Ολοκληρώνονται οι διαδικασίες για το νέο κράτος στη Φλωρεντία και η Αδελφότητα συνεδριάζει πανηγυρικά. Το σκηνικό μεταφέρεται στο Ναύπλιο, την πρώτη πρωτεύουσα της Ελληνορωμανίας.
****************************
12β
...................................
Ο Δον Χουάν ξεκίνησε με ευχές και προπόσεις. Κατόπιν ακολούθησαν προπόσεις απ’ όλους κι έγινε η υποδοχή των νέων μελών. Έκανα έναν απολογισμό κι ο Ροντρίγκες αφηγήθηκε τις ενέργειές μας απ’ την Πριγκιπόνησο μέχρι σήμερα. Κατόπιν ο Δον Χουάν ανακοίνωσε με κάθε λεπτομέρεια τα αποτελέσματα της συνδιάσκεψης στο Παλάτσο. Δέχτηκε τα συγχαρητήρια για την χτεσινή στέψη του στο Ντουόμο.
«Με όλα αυτά η Αδελφότητα για την Ελευθερία έχει ολοκληρώσει τον κύκλο της. Η τελευταία της πράξη θα είναι να προχωρήσει στην εκλογή του διαδόχου μου στον θρόνο της Ελληνορωμανίας. Αυτός θα είναι ο πρώτος αληθινός βασιλιάς των Ελλήνων» είπε ο Δον Χουάν.
«Είναι οριστική η απόφασή σας, Μεγαλειότατε;» τον ρώτησαν κάποιοι.
«Σας έχω εξηγήσει ότι η παραμονή μου στον θρόνο θα αμφισβητήσει όσα πετύχαμε ως τώρα. Είμαι εκ των διαδόχων του ισπανικού θρόνου κι αυτό αντιβαίνει σαφώς στον όρο της ουδετερότητας. Θα αποχωρήσω, λοιπόν, σύντομα. Υπολογίζω να το κάνω σε έξι μήνες από σήμερα. Η επόμενη στέψη θα γίνει στην Ελλάδα στη νέα μας πρωτεύουσα. Με τον διάδοχό μου θα εγκαθιδρυθεί και η πρώτη ελληνική δυναστεία στον θρόνο της Ελληνορωμαϊκής Πολιτείας.»
«Θα μπορεί να αμφισβητηθεί στο μέλλον η δυναστεία αυτή;» ρώτησε η Σοφία Γκριμάλντι.
«Ο νέος βασιλιάς πρέπει να κρατηθεί μακριά από κάθε εκλεκτική συγγένεια με ξένες δυναστείες» είπε ο Δον Χουάν. «Θα πρέπει να πείσει τις εγγυήτριες δυνάμεις ότι θα είναι δίκαιος, ουδέτερος κι ότι θα κρατά ισορροπίες με όλους. Έχει πολύ δύσκολη δουλειά να κάνει! Η Ελληνορωμανία θα είναι από μόνη της ένα πολιτικό καλλιτέχνημα, υπόδειγμα επιβίωσης αν τα καταφέρει!»
«Έχετε πρόταση για το ποιος θα πρέπει να είναι ο διάδοχός σας;» ρώτησε η Χριστίνα.
«Θα αποφασίσουμε εμείς Χριστίνα» είπε ο Μητροφάνης. «Η αδελφότητα.»
«Δεν είναι θέμα για να διχαστούμε» είπε η Ελένη. «Ας αναβάλουμε την εκλογή για να γίνουν διαβουλεύσεις.»
«Έγιναν ήδη οι διαβουλεύσεις, Ελένη» της είπα.
«Εγώ επιμένω, Μεγαλειότατε» είπε η Χριστίνα. «Έχετε εσείς κάποια πρόταση διαδοχής;»
«Θα ήταν αναμφίβολα ο αείμνηστος σύζυγός σας, αν ζούσε, αγαπητή μου πριγκίπισσα» είπε ο Δον Χουάν. «Τώρα, ο βασιλιάς θα επιλεγεί από την αδελφότητα που εκείνος ίδρυσε.»
Ο Ιουστίνος ζήτησε τον λόγο κι ο Δον Χουάν του έγνεψε να μιλήσει.
