Κατάσταση πολιορκίας θυμίζει και πάλι η χώρα. Από τη μια έχουμε τους δανειστές που , με τους εκπροσώπους τους, ζητούν περικοπές στην ίδια λογική που μας έφερε ως εδώ. Μείωση συντάξεων θα φέρει νέα πτώση στην εσωτερική αγορά αλλά αυτό θεωρείται και πάλι δευτερεύον για το ΔΝΤ ενώ πρωτεύον ζήτημα θεωρείται η τόνωση της ανταγωνιστικότητας με την απαλλαγή των επιχειρήσεων από το ελάχιστο 1% για το ασφαλιστικό. Ζητούν κι άλλα δημοσιονομικά μέτρα με προβλέψεις για -0,5% που θα πέσουν έξω όπως έπεσαν οι μόλις προ τριμήνου για ύφεση 2-2,5% ενώ φτάσαμε σε οριακή ανάπτυξη. Φυσικά, όταν τα πράγματα δεν θα πάνε καλά, το ΔΝΤ θα είναι έτοιμο να παραδεχτεί με γενναιότητα ότι έκανε και πάλι λάθος. Και, φυσικά, θα είναι και πάλι αργά.
Αναρωτιέμαι τι μπορεί να κάνει η κυβέρνηση χωρίς κανένα όπλο πια αφού η απειλή εξόδου από το ευρώ δεν απευθύνεται από εμάς προς τους εταίρους αλλά από εκείνους προς εμάς. Ούτε για κούρεμα των ομολόγων της ΕΚΤ μπορούμε πια να μιλάμε (ίσως να μην μπορούσαμε και ποτέ). Επομένως, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να μην συμφωνούμε με τις υποδείξεις τους κάνοντας καθυστέρηση, όμως η καθυστέρηση είναι ακριβώς ό,τι δεν μας συμφέρει καθώς θα μας βυθίσει σε νέα ύφεση ενώ το σχέδιο ανάκαμψης απαιτεί ένα, έστω και πολύ μικρό, ποσοστό ανάπτυξης. Σε κλοιό λοιπόν και πάλι, ίσως χωρίς διέξοδο αυτή τη φορά. Εκτός κι αν βρει ανέλπιστη βοήθεια από την Μέρκελ που πιέζεται πανταχόθεν και είναι η μόνη που θα μπορούσε να βάλει ένα μικρό έστω στοπ στον Σόιμπλε και στο ΔΝΤ που μεθοδεύουν την καθυστέρηση. Μόνη βοήθεια στην κυβέρνηση οι διαδηλωτές που με το πλήθος και τον παλμό τους στέλνουν μήνυμα στο ΔΝΤ και στην ΕΕ. Είναι φανερό πλέον στους δανειστές ότι αν δεν υποχωρήσουν κάπως σε αυτά που ζητά το ΔΝΤ τότε είναι πιθανό να χαθεί και το τελευταίο τους στήριγμα στη χώρα που, αντικειμενικά, είναι η σημερινή κυβέρνηση. Χωρίς Σύριζα στο τιμόνι της χώρας κάθε σκέψη για ουσιαστική μεταρρύθμιση θα είναι μάταιη ενώ οι φούσκες-μεταρρυθμίσεις (μόνο κατ' όνομα) θα επανέλθουν στο προσκήνιο πηγαίνοντας την χώρα ακόμα πιο πίσω.
Όλα αυτά, βεβαίως, συμβαίνουν στην καθημερινή διαχείριση που δεν είναι το κύριο πρόβλημα της χώρας. Μιας χώρας που ούτε προ της καταστροφής βρίσκεται αλλά ούτε και προ της ανάπτυξης. Δεν μπόρεί σήμερα κανείς να προβάλει ούτε ένα Succes Story ούτε όμως κι ένα Catastrophe Story στα σοβαρά όσο κι αν κάποιοι σε κυβέρνηση κι αντιπολίτευση θα ήθελαν να προωθήσουν το ένα ή το άλλο αφήγημα.
Η ανάπτυξη θέλει χρηματοδότηση και το χρήμα το έχουν οι Ευρωπαίοι. Αυτό έγινε ξεκάθαρο προ εξαμήνου περίπου. Ο δρόμος που λέει να προχωρήσουμε με δικό μας χρήμα (δραχμή) αποδεικνύεται δύσβατος καθώς -πλην ελαχίστων ιδεολογικά "ταγμένων"- κανείς δεν είναι διατεθειμένος να περάσει το μαρτύριο της μεταβατικής περιόδου. Ο δρόμος που λέει να προχωρήσουμε όπως μας διατάζουν, είναι ο μοναδικός ρεαλιστικός που έχει απομείνει αλλά είναι ταυτόχρονα γεμάτος με παγίδες κι αδιέξοδα. Τον έχουμε πάρει και βαδίζουμε και θα μετράμε τις απώλειές μας μέχρις ότου οι Ευρωπαίοι μας βγάλουν από το τούνελ όπου μας έβαλαν και μας κρατούν όσο δεν συμμορφωνόμαστε. Θα αργήσει ο καιρός που οι "κακοί" της Ευρώπης θα συμβιβαστούν με την ιδέα ότι η Ελλάδα θα κυβερνηθεί από μια αριστερή κυβέρνηση και μέχρι να το αποδεχτούν θα μας πιέζουν προσπαθώντας να την ανατρέψουν. Στο μεταξύ διαμορφώνονται κάποιοι καλύτεροι συσχετισμοί στην Ευρώπη σιγά-σιγά αλλά δυστυχώς αυτό συμβαίνει πολύ αργά.
