Δευτέρα 3 Απριλίου 2017

Η οικονομία στην Αρχαία Ελλάδα

Αυτό το κείμενο δημοσιεύτηκε από την Ένωση Φορολογούμενων Ελλάδος
Τότε (2011) δημοσίευαν και τέτοια κείμενα. 
Μετά άρχισε να φαίνεται η καταστροφή που γεννήθηκε στις τράπεζες το 2008 (όταν χρεοκόπησαν) κι επισημοποιήθηκε το 2010 (όταν το κράτος "αποφάσισε" να χρεοκοπήσει για να σώσει τις τράπεζες, κυρίως τις ξένες) και άρχισε να φίνεται από το 2012 με τις μεγάλες μειώσεις μισθών και το κλείσιμο των μαγαζιών.
Τότε ο κόσμος στράφηκε στα προς το ζην κι εγκατέλειψε την σκέψη προς όφελος της δράσης.
Φυσικά, είναι κείμενο του Αλέξανδρου Κόντου.
Μεγάλο το κείμενο (αφού ξεπερνά τις 200 λέξεις όπως λέει ο φίλος μου ΓΚ) αλλά τι να κάνουμε, έτσι γράφτηκε. όποιος το διαβάσει θα μάθει και θα καταλάβει πολλά.

Το φορολογικό σύστημα της αρχαίας Αθήνας


Βασικές αρχές: 1) Άμεση φορολογία, 2) Οι πενέστεροι είναι αφορολόγητοι.
Ο άνθρωπος είναι ζώο πολιτικό. Ο άνθρωπος δεν είναι ούτε ζώο θρησκευτικό, όπως θέλουν να τον παραστήσουν οι διάφορες θρησκείες, ούτε ζώο οκονομικο-παραγωγικό, όπως θέλουν να τον παρουσιάσουν οι διάφορες οικονομικές θεωρίες και ιδιαίτερα ο μαρξισμός. Δεν είναι καν ζώο εργαζόμενο. Δε ζει για να εργάζεται, όπως η μέλισσα, αλλά εργάζεται για να ζει. Ο άνθρωπος είναι ζώο πολιτικό κι εκείνο που κυρίως τον ενδιαφέρει δεν είναι τόσο η οικονομική ανάπτυξη, όσο η συμμετοχή στην πολιτική απόφαση. Γιατί η πολιτική απόφαση είναι εκείνη που θα ρυθμίσει και την οικονομική ανάπτυξη, αυτή, η πολιτική απόφαση, είναι η υποδομή των ανθρώπινων κοινωνιών και όλα τα άλλα, και η οικονομική ανάπτυξη μαζί, είναι το εποικοδόμημα και εξαρτώνται από το χαρακτήρα του πολιτεύματος.

Η ανάπτυξη της τεχνολογίας πάντα θα βοηθάει τον άνθρωπο σ' όλους τους τομείς της ζωής του. Όμως η σωστή χρήση της θα διέπεται πάντα από τους πολιτικούς θεσμούς, από το πολίτευμα. Έτσι η Ιστορία έχει καταστήσει πασιφανές ότι η Δημοκρατία είναι πιο αποτελεσματική και κάνει τη ζωή του ανθρώπου πιο ευχάριστη, πιο ευτυχισμένη, πιο παραγωγική από άποψη νευματική και πιο εναρμοσμένη στον άνθρωπο από άποψη υλική και οικολογική - ακόμα κι αν η τεχνολογία της είναι υποδεέστερη. Αυτό δεν καταδεικνύει ο Αρχαίος Ελληνικός Πολιτισμός, παρά τις ελλείψεις και τα ελαττώματα που θα μπορούσε κανείς να του καταλογίσει;

Αν το σύγχρονο οικονομικό ιδεώδες είναι η αλληλεξάρτηση, που υπάρχει στην παγκόσμια αγορά, το οικονομικό ιδεώδες της αρχαίας ελληνικής πόλης - κράτους ήταν η αυτάρκεια (Αριστ. Πολ. Α, 1252β 27-30). Η αυτάρκεια σαν βασικό οικονομικό αίτημα βρίσκεται σε όλες τις μικρές κοινωνίες, παρά το εμπόριο που αναπτύσσεται κατά καιρούς και κατά τόπους, και το οποίο δεν θεραπεύει πάντα ανάγκες ζωτικές. Η οικονομική αλληλεξάρτηση συμπορεύεται με την κεφαλαιοκρατική ανάπτυξη και από πλευρά πολιτική προϋποθέτει το μεγάλο συγκεντρωτικό και με ολιγαρχικούς θεσμούς οργανωμένο κράτος, ενώ από πλευρά τεχνική προϋποθέτει την εξέλιξη των συγκοινωνιών και των επικοινωνιών. Γιατί ακόμα και αν υποθέσουμε πως υπάρχει η πρώτη, (η ολιγαρχική πολιτική προϋπόθεση) και δεν υπάρχει και η δεύτερη (η ανάπτυξη της επικοινωνίας), τότε το μεγάλο συγκεντρωτικό κράτος, θα στηρίζεται κυρίως στην προσπάθεια για αυτάρκεια, για λόγους καθαρά τεχνικούς. Όμως όποιο και να είναι το οικονομικό ιδεώδες, όποια κι αν είναι η ανάπτυξη της τεχνολογίας, η πολιτική κατάσταση έχει τον πρωτεύοντα ρόλο.
Ο Αρχαίος Ελληνικός Πολιτισμός βασιζόταν όχι απλώς στην αποκέντρωση, προς την οποία λένε ότι τείνουν τα σύγχρονα κράτη, αλλά σε κάτι πολύ πιο δημοκρατικό και πολύ πιο αποτελεσματικό: τον πολυκεντρισμό. Κάθε ελληνική πόλη σχεδόν αποτελούσε κι ένα πολιτικο-πολιτιστικό κέντρο, χωρίς βέβαια να χαθεί ποτέ από τα μάτια των Ελλήνων το ενιαίο του πολιτισμού τους και η έντονη αλληλεπίδραση. Η μελέτη της Ιστορίας αποφαίνεται ότι κανένας πολιτισμός δεν στάθηκε τόσο πολυκεντρικός και συνάμα τόσο ενιαίος, όσο ο Ελληνικός.

Ο ελληνικός πολυκεντρισμός είναι προφανής από το γεγονός ότι οι ελληνικές πόλεις - κράτη αναπτύχθηκαν με βάση την ελευθερία και την αυτονομία στον πολιτικό τομέα και την αυτάρκεια στον οικονομικό. «Αυτάρκης γαρ η πόλις, το δε δούλον ουκ αύταρκες» λεει αλλού ο Αριστοτέλης (Πολ. Δ, 1291α, 10). Η αυτάρκεια αυτή των ελληνικών πόλεων στηριζόταν στην φορολόγηση μόνο των πλούσιων μελών της κοινότητας. Και η κοινότητα τα διαχειριζόταν με βάση τις κοινές ανάγκες, λαμβάνοντας υπόψη κυρίως τους πενέστερους. Γι' αυτό και οι Έλληνες μιλούσαν για το Κοινό των Αθηναίων, το Κοινό των Θηβαίων, το Κοινό των Μηλίων, το Κοινό των Ναξίων κλπ. και δεν χρησιμοποίησαν ποτέ τον όρο «κράτος» με την σημερινή έννοια.

Οι ευπορότερες τάξεις επειδή είχαν το βάρος της φορολόγησης, είχαν αρχικά μόνο αυτοί πλήρη πολιτικά δικαιώματα, δηλαδή συμμετοχή και στις τρεις λειτουργίες της εξουσίας (ελευθερία πρώτου βαθμού). Οι φτωχότεροι αρχαίοι Έλληνες πολίτες είχαν συμμετοχή μόνο στη νομοθετική λειτουργία της εξουσίας - Εκκλησία του Δήμου ή Απέλλα ή Αλία ονομαζόταν συνήθως το σχετικό πολιτειακό όργανο (ελευθερία δευτέρου βαθμού). Όμως, όπως καθένας το αντιλαμβάνεται, η ελευθερία δευτέρου βαθμού των αρχαίων Ελλήνων ήταν πολύ μεγαλύτερη από αυτή που έχουν οι πολίτες των συγχρόνων Κοινοβουλευτικών Ολιγαρχιών. Και επί πλέον: όσοι είχαν αυτή την ελευθερία δεν πλήρωναν φόρους.