«Δεν χρειάζεται να μπούμε σε διαδικασίες επιλογής ψυχοφθόρες ή χρονοβόρες» είπε ο Ιουστίνος. «Πολλοί από εμάς εδώ μέσα, άντρες και γυναίκες, έχουμε τα προσόντα και τις ικανότητες να ιδρύσουμε μια δυναστεία. Ένας, όμως, από εμάς υπερέχει σε όλα. Αυτός μπορεί και πρέπει να είναι ο αυριανός βασιλιάς μας.»
Τον κοιτούσαν με κομμένη την ανάσα.
«Έχουμε μια κοινή πρόταση, εγώ ο Χάρμος Γεωργιάδης κι ο κύριος Μιχάλης Καντακουζηνός. Την πρόταση αυτή την γνωρίζει και την επικροτεί κι ο Μεγαλειότατος Δον Χουάν. Αυτός που έχει όλα όσα χρειάζονται για να ηγηθεί της νέας μας πατρίδας, είναι ο φίλος και αδελφός μας Ιάκωβος. Εκτός των άλλων, έχει και το ένδοξο όνομα των Παλαιολόγων.»
Επιφωνήματα ενθουσιασμού κι ανακούφισης βγήκαν. Όλοι επικροτούσαν την πρόταση για τον Ιάκωβο. Αντίρρηση ή γκρίνια ή δυσαρέσκεια δεν διαγράφτηκε καμιά στο πρόσωπο κανενός. Ο Δον Χουάν πήρε τον λόγο για να πει τη γνώμη του.
«Οι τρεις αξιότιμοι κύριοι Βαρδάτης, Καντακουζηνός και Γεωργιάδης πρότειναν τον διάδοχό μου. Είναι ο δάσκαλός μου Ιάκωβος Παλαιολόγος. Σας βεβαιώνω ότι και κατά την δική μου γνώμη είναι η άριστη επιλογή. Εκτιμώ τον Κυρ-Ιάκωβο όσο κανέναν άλλον άνθρωπο και τον έχω μέσα στην καρδιά μου. Τον έχω σε ίση μοίρα με τον πατέρα μου αυτοκράτορα Κάρολο και τους θετούς μου γονείς Λουίς και Μαγδαληνή. Είναι τιμή να με διαδεχτεί ένας τόσο σπουδαίος Έλληνας!»
Αυθόρμητα επιδοκίμασαν όλοι τα λόγια του. Γνωρίζαμε ότι ήταν σοφός και πατριώτης ο Ιάκωβος κι είχε όνομα βαρύ, γεμάτο ιστορία και συμβολισμούς.
«Άξιος! Άξιος!» ακούστηκε από παντού.
«Κύριοι, πρέπει να ψηφίσουμε τώρα» φώναξα εγώ χωρίς ελπίδα να εισακουστώ
«Να ψηφίσουμε» ακούστηκαν κι άλλες φωνές που κι αυτές, επίσης, δεν ακούστηκαν.
Ο Ιουστίνος σηκώθηκε, πάτησε πάνω σε μια καρέκλα και βρέθηκε πιο ψηλά από όλους. Έκανε νοήματα με τα χέρια δείχνοντας να πάψουν οι φωνές.
«Πρέπει να γίνει ψηφοφορία» είπε. «Ψηφίζουμε λοιπόν! Όσοι σηκώνουν το χέρι δέχονται τον Ιάκωβο Παλαιολόγο για διάδοχο του θρόνου.»
Σήκωσε ο ίδιος το χέρι του ψηλά και μαζί του το ίδιο έκαναν όλοι.
«Όλα τα χέρια έχουν σηκωθεί ψηλά!» είπε ο Ιουστίνος βλέποντας ότι όλοι ψηφίζαμε “ναι. «Επομένως, ομόφωνα, η αδελφότητα υποδεικνύει ως διάδοχο του βασιλέα Ελλήνων και Ρωμαίων,τον Ιάκωβο Παλαιολόγο!»
«Κι εγώ αποδέχομαι με χαρά την πρόταση άμεσα» ήταν η αντίδραση του Δον Χουάν.
«Τώρα μπορούμε να φωνάξουμε όλοι μαζί “Άξιος”!» φώναξα εγώ.
