Μεγάλα τα προβλήματα στον χώρο της ναυτιλίας. Δεν πρόκειται για κάποιο ελληνικό φαινόμενο, βέβαια, καθώς η ναυτιλία είναι ο πιο παγκοσμιοποιημένη βιομηχανία και ο μόνος ίσως οικονομικός χώρος όπου λειτουργεί ο απολύτως ελεύθερος ανταγωνισμός. Την Ελλάδα όμως την επηρεάζει περισσότερο από άλλες χώρες καθώς εδώ η ναυτιλία προσφέρει περίπου το 7% του ΑΕΠ (κάποτε έφτανε και το 30%). Να εξηγήσω όμως τι σημαίνει αυτό το "δεν πάει καθόλου καλά":
Ο δείκτης BIFEX είναι ο χρηματιστηριακός δείκτης της Ναυτιλίας. Ξεκίνησε κάποτε από τη βάση 1.000 και με τις ανόδους και καθόδους του δείχνει την κατάσταση του κλάδου. Το 2008 είχε ξεπεράσει τις 7.000. Τότε η ναυτιλία ήταν στο πικ της. Μετά το 2008 άρχισε να πέφτει. Πρόσφατα είχε καταρρεύσει επανερχόμενος στο 1.000. Μάλιστα προχτές, Τετάρτη, ο δείκτης έφτασε στο 290. Ναι, τόσο χαμηλά, στο 290. Χειρότερα κι από το ελληνικό χρηματιστήριο!
Τα αίτια πολλά. Το κυριότερο, βέβαια, η παγκόσμια κρίση του 2008 που όχι μόνο δεν έχει σβήσει αλλά αναζωπυρώνεται συνεχώς με τις πολιτικές που ακολουθούνται. Η ανάσχεση της ανάπτυξης στην Κίνα έχει συνταράξει το διεθνές εμπόριο. Ακόμη και η πτώση της τιμής του πετρελαίου μετά από μια έκρηξη αγορών του προϊόντος έφτασε στο σημείο να σταματήσουν πια οι παραγγελίες και οι παραδόσεις καθώς γέμισαν όλοι οι αποθηκευτικοί χώροι.
Χαρακτηριστικά αναφέρω μερικά στοιχεία όπως τα συζήτησα με έναν πολύ καλό γνώστη του χώρου:
-Η μεταφορά κάρβουνου, ένας από τους πιο μεγάλους δείκτες της κατάστασης του διεθνούς εμπορίου, έχει πέσει από τους 110 εκ. τόνους ετησίως στους 60.
-Τα πλοία δένουν συνεχώς. Νεόχτιστα πλοία αποσύρονται χωρίς να κάνουν ούτε καν το παρθενικό τους ταξίδι. Ναυτιλιακές εταιρείες απολύουν προσωπικό και ελαττώνουν τα έξοδα κόβοντας ακόμα και τους καφέδες.
-Οι χώρες που δέχονται το σκραπ (τα πλοία προς διάλυση) που είναι βασικά το Μπαγκλαντές, η Ινδία και το Πακιστάν έχουν φρακάρει. Το Μπαγκλαντές ειδικά έπαψε να δέχεται παραγγελίες για σκραπ.
-Οι ναύλοι έχουν πέσει σε ιστορικό χαμηλό. Ένα πλοίο έχει λειτουργικά έξοδα γύρω στις 5-6.000 δολάρια την ημέρα συν τα χρηματοοικονομικά, δηλαδή τις αποπληρωμές δόσεων για την αγορά τους. Οι ναύλοι το 2008 έφταναν στις 80.000-100.000 δολάρια την ημέρα αποφέροντας τρελά, αμύθητα κέρδη. Κατόπιν έπεσαν στις 8.000 την ημέρα (γύρω στο 2011) και τώρα έπεσαν στις 2.000 δολάρια ημερησίως. τα πλοία κινούνται μόνο με ζημιές!
-Τα πλοία τύπου Πάναμαξ που κόστιζαν 80 εκ. δολάρια το ένα, έπεσαν στα 19 εκ. δολάρια τις τελευταίες μέρες, όταν το κόστος τους στο Ναυπηγείο είναι περίπου 22 εκ. δολάρια, δηλαδή το ναυπηγείο πουλά σήμερα με χάσιμο για να ρεφάρει κάπως τις απώλειές του.
Δεν τα πάει λοιπόν καθόλου καλά η Ναυτιλία παγκοσμίως και αυτό έχει συνέπειες και για τη χώρα μας με τις πάρα πολλές ναυτιλιακές επιχειρήσεις και ένα πλέγμα επιχειρήσεων (τροφοδοσίας, επισκευών, πρακτορεύσεων, υπηρεσιών κλπ) που ζουν από τον κλάδο. Οι Έλληνες πλοιοκτήτες συνεχίζουν να αγοράζουν πλοία καθώς αυτή είναι η πάγια τακτική τους. Τώρα που όλες οι ξένες ναυτιλιακές επιχειρήσεις ξεφορτώνονται τα πλοία τους που είναι ζημιογόνα και τώρα που οι τράπεζες δεν δίνουν δεκάρα στη ναυτιλία, οι Έλληνες αγοράζουν πάμφθηνα ελπίζοντας πως στην άνοδο θα πουλήσουν πανάκριβα. Οι αγορές αυτές όμως δεν έχουν άμεσο αντίκρισμα. Η ελληνική οικονομία, που παίρνει πόντους από τον τουρισμό και που σιγά-σιγά, λόγω της μείωσης της κατανάλωσης, έχει διορθώσει εν μέρει ακόμα και το εμπορικό ισοζύγιο, δεν βρίσκει βοήθεια και από τον ναυτιλιακό κλάδο που παραδοσιακά της προσέφερε πολλά.
Τι μένει να πούμε; Ότι αυτή η κατάσταση έφτασε σε τέτοιο πάτο που δεν μπορεί παρά να ανέβει και πάλι. Αυτό λένε και σε αυτό ελπίζουν όλοι οι ασχολούμενοι με τον ναυτιλιακό χώρο. Και κάνουν κουράγιο περιμένοντας. Όπως όλη η Ελλάδα ...