Ο Θησέας έφερε τη Δημοκρατία στην Αττική. Όμως επειδή δεν θέσπισε θεσμούς που να εμποδίζουν τη δημιουργία μεγάλων περιουσίων, όπως έκανε αργότερα ο Σόλωνας, γρήγορα οι πλούσιοι γίνανε πιο πλούσιοι και οι φτωχοί φτωχότεροι, με αποτέλεσμα να χάνουν ακόμα και τα πολιτικά τους δικαιώματα (1-3). Έτσι τα πλήρη πολιτικά δικαιώματα, λίγο πριν τον Δράκοντα, τα είχαν πια μόνο οι πλούσιοι (3, 6). Όμως τελικά επικράτησε, με κοινή συναίνεση, η Δημοκρατία σαν πολίτευμα και ελευθερία πρώτου βαθμού δόθηκε σ' όλους, ακόμα και σ' εκείνους που ήσαν ατελείς, αφορολόγητοι. Έτσι είχε αποσυνδεθεί η συμμετοχή στην άσκηση της εξουσίας από την συμμετοχή στα έξοδα του Κοινού, της πόλης.

Άλλωστε το δημοκρατικό θεσμικό πλαίσιο παρακώλυσε, όπως βασικά νομοθετήθηκε από το Σόλωνα, το σχηματισμό τεράστιων περιουσιών. Η δόμηση υπέρλαμπρων ιδιωτικών οικημάτων, η με κάθε τρόπο επίδειξη ιδιωτικού πλούτου ήταν αδιανόητη κατά την ακμή της Δημοκρατίας, δηλαδή κατά την κλασική περίοδο. Αν κάποιος έκανε το λάθος της επίδειξης, γρήγορα κάποια πρόσθετη λειτουργία θα του έκοβε την επιδεικτική διάθεση. Το αποτέλεσμα ήταν ότι στη Δημοκρατία οι πλούσιοι πλήρωναν τα έξοδα του Κοινού και οι φτωχοί ασκούσαν την εξουσία: κάτι το αδιανόητο, ακόμη και για το πιο προηγμένο από τα σημερινά πολιτεύματα, όπως είναι ο Κοινοβουλευτισμός δυτικού τύπου, στον οποίο ζούμε. Γιατί ο Κοινοβουλευτισμός και οι ποικιλώνυμες παραλλαγές του δεν είναι παρά ολιγαρχικές πολιτειακές παραλλαγές.

Για την κλασική Ελληνική Αρχαιότητα ήταν αναπόφευκτο οι πενέστεροι να έχουν την εξουσία στα χέρια τους. Κι αυτό γιατί ήταν πάντα περισσότεροι και η αρχή να κατισχύει η γνώμη των πολλών είναι η βασική δημοκρατική αρχή. Η κατάσταση αυτή ήταν αποδεκτή από τις πλουσιότερες τάξεις, που χωρίς ιδιαίτερη βαρυγκόμηση ανταποκρίνονταν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις απέναντι στον Δήμο και την Πόλη. Έτσι όμως κερδιζόταν η κοινωνική γαλήνη και η εγκληματικότητα ήταν μηδενική. Φαίνεται πως οι πλούσιοι της Ελληνικής Αρχαιότητας είχαν διαπιστώσει ότι, όπως είναι πολύ δύσκολο να παραμείνεις καθαρός ζώντας ανάμεσα σε βρόμικους, ή υγιής ζώντας ανάμεσα σε αρρώστους, είναι το ίδιο δύσκολο να παραμένεις χορτάτος και να ευημερείς ζώντας ανάμεσα σε πεινασμένους και εξαθλιωμένους.

