Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 2020

Περί Μυκηνών ο λόγος

Δυο λόγια για τις Μυκήνες σήμερα. Όχι βέβαια για την φωτιά αλλά για τον ρόλο αυτής της πόλης στην αρχαιότητα.
Η αρχαία ελληνική ιστορία ξεκινά από το 2.000 π.Χ. περίπου και φτάνει ως την ύστερη αρχαιότητα γύρω στον 6ο αιώνα μ.Χ.. Η περίοδος αυτή των 2.5000 χρόνων χωρίζεται σε υποπεριόδους. Φυσικά είναι αυθαίρετη και πολύ "χοντρική" κατάταξη, αλλά, είναι η συνήθης κατάταξη όλων των ιστορικών. Οι περίοδοι αυτές είναι:
1. Μινωική περίοδος 2.000 π.Χ μέχρι περίπου 1.600 π.Χ. (400 χρόνια)
2. Μυκηναϊκή περίοδος 1.600 π.Χ. -1.100 π.Χ. (περίπου 500 χρόνια)
3. Κάθοδος Δωριέων ή Σκοτεινοί αιώνες 1.100 π.Χ.-800 π.Χ. (300 χρόνια περίπου)
4. Αρχαϊκή εποχή 800 π.Χ.-550 π.Χ. (περίπου 250 χρόνια)
5. Κλασσική εποχή 550 π.Χ.-300 π.Χ. (περίπου 250 χρόνια)
6. Ελληνιστική εποχή 300 π.Χ.-50 π.Χ. (περίπου 250 χρόνια)
7. Ρωμαϊκή εποχή 50 π.Χ.-300 μ.Χ. (περίπου 350 χρόνια)
8. Ύστερη αρχαιότητα 300 μ.Χ.-600 μ.Χ, (περίπου 300 χρόνια)

Η δεύτερη περίοδος, χαρακτηρίζεται ως Μυκηναϊκή. Οι Έλληνες εκείνης της εποχής ονομάζονταν Δαναοί, Αχαιοί, Αιολείς, Βοιωτοί κτλ κι όχι Μυκηναίοι. Σήμερα όμως (κι εδώ και εκατοντάδες χρόνια στην ιστοριογραφία) όλοι τους αποκαλούν "Μυκηναίους", όπως τους Έλληνες της προηγούμενης περιόδου τους αποκαλούν "Μινωίτες". Οι Μυκήνες, ήταν το ουσιαστικό κέντρο του ελληνισμού σε όλη αυτή την περίοδο της επικράτησης των Αχαιών. Από το 1.450 π.Χ. μάλιστα, οι Αχαιοί είχαν κατακτήσει και την Κρήτη ενώ η επέκτασή τους έφτασε στην Τροία το 1.280 π.Χ. Τα ομηρικά έπη περιγράφουν μιαν ηρωική Ελλάδα που είναι η Μυκηναϊκή Ελλάδα. Εξάλλου στην Τρωική εκστρατεία όλες οι ελληνικές πόλεις και φυλές εκστράτευσαν κάτω από την ηγεμονία του βασιλιά των πολύχρυσων Μυκηνών.

Τις Μυκήνες εξερεύνησε πρώτος ο Σλίμαν, ο αυτοδίδακτος αρχαιολόγος που ξεφτίλισε την αρχαιολογία όλου του κόσμου. Όλη η υφήλιος, και ειδικά οι μεγάλες αρχαιολογικές σχολές και υπηρεσίες Γαλλίας, Γερμανίας και Αγγλίας, θεωρούσαν πως τα τρωικά ήταν μύθοι πλασμένοι από την φαντασία του Ομήρου. Ο Σλίμαν πίστευε πως κι η Τροία υπήρχε, κι οι Μυκήνες και όλα τα μέρη που ονόμαζε η Ιλιάδα (τουλάχιστον). Ήρθε στην Ελλάδα, παντρεύτηκε την Σοφία, μια γυναίκα που διάλεξε για να ζήσει μαζί της και να τον βοηθήσει στο έργο του, και μαζί της πήγε στην Τουρκία στο Ινσιρλίκ. Έσκαψε και βρήκε την Τροία. Μετά πήγε στις Μυκήνες. Έσκαψε και βρήκε τον τάφο του Αγαμέμνονα. Έδειξε στους αρχαιολόγους ότι οι Μυκήνες κι ο Τρωικός πόλεμος ήταν ιστορία κι όχι μύθος.

Οι Δωριείς, γύρω στο 1.100 π.Χ. κατέστρεψαν τις Μυκήνες και τις υποβάθμισαν σε δεύτερης τάξης πόλη, αφού κέντρο κυριαρχίας στην βορειοδυτική Πελοπόννησο έγινε το Άργος, δωρική πόλη. Στους μύθους βέβαια, πλην των Ομηρικών επών, το Άργος φαίνεται να έχει δεσπόζουσα θέση, αλλά αυτό οφείλεται στην εκ των υστέρων συγγραφή των μύθων. Έτσι κι αλλιώς η ιστορία των εποχής εκείνης γράφτηκε μετά την αρχαϊκή εποχή, τουλάχιστον πεντακόσια χρόνια μετά τα γεγονότα, και οι σύγχρονες ανάγκες πολλές φορές αλλοίωναν την ιστορική ακρίβεια. Το τέλος των Μυκηνών επήλθε οριστικά γύρω στο 150 μ.Χ. οπότε και η πόλη ερημώθηκε τελείως.