«Ναι, ναι! άξιος, άξιος! Πολύ μου αρέσει όλο αυτό!» φώναξε δίπλα μου η Φουέντε ενθουσιασμένη.
Με κοιτούσε με τα μεγάλα μπλε μάτια της και με ζάλιζε. Γύρισα κι αναζήτησα γύρω μου κάποια συγκεκριμένα πρόσωπα. Είδα τα βλέμματα των γυναικών του. Η Ελένη, η Αλεξάνδρα, η Μαργαρίτα κι η Χριστίνας ήταν εκεί. Βρίσκονταν ανάμεσά μας κι ήταν εκείνες που τον αγάπησαν κι αγαπήθηκαν από αυτόν, Μέσα από αυτές ο Ιάκωβος Βασιλικός Ηρακλείδης ήταν ακόμη ανάμεσά μας. Τις πλησίασα και τις αγκάλιασα μία προς μία. Είδα μέσα στα μάτια της κάθε μιας το ίδιο φάντασμα που στοίχειωνε και στο δικό μου μυαλό. Ξέραμε, κι εκείνες κι εγώ, ότι εκείνος έπρεπε να είναι τώρα εδώ. Να ήταν παρών όχι μόνο για να στεφθεί βασιλιάς, αλλά, για να ζήσει την εκπλήρωση του δικού του τρελού ονείρου.
«Σου λείπει πολύ τώρα ο φίλος σου, ε Χαρμονιόζο;» μου είπε ψιθυριστά η Φουέντε.
Ήμασταν κοντά στο Παλάτσο, τον χώρο όπου, χτες, είχε υπογραφεί η εκατονταετής συμφωνία ειρήνης. Σηκώσαμε όλοι τα ποτήρια μας κι ευχηθήκαμε στην Ελληνορωμαϊκή Πολιτεία, που ξεκινούσε σήμερα, να μακροημερεύσει. Στις τοιχογραφίες της αίθουσας αρχαίοι Έλληνες, βασιλιάδες, φιλόσοφοι κι ήρωες μας κοιτούσαν. Ο Πλάτων, ο Αλέξανδρος, ο Μιλτιάδης ήταν εκεί. Τι περισσότερο θα περίμεναν από εμάς;
Είχαμε φτάσει εδώ πριν μερικές ημέρες σαν οι Ρωμιοί ραγιάδες του Σουλτάνου ή οι σαν Γραικοί υπήκοοι της Βενετίας. Φεύγαμε σαν Γραικορωμιοί του δικού μας κράτους. Είμασταν οι υπήκοοι δύο Βασιλιάδων, του θρύλου Δον Χουάν και του Ιάκωβου Παλαιολόγου! Ήταν σαν να γεννιόμασταν σήμερα για πρώτη μας φορά και, μάλιστα ξαναγεννιόμασταν διπλοί. Ηγέτης μας ήταν ο νεαρός ήρωας της Χριστιανοσύνης. Αυτός μάς είχε απελευθερώσει σαν επικεφαλής της τελευταίας σταυροφορίας. Διάδοχος του ήταν ο Ιάκωβος Παλαιολόγος, ένας από τους πιο εύγλωττους, βαθείς στοχαστές της φιλοσοφίας. Ήταν εξαρχής ένας δικός μας άνθρωπος. Οι επίσημες θρησκευτικές ηγεσίες τον έλεγαν τυχοδιώκτη κι επικίνδυνο αλλά εμείς τον είχαμε για αναμορφωτή. Μια νέα εποχή ξεκινούσε!
ΝΑΥΠΛΙΟ
Η τελετή της ενθρόνισης έγινε στις επτά Οκτωβρίου του 1573 στο Ναύπλιο. Η πόλη ορίστηκε σαν πρώτη πρωτεύουσα της Ελληνορωμαϊκής Πολιτείας. Είχε επιλεγεί το Ναύπλιο αντί της Αθήνας γιατί η πόλη διέθετε εγκαταστάσεις και υποδομές και φρούρια. Μπορούσε να φιλοξενήσει αξιοπρεπώς την νέα κυβέρνηση. Παραβρεθήκαμε στην τελετή σχεδόν όλα τα μέλη της Αδελφότητας. Εγώ με την Φουέντε, ήρθαμε με ψαροκάικο καθώς είχαμε εγκατασταθεί στην Αθήνα. Άλλοι κατέφθασαν με μεγαλύτερα πλοία. Κάποια μέλη της Αδελφότητας είχαν εγκατασταθεί ήδη μόνιμα εδώ από τον Απρίλιο. Ήταν στελέχη της κυβέρνησης του Δον Χουάν που οργάνωναν το νέο κράτος και θεωρούνταν πια Ναυπλιώτες.