Το δημοκρατικό οικονομικό ιδεώδες δεν ήταν η οικονομική ανάπτυξη. Αυτή λίγο ως πολύ θεωρούνταν σαν κάτι το δοσμένο, το αυτονόητο. Το οικονομικό αίτημα της Δημοκρατίας ήταν η ανακατανομή του πλούτου, η προσπάθεια για να γίνει η ζωή όλων των πολιτών ευφρόσυνη, χαρούμενη, ευτυχισμένη. Ο Επιτάφιος, όπως μας τον διασώζει ο Θουκυδίδης, είναι μια σύντομη περιγραφή της σκέψης και της πράξης της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, κάτι ανάλογο με αυτό που θα το ονομάζαμε σήμερα λόγο απολογητικό του κυβερνητικού έργου ή και προγραμματικές δηλώσεις. Και αναφέρεται βέβαια ο Περικλής στην εμπορική τους ανάπτυξη, αλλά για να πει ότι αυτή την απολάμβανε όλος ο Δήμος των Αθηναίων κι όχι λίγοι προνομιούχοι.

Και μια κι έγινε λόγος για τον Επιτάφιο, αξίζει να τονίσουμε ποιο ήταν το πολιτικό ιδεώδες της Δημοκρατίας για το Πανελλήνιο. Γιατί αυτό δεν το επισημαίνει με σαφήνεια ο ολιγαρχικός Αθηναίος ιστορικός, αλλά μπορεί να το οσφρανθεί κανείς και μέσα από τις ολιγαρχικές του γραμμές. Το πολιτικό ιδεώδες της Δημοκρατίας, της Αθήνας, του Δήμου των Αθηναίων, δεν ήταν η ιμπεριαλιστική επέκταση, όπως συχνά λέγεται. Η προσπάθεια των Αθηναίων δημοκρατών ήταν η συνένωση και αλληλοϋποστήριξη των απανταχού ελληνικών πόλεων, έτσι ώστε να ζουν ειρηνικά και ευτυχισμένα, χωρίς φόβο για τους Πέρσες στην Ανατολή και τους Καρχηδονίους στη Δύση. Ο συνήθης ορισμός του ιμπεριαλισμού είναι: η από μια αναπτυγμένη βιομηχανική δύναμη κατάληψη άλλων χωρών, για την απόκτηση φτηνών πρώτων υλών και η χρησιμοποίηση των κατειλημμένων χωρών σαν αγορών των βιομηχανικών της προϊόντων. Η Αθήνα δεν είχε καμιά βιομηχανία ούτε ανάγκη από πρώτες ύλες. Οι κεραμικές της βιοτεχνίες δεν ήταν λιγότερο παραγωγικές από τις αντίστοιχες των άλλων ελληνικών πόλεων και το κοκκινόχωμα της Αττικής επαρκούσε για τις ανάγκες της αττικής αγγειοπλαστικής. Καμιά ξένη, μη ελληνική, πόλη δεν καταλήφθηκε ή προσκλήθηκε να συμμετάσχει στη Δηλιακή Συμμαχία. Στη Δηλιακή Συμμαχία ήταν μόνο ελληνικές πόλεις. Όταν όμως οι Αθηναίοι και οι Σύμμαχοί τους εκμηδένισαν με πολύ ιδρώτα και περισσότερο αίμα τον περσικό κίνδυνο στην Ανατολή και αποθάρρυναν τον καρχηδονιακό στη Δύση, οι κατά πόλεις Έλληνες ολιγαρχικοί και πλούσιοι, που κατά τα δημοκρατικά θέσμια ήταν επιφορτισμένοι με τις εισφορές στη Δηλιακή Συμμαχία, βαρέθηκαν να πληρώνουν φόρους και άρχισαν να μιλάνε για «αυτονομία» και «ελευθερία», δηλαδή για διάλυση της Πανελλήνιας Ένωσης, ενώ οι Πέρσες και οι Καρχηδόνιοι καραδοκούσαν. Για παράδειγμα: Το 409 π.Χ. μετά την αθηναϊκή αποτυχία στην Σικελία, οι Καρχηδόνιοι ισοπέδωσαν τον Ακράγαντα. Αργότερα, το 387, οι Πέρσες με την Ανταλκίδεια ή Βασίλεια ειρήνη έγιναν ρυθμιστές των Ελληνικών πραγμάτων.

