Η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τον στόλο της Ιεράς Συμμαχίας λήγει με μια συμφωνία που θα οδηγήσει τα δύο αντιμαχόμενα μέρη σε μια εκατονταετή συμφωνία ειρήνης και στην δημιουργία ενός υβριδικού κράτους, ενός διεθνούς προτεκτοράτου με το όνομα Ελληνορωμανία.
*****************************
 |
| Η Ευρώπη μέχρι το 1569, πριν την πτώση της Κύπρου. Με μαύρο η Βενετία |
 |
| Βενετία κι Ελληνορωμανία ανάμεσα στο Ισλάμ και την Χριστιανοσύνη |
κεφ. 11γ
...............................
Η ανακωχή υπογράφτηκε από τον Μεγάλο Βεζίρη. Οι δυο αντιπροσωπείες βρέθηκαν στην Πριγκιπόνησο κι έβαλαν τις βάσεις για την ειρήνευση. Η αντιπροσωπεία των Τούρκων αποτελείτο από τον Σοκουλού, τον Λαλά Μουσταφά, τον Κιλίτζ Πασά και τον Ιωσήφ Νέζη. Δύο Βόσνιοι, ένας Αλγερινός κι ένας Εβραίος εκπροσωπούσαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Για τον χριστιανικό στόλο ήταν εκεί ο Δον Χουάν, ο Ντ’ Όρια, ο Βενιέρι κι ο Κολόνα. Η ανακωχή παρατάθηκε δυο μέρες μέχρι να λήξουν τα παζάρια και να βρεθεί σημείο ισορροπίας. Όσα καταγράφηκαν στην Πριγκιπόνησο αποτέλεσαν τη βάση νέων διεθνών συμφωνιών. Οι Οθωμανοί κι οι δυτικοί κατέληξαν σε ειρήνη διαρκείας. Στις 15 Οκτώβρη ο Δον Χουάν κι ο Σοκουλού αντάλλαξαν κάποια κείμενα μυστικών συμφωνιών κορυφής κι έσφιξαν τα χέρια. Ο πόλεμος είχε τελειώσει οριστικά κι ο Σελίμ μπορούσε επιτέλους να αναπνεύσει.
Ο χριστιανικός στόλος θα αποχωρούσε άμεσα από την Κωνσταντινούπολη. Τα ενετικά και ισπανικά στρατεύματα πού ’χαν εισβάλει σε Οθωμανικά εδάφη σταματούσαν την προέλασή τους. Οι εξεγέρσεις που είχαν σημειωθεί στη χερσόνησο θα τερματίζονταν άμεσα. Ανακωχές θα συμφωνούνταν ανάμεσα στους μπέηδες και τους οπλαρχηγούς παντού. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία σωζόταν. Ο στρατός της μπορούσε να φυλάξει πια ξανά τα σύνορά της. Τα τετελεσμένα των πεδίων των μαχών θα οδηγούσαν σε νέες συμφωνίες που θα ικανοποιούσαν όλα τα μέρη. Η συνθήκη μεταξύ της Υψηλής Πύλης και της Ιεράς Συμμαχίας θα υπογραφόταν στην Φλωρεντία μέσα στο 1573. Η Ιερή Συμμαχία, μάλιστα, θα διαλυόταν κι επίσημα. Συμπτωματικά, ο θάνατος του Πίου του Ε’ την πρωτομαγιά του 1572 εξασφάλιζε ότι, πράγματι, η Σταυροφορία θα έληγε εδώ. Αντικαταστάθηκε από έναν λιγότερο φανατικό, τον Μιλανέζο καρδινάλιο Γρηγόριο τον 15ο.
Ειρήνη εκατό ετών θα συμφωνήθηκε μεταξύ όλων των εμπλεκομένων μερών. Οι Οθωμανοί, οι Ενετοί, οι Ισπανοί κι ο Πάπας ρύθμισαν με αυτήν τις σχέσεις τους. Το εμπόριο, οι δρόμοι από και προς την Ανατολή κι όλες οι συνοριακές διαφορές τακτοποιήθηκαν. Θα σφραγιζόταν αυτή η ειρήνη με την εγγύηση των Τούρκων για τους Αγίους Τόπους. Τα μέρη αυτά θα ήταν επισκέψιμοι από τους χριστιανούς αλλά και τους οπαδούς όλων των θρησκειών. Θα προστατεύονταν εξίσου όλοι απ’ τον Σουλτάνο.