Ο Δον Χουάν δεν παραβρέθηκε. Είχε ήδη αναχωρήσει για τις ακτές της Αφρικής όπου τον έστελνε ο αδελφός του. Η υπόθεση της διαδοχής του στον ισπανικό θρόνο είχε ατονήσει και πάλι. Ο Φίλιππος αυτή τη φορά είχε παντρευτεί μια εγγονή του, την κόρη του ανιψιού του Μαξιμιλιανού της Αυστρίας. Ήθελε απεγνωσμένα να βρει αντικαταστάτη του Δον Κάρλος μέσα από κάποιον επίσημο γάμο με καθολική πριγκίπισσα. Όλο διάλεγε μικρά κοριτσάκια για να παντρεύεται. Ήταν βασιλιάς και η παιδεραστία του εκλαμβανόταν δήθεν ως το καθήκον του να φτιάξει διαδόχους. Ο Δον Χουάν, πριν φύγει τον Ιούνιο, είχε υπογράψει όλα τα έγγραφα που έδιναν την αντιβασιλεία στον Ιάκωβο. Με αυτά νομιμοποιούσε την νέα δυναστεία ακόμη κι αν εκείνος θα απουσίαζε στην παράδοση του στέμματος. Ήταν πολύ θυμωμένος με τον Φίλιππο.
Το δικαίωμα στον θρόνο της Ελληνορωμανίας θα ήταν κληρονομικό. Το κατείχε ο Ιάκωβος Ανδρόνικου Παλαιολόγος από την Χίο. Διάδοχοί του ήταν οι κατιόντες συγγενείς του χωρίς να εξαιρούνται οι γυναίκες. Στην ενθρόνισή του νέου βασιλιά παραβρέθηκαν λίγοι επίσημοι από αυλές της Ευρώπης. Δεν ήταν βασιλιάδες, αλλά, υπήρχαν κάποιοι διάδοχοι και εκπρόσωποι βασιλικών οικογενειών.
Ο πιο σπουδαίος επισκέπτης μας ήταν ο “ωραίος Ρούντολφ” της Αυστρίας. Ήταν ο γιος του αυτοκράτορα Μαξιμιλιανού κι ο επίδοξος διάδοχος του θρόνου της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Είχε έρθει στην Αθήνα με τον φίλο του Βόλφγκανγκ. Η Φουέντε επέμενε ότι αυτοί οι δυο ήταν εραστές. Είχε έρθει ο πατέρας της Χριστίνας και φίλος του Ιάκωβου Ηρακλείδη ο πρίγκιπας Μαρτίν Σβαρόφσκι. Ήρθαν οι Ατσαϊόλι και Σαλβιάτι από την Φλωρεντία που συνόδευαν τον Φραντσίσκο των Μεδίκων, γιο του Κόζιμο. Ήταν αντιβασιλιάς κι είχε μαζί του την ερωμένη του Βενετσιάνα Μπιάνκα Καπέλο. Ήταν ο Φιλιβέρτος της Σαβοΐας κι η οικογένεια Γκριμάλντι. Ο Μαρκαντόνιο Κολόνα. ο Γκρανβέλ κι ο Φραντσέσκο Καστιλιόνι ήταν οι εκπρόσωποι του Πάπα Γρηγόριου του ΙΕ’. Ο Βενιέρι, ο Μπαρμπαρίγκο, ο Κουερίνι κι άλλοι Βενετσιάνοι αξιωματούχοι και δόγηδες είχαν έρθει με συγγενείς τους. Από το Βασίλειο της Νάπολι είχε έρθει η Γκαρσία Αλβαρέζ του Τολέδο και από την Ισπανία ο Ντε Ρεκένσες.