Κι ας επανέλθουμε. Το οικονομικό ιδεώδες της Δημοκρατίας δεν αδιαφορεί για την οικονομική ανάπτυξη. Όμως ο Επιτάφιος μιλάει και για ουσιαστική συμμετοχή του πλήθους τόσο στις πολιτικές διαδικασίες και γενικότερα στην πολιτική λειτουργία όσο και στην οικονομική ευμάρεια. Και αυτό το οικονομικό ιδεώδες της Δημοκρατίας πραγματοποιούνταν από τη μια μεριά μέσω της τακτικής και αναλογικής φορολόγησης των ευπορότερων για τα τρέχοντα έξοδα του κράτους και, από την άλλη, μέσω της ανάληψης των λειτουργιών από τους πιο εύπορους προς όφελος των οικονομικά ασθενέστερων.

Κανείς στην Αθήνα δεν είχε την επιλογή να αρνηθεί να φέρει σε πέρας μια λειτουργία, που θα του ανέθετε το αρμόδιο κληρωτό ενιαύσιο πολιτειακό όργανο - το μόνο που επιτρεπόταν ήταν να υποδείξει κάποιον άλλο πλουσιότερο του, ώστε να κάνει εκείνος τη λειτουργία. Αυτός ο άλλος, αλλά και οποιοσδήποτε Αθηναίος, που καλούνταν να επιτελέσει κάποια λειτουργία, είχε το δικαίωμα να κάνει τέτοια υπόδειξη και μάλιστα μπορούσε να ζητήσει να γίνει ανταλλαγή περιουσιών και ο πραγματικά πλουσιότερος να αναλάβει τη λειτουργία. Ποιος λοιπόν θα δεχόταν να ανταλλάξει την περιουσία του, για να μην κάνει τη λειτουργία, αν δεν ήταν πραγματικά λιγότερο πλούσιος; Αυτός ο θεσμός ήταν η περίφημη αντίδοση, η οποία απέκλειε κάθε ευκαιρία για φοροδιαφυγή ή ελπίδα για μη ανακατανομή του πλούτου.

Δεν παρείχε λοιπόν καμιά πολιτική δύναμη ο πλούτος στην αρχαία Αθήνα, όπου ο μόνος πολιτικά δυνατός ήταν ο Δήμος. Οι δημοκρατικοί θεσμοί καθόριζαν πολύ συγκεκριμένα τον τρόπο με τον οποίο οι πλούσιοι μπορούσαν να διαθέσουν τα λεφτά τους. Ο πλούτος στην αρχαία Αθήνα έδινε μόνο τη δυνατότητα να ξοδέψει κανείς για την πόλη και οι πλούσιοι διαπαιδαγωγούνταν από τους δημοκρατικούς θεσμούς όχι στο να φοροδιαφεύγουν, αλλά στο να θεωρούν μεγάλη τους τιμή να ευεργετήσουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο την πατρίδα και τους συμπολίτες τους. Έτσι χαίρονταν τα πλούτη τους χωρίς φόβους και άγχη και δίχως τη συνδρομή σωματοφυλάκων.

Το αντίθετο συμβαίνει στα σύγχρονα πολιτεύματα. Οι σύγχρονοι θεσμοί δίνουν τη δυνατότητα να δημιουργηθούν τεράστιες περιουσίες. Οι Κοινοβουλευτικές Ολιγαρχίες εισπράττουν το μεγαλύτερο μέρος των εξόδων τους από τις πιο φτωχές τάξεις, από τη μια μεριά χάρη στην έμμεση φορολόγηση, και από την άλλη, επειδή οι πιο φτωχοί είναι συνήθως μισθωτοί ή συνταξιούχοι και δε μπορούν να κρύψουν τα βασικά, τουλάχιστο, έσοδά τους. Οι πιο πλούσιοι που ασκούν συνήθως ελευθέρια επαγγέλματα έχουν περισσότερες ευκαιρίες να φοροδιαφύγουν. Όμως, κατ' αυτό τον τρόπο, οι σύγχρονοι μεγιστάνες του πλούτου ζουν συνήθως -και δικαιολογημένα- με το φόβο κάποιας τρομοκρατικής επίθεσης. Και κάλλιστα θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς: ποιος είναι πιο ευτυχισμένος, ο Λάτσης, ο Βαρδινογιάννης ή οποιοσδήποτε σύγχρονος μεγιστάνας του πλούτου Έλληνας ή ξένος, που είναι υποχρεωμένος να ζει περιχαρακωμένος στο αρχοντικό του, στη σκιά των σωματοφυλάκων του, ή ο Κίμωνας που, υποχρεωμένος από τα θέσμια της Αθηναϊκής Πολιτείας να διαθέτει αφειδώς τα πλούτη του για την πόλη και τους συμπατριώτες του, είχε πάντα το σπίτι και τους κήπους του ανοικτούς και προσιτούς σε οποιοδήποτε Αθηναίο και κυκλοφορούσε ελεύθερα παντού, χωρίς το φόβο καμιάς τρομοκρατικής επίθεσης;

