Το δεκαπενταύγουστο του 1974 θυμάμαι.
Δεν κάνω μελέτη, δεν έχω μπροστά μου μια εφημερίδα εκείνης της εποχής (θα το ήθελα πολύ, πάρα πολύ), μια ΑΘΗΝΑΪΚΗ ή ένα ΒΗΜΑ. Θυμάμαι όμως ότι δεν πήγα στο αεροδρόμιο να υποδεχτώ τον Αντρέα γιατί ήμουν στην Μήλο. Πηγαίναμε πολύς κόσμος στο αεροδρόμιο για να υποδεχτούμε πολιτικούς που επέστρεφαν. Σίγουρα θυμάμαι καλά τον Θεοδωράκη, την Μελίνα και την Αμαλία Φλέμμινγκ. Ο Αντρέας καθυστέρησε. Το έψαχνε το πράγμα. Είχε πει ότι η χούντα είχε φύγει αλλά δεν είχε αλλάξει κάτι ουσιαστικό κι η αμερικανοκρατία συνεχιζόταν. Νομίζω πως ήρθε σαν σήμερα, δεκαπενταύγουστο από το Τορόντο. Ανασκεύασε την θέση του πως η αλλαγή δεν ήταν ουσιαστική βλέποντας ότι είχε μπει στη μέση ο λαϊκός παράγοντας. Ήρθε με σχέδιο να μην ξαναφτιαχτεί η Ένωση Κέντρου αλλά κάτι νέο που θα είχε στον τίτλο του το σοσιαλισμό και που θα ήταν κίνημα κι όχι κόμμα.
Στις εφημερίδες τα νέα ήταν δυσάρεστα. Οι Τούρκοι είχαν ξεκινήσει την προέλαση στην Κύπρο για κατάληψη του νησιού. Ως τότε είχαν ένα θύλακα μόλις 4% αλλά τώρα έκαναν γενική επίθεση διακόπτοντας τις συνομιλίες της Γενεύης που είχαν ξεκινήσει αμέσως μετά την απόβασή τους. Ο Καραμανλής πήρε αμέσως απόφαση αποχώρησης από το ΝΑΤΟ για να φοβίσει τους Αμερικανούς, οι οποίοι όμως ουσιαστικά δεν είχαν κυβέρνηση με το σκάνδαλο Νίξον που είχαν μπλέξει. Κατά βάση, διοικούσε ο Κίσινγκερ ο οποίος είχε κοροϊδέψει τους χουντικούς και τον ηλίθιο δικτάτορα Ιωαννίδη για να δώσουν την αφορμή επέμβασης στους Τούρκους. Η Αμερική δεν κούνησε το δαχτυλάκι της μέχρι που οι Τούρκοι πήραν το 36% του νησιού. Η Ελλάδα κατά δήλωση Καραμανλή δεν μπορούσε να αντιδράσει γιατί ήταν μακριά. Η αλήθεια είναι ότι το στράτευμα, μετά από επτά χρόνια χουντικής διοίκησης, ήταν για γέλια. Όσοι φίλοι μας είχαν πάει στην επιστράτευση (εγώ ήμουν φοιτητής και δεν επιστρατεύτηκα) διηγούνταν απίστευτες ιστορίες μπάχαλου, έλλειψης υλικών και σχεδιασμού καθώς και απειθαρχίας. Οι στρατιωτικοί είχαν αφήσει έναν στρατό για γέλια και κλάματα. Είχαν αποσύρει την μεραρχία που είχε στείλει ο Γιώργος Παπανδρέου στο νησί που μόνη της μπορούσε να αποτρέψει την εισβολή κι είχαν διαλύσει και το κυπριακό στράτευμα με το πραξικόπημά τους κατά του Μακαρίου. Προδότες που τιμωρήθηκαν με ισόβια κι έμειναν ισόβια μέσα έτσι κι αλλιώς.
Εκείνο το βράδυ, παρακολουθήσαμε στην Μήλο, στο χωριό, το διάγγελμα του Καραμανλή για έξοδο της χώρας από το ΝΑΤΟ. Πανηγυρίσαμε μαζί με Βέλγους και Γάλλους που ήταν κι αυτοί στην Μήλο κι ήταν προφανώς αριστερών φρονημάτων. Όλοι οι χίπις, οι τουρίστες της εποχής, ήταν αριστεροί. Κι η Μήλος ήταν ένας παράδεισος επί γης. Εμείς με σκηνές και σλίπιν μπαγκ βέβαια.
Σταματάω πριν κάνω το οδοιπορικό πολύ προσωπικό. Εξάλλου από εκείνη την παρέα που είχαμε πάει στην Μήλο (κι ήταν μεγάλη) οι πιο πολλοί "ζουν ανάμεσά μας". Απλά, θέλησα να γράψω για ένα δεκαπενταύγουστο πριν 46 χρόνια, σημαντικό τότε για την Ελλάδα.