Η ανάπτυξη θέλει χρηματοδότηση και το χρήμα το έχουν οι Ευρωπαίοι. Αυτό έγινε ξεκάθαρο προ εξαμήνου περίπου. Ο δρόμος που λέει να προχωρήσουμε με δικό μας χρήμα (δραχμή) αποδεικνύεται δύσβατος καθώς -πλην ελαχίστων ιδεολογικά "ταγμένων"- κανείς δεν είναι διατεθειμένος να περάσει το μαρτύριο της μεταβατικής περιόδου. Ο δρόμος που λέει να προχωρήσουμε όπως μας διατάζουν, είναι ο μοναδικός ρεαλιστικός που έχει απομείνει αλλά είναι ταυτόχρονα γεμάτος με παγίδες κι αδιέξοδα. Τον έχουμε πάρει και βαδίζουμε και θα μετράμε τις απώλειές μας μέχρις ότου οι Ευρωπαίοι μας βγάλουν από το τούνελ όπου μας έβαλαν και μας κρατούν όσο δεν συμμορφωνόμαστε. Θα αργήσει ο καιρός που οι "κακοί" της Ευρώπης θα συμβιβαστούν με την ιδέα ότι η Ελλάδα θα κυβερνηθεί από μια αριστερή κυβέρνηση και μέχρι να το αποδεχτούν θα μας πιέζουν προσπαθώντας να την ανατρέψουν. Στο μεταξύ διαμορφώνονται κάποιοι καλύτεροι συσχετισμοί στην Ευρώπη σιγά-σιγά αλλά δυστυχώς αυτό συμβαίνει πολύ αργά.
Τα σημαντικά ζητήματα της χώρας δεν μπορούμε να τα θίξουμε:
-Δεν μπορούμε να αλλάξουμε την νοοτροπία μας παρά μόνο μετά από μια δυο γενιές τουλάχιστον.
-Δεν μπορούμε να οριστικοποιήσουμε την νεοελληνική μας ταυτότητα παρά μόνο μετά την πάροδο αρκετού ακόμα χρόνου και σε συνδυασμό με οικουμενικές διακρίσεις που μας λείπουν.
-Δεν μπορούμε να εκμεταλλευτούμε επαρκώς το φορτίο της ιστορίας, ούτε της μεσαιωνικής ούτε της αρχαίας, όσο γέρνουμε ταυτόχρονα (και επομένως σχιζοφρενικά) προς μια αρχαιότητα και μια ορθοδοξία που είναι διαμετρικά αντίθετες κοσμοθεωρήσεις.
-Δεν μπορούμε να αλλάξουμε την νοοτροπία μας παρά μόνο μετά από μια δυο γενιές τουλάχιστον.
-Δεν μπορούμε να οριστικοποιήσουμε την νεοελληνική μας ταυτότητα παρά μόνο μετά την πάροδο αρκετού ακόμα χρόνου και σε συνδυασμό με οικουμενικές διακρίσεις που μας λείπουν.
-Δεν μπορούμε να εκμεταλλευτούμε επαρκώς το φορτίο της ιστορίας, ούτε της μεσαιωνικής ούτε της αρχαίας, όσο γέρνουμε ταυτόχρονα (και επομένως σχιζοφρενικά) προς μια αρχαιότητα και μια ορθοδοξία που είναι διαμετρικά αντίθετες κοσμοθεωρήσεις.
-Δεν έχουμε τίποτε να δώσουμε στον κόσμο που δεν θα καταλάβει καν την απουσία μας αν αίφνης εξαφανιστούμε από προσώπου γης.
Μια και τα σπουδαία, λοιπόν, μας διαφεύγουν θα ξαναγυρνάμε συνεχώς στα μικρά της καθημερινότητας, τις συντάξεις που χάνονται, τους φόρους που αυξάνουν, τις διακοπές που λιγοστεύουν, τα όνειρα που γίνονται εφιάλτες και τις προσδοκίες που συνεχώς χαμηλώνουν. Εντάξει, δεν είμαστε και προς θάνατο, ούτε πιστεύω ότι "αυτός ο κατήφορος δεν έχει πάτο" αλλά τα πράγματα είναι αληθινά αρκετά δύσκολα.
Χτες το βράδυ πήγα στο λιμάνι στην έξοδο Ε1 όπου ήρθε ένα φορτίο με πρόσφυγες από τα νησιά. Είδα τους εθελοντές να εργάζονται με μια διάθεση προσφοράς που μου φάνηκε εξωπραγματική. Νέα παιδιά, όχι μόνο Έλληνες αλλά και Άγγλοι, Αμερικανοί, Κροάτες, Ελβετοί ... ένα περίεργο κράμα ανθρώπων που έφτιαχναν και μοίραζαν φαγητό, τσάι, δέματα με ρουχισμό και μπόλικη ανθρωπιά. Μια άλλη Ελλάδα ... όχι μόνο Ελλάδα, ένας άλλος κόσμος! Υπάρχει κι αυτό, γι αυτό λέω με σιγουριά πως δεν είμαστε και προς θάνατο!
Χτες το βράδυ πήγα στο λιμάνι στην έξοδο Ε1 όπου ήρθε ένα φορτίο με πρόσφυγες από τα νησιά. Είδα τους εθελοντές να εργάζονται με μια διάθεση προσφοράς που μου φάνηκε εξωπραγματική. Νέα παιδιά, όχι μόνο Έλληνες αλλά και Άγγλοι, Αμερικανοί, Κροάτες, Ελβετοί ... ένα περίεργο κράμα ανθρώπων που έφτιαχναν και μοίραζαν φαγητό, τσάι, δέματα με ρουχισμό και μπόλικη ανθρωπιά. Μια άλλη Ελλάδα ... όχι μόνο Ελλάδα, ένας άλλος κόσμος! Υπάρχει κι αυτό, γι αυτό λέω με σιγουριά πως δεν είμαστε και προς θάνατο!
