Σαν σήμερα στις 11 Σεπτέμβρη του 2001 το Ισλάμ δια της Αλ Κάϊντα επιτέθηκε στην Αμερική γκρεμίζοντας δυο Πύργους (μεγάλο εμπορικό κέντρο) στη Νέα Υόιρκη και στο Πεντάγωνο. Αυτό ήταν και η ευκαιρία για να αλλάξουν οι ΗΠΑ τον κόσμο επιβάλλοντας πρωτοφανή μέτρα ελέγχου στη διακίνηση ανθρώπων και προϊόντων.
Ωστόσο στις 11 Σεπτεμβρίου εκδηλώθηκε και το στρατιωτικό πραξικόπημα στη Χιλή που ανέτρεψε τον σοσιαλιστή Πρόεδρο Αλλιέντε.
Σε αυτό το τελευταίο γεγονός αναφέρεται το κείμενο του Γιάννη Ζήβα (που δημοσίευσε ο ίδιος στο γκρουπ "Δρόμοι Φιλίας", σήμερα) και το οποίο αναδημοσιεύω εδώ.
Σαλβαδόρ Αγιέντε
Υπάρχει κορεσμός πληροφόρησης και αναφορών στο κτύπημα των Δίδυμων Πύργων κατά το 2001, αλλά μπαίνει στην σκιά της μνήμης μία άλλη επέτειος, που το σύστημα πληροφόρησης δεν την τονίζει όσο πρέπει. Πρόκειται φυσικά για το φασιστικό πραξικόπημα στην Χιλή στα 1973. Η άνοιξη της Λαϊκής Ενότητας (La Unidad Popular) που κήρυξε ο Σαλβαδόρ Αλλιέντε και που διάρκεσε τρία χρόνια (1970-1973), αποτέλεσε το δεύτερο πείραμα σοσιαλιστικής διακυβέρνησης στην Λατινική Αμερική μετά την Κούβα. Το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα βρισκόταν στα πρόθυρα της μεγάλης πετρελαϊκής κρίσης μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο αντιαποικιακός αγώνας σε πολλές χώρες του Γ' Κόσμου είχε στεφθεί με επιτυχία με αποτέλεσμα να γεννηθούν στην Ασία, στην Αφρική και στην Λατινική Αμερική νέα κράτη, που ωστόσο δεν έπαψαν να κυβερνώνται από κυβερνήσεις που εν πολλοίς στηρίζονταν από τους πρώην αποικιοκράτες. Οι ΗΠΑ δεν μπορούσαν επ' ουδενί να αποδεχθούν στην πίσω αυλή τους (Λατινική Αμερική) μία εξουσία που θα στρεφόταν εναντίον των πολυεθνικών που απομυζούσαν τον ιδρώτα των λαών αυτών των χωρών. Η Χιλή αποτελούσε την κύρια παραγωγό χώρα σε χαλκό σε όλη την Αμερικανική Ήπειρο, και συνεπώς η στρατηγική σημασία της για το αμερικανικό κεφάλαιο ήταν μεγίστης σημασίας.
Ο στρατός σε συνεργασία με την CIA και με την καθοδήγηση του χασάπη της Κύπρου --- και όχι μόνον---, Χένρι Κίσσινγκερ, επέβαλε ένα από τα πλέον αιμοσταγή καθεστώτα σε όλον τον κόσμο. Ο μέχρι πρότινος αρχηγός των Χιλιανών ενόπλων δυνάμεων Πινοσέτ άρχισε ένα όργιο αίματος, φυλακίσεων, φρικτών βασανιστηρίων, εξοριών και γενικά διώξεων που δεν είχε προηγούμενο. Χιλιάδες Χιλιανών εξοντώθηκαν ή βασανίσθηκαν απάνθρωπα από τα καθάρματα του μηχανισμού του Πινοσέτ. Μεταξύ αυτών που εξοντώθηκαν ήταν και ο πολυαγαπημένος βάρδος του χιλιάνικου λαού , Βίκτωρ Χάρα που του έσπασαν τα δάκτυλα και κατόπιν τον εκτέλεσαν. Ο μεγάλος ποιητής και ψυχή της Χιλής Πάμπλο Νερούδα , πέθανε λίγο μετά το πραξικόπημα. Ο ίδιος είχε υμνήσει τον αγώνα των λαών της Λατινικής Αμερικής κατά των δυναστών τους με εκπληκτικής ομορφιάς ποίηση και είχε την τύχη να αποκτήσει φίλους σε όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα στην πατρίδα μας.
Πρέπει να θίξουμε και μία άλλη πλευρά της επιβολής της δικτατορίας στην Χιλή. Μιλάμε για την οικονομική πλευρά του ζητήματος. Εδώ για πρώτη φορά εφαρμόσθηκε το δόγμα της Σχολής του Σικάγου με επικεφαλής τον Φρίντμαν, πεμπτουσία του οποίου είναι η πάση θυσία επιβολή του ακραίου νεοφιλελεύθερου μοντέλου. Με λίγα λόγια πρόκειται για την κυριαρχία των επιχειρήσεων και των τραπεζών σε όλους τους τομείς , με κατάργηση ή περιορισμό των κοινωνικών αγαθών και επέλαση των ιδιωτικοποιήσεων. Δεν είναι τυχαίο ότι ένθερμος υποστηρικτής του Πινοσέτ και καταφύγιό του μετά την δίωξη που του ασκήθηκε ήταν η Μάργκαρετ Θάτσερ, η πλέον ακραιφνής έκφραση του μονεταρισμού και του νεοφιλελευθερισμού στην βρετανική οικονομία και διεθνώς σε συνδυασμό με την πολιτική Ρήγκαν.
Η δικτατορία διάρκεσε δεκαεπτά χρόνια αλλά οι πληγές που άφησε ακόμη δεν έχουν κλείσει. Ο σπουδαίος Χιλιανός συγγραφέας Λουίς Σεπούλβεδα , σε πολλά του έργα έχει αναφερθεί στην βαναυσότητα του καθεστώτος μιας και ο ίδιος βασανίσθηκε και έμεινε στην φυλακή για πολλά χρόνια.
Δυστυχώς οι βασανιστές, αυτοί που αποτελούν την απεχθέστερη μορφή κάθε φασιστικού καθεστώτος , δεν τιμωρήθηκαν όπως τους άξιζε, παρά την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Χιλή, πράγμα που θυμίζει και την δική μας περίπτωση, όταν αυτά τα καθάρματα κατά την μεταπολίτευση έπεσαν στα μαλακά με λίγες εξαιρέσεις.
Η σημερινή κατάσταση με την άνοδο των ακροδεξιών μορφωμάτων τόσο στην χώρα μας όσο και διεθνώς πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο πιο εμπεριστατωμένης , απ' όσο μέχρι τώρα, ανάλυσης από τις αριστερές και γενικότερα δημοκρατικές δυνάμεις και φορείς για την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους.
Γιάννης Ζήβας
Να σημειώσω εδώ ότι στη Χιλή εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το δόγμα του σοκ επιτυχώς. Στην Ευρώπη το δόγμα αυτό δοκιμάστηκε για πρώτη φορά σε εμάς, στην Ελλάδα, και είχε κι εδώ την ίδια επιτυχία. Ο κόσμος βουβάθηκε και παρακολουθεί σιωπηρός την καταβύθιση του σκάφους χωρίς να ελπίζει και χωρίς να περιμένει πια τίποτε.
