Διπλό νόμισμα και μονομερές κούρεμα

Ξύπνησα πρωί-πρωί κι έπεσα πάνω στο άρθρο του Βόλφγκανγκ Μουνχιάου, αρθρογράφου των Φαϊνάνσιαλ Τάιμς που αναδημοσιεύεται μεταφρασμένο στο TVXS. Τις προάλλες ο Μουνχιάου επιχειρηματολογούσε και πάλι υπέρ μιας συναινετικής εξόδου της Ελλάδας από το Ευρώ με παραμονή της στην Ευρωζώνη.
Πρόκειται για το -φαινομενικά- παράδοξο του διπλού νομίσματος ή της χρεοκοπίας ΕΝΤΌΣ ευρώ. Αντί για μια μονομερή ελληνική κίνηση να κυκλοφορήσει κρατικές επιταγές ισοδύναμες με ευρώ για να αποκτήσει την αναγκαία ρευστότητα χωρίς την συνδρομή της ΕΚΤ, θα μπορούσε αυτή η πολιτική να γίνει συναινετικά. Έτσι θα είχαμε την επιστροφή μας σε μια εθνική νομισματική πολιτική και θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε σε ένα μονομερές κούρεμα του χρέους. Αν όλα αυτά γίνουν μετά από συμφωνημένες κινήσεις ανάμεσα στις δύο πλευρές (Ελλάδα και Ευρωζώνη) τότε θα μπορούσε να προβλέπεται και η παραμονή μας στην ΕΕ ή το ενδεχόμενο μιας επιστροφής στο Ευρώ αν η Ελλάδα το θελήσει στο μέλλον.

Ο Μουνχιάου έχει την πολυτέλεια να βλέπει τα πράγματα ως τρίτος και να μην κάνει δηλώσεις σκοπιμότητας αλλά σχόλια για την κατάσταση όπως την αντιλαμβάνεται εκείνος. Και η θέση του αυτή μας επιτρέπει και σε εμάς να δούμε λύσεις που προτείνουν τρίτοι, πέραν των άμεσα εμπλεκόμενων, και οι οποίες μας αφορούν. Παραθέτω τμήμα του άρθρου του που περιέχει την ουσία των όσων λέει:

“Πριν από πέντε χρόνια η διάσωση της Ελλάδας θα ήταν απλή υπόθεση, όχι τώρα πια. Μόνο ένα μεγάλο κούρεμα του χρέους θα μπορούσε να περιγραφεί ως σωστή αντιμετώπιση του ελληνικού προβλήματος, τότε όπως και τώρα. Θα κοστίσει βέβαια μερικές εκατοντάδες δις παραπάνω - τόσο θα μας κοστίσει η πολιτική της αναβλητικότητας που υιοθέτησε η κυρία Μέρκελ. Ακόμα κι έτσι όμως, αυτή εξακολουθεί να είναι η καλύτερη στρατηγική.

Παράλληλα, το καλύτερο θα ήταν να εγκαθιδρυθεί ένα «ερμαφρόδιτο» status στην Ελλάδα, ένα είδος «καθαρτηρίου» μεταξύ του «έξω» και του «μέσα» στο κοινό νόμισμα. Επισήμως η Ελλάδα θα ήταν ακόμα μέλος της Ευρωζώνης, αλλά η χώρα θα εξέδιδε ταυτόχρονα ένα παράλληλο νόμισμα. Όχι νέες δραχμές, αλλά ελληνικά ευρώ, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν μόνο στην Ελλάδα.

Η χώρα θα περικυκλωνόταν από ελέγχους κίνησης κεφαλαίων αλλά θα απελευθερωνόταν από το βάρος των χρεών και των τόκων των πιστωτών της. Θα αποφάσιζε ελεύθερα για την οικονομική της πολιτική και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι θα την βοηθούσαν σε αυτή τη μεταβατική φάση. Με άλλα λόγια: Θα αποδεχτούμε ένα μονομερές κούρεμα του χρέους. Διότι ένα κούρεμα του ελληνικού χρέους δεν μπορεί να γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Η ΕΚΤ ο μεγαλύτερος πιστωτής της Ελλάδας, δεν μπορεί νομικά να άρει εθελουσίως τις αξιώσεις της. Και η Γερμανική κυβέρνηση δεν μπορεί να το αντέξει πολιτικά. Ωστόσο, αν η Ελλάδα κηρύξει μόνη της μια απομείωση του χρέους της, τότε δεν μπορεί κανείς να κάνει κάτι γι' αυτό.

Όσο λοιπόν για το μέλλον της Ελλάδας, θα πρέπει η χώρα μόνη της να αποφασίσει τι θα κάνει από εκεί και πέρα. Αν δηλαδή από αυτήν την ερμαφρόδιτη κατάσταση θα επιστρέψει στο Ευρώ, αφήνοντας και πάλι κεφάλαια να κινούνται εντός και εκτός των συνόρων, ή αν θα αποχωρήσει από το κοινό νόμισμα, με το να μετατρέψει το ελληνικό ευρώ σε δραχμές, εντάσσοντάς πλέον το νέο αυτό νόμισμα κανονικά στις συναλλαγματικές αγορές. Η Τράπεζα της Ελλάδος θα γινόταν έτσι και πάλι μια αληθινή κεντρική τράπεζα και όχι το ελληνικό παράρτημα της ΕΚΤ."

Ο βασικός συλλογισμός του Μουνχιάου ταιριάζει σχεδόν απόλυτα με τον συλλογισμό πολλών "αριστερών" του Σύριζα που θέλουν ένα συναινετικό διαζύγιο. Ταιριάζει επίσης με την δική μου θέση που έχω διαμορφώσει εδώ και αρκετά χρόνια. 
Μη θέλοντας άτακτη χρεοκοπία και μη αντέχοντας ένα βίαιο πέρασμα σε εθνικό νόμισμα που θα μπορούσε να είναι πετυχημένο ή καταστροφικό (αχαρτογράφητη περιοχή ονομάζεται), οι πιο λογικές σκέψεις συνοψίζονται περίπου σε αυτά που παραθέτει στο παραπάνω απόσπασμα ο Μουνχιάου. Ίσως είναι μια καλή λύση που δεν θα πρέπει για μια ακόμη φορά να καθυστερήσει. Ίσως μάλιστα αυτό το ενδεχόμενο να είναι η πραγματική εναλλακτική πρόταση διαπραγμάτευσης τον Μάιο έως Ιούλιο όταν θα κριθούν όλα.