Ένα νέο κράτος, με την ονομασία “Ελληνορωμανία”, θα φτιαχνόταν ανάμεσα στις αντιμαχόμενες θρησκείες. Το κράτος αυτό θα ήταν ένα διεθνές προτεκτοράτο. Θα το κατοικούσαν οι λαοί που βρίσκονταν στην χερσόνησο και τα νησιά. Θα ήταν οι Ρωμιοί, οι Αλβανοί, οι Σκλάβοι κι οι Βλάχοι. Θα είχαν δικαίωμα εγκατάστασης οι Εβραίοι της διασποράς. Όσοι Τούρκοι ήθελαν να φύγουν θα έπαιρναν οθωμανικά εδάφη από τον Σουλτάνο για μετεγκατάσταση. Πρώτος Βασιλιάς κι απόλυτος άρχων της νέας χώρας θα ήταν ο Δον Χουάν της Αυστρίας. Ο ίδιος θα επέλεγε πότε και πού θα παρέδιδε αυτό το ελληνορωμαϊκό στέμμα στη συνέχεια.
Η συμφωνία γιορτάστηκε με πυροτεχνήματα. Δεξιώσεις έγιναν στην Ισταμπούλ και στον χριστιανικό στόλο. Όλοι είχαν κάθε λόγο να νιώθουν ανακουφισμένοι και να γιορτάζουν. Οι Οθωμανοί για πρώτη τους φορά έχαναν κάποια εδάφη αλλά κέρδιζαν την Κύπρο. Εξ άλλου είχαν το πρόσχημα ότι τα εδάφη που χάνονταν παρέμεναν υπό τη δική τους ψιλή προστασία. Επί πλέον δεν ήταν εδάφη πατρογονικά αφού ποτέ δεν τα είχαν κατοικήσει μαζικά. Το πιο σημαντικό όμως ήταν ότι απέφευγαν τον κίνδυνο διάλυσης της αυτοκρατορίας τους πράγμα που το είχαν φοβηθεί. Οι χριστιανοί είχαν κάθε λόγο να πανηγυρίζουν. Παρά την εντολή του Φιλίππου για υποχώρηση, ο Δον Χουάν είχε προχωρήσει. Είχε φτάσει στα τείχη της Ισταμπούλ κι είχε γονατίσει μιαν αυτοκρατορία.
Κανείς στον χριστιανικό κόσμο δεν είχε καταφέρει, ούτε είχε ονειρευτεί κάτι τέτοιο. Το κατόρθωμα του ξεπερνούσε όλα μαζί τα κατορθώματα του πατέρα του Καρόλου. Είχε πετύχει και την δημιουργία ενός κράτους στο οποίο ο ίδιος θα ήταν Βασιλιάς. Ο Φίλιππος δεν του έδινε τον τίτλο του Υψηλότατου, του infante, όμως εκείνος είχε κερδίσει περισσότερα με το σπαθί του. Ήταν Μεγαλειότατος, είχε πλέον τίτλο βασιλικό. Ήταν ήδη ένας στρατηγός ισοδύναμος αν όχι ανώτερος του Καρλομάγνου για ολόκληρο τον δυτικό κόσμο.
Στις 15 του Οκτώβρη, ημέρα ανακωχής αλλά και λήξης του αποκλεισμού και του πολέμου είχαμε επισκέψεις. Πλεύρισε την ναυαρχίδα “Ρεάλ” μια μεγάλη βάρκα που είχε υψωμένη την οθωμανική σημαία. Από αυτήν ανέβηκαν στη ναυαρχίδα η Ελένη, η Χριστίνα, ο Καντακουζηνός κι η Αλεξάνδρα. Μαζί τους κι ο Μητροφάνης, που απ’ τις αρχές του Μαΐου είχε παυτεί από Πατριάρχης. Είχε πληρώσει το τίμημα για την ελληνική εξέγερση την οποία δεν αφόρισε παρά τις απειλές που δέχτηκε. Δεν ‘έγινε προσπάθεια να κρατηθεί στον πατριαρχικό θρόνο. Ο Σουλτάνος χρειαζόταν ένα είδος εξιλέωσης στα μάτια του Ουλ Ισλάμ. Για πρώτη φορά σουλτάνος δεχόταν τέτοια ταπείνωση, έπρεπε κάποιος να πληρώσει. Παραιτούμενος ο Μητροφάνης γλίτωνε το κεφάλι του! Κατά σύμπτωση, μάλιστα, την ίδια στιγμή ο Πάπας Πίος Ε’ έφευγε από τη ζωή.
Στους εκκλησιαστικούς θρόνους Ρώμης και Νέας Ρώμης είχαμε πλέον νέες κεφαλές απ’ τις αρχές Μαΐου του 1572. Ήταν ο Γρηγόριος ΙΕ’ και ο Ιερεμίας Β’(i). Ο νέος Πατριάρχης ήταν μορφωμένος και χαιρόταν για τις εξελίξεις, προσπαθούσε όμως να το κρύβει. Έδειχνε νομιμοφροσύνη και ταπεινότητα στον Σουλτάνο και την διοίκηση του οθωμανικού κράτους. Σε αυτήν την κρίσιμη για την αυτοκρατορία απέφευγε να επιδίδεται σε πανηγυρισμούς.