Η Ελλάδα το μεγαλείο της το οφείλει στην Δημοκρατία και μόνο. Ο Ελληνικός Πολιτισμός είναι ένας λαϊκός πολιτισμός που δε δέχτηκε ποτέ ούτε δόγματα, ούτε ιερά βιβλία, ούτε αρχηγούς - όσοι στον ελληνικό χώρο θέλησαν να «το παίξουν χαρισματικοί αρχηγοί» γρήγορα τα βρήκαν σκούρα με τους συμπολίτες τους, που δεν το είχαν σε τίποτα να τους θεωρήσουν ύποπτους για τυραννία. Και είναι γνωστό ποια τύχη περίμενε τους τυράννους στην Ελλάδα: ήταν πολύ δύσκολο να βρεις γέρο τύραννο· οι συμπολίτες του δεν του χαρίζανε την ευκαιρία να γεράσει!...
Οι Έλληνες, εφευρίσκοντας χάρη σε διάφορες συγκυρίες τη Δημοκρατία, χωρίς ποτέ να πιστέψουν πως ήταν ή είναι κάποια ανώτερη φυλή, δημιούργησαν ό,τι δημιούργησαν. Η ερμηνεία του Ελληνικού Πολιτισμού είναι τόσο απλή, που δύσκολα δέχονται να την καταλάβουν όσοι δεν αρέσκονται στο δημοκρατικό πνεύμα και αντίθετα διέπονται από πνεύμα ελιτίστικο. Σε χρόνους κατοπινούς μέχρι και σύγχρονους, πολλοί μελετητές και παρακοιμώμενοι ή παρατρεχάμενοι των διάφορων αντιδημοκρατικά οργανωμένων εξουσιών προσπάθησαν να ερμηνεύσουν το «ελληνικό θαύμα» με όρους φυλετικούς ή μεταφυσικούς. Αυτός ο ίδιος ο όρος «θαύμα» δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να δείχνει την αδυναμία να γίνει αντιληπτό το γιατί και το πώς του Ελληνικού Πολιτισμού. Γιατί η λέξη «θαύμα» παραπέμπει σε καταστάσεις έξω από τη φυσική νομοτέλεια και την κοινωνική πραγμάτωση. Συχνά πολλή φαιδρότητα χαρακτηρίζει τις προσπάθειες ερμηνείας του Ελληνικού Πολιτισμού που τον αποδίδουν σε ... όντα που έχουν έρθει από το Υπερπέραν κλπ, κλπ. Κι όμως η ερμηνεία είναι τόσο απλή, σαν το αυγό του Κολόμβου: η Δημοκρατία έφτιαξε την Ελλάδα, γιατί έγινε αιτία να εφευρεθεί η φωνητική - αλφαβητική γραφή και να αξιοποιηθεί ο εγκέφαλος πλήθος ανθρώπων, πολιτών και μη πολιτών, ανδρών και γυναικών, πράγμα που δε θέλησαν και δε μπόρεσαν να κάνουν τα μη δημοκρατικά πολιτεύματα. Όμως οι τόσο απλές και οφθαλμοφανείς ερμηνείες είναι πολύ δύσκολο να γίνουν αποδεκτές.