Ο Μελέκ Αχμέτ μαζί με μια συνοδεία γενιτσάρων κι ο Μιχάλης Καντακουζηνός ήταν οι εκπρόσωποι των Οθωμανών. Εκπροσωπούσαν τον Μεγάλο Βεζίρη Σοκουλού Μεχμέτ και τον Σουλτάνο Σελίμ Β’. Οι αρχιραβίνοι της Κωνσταντινούπολης και της Θεσσαλονίκης αλλά κι ο Νέζης ήταν παρόντες. Υπήρχαν εκπρόσωποι της Μολδαβίας, της Λιθουανίας και της Πολωνίας. Υπήρχαν εκπρόσωποι από όλα τα δόγματα και τις θρησκείες. Ο Πατριάρχης Ιερεμίας ο Β’ εκπροσωπείτο από τον Θεοδόσιο Ζυγομαλά, καθηγητή ελληνικών από το Ναύπλιο. Εκπρόσωπο είχαν στείλει ο Αρχιεπίσκοπος της Μόσχας κι οι Πατριάρχες Αλεξάνδρειας κι Ιεροσολύμων. Το Ναύπλιο παρά τις πολλές ετοιμασίες εδώ και έξι μήνες, τα έφερε εις πέρας με μεγάλη δυσκολία. Δεν ήταν καθόλου απλό να φιλοξενήσει τόσους πολλούς κι εκλεκτούς καλεσμένους μια μικρή πόλη.
Η τελετή ενθρόνισης έγινε χωρίς παρατράγουδα και το πιο συγκινητικό ήταν η συμμετοχή του απλού κόσμου. Αλβανοί, Βλάχοι, Εβραίοι κι Αρμένιοι ακόμη και Βούλγαροι και Σλάβοι ήταν εδώ. Κάθε φυλή που διέμενε στις διάφορες περιοχές του νέου κράτους, έστειλε εκπροσώπους.
Το μεγάλο γεγονός όμως ήταν η συγκέντρωση δεκάδων χιλιάδων Ρωμιών. Έφτασαν ως το Ναύπλιο με τα πόδια, με άλογα, με κάρα ή με καΐκια για να βρεθούν στην στέψη του νέου Βασιλιά. Ο κάμπος του Ναυπλίου, μέχρι την Δαλαμανάρα, το Άργος και τους Μύλους είχε γεμίσει πρόχειρα καταλύματα. Τα καΐκια είχαν γεμίσει τον αργολικό κόλπο από το Ναύπλιο μέχρι απέναντι την Λέρνα. Όλο αυτό το πλήθος τρεφόταν από πλανόδιους παντοπώλες. Μάζευαν ό,τι μπορούσε να σφαχτεί από ζώα σε ολόκληρη την γύρω περιοχή και τροφοδοτούσαν τον κόσμο. Έφερναν εδώ κι ό,τι μπορούσε να καταναλωθεί από φρούτα, δημητριακά και λαχανικά. Έμοιαζε με μιαν ειρηνική σταυροφορία που σκοπό είχε να ανακαταλάβει έναν ιερό τόπο που λεγόταν Ελλάς.
Ήταν παρόντες όλοι οι οπλαρχηγοί που είχαν εξεγερθεί κι είχαν πολεμήσει τον Τούρκο. Ήταν εδώ κι όλοι οι πρόκριτοι και Νομάρχες των καινούριων δέκα περιφερειών. Το Κοινόν και οι δέκα Σύμβουλοι του Στέμματος είχαν ξεχωριστή θέση στην τελετή. Αποτελούσαν ουσιαστικά την κυβέρνηση αυτής της νεοσύστατης Πολιτείας. Τα ρούχα τους έδειχναν και την ξένη προστάτιδα δύναμη που τους είχε ορίσει. Άλλος φορούσε τουρμπάνι με σουλτανικό λοφίο κι άλλος φορούσε βενετσιάνικο καπέλο. Κάποιος ήταν ντυμένος με ισπανική φορεσιά κι άλλος στολισμένος με τα παπικά βελούδα. Κι εμείς, οι συνωμότες της Αδελφότητας, ανακατεμένοι με αυτή την νέα ηγέτιδα τάξη, απολαμβάναμε την μεγάλη στιγμή.