Υποδεχτήκαμε τους φίλους μας στην ναυαρχίδα. Ο Δον Χουάν ήθελε να τους γνωρίσει επιτέλους προσωπικά. Γνώριζε πόσο σημαντικά μέλη της οργάνωσης ήταν οι πέντε επισκέπτες μας. Είχαν δουλέψει απ’ την πλευρά τους για την οριστική νίκη επί των Οθωμανών. Χάρη στις πληροφορίες τους δεν φοβήθηκε τον νέο στόλο του Σουλτάνου και καταδίωξε τον Κιλίτζ Αλή στην Ελαφόνησο.
Όλοι εμείς ήμασταν γύρω στα εξήντα κι ο Δον Χουάν λίγο πάνω από τα είκοσι. Έμοιαζε σαν παιδί μας, αλλά ήταν πρίγκιπας και προσεχώς βασιλιάς μας! Τού αποδίδαμε όλον τον πρέποντα σεβασμό ασχέτως της ηλικίας του. Περάσαμε στη βασιλική κουκέτα που ήταν ένα τεράστιο δωμάτιο. Υπήρχε εκεί ένα τραπέζι συσκέψεων για να γίνονται πολεμικά συμβούλια. Εκτός από τον Δον Χουάν και εμένα παραβρίσκονταν κι τα άλλα μέλη της Αδελφότητας. Ήταν ο Ροντρίγκες, ο Ιουστίνος, η Ελένη, η Χριστίνα, η Αλεξάνδρα, ο Καντακουζηνός κι ο Μητροφάνης. Στην αίθουσα ήταν κι η Μαρία Μπαλαϊδόρα κι η κόμισσα Φουέντε. Όταν οι δυο Ισπανοί λοχίες, ο Βιτόριο κι ο Μάριο έβγαλαν τις περικεφαλαίες τράβηξαν τα βλέμματα. Μετά έλυσαν τα μαλλιά αφήνοντάς τα να πέσουν στους ώμους τους αποκαλύπτοντας τις ταυτότητές τους. Η Μαρία έφυγε αλλά η Φουέντε έμεινε κι αγκάλιασε όλους τους επισκέπτες μας. Τους γνώριζε πολύ καλά από τις περιγραφές μου έστω κι αν δεν τους είχε συναντήσει. Εκείνοι ήξεραν για την οικοδέσποινα της προηγούμενης συνεδρίασης της αδελφότητας στη Ρώμη. Τώρα, την γνώριζαν πια κι από κοντά. Της μίλησαν όλοι με πολλή αγάπη κι εκτίμηση και η Φουέντε ανταπέδωσε με μεγάλη χαρά την εγκάρδια υποδοχή.
«Κόμισσα, είμαστε όλοι ευτυχείς που είστε μαζί μας» της είπε η Χριστίνα.
«Ω, είστε η γυναίκα του Ιάκωβου;» ρώτησε η Φουέντε όταν είδε την Χριστίνα. «Πριγκίπισσα Σβαρόφσκι, έμαθα τόσα πολλά για τον σπουδαίο σύζυγό σας. Λυπάμαι που δεν είναι εδώ να πανηγυρίσει! Όλο αυτό είναι το δικό του όνειρο.»
«Το εκπληρώσαμε εμείς όλοι μαζί» είπε η Χριστίνα.
Η Φουέντε γύρισε προς όλους κι εξέφρασε τη χαρά της. «Χαίρομαι που σας γνωρίζω προσωπικά» είπε η Φουέντε. «Ο Χάρμος, ο Ιουστίνος κι όλοι οι φίλοι μου έχουν μιλήσει για εσάς και για όσα κάνατε.»
«Κρίμα που λείπαμε από τη Ρώμη» είπε ο Μητροφάνης.
«Ήταν πολύ σημαντική στιγμή. Έγινε όμως ξαφνικά, όπως και τώρα» θύμισε η Φουέντε.
Εκείνη τη στιγμή πλεύρισε στο «Ρεάλ» ένα δικάταρτο με νέους επισκέπτες. Ήταν ο Τσόμης, ο Βαλέρης, ο Καλλέργης, ο Συγκλητικός, ο Μενάγιας κι ο Μορμόρης. Ήταν κι ο Θόδωρος Μελισσηνός που είχε οργανωθεί στην Αδελφότητα από τον Καλλέργη εδώ και ένα χρόνο. Το δικάταρτο είχε μαζέψει όσα μέλη της οργάνωσης βρίσκονταν στον στόλο. Αντάλλασσαν όλοι φιλιά κι αγκαλιές. Υπήρχε ένα κλίμα νίκης κι αγαλλίασης. Όλοι είχαν μάθει τα ευχάριστα νέα.
Ήταν μια σύναξη απρόσμενη. Την είχα οργανώσει κατ’ εντολή του Δον Χουάν. Ήθελε να συναντήσει τα μέλη μας που βρίσκονταν στον στόλο ή στην Πόλη. Θα ενημέρωνε ο ίδιος για όσα είχαν επιτευχθεί. Ήταν η έκτη συνεδρίαση της οργάνωσης και γινόταν εν πλω, πάνω στην ναυαρχίδα του χριστιανικού στόλου. Δεκαεπτά μέλη της Αδελφότητας σε μια ιστορικά αλλά και πανηγυρική συνεδρίαση. Οι καμαρότοι μάζεψαν το τραπέζι απ’ τα ποτά και τα εδέσματα κι εγώ τους κάλεσα να κάτσουμε. Πήραμε τις θέσεις μας γύρω από το τραπέζι. Στη βασιλική θέση καθόταν βέβαια ο πρίγκιπας που προέδρευε για πρώτη φορά μιας τέτοιας Συνεδρίας. Έλαμπε από χαρά. Καθίσαμε όλοι και, αφού σταματήσαμε τις μεταξύ μας κουβέντες, πήρε τον λόγο ο Δον Χουάν. Μιλούσε στα ισπανικά κι εγώ τον μετέφραζα, αν κι οι περισσότεροι γνώριζαν την γλώσσα.
«Αγαπητές κυρίες, αγαπητοί κύριοι» είπε ο Δον Χουάν. «Ξεκινώντας, πρέπει να σας ευχαριστήσω που με δεχτήκατε ως μέλος της οργάνωσής σας. Θέλω να ξέρετε ότι είμαι ευγνώμων που με θεωρήσατε ικανό να ηγηθώ σ’ αυτή την ευγενική όσο και θεάρεστη προσπάθεια. Είμαστε πολύ κοντά να επιτύχουμε μιαν ελεύθερη από τον ζυγό Ελλάδα.. Απομένει λίγο ακόμα και θα πετύχουμε το ακατόρθωτο. Γιατί ήταν ως τώρα αδιανόητο να αποσπαστεί απ’ τα νύχια μιας αυτοκρατορίας σκληρής και πολύ δυνατής ένα έθνος. Όμως αυτό το έθνος δεν είναι τυχαίο, έχει μεγάλο παρελθόν. Παρά το θλιβερό παρόν της, η Ελλάδα είναι η ένδοξη πατρίδα όλων των ελεύθερων ανθρώπων!»
Ήμασταν όλοι συγκινημένοι.
«Δεν θα μιλήσουμε για ήρωες ούτε για μάχες. Χάθηκαν μεγάλοι άνδρες σε έναν σκληρό πόλεμο. Αναμετρήθηκαν δύο κόσμοι με όλες τους τις δυνάμεις. Μια αυτοκρατορία, ως τώρα αήττητη, κατέρρευσε! Έγιναν γεγονότα κοσμοϊστορικά κι εμείς έχουμε την τιμή και την τύχη να τα έχουμε ζήσει, να τα έχουμε δημιουργήσει!»
Ήταν υπέροχος ομιλητής. Κάποιοι δεν συγκρατούσαν τα δάκρυά τους.
«Η παράτολμη κίνηση να πλεύσουμε προς Ισταμπούλ, παράλληλα με την εξέγερση των Γραικών, απέδωσε. Ήρθαμε εδώ και πιέσαμε τον Σουλτάνο. Μπροστά στον κίνδυνο μιας ολοκληρωτικής διάλυσης της αυτοκρατορίας του, συμφώνησε σε όρους ειρήνης. Διαπραγματευτήκαμε σκληρά προς όφελος της χριστιανοσύνης αλλά και των οραμάτων της Αδελφότητάς μας. Ο Ιππότης Ματίας Ροντρίγκες συμμετείχε στις συνομιλίες και ο κύριος Χάρμος ήταν γραμματέας και μεταφραστής μας. Ήταν παρόντες και μπορούν να περιγράψουν τη διπλωματική μάχη που δώσαμε. Το τελικό αποτέλεσμα αυτού του αγώνα είναι θριαμβευτικό. Θα έχουμε ξανά στον κόσμο των ελεύθερων κρατών ένα κράτος Ελλήνων!»
Έκανε διακοπή και σήκωσε το ποτήρι για μια πρόποση.
«Ζήτω η νέα κρατική οντότητα, η Ελληνορωμανία!»
«Ζήτω η Αδελφότητα κι ο ηγέτης μας ο Δον Χουάν, ο θρύλος της Ευρώπης!» είπε ο Ιουστίνος, υψώνοντας το ποτήρι.
«Ζήτω η ελευθερία κι ο αρχηγός μας ο Δον Ιωάννης» είπε ο Τσόμης.
«Ζήτωσαν ο Ιάκωβος Ηρακλείδης κι ο Δον Χουάν της Αυστρίας, οι μεγάλοι ηγέτες της Αδελφότητας» είπε η Ελένη.
«Κάνω πρόποση για όλους τους νεκρούς, επώνυμους κι ανώνυμους, αυτού του αγώνα» είπε η Φουέντε.
Ο Δον Χουάν έκανε νόημα να λήξουν οι προπόσεις και καθίσαμε ξανά για να τον ακούσουμε.
«Μέσα στο επόμενο έτος, πριν απ’ το καλοκαίρι του ’73, στη Φλωρεντία, θα υπογραφεί μια σημαντική συνθήκη ειρήνης. Θα είναι εκατονταετής και θα ρυθμίζει όλες τις σχέσεις των καθολικών κρατών με την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αυτή η συνθήκη θα προβλέπει ρυθμίσεις για όλα τα θέματα. Θα αφορά το εμπόριο, τις διαιτησίες, την πειρατεία, τις διομολογήσεις και τα οικονομικά ζητήματα. Θα προνοεί και για τη δημιουργία ενός νέου κράτους που θα είναι κράτος Γραικών και Ρωμιών. Θα λέγεται Grecoromania, στα ελληνικά Ελληνορωμανία. Θα είναι ένα διεθνές προτεκτοράτο, ανεξίθρησκο και ουδέτερο. Θα συμβάλει στη γενική ειρήνευση λειτουργώντας ανάμεσα στα δυο μέρη σαν ουδέτερη ζώνη.»
«Οι Βενετοί πώς αντιμετώπισαν το ζήτημα της Κύπρου;» ρώτησε ο Συγκλητικός
«Η Κύπρος κατακυρώνεται οριστικά στους Τούρκους. Οι Βενετοί γνωρίζουν πως την έχασαν με πόλεμο. Δεν μπορούν να την πάρουν πίσω παρά μόνο με πόλεμο!»
«Θα δεχτούν να δώσουν νησιά όπως τα Ιόνια ή την Κρήτη στο νέο κράτος οι Ενετοί;» ρώτησε ο Ιουστίνος.
«Δεν το γνωρίζω, θα είναι θέμα διαπραγμάτευσης. Οι Οθωμανοί επιμένουν ότι πρέπει να συνεισφέρουν εδάφη και οι δυο πλευρές. Διακρίνω εδώ την καλή δουλειά που κάνατε τα μέλη της Αδελφότητας στην Ισταμπούλ. Ωστόσο, δύσκολα θα υποχωρήσουν οι Ενετοί. Κέρδισαν ένα πόλεμο με πολλές θυσίες, δεν μπορεί να χάσουν και την Κύπρο και άλλα νησιά τους. Το βλέπω λογικό.»
«Με την Θεσσαλονίκη τι θα γίνει;» ρώτησε η Ελένη. «Είπαν τίποτα για την τύχη της;»
«Ο Νέζης επιμένει να ανήκει στην Ελληνορωμανία με ειδικό καθεστώς για τους Εβραίους. Το θέλουν οι Γενοβέζοι, οι Βενετοί, ακόμα κι οι Αυστριακοί. Όλοι την θέλουν να είναι μια ελεύθερη ζώνη και κοινή πύλη στο Αιγαίο!»
«Υψηλότατε, βλέπετε να υλοποιούνται όλα αυτά τα ευχάριστα ή θα μείνουν απλοί σχεδιασμοί;» ρώτησε η Χριστίνα. «Είναι οι συμφωνίες γερά δεμένες;»
«Έχουμε υπογράψει τις βασικές γραμμές. Τόσες μέρες παζαρεύαμε στη Πριγκιπόνησο! Θα εξαρτηθεί κατά πολύ από όσους βρεθούμε στη Φλωρεντία κι απ’ τη δική σας δουλειά» είπε ο Δον Χουάν. Απευθύνθηκε σε όλους. «Πρέπει να εντείνετε την προσπάθεια σε όλα τα μέτωπα. Η διαπραγμάτευση θα είναι σκληρή. Αν η οθωμανική διοίκηση δεν αναιρέσει τις υπογραφές της, η ελεύθερη Γραικία θα γίνει πραγματικότητα.»
«Έχουμε καλές επαφές με τον Σουλτάνο, τον Σοκουλού και τον Νέζη» είπε ο Μιχαήλ.
«Ο Σοκουλού κι ο Νέζης είναι σήμερα πανίσχυροι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία» είπε ο Δον Χουάν. «Γίνεται ό,τι αποφασίσουν κι ό,τι πουν αυτοί οι δυο. Το διαπίστωσα στις διαπραγματεύσεις που κάναμε στη Πριγκιπόνησο.»
«Ο Σελίμ τους ακούει» συμφώνησε ο Μητροφάνης.
«Ο Σουλτάνος είναι υποχείριό τους» είπε ο Μιχαήλ.
«Πείστε τους να αφήσουν αρκετά εδάφη. Προσέξετε να πάρετε στο νέο κράτος τα νησιά και τη Θεσσαλονίκη» είπε ο Δον Χουάν.
«Υψηλότατε, το κράτος αυτό είναι το δικό σας κράτος. Εσείς είστε ο Βασιλιάς του!» του υπενθύμισα.
«Κύριες και κύριοι» είπε ο Δον Χουν «με ενέπνευσε το όραμα μιας ελεύθερης Ελλάδας. Με τιμά που θα είμαι ο πρώτος βασιλιάς της Ελληνορωμανίας, όμως πρέπει να γνωρίζετε κάτι. Οι φιλοδοξίες μου με πάνε αλλού!»
«Χουάν, τι σημαίνει αυτό; Δεν θα γίνετε βασιλιάς των Γραικών;» ρώτησε η Φουέντε.
Είχαμε παγώσει από τις τελευταίες δηλώσεις του. Το ερώτημα και η ανησυχία που εξέφρασε η Φουέντε ήταν στα μυαλά όλων μας.
«Ησύχασε κόμισσα» είπε εκείνος. «Θα στεφθώ βασιλιάς και θα γίνω ο Μεγαλειότατος της Ελλάδας, αλλά, αυτό θα γίνει μόνο για πολύ λίγο.»
Τον κοιτούσαμε και περιμέναμε τις εξηγήσεις του.
«Πείτε μας Υψηλότατε για τις φιλοδοξίες σας» είπε ο Ροντρίγκες. «Τι βλέπετε να γίνεται;»
«Πρέπει να γνωρίζουμε Υψηλότατε, τι μας περιμένει» είπε κι ο Ιουστίνος.
«Η ανάρρησή μου στον γραικικό θρόνο θα γίνει αποδεκτή απ’ τις μεγάλες δυνάμεις και τους βασιλικούς οίκους. Αυτό θα ενισχύσει το νέο κράτος στα πρώτα του βήματα» είπε ο Δον Χουάν. «Γι αυτό δέχτηκα αυτόν τον ρόλο. Ωστόσο σύντομα θα παραδώσω το στέμμα κι θα βασιλεύσει μια νέα δυναστεία στην Ελληνορωμανία.»
Καθυστέρησε λίγο στο σημείο αυτό κοιτάζοντάς μας όλους γύρω του.
«Έχω ζητήσει το δικαίωμα να ορίσω εγώ την διάδοχη δυναστεία. Το έκανα γιατί θέλω αυτό να είναι αληθινά δική σας απόφαση. Η ελληνική βασιλική δυναστεία θα είναι επιλογή της Αδελφότητας. Εσείς φτάσατε ως εδώ κι εσείς θα διαλέξετε τη δυναστεία που θα σας κυβερνήσει. Εγώ θα επικυρώσω απλά την δική σας επιλογή!»
«Πολύ γενναιόφρον αυτό εκ μέρους σας, Υψηλότατε» είπε ο Μητροφάνης. «Όμως όλοι θέλουμε όχι μόνο να ανεβείτε στον θρόνο αλλά και να παραμείνετε Βασιλιάς μας. Θα ήταν μεγάλη μας τιμή.»
«Μόνο το δικό σας όνομα, Υψηλότατε, συγκρίνεται με τους μεγάλους της Ρωμιοσύνης. Ο Λεωνίδας, ο Αλέξανδρος, ο Παλαιολόγος, είναι ισάξιοί σας» είπε ο Μιχαήλ.
«Σας ευχαριστώ» είπε ο πρίγκιπας «αλλά σας είπα ότι δεν θα γίνει κάτι τέτοιο.»
«Δηλαδή η απόφασή σας αυτή, Υψηλότατε, δεν μπορεί να αλλάξει με κανένα τρόπο;» ρώτησε ο Μητροφάνης.
«Όχι σεβαστέ Πατριάρχη, δεν μπορεί και δεν πρέπει να αλλάξει» είπε ο Δον Χουάν. «Με δέχονται όλοι τώρα βασιλιά, σύντομα όμως θα με βλέπουν σαν πρόβλημα!»
«Υψηλότατε, σας οφείλουμε την ελευθερία μας. Το γένος θα είναι παντοτινά ευγνώμον» είπε με επισημότητα ο Ιουστίνος, «Όμως θα θέλαμε να ξανασκεφτείτε τον ρόλο σας, να μείνετε για πάντα βασιλιάς μας!»
«Σας ευχαριστώ Ιουστίνε με τιμάτε. Σας λέω όμως ότι το πιο σωστό είναι να ψάξετε για τη διάδοχη δυναστεία. Να είστε έτοιμοι» είπε ο πρίγκιπας. «Για μένα θα ήταν τιμή να ιδρύσω μια βασιλική δυναστεία στην χώρα με το ένδοξο παρελθόν. Είναι η χώρα των θρύλων των παιδικών μου ονείρων. Όμως ο Σουλτάνος δεν θα το αποδεχτεί ποτέ. Δεν γίνεται να είμαι κατ’ ουσία διάδοχος του ισπανικού θρόνου και να έχω στο βασίλειό μου μια χώρα κάτω από τη μύτη του. Ούτε ο αδελφός μου θα δεχτεί να αποκτήσω ένα δικό μου βασίλειο κι ένα δικό μου λαό. Σύντομα θα σας γίνω βάρος αν μείνω στον θρόνο. Μόνο σαν προσωρινή λύση με δέχονται όλοι.»
Ήταν κατανοητό αυτό και δεν επιμείναμε περισσότερο. Ο Χουάν ήταν συνετός ηγέτης. Δεν υπέκυπτε στις επιθυμίες του, αλλά, εκτιμούσε τα γεγονότα.
«Τι περιθώρια υπάρχουν στην Φλωρεντία, Υψηλότατε; Τι να φοβόμαστε και τι να ελπίζουμε;» ρώτησε η Ελένη.
Σταμάτησε έτσι την πίεσή μας προς τον πρίγκιπα.
«Στη Φλωρεντία θα κριθούν όλα. Γι αυτό πρέπει να αντέξουν οι δυνάμεις μας στην ξηρά» τόνισε ο Δον Χουάν. «Πρέπει να κρατηθούν οι απελευθερωμένες πόλεις ακόμα κι αν οι Τούρκοι στείλουν στρατό. Αν υπάρχει εκτεταμένη ελεύθερη περιοχή η διαπραγμάτευση θα είναι εύκολη. Θέλει δουλειά κι εγρήγορση σ’ όλα τα μέτωπα, τα πολεμικά και τα διπλωματικά. Ιδιαίτερα εδώ στην Ισταμπούλ αλλά και στη Βενετία, Ιουστίνε, θα κριθούν πολλά. Η Γραικία ακόμη δεν ελευθερώθηκε, απλά, το πρώτο βήμα έγινε μόνο!»
«Άρχοντά μου, να παλέψετε και για το νησί μας» είπε ο Ιερώνυμος Συγκλητικός που καιγόταν για την Κύπρο. «Ίσως να το θέλει κι ο Ιωσήφ Νέζη.»
«Η Κύπρος είναι το μόνο έπαθλο των Τούρκων, μάλιστα, κερδισμένο με πόλεμο! Ο Σουλτάνος δεν θα την παραχωρήσει» είπε ο Δον Χουάν. «Ας μην τρέφουμε ψεύτικες ελπίδες.»
«Καλό θα ήταν, Υψηλότατε» ζήτησε ο Τσόμης «στο νέο κράτος να περιληφθούν η Ήπειρος κι η Αλβανία. Παλεύουν εκεί τόσα χρόνια.»
«Φροντίστε να κρατήσετε οπωσδήποτε την Χιμάρα, το Σοποτό την Αχρίδα δικά μας. Να μην τα ανακαταλάβουν για να μιλάμε με τετελεσμένα.»
«Θα άφηνε η Βενετία την Κρήτη σαν αυτοδιοικούμενη περιφέρεια;» ρώτησε ο Καλλέργης.
«Αδιανόητο» είπε ο Δον Χουάν. «Οι Βενετοί πολέμησαν σαν σκυλιά, κέρδισαν τον πόλεμο κι όμως χάνουν ολόκληρη Κύπρο. Είναι δύσκολο να δεχτούν κι άλλες απώλειες. Τότε, τι νίκη θα είναι αυτή;»
«Στην Ήπειρο και στην Αλβανία θα κρατήσουμε τις θέσεις μας» είπε ο Μορμόρης.
«Κι εμείς θα κρατήσουμε την Πελοπόννησο ελεύθερη» είπε ο Μελισσηνός.
«Και η Θεσσαλονίκη θα κρατηθεί» είπε ο Μενάγιας. «Φεύγοντας από εδώ, θα πάμε στον Θερμαϊκό με όσα πλοία έχουμε για να φαίνεται η δική μας παρουσία.»
«Προτείνω να αφήσουμε ό,τι κερδίσαμε στη Μικρασία και να καταλάβουμε τα νησιά. Ιδιαίτερα τις Κυκλάδες και τις Σποράδες» είπε ο Καλλέργης.
«Αυτό ακούγεται πολύ σωστό» είπε ο Δον Χουάν. «Ούτε για τη Σμύρνη έχουμε ελπίδες.»
«Μήπως πρέπει να καταλάβουμε τα μεγάλα νησιά, τη Χίο, τη Μυτιλήνη και τη Ρόδο;» είπε ο Βαλέρης, «Οι Οθωμανοί εκεί έχουν μόνο μικρές φρουρές τώρα.»
«Θέλει προσοχή» είπε ο Καντακουζηνός. «Αν ο Σελίμ χάσει τις κτήσεις του Σουλεϊμάν, θα τον κρεμάσουν ανάποδα. Μετά θα κηρύξουν νέο πόλεμο!»
Η συνεδρίαση συνεχίστηκε με ερωτήσεις για όσα είχαν συμφωνηθεί και νέες απορίες. Μοιράσαμε για μια ακόμη φορά καθήκοντα. Άλλοι θα δούλευαν στο διπλωματικό πεδίο, είτε στην Κωνσταντινούπολη και την Βενετία είτε στη Ρώμη και τη Μαδρίτη. Άλλοι θα γυρνούσαν στα πεδία των μαχών. Μίλησαν και άλλοι.
Ήταν όλοι λακωνικοί. Εξέφραζαν τον ενθουσιασμό τους για τις επιτυχίες κι αναλάμβαναν και καθήκοντα. Η ευχή «του χρόνου στην Αθήνα» ήταν στα χείλη όλων! Την επομένη ο στόλος θα αναχωρούσε από τον Βόσπορο δώδεκα μέρες μετά την άφιξή του εδώ.
«Κυρίες και Κύριοι» είπε ο Δον Χουάν κλείνοντας την συνεδρία. «Θέλω να ευχηθώ κι εγώ σε όλους μας «του χρόνου στην Αθήνα»!
Έτσι έληξε η εν πλω συνεδρία στην ναυαρχίδα «Ρεάλ» του χριστιανικού στόλου έξω από τα τείχη της Πόλης. Ήταν σημαδιακός τόπος και σημαδιακή μέρα. Καθώς οι φίλοι μας έφευγαν από το πλοίο, με τις βάρκες ή με το δικάταρτο, τους κοιτούσα. Στεκόμουν κάπου ψηλά στην πρύμνη παρέα με τον Βιτόριο. Κάποιων τα μαλλιά ήταν κάτασπρα, άλλοι ήταν πιο νέοι ακόμα. Είχαμε δέσει τις ζωές μας προσηλωμένοι σε ένα κοινό σκοπό κι ένα κοινό αγώνα. Από το μυαλό μου πέρασαν σαν αστραπή οι απώλειες. Ένιωσα πιο έντονα το κρύο καθώς η μέρα έφευγε και το προχωρημένο φθινόπωρο έδειχνε τα δόντια του. Ακούμπησα τον ώμο της Φουέντε και κοίταξα ίσια μέσα στα μεγάλα μάτια της. Ήθελα να την σφίξω στην αγκαλιά μου αλλά, βέβαια, αυτό δεν γινόταν.
«Σου μοιάζουμε, Φουεντίνα, όλοι εμείς για απόγονοι του Μιλτιάδη και του Θεμιστοκλή;» την ρώτησα.
«Μου μοιάζετε σαν οι δώδεκα θεοί του Ολύμπου, Χαρμονιόζο. Κι ο Δον Χουάν μοιάζει να είναι ο βασιλιάς των θεών, ο Δίας ανάμεσά σας!»
===
παραπομπές:
i Και οι δύο ήταν μεταρρυθμιστές και έβλεπαν μπροστά. Ο Γρηγόριος ΙΕ’ το 1583 προέβη σε μεταρρύθμιση του ημερολογίου (Γρηγοριανό) και ο Ιερεμίας Β’ το είδε σωστό αλλά ζήτησε χρόνο για την εφαρμογή του. Επίσης ο Ιερεμίας είχε επίσημη επικοινωνία και αλληλογραφία με τους Προτεστάντες
....................................
*****************************
Την Δευτέρα ( 19/4) το 12ο κεφάλαιο.
