Η Τουρκία συζητείται όλο και πιο πολύ στις μέρες μας στον δημόσιο λόγο. Τηλεοράσεις, ραδιόφωνα, εφημερίδες, μας πληροφορούν για την ισχύ της. Ακούμε τον ίδιο τον σουλτάνο της, τον Ερντογάν, και άλλους αξιωματούχους να επιδεικνύουν τον δυναμισμό τους και να απειλούν ευθέως τους ισχυρούς του κόσμου και τους ανίσχυρους. Ισχυροί είναι η ΕΕ, οι ΗΠΑ, η Ρωσία κι αδύνατοι εμείς, η Κύπρος, η Συρία, το Ιράκ κτλ. Ως πότε θα συνεχίζεται το παιχνίδι του ποντικού που βρυχάται κανείς δεν το γνωρίζει. Προς το παρόν η ελαστικότητα των διεθνών σχέσεων αντέχει. Άντεξε τις απειλές του Βορειοκορεάτη που απειλούσε με πυρηνική καταστροφή, άντεξε παλιότερα τις απειλές των αγιατολάχ, δεν θα αντέξει έναν Ερντογάν; Το θέμα είναι αν η δική μας ελληνική "περηφάνια" έχει όρια εντός της διεθνούς ελαστικότητας, άρα αντέχει κι αυτή, ή μήπως είμαστε "εκτός ορίων";
Από ένα ελληνοτουρκικό επεισόδιο, η Τουρκία δεν έχει να φοβηθεί ... όπως ο βρεγμένος που δεν φοβάται την βροχή. Εξ άλλου συντηρεί έναν υπέρογκο στρατό που αν δεν τον χρησιμοποιεί για εξωτερικές δράσεις θα στραφεί εναντίον της (του καθεστώτος Ερντογάν). Εμείς, αντίθετα, έχουμε να χάσουμε πολλά. Στην πορεία μας για επιστροφή στην κανονικότητα, ένα επεισόδιο, που θα έβλαπτε σοβαρά τον τουρισμό και θα ανέβαζε την τιμή των ομολόγων, θα ήταν καταστροφικό για τις προοπτικές ανάπτυξης της οικονομίας μας. Κι αυτήν την προοπτική την έχουμε ανάγκη ως χώρα μπας και βγούμε κάποτε -με Σύριζα ή χωρίς- από το τέλμα. Γι αυτό πρέπει το περιθώριο ελιγμών μας να παραμείνει εντός της διεθνούς ελαστικότητας σχέσεων και να μην την υπερβεί.
Όσο για την ισχύ του Ερντογάν, έχω την γνώμη πως είναι υπερτιμημένη. Τον προτιμούν σύμμαχο αντί για αντίπαλο όλοι οι "μεγάλοι", ΗΠΑ, Ρωσία και ΕΕ, όμως αυτή η προτίμηση έχει περιορισμούς και όρια. Κι η αντοχή του Ερντογάν θα εξαρτηθεί κατά πολύ, όχι τόσο από τους γεωπολιτικούς συσχετισμούς, όσο από την οικονομία. Η ανάπτυξη στην Τουρκία έχει επιβραδυνθεί και τα ομόλογά της είναι πολύ πεσμένα (σκουπίδια τα χαρακτήρισαν) άρα ο δανεισμός της αμφίβολος και ακριβός. Το κόστος συντήρησης ενός τεράστιου κράτους και μιας πολυέξοδης πολεμικής μηχανής έχει ανέβει πολύ. Ένα οικονομικό κραχ, θα έκοβε τις προοπτικές του Ερντογάν και της Τουρκίας να έχει λόγο διεθνώς ενώ θα προκαλούσε εσωτερικές εξελίξεις. Κι αυτή η προοπτική δεν είναι πολύ μακρινή.
Όσο για την ισχύ του Ερντογάν, έχω την γνώμη πως είναι υπερτιμημένη. Τον προτιμούν σύμμαχο αντί για αντίπαλο όλοι οι "μεγάλοι", ΗΠΑ, Ρωσία και ΕΕ, όμως αυτή η προτίμηση έχει περιορισμούς και όρια. Κι η αντοχή του Ερντογάν θα εξαρτηθεί κατά πολύ, όχι τόσο από τους γεωπολιτικούς συσχετισμούς, όσο από την οικονομία. Η ανάπτυξη στην Τουρκία έχει επιβραδυνθεί και τα ομόλογά της είναι πολύ πεσμένα (σκουπίδια τα χαρακτήρισαν) άρα ο δανεισμός της αμφίβολος και ακριβός. Το κόστος συντήρησης ενός τεράστιου κράτους και μιας πολυέξοδης πολεμικής μηχανής έχει ανέβει πολύ. Ένα οικονομικό κραχ, θα έκοβε τις προοπτικές του Ερντογάν και της Τουρκίας να έχει λόγο διεθνώς ενώ θα προκαλούσε εσωτερικές εξελίξεις. Κι αυτή η προοπτική δεν είναι πολύ μακρινή.