Αλέξανδρος Κόντος
Φιλόλογος - Γλωσσολόγος - Κοινωνιολόγος

Τετάρτη 29 Μαρτίου 2017

Ελληνική γλώσσα

Ενδιαφέρον βίντεο κι ενδιαφέρων διάλογος από κάτω

ΕΔΩ: Ελληνική γλώσσα

Δευτέρα 27 Μαρτίου 2017

Ακόμα κι αν περάσει το σχέδιο Σόιμπλε, η χώρα χρειάζεται αντιπολίτευση!

Ο Σόιμπλε, σαν εκπρόσωπος της νεοφιλελεύθερης δεξιάς, έχει σκοπό να τιμωρήσει την Ελλάδα και να την πετάξει -ει δυνατόν- έξω από το Ευρώ. Αυτά είναι δικά του λόγια και ποτέ δεν τα έχει αρνηθεί. Κάποιες περιόδους μόνο αναμένει κι ύστερα προχωρά πάλι, όπως το 2012 και το 2015 κι όπως και τώρα, που έχει βάλει όλα του τα όπλα σε εφαρμογή, στο στενό χρονικό περιθώριο μέχρι τον Ιούλιο του 2017. Το ξανάκανε το 2015 και πάλι στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουλίου όπως και τώρα. Τότε δεν χρειαζόταν αφορμή, είχε το ίδιο το γεγονός της εκλογής Σύριζα να τον κινητοποιεί και τον Βαρουφάκη να του δίνει προσχήματα. Τώρα εφορμά με ορίζοντα τις γερμανικές εκλογές και πρόσχημα την μονομερή απόφαση για το επίδομα των 300 ευρώ τα Χριστούγεννα και την αποχώρηση του ΔΝΤ. Στην τακτική Σόιμπλε σιγοντάρει η σημερινή φιλοευρωπαϊκή αντιπολίτευση μη αντιλαμβανόμενη το είδος της επίθεσης και τις επιπτώσεις του ή αδιαφορώντας γι αυτό.

Ο Σύριζα πρέπει να περάσει από το μάτι της βελόνας για να επιζήσει στην κυβέρνηση χωρίς να χάσει εντελώς την ταυτότητα και χρησιμότητά του σαν λαϊκό αντίβαρο στις εντόπιες νεοφιλελεύθερες δυνάμεις. Για να το πετύχει στη μέχρι σήμερα θητεία του υπέγραψε μνημόνιο (το τρίτο), το έπαιξε φιλοκαραμανλικός, φιλοευρωπαίος, σοσιαλδημοκράτης, φιλόθρησκος ... τα έκανε όλα. Ώσπου έφτασε στον κόμπο που υπάρχει στο κτένι. Του ζητούν να μας κάνει εκείνος Βουλγαρία πριν προλάβουν να μας κάνουν οι άλλοι. Μόνο που οι "άλλοι", οι πρόθυμοι να εφαρμόσουν μέτρα, ως τώρα είχαν μιαν αντιπολτευση απέναντί τους. Αν εφαρμόσει ο Τσίπρας τα μέτρα, παύει και αυτή η τελευταία πολυτέλεια για τους Έλληνες. Κι αυτό δεν μπορεί, δεν δικαιούται ο Σύριζα να τους το στερήσει.

Υπάρχει η λογική που λέει ότι τα οφέλη από την ύπαρξη μιας αριστερής κυβέρνησης ξεπερνούν κατά πολύ τις αβαρίες που πρέπει να υποστεί ο λαός μας. Ναι, συμφωνώ αλλά ... αυτό έχει ένα όριο. Η μόνη αβαρία που δεν πρέπει να υποστεί ο λαός -κι αυτό κινδυνεύει να πάθει τώρα- είναι να αποστερηθεί το δικαιωμά του να ελπίζει σε μιαν αντιπολίτευση όταν οι πρόθυμοι φιλοευρωπαίοι θα παίρνουν τα μέτρα. Ας τα πάρουν αυτοί. Φτάνουν δυο χρόνια στην κυβέρνηση. Ο Σύριζα δεν πρέπει να μολυνθεί με την λήψη μέτρων που θα τον κάνουν παντελώς άχρηστο. Γιατί η Ελλάδα και η κρίση της όπως και η Ευρώπη με την δική της έχουν μέλλον.


