Δυο οικονομικά γεγονότα των τελευταίων ημερών
αξίζει τον κόπο να σχολιάσουμε:
ΓΕΓΟΝΟΣ ΠΡΩΤΟ η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου
που «δικαίωσε» την κίνηση του κεντρικού τραπεζίτη Μάριο Ντράγκι το 2012 να
δηλώσει ότι η ΕΚΤ θα αγοράζει όλα τα ομόλογα των κρατών με χρέος στην Ευρώπη.
Πράγμα που σήμαινε ότι η ΕΚΤ έδινε ένα δίχτυ προστασίας στις υπερχρεωμένες
χώρες έναντι των «αγορών». Ακόμα κι αν τα σπρεντς ανέβαιναν λόγω των αγοραίων
εκτιμήσεων θα υπήρχε πάντα αγοραστής τους, δηλαδή δεν θα οδηγούσαν σε
χρεοκοπία. Αυτή η εξαγγελία του Ντράγκι είχε ηρεμήσει τις «αγορές» και η ηρεμία
διαρκεί ως σήμερα.
Στην απόφαση αυτή εναντιώθηκε η Γερμανία και το
συνταγματικό της δικαστήριο προσέφυγε ΚΑΤΑ της απόφασης του Ντράγκι στο Ευρωπαϊκό
Δικαστήριο. Θεωρούσαν ότι υπερβαίνει τις εξουσίες που η Γερμανία είχε
επιφυλάξει για την ΕΚΤ. Κεντρικός στόχος και βασικός όρος της Γερμανίας εξ’ άλλου
για την ευρωπαϊκή ενοποίηση ήταν ο περιορισμός της ΕΚΤ σε συγκεκριμένο ρόλο
μόνο θεματοφύλακα της νομισματικής σταθερότητας και της μη επέκτασής της σε
ζητήματα οικονομικής πολιτικής. Στην ουσία οι Γερμανοί έβλεπαν τον Ντράγκι να
παραβιάζει τους δικούς τους θεμελιώσεις όρους της ΕΕ και προσέφυγαν στο ευρωπαϊκό
δικαστήριο για να τον σταματήσουν. Όμως το ευρωπαϊκό δικαστήριο τον δικαίωσε.
Δεν θα μπω στις λεπτομέρειες της απόφασης αλλά η ουσία είναι ότι η κίνηση του
Ντράγκι να καλύψει (ως ΕΚΤ) τις χώρες με χρέος αγοράζοντας τα ομόλογά τους
δικαιώθηκε. Για τα τυπικά αναφέρω ότι ο εισαγγελέας είναι αυτός που τον
δικαιώνει εισηγητικά και ότι η απόφαση θα γραφτεί σε μερικούς μήνες.
ΠΑΡΕΝΘΕΣΗ: Να σημειώσω ότι γράφτηκαν πολλά για μια
αναφορά της Ραχήλ Μακρή σε μια συζήτηση ότι αν η ΕΚΤ σταματήσει την ρευστότητα προς
την Ελλάδα θα μπορεί η Τράπεζα της Ελλάδας να «τυπώσει» χρήμα γύρω στα 100 δις.
για να διατηρήσει την ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών. Δεν το γνώριζα το
θέμα, διάβασα όμως (σε έντυπα όπως το Capital.gr συντάκτης Γ.Καισάριος κλπ.) ότι αυτή είναι μια
πρακτική στην οποία ΗΔΗ είχε προσφύγει η Ελλάδα το 2010 εκδίδοντας χρήμα σε
ύψος 110 δις. τότε και αυτή τη στιγμή τρέχει παρόμοια πρακτική στην Ιρλανδία
όπου έχει «τυπωθεί» χρήμα ύψους 80 δις. ευρώ. Αυτά γίνονται υπό έκτακτες
συνθήκες και προβλέπονται από τις ευρωπαίκές συνθήκες. Για μια τέτοια περίπτωση μίλησε η Ραχήλ Μακρή που φάνηκε πολύ πιο
διαβασμένη από τους απίστευτα πολλούς άσχετους που της επιτέθηκαν χωρίς καν να
έχουν ακούσει τι είπε και πως το είπε.
ΓΕΓΟΝΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ η απόφαση της κεντρικής ελβετικής
τράπεζας να καταργήσει ΜΟΝΟΜΕΡΩΣ τη συμφωνία της με την ΕΕ για κατώτατο όριο
ισοτιμίας Ευρώ-Ελβετικού Φράγκου στο 1 προς 1,2. Αυτομάτως η Ελβετία «υποτίμησε»
μονομερώς το ευρώ κατά 30% περίπου. Να σημειώσω ότι μια ΜΟΝΟΜΕΡΗΣ απόφαση της Ελλάδας
στο ζήτημα του χρέους θα προκαλούσε πολύ μικρότερη ζημιά στην Ευρώπη και στις χώρες
της που αποτιμούν τα αποθεματικά τους σε ευρώ και η υποτίμηση τα μειώνει
σημαντικά.
Η απόφαση αυτή στηρίχτηκε μεταξύ άλλων (και
κυρίως) στην «χαλάρωση» που διαπιστώνουν στην ΕΕ και την ΕΚΤ οι πιο πιστοί στο σημερινό
χρηματοοικονομικό οικοδόμημα Ελβετοί. Η απόφαση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου
πρέπει να έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο στην στάση τους καθώς επιτρέπει και επισήμως
(με δικαστική απόφαση) αυτή την χαλάρωση που ο Ντράγκι έχει εξαγγείλει και θα
πραγματοποιήσει με την έκδοση ευρωομολόγου. Πιο Γερμανοί από τους Γερμανούς όπως
πάντα οι Ελβετοί δεν θέλουν να συνδέσουν την τύχη του δικού τους νομίσματος με
το ευρώ που το βλέπουν να παίρνει κατεύθυνση κεϋνσιανή, δηλαδή απαγορευμένη για
την λογική της σταθερότητας.
Οι εξελίξεις αυτές δεν είναι μακρινές και ξένες για
την ελληνική οικονομία. Ήδη θεσμικοί παράγοντες και μέσα στην Γερμανία μιλούν
για αλλαγή πολιτικής. Βλέπουν ότι η λιτότητα στην Ευρώπη έφερε ήδη
αποπληθωρισμό, δηλαδή μείωσε τη δυνατότητα ανάπτυξης. Αν συνεχιστεί αυτή η
περιοριστική πολιτική η Ευρώπη θα χωθεί σε βαθιά ύφεση από την οποία θα μπορεί
να ξεφύγει μόνο με μεγάλο κόστος. Και κάτι τέτοιο έχει αρχίσει να φαίνεται ήδη
δυσβάστακτο. Όλα αυτά σχετίζονται άμεσα και με τις πολιτικές εξελίξεις και στην
Ελλάδα, και στην Ισπανία και στις άλλες χώρες του νότου. Στην ουσία η πρόταση
του Σύριζα είναι μια ευκαιρία για την Ευρώπη να αλλάξει. Ίσως να είναι και όρος
επιβίωσης.