Τα κανόνια έριξαν δέκα κανονιές για να σημάνουν την έναρξη της διαδικασίας της στέψης. Ολόκληρος αυτός ο λαός ξέσπασε σε ζητωκραυγές και φωνές που έδειχναν τη χαρά του για την ανάκτηση της ελευθερίας. Κάτι περίεργο εδονείτο λες κι ο κόσμος αυτός είχε μια κοινή καρδιά που χτυπούσε γοργά. Όλος ο κάμπος αντήχησε από ένα φοβερό βουητό που έσκισε τον αγέρα. Ζουρνάδες και ταμπούρλα άρχισαν να χτυπούν σε σκοπούς βγαλμένους από την αγροτική ζωή. Έρχονταν από ένα βαθύ, ξεχασμένο παρελθόν. Τουφεκιές έπεφταν, σφυρίγματα διέσχιζαν τον αέρα. Κάποτε ησύχασε η οχλοβοή, σταμάτησαν να χτυπούν τα όργανα και ξεκίνησε η τελετή.
Ρώτησε ο νέος αρχιεπίσκοπος Ναυπλίου Μητροφάνης, επιφορτισμένος με τον καθήκον της ορθόδοξης στέψης.
«Ορκίζεσαι να φυλάττεις πίστην εις την πατρίδα, στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος;»
«Ορκίζομαι» φώναξε δυνατά ο Παλαιολόγος και μετά συνέχισε χαμηλόφωνα.. «Ορκίζομαι στο όνομα των φιλοσόφων και των ηρώων των Ελλήνων, αδελφέ Μητροφάνη.»
«In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti» συμπλήρωσε ο Φραντσέσκο Καστιλιόνι για την καθολική στέψη.
«Στο όνομα των νεκρών και των ζωντανών αδελφών μας που ήθελαν και θέλουν να λέγονται Έλληνες, Φραγκίσκο αδελφέ μου» είπε και πάλι χαμηλόφωνα ο Ιάκωβος
«Ο Αλλάχ ευλογεί κι ο Σουλτάνος επικυρώνει» είπε στα αραβικά ο Ιμάμης.
Είχε έρθει με εντολή του Ουλ Ισλάμ για να δώσει την ευλογία του Αλλάχ και του Σελίμ. Ο Μελέκ Αχμέτ, αρχηγός της ισλαμικής αποστολής, στεκόταν δίπλα μου.
«Μεγάλο το όνομα του Σουλτάνου» είπε ο Παλαιολόγος σύμφωνα με το τυπικό.
Του φόρεσαν το στέμμα με τον αετό των Αψβούργων. Τον έντυσαν με ένα βασιλικό διάδημα που ήταν το σουλτανικό καφτάνι που έφερε ο Μελέκ Αχμέτ. Του έδωσαν ένα σκήπτρο, σύμβολο της εξουσίας του Πάπα. Του φόρεσαν ένα ξίφος του Σουλτάνου και τον στόλισαν με μια κορώνα βενετσιάνικη. Μια σφαίρα με τον σταυρό πάνω της ήταν το σκήπτρο που του έδωσε ο Πατριάρχης.
«Ζήτω ο Βασιλεύς Ελλήνων και Ρωμαίων Παλαιολόγος Ιάκωβος» φώναξε ο Μητροφάνης.
«Ave Rex Grecorum et Romanum» συμπλήρωσε από δίπλα ο Φραγκίσκος Καστιλιόνης.
Δέκα κανονιές σήμαναν την ολοκλήρωση της στέψης. Οι ζουρνάδες και τα ταμπούρλα άρχισαν ξανά τον μεθυστικό τους ρυθμό. Οι φωνές της χαράς γέμισαν τον αργολικό κάμπο, δυνατά. Ακούστηκαν στις πολύχρυσες Μυκήνες και στο κάστρο του Παλαμήδη. Εκείνη τη στιγμή ενώνονταν, όσο ήταν δυνατό, οι αρχαίες ρίζες με τους μεσαιωνικούς θρήνους.
.................. (συνεχίζεται) ..................
****************************
Αύριο Τετάρτη το γ' μέρος του 12ου κεφαλαίου.