Παρασκευή 24 Μαρτίου 2017

Μαγκιές εκ του ασφαλούς;


Εν όψει της πανηγυρικής διάσκεψης της Ρώμης, ο πρωθυπουργός έστειλε μήνυμα διαμαρτυρίας σε Τουσκ και Γιούνκερ σχετικά με την στάση Πόντιου Πολάτου που κρατούν οι θεσμοί στα εργασιακά. Εύκολο θέμα και -πιθανώς κατά τη γνώμη του- πολύ "αριστερό". Αν σκεφτούμε όμως ότι το ευρωπαϊκό κεκτημένο που ζητά είναι κεκτημένο ΔΕΞΙΩΝ κυβερνήσεων, ε, δεν θα το έλεγες και τόσο εξτρέμ αίτημα ή τέλος πάντων το πρωθυπουργικό μήνυμα μοιάζει με μαγκιά εκ του ασφαλούς.

Αντίθετα ο πρωθυπουργός δεν έστειλε το αναγκαίο και πρέπον μήνυμα ότι η Ελλάδα συζητά μόνο για ό,τι συμφώνησε και δέχτηκε το 2015 με την ΕΕ (και κατόπιν την Ευρωομάδα) και ότι δεν δέχεται ΚΑΜΙΑ συζήτηση για θέματα που δεν περιλαμβάνονται σε εκείνο το πακέτο. Αν το ΔΝΤ θέλει κάποια προαπαιτούμενα για να μετάσχει, ας τα ζητήσει από εκείνους που το θέλουν οπωσδήποτε στο πρόγραμμα κι όχι από την Ελλάδα. Αυτό θα ήταν μαγκιά, έστω κι αν δεν ήταν εκ του ασφαλούς καθώς ο Σόιμπλε παραμένει επικίνδυνος.

Δεν ξέρω αν ο Τσίπρας "περνά ένα δράμα" ή όχι, δεν ξέρω αν σκέφτεται αμέριμνος τα δυο χρόνια που έχει ακόμα στην εξουσία, για τον ελληνικό λαό που τον στήριξε, όμως, η θητεία του ήταν κάτι διαφορετικό και κάτι πολύ περισσότερο από τον υγιεινό περίπατο κάποιων αριστερών στα μεγάλα σαλόνια. Εργαζόμενοι, άνεργοι, συνταξιούχοι, νέοι κτλ. στήριξαν σε αυτόν τις ελπίδες τους. Θέλησαν να πάψει πια να διαχειρίζεται την καταστροφή ο ίδιος ο καταστροφέας και να επικρατήσει μια άλλη λογική που θέλει και μπορεί να προβάλει αντιστάσεις, που ξέρει να λέει και ΟΧΙ. Να λέει "ναι" στα συμφωνηθέντα και "όχι" στις παράλογες απαιτήσεις. Κι αν το ΟΧΙ δεν περνάει ή πρέπει να γίνει "ναι", τότε να προσφεύγει στον λαό.

Ο λαός είναι ο μόνος που μπορεί να αλλάζει την ετυμηγορία του. Ο Σύριζα το σεβάστηκε το 2015 όταν για άλλα ψηφίστηκε κι άλλα αναγκάστηκε να κάνει. Προσέφυγε στον αρμόδιο (τον λαό) κι επιβραβεύτηκε με την επιδοκιμασία του εκλογικού σώματος. Θα πρέπει να κάνει το ίδιο και τώρα. Αν τα πράγματα δεν "βγαίνουν", αν του ζητούν να θυσιάσει τον ελληνικό λαό για να του δώσουν τα απαραίτητα χρήματα ώστε να παραμείνει στην εξουσία, ο Σύριζα πρέπει να κάνει εκλογές. Κάθε άλλη στάση καθώς κι η επίκληση οποιασδήποτε άνωθεν αναγκαιότητας που επιβάλει -δήθεν- την παραμονή του στην εξουσία θα είναι ανεντιμότητα και θα τιμωρηθεί δεόντως.

Τετάρτη 22 Μαρτίου 2017

Γιατί όχι εκλογές;

Δεν πρέπει να δεχτεί ο