Ας τα έχουμε κι αυτά υπ' όψιν μας, σήμερα, Πασχαλιάτικα, που δεν σουβλίζουμε αρνιά (!).
Είναι μερικές από τις τελευταίες λέξεις της επιστήμης και από τις πρώτες διαπιστώσεις των αρχαίων φιλοσόφων.
«Τι
είναι όμως το «αυτό» στον αυτοέλεγχο;
Τι
είμαι εγώ;
Στην
ουσία ο εαυτός είναι μια κατασκευή του
εγκεφάλου, ένα πραγματικό αλλά εξαρτώμενο
από τον εγκέφαλο οργανωτικό δίκτυο για
την παρακολούθηση των καταστάσεων του
οργανισμού, τη θέση προτεραιοτήτων και,
μέσα στον ίδιο τον εγκέφαλο, τον διαχωρισμό
ανάμεσα στον εσωτερικό κόσμο και τον
έξω κόσμο. Στη λειτουργικότητά του,
είναι περίπου σαν ένα πρόγραμμα γενικής
χρήσης στον ηλεκτρονικό υπολογιστή
μας, μόνο που έχει εξελιχθεί ώστε να
αναπτύσσεται.
Οι
σύνθετοι εγκέφαλοι είναι ικανοί σε
τέτοια πράγματα –στη δημιουργία υψηλού
επιπέδου νευρωνικών προτύπων για την
κατανόηση του κόσμου. Μας λείπει μια
λέξη η οποία να περιγράφει αυτή τη
διαδικασία, τα περιστατικά όμως αφθονούν.
Ένα απλούστατο παράδειγμα είναι η
φυσιολογική τρισδιάστατη οπτική αντίληψή
μας. Εδώ ένα δίκτυο νευρώνων στον οπτικό
φλοιό συγκρίνει τα πλευρικά, δισδιάστατα,
δεδομένα που λαμβάνει από το κάθε μάτι.
Η σύγκριση χρησιμοποιείται για τη
δημιουργία της εικόνας ενός τρισδιάστατου
κόσμου. Έτσι κυριολεκτικά βλέπουμε –κι
όχι απλώς συναγάγουμε- πραγματικό βάθος.
Ο
εγκέφαλος κατασκευάζει μια σειρά από
νευροεργαλεία κατανόησης του κόσμου:
ένα είναι το μέλλον, ένα είναι το παρελθόν
και ένα είναι ο εαυτός. Σημαίνει αυτό
ότι ο εαυτός μου δεν είναι πραγματικός;
Αντιθέτως, είναι τόσο πραγματικός όσο
και ο τρισδιάστατος κόσμος που βλέπουμε,
ή το μέλλον για το οποίο προετοιμαζόμαστε
ή το παρελθόν το οποίο θυμόμαστε. Είναι
ένα εργαλείο συντονισμένο σε διαφορετικούς
βαθμούς, στην πραγματικότητα εγκεφάλου
και κόσμου. Όπως συμβαίνει με άλλα
εργαλεία, μπορεί να μη λειτουργεί σωστά,
όπως για παράδειγμα στη σχιζοφρένεια.
Ουσιαστικά
τα υψηλού επιπέδου εργαλεία όπως αυτό
μας επιτρέπουν να κάνουμε τα εκπληκτικά
πράγματα που κάνουμε εμείς οι άνθρωποι,
μεταξύ αυτών και το να σκεφτόμαστε τον
εαυτό μας ως εαυτό.
ΠΑΤΡΙΤΣΙΑ
ΤΣΕΡΤΣΛΑΝΤ
Καθηγήτρια
Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο
της
Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο
