Πέμπτη 9 Ιανουαρίου 2020

Θα έχουμε πόλεμο;

Όλο και περισσότεροι στο περιβάλλον μου ανησυχούν λέγοντας πως θα γίνει πόλεμος. Τον προσδιορίζουν γύρω στην άνοιξη, τότε που για την Ελλάδα το πλήγμα θα είναι χειρότερο αφού θα απειλείται η τουριστική της βιομηχανία. Το σκεπτικό όλων είναι ότι ο Ερντογάν είναι επιθετικός για εσωτερικούς δικούς του λόγους κι ότι θα την πληρώσουμε την νύφη εμείς. 

Φυσικά, στο μυαλό όλων, δική μας ευθύνη για την κατάσταση δεν υπάρχει καμία. Για όλα φταίνε οι κακότροποι γείτονες. Που είναι βέβαια κακότροποι, αλλά έχουν κι αυτοί τα επιχειρήματά τους.

Η επιχείρηση αποκλεισμού της Τουρκίας που ξεκίνησε επί Παπανδρέου-Σαμαρά και δοξάστηκε επί Τσίπρα δεν βρίσκεται στο σκεπτικό ή στα "υπ' όψιν" κανενός. Μιλώ για τις περίφημες τριμερείς συνεργασίες Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ και Ελλάδα-Κύπρος-Αίγυπτος. Αυτές αποκλείουν την Τουρκία εντελώς από την Ανατολική Μεσόγειο κι εξαφανίζουν από τον χάρτη την Τουρκοκυπριακή διοίκηση. Στηρίζονται οι συμφωνίες αυτές στο γεγονός ότι το Καστελόριζο διαθέτει ΑΟΖ και ότι επομένως οι ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου συνδέονται. Επίσης, μετά την απόρριψη του σχεδίου Ανάν, η ελληνοκυπριακή πλευρά μιλά για λογαριασμό όλου του νησιού επομένως και της βόρειας Κύπρου. Η τουρκοκυπριακή διοίκηση, όμως, σε οποιαδήποτε ρύθμιση ομοσπονδίας ή συνομοσπονδίας θα είχε κι αυτή κάποιο λόγο. Με την σύνδεση των δύο ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου, μέσω Καστελόριζου, η Τουρκία μένει με ΑΟΖ μια πολύ στενή λωρίδα γύρω από τις ακτές της κι ας είναι το κράτος με την μεγαλύτερη ακτογραμμή και το πιο μεγάλο βάθος σε στεριά.

Φανταζόμασταν πως η Τουρκία θα υπέμενε αυτή την κατάσταση χωρίς να αντιδράσει; Κι όταν αντέδρασε, περιμέναμε κάτι λιγότερο από τους τραμπουκισμούς που έκανε; Η αλήθεια είναι ότι εγώ περίμενα πολύ ηπιότερη αντίδραση που θα εκδηλωνόταν μέσα από υπάρχοντες θεσμούς, αλλά, έκανα λάθος. Το ίδιο λάθος έκαναν κι εξακολουθούν να κάνουν, προφανώς, και οι ελληνικές κυβερνήσεις. Και ... καλά εγώ ... ένας πολίτης με ελλιπή πληροφόρηση είμαι κι έκανα λάθος εκτίμηση, έμεινα ήσυχος ότι θα τα καταφέρουμε. Οι κυβερνήσεις όμως; Δικαιούνται να έχουν κάνει λάθος; Μπορούν να πουν ότι αιφνιδιάστηκαν; Έπρεπε αμέσως μετά την σχεδίαση του χάρτη της ανατολικής μεσογείου, με βάση τα δικά μας συμφέροντα, να σχεδιαστεί και η απάντησή μας στην αναμενόμενη τουρκική αντίδραση. Υπήρξε τέτοιο σχέδιο; Δεν γνωρίζω αλλά πιστεύω πως όχι. Νομίζω πως καμιά κυβέρνηση από το 2010 που ξεκίνησε το σχέδιο των τριμερών ως σήμερα δεν σκέφτηκε το παραμικρό. Κατά την ρήση του Λένιν, προχώρησαν "βλέποντας και κάνοντας".

Τώρα έχουν οι κυβερνώντες να διαχειριστούν ένα μεγαλύτερο πρόβλημα. Αν δεν το αντιμετωπίσουν σωστά και έγκαιρα, κινδυνεύουμε να χάσουμε δυσανάλογα πολύ περισσότερα από την οποιαδήποτε συμφωνία που θα περιελάμβανε την Τουρκία και θα έσβηνε την ένταση. Πρέπει να δράσουν με βάση την λογική και τις διεθνείς συγκυρίες μακριά από κάθε λαϊκισμό. Μπορούν; Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει σήμερα μια καυτή πατάτα στα χέρια. Μπορεί να θέλει να διοικήσει χωρίς τον λαϊκισμό, όμως χρωστά σε αυτόν πολλά. Είναι μια κυβέρνηση που την έβγαλαν οι τηλεοράσεις, το Μακεδονικό και τα συνεχή ρούμορς στις οθόνες. Ακόμα και τώρα την καθοδηγούν οι τηλεοράσεις και τα γκάλοπ. Μπορεί να αποστεί η κυβέρνηση από τον λαϊκισμό που την ανέδειξε; Είναι ικανή να αντιμετωπίσει την κατάσταση;