ ώστε μετά τον πόλεμο το Καστράκι (η Ηετιώνεια Πύλη) να φαίνεται ελάχιστα ενώ το Αφροδίσιο εξαφανίστηκε. Οι προσχώσεις του ΟΣΕ και του λιμανιού αποτελείωσαν και ό,τι είχε ενδεχομένως απομείνει.
Δυστυχώς η κατάσταση του χώρου είναι απερίγραπτη. Εγκατάλειψη κι αδιαφορία αφού κανείς δεν πιστεύει ή δεν γνωρίζει την ύπαρξη του σημαντικού αυτού αρχαιολογικού χώρου. Μόνο θλίψη προκαλούν οι εικόνες από τα απομεινάρια του Ιερού μέσα στον σταθμό Λαρίσης.
ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ
Η επόμενη ανασκαφή έγινε τα χρόνια 1997-2001 κυρίως χάρη στη χρηματοδότηση του ΟΛΠ και με τη βοήθεια των “Φίλων του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά” (με πρόεδρο τον Γιάννης Πολυχρονόπουλος). Στις ανασκαφές για την Ηετιώνεια βρέθηκαν και στοιχεία που πιθανώς ανήκαν στο Αφροδίσιο ιερό. Ο Γ. Σταϊχάουερ, επικεφαλής της ανασκαφής, σημείωσε ότι δεν βρέθηκε κανένα θεμέλιο του ναού. Το κατέστρεψαν εκ θεμελίων έτσι ώστε να χαθεί στην λήθη η ύπαρξή του; Ίσως ...
 |
Αυτό το τμήμα της Ηετιώνειας Πύλης πιθανώς να ήταν κατά τον κ. Σταϊνχάουερ μέρος του Αφροδίσιου. |
Ο κ. Γ. Σταϊνχάουερ υποδεικνύει έναν χώρο σαν πιθανό μέρος του Αφροδίσιου. Είναι ένα μακρόστενο οικοδόμημα 23 μ. x 6 μ. με τρία δωμάτια, εκ των οποίων το κεντρικό είχε κατώφλι που οδηγούσε σε μια μεγάλη αυλή (πλάτους 15 μ.). Υπάρχει και μια σειρά από τέσσερις λάκκους στους οποίους ενδεχομένως ήταν φυτεμένα τα δέντρα της αυλής. Ό,τι έχει απομείνει, λοιπόν, από το Αφροδίσιο είναι αυτά τα πιθανά ερείπια και τα υπολείμματα εντός του Σταθμού Λαρίσης που είναι χώρος ακριβώς δίπλα και σε συνέχεια της Ηετιώνειας.
ΧΑΜΕΝΗ ΟΜΟΡΦΙΑ
ΤαΑφροδίσια, όπως τονίσαμε, ήταν τόποι ιεροί που χρησίμευαν για θεραπεία σε όσους δεν μπορούσαν να βρεθούν σε φημισμένους χώρους όπως οι Δελφοί, η Σαμοθράκη κλπ. Το τοπίο μέσα και γύρω από τον Ναό ήταν πάντα φροντισμένο ώστε να είναι θαυμάσιο και να βοηθά στους προσερχόμενους να ηρεμήσουν και να βρεθούν κοντά στους θεούς, δηλαδή τη φύση. Μια τέτοια γωνιά, μεγάλης φυσικής ομορφιάς και καλλιέργειας του πνεύματος ήταν το Αφροδίσιο στο Καστράκι πριν υποστεί τις καταστροφές που προκάλεσαν επιδρομείς άρπαγες ή φανατικοί εχθροί της αρχαίας θρησκείας. Δίπλα στη θάλασσα, γεμάτο δέντρα (έχουν βρεθεί και οπές μέσα στις οποίες πιθανώς φύτευαν δέντρα) και προστατευμένο από κάθε επιβουλή, το Αφροδίσιο ήταν ένας τόπος γαλήνης και ομορφιάς που στόλιζε το αρχαίο λιμάνι. Τώρα, στον χώρο του ΟΣΕ, τάφοι ανοιχτοί, αρχαίες πέτρες, χώροι με πιθανή αρχαιολογική αξία, κείτονται απροστάτευτοι και ξεχασμένοι.
*********************
Και δυο λόγια για τον Γιώργο Μαρκόπουλο που, όσο ζούσε, πάλεψε για την ανάδειξη του Αφροδίσιου κι ας χτύπησε τότε σε ώτα μη ακουόντων.
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ
Δραπετσωνίτης, ηθοποιός-σκηνοθέτης πολυπράγμων, ο Γιώργος Μαρκόπουλος, όταν γύρισε απ’ τη Γαλλία, όπου είχε πάει για σπουδές κι εργασία, έφτιαξε το Bistro 1 στη Γέφυρα του Αγ. Διονυσίου. Συγκέντρωνε ιστορικό υλικό για την πόλη που αγαπούσε, τη Δραπετσώνα. Έδωσε μάχες για να σωθεί το ΑΦΡΟΔΙΣΙΟ όταν σκάφτηκε η περιοχή Καστρακίου από τον ΟΛΠ κι αργότερα τον Δήμο. Ήταν όμως πολύ αργά. Ο Γιώργος Μαρκόπουλος πρώτος πρότεινε την ετυμολόγηση του ονόματος της Δραπετσώνας από το Τραπεζών, βρήκε τους χάρτες και τα σχέδια με τους Τύμβους και το όνομα Drapezon-Trapezon από εκατονταετίες. Τελευταία του προσφορά το Θέατρο Δρόμου που οργάνωσε στη Δραπετσώνα, γεγονός με παγκόσμια απήχηση αλλά και κύκνειο δικό του άσμα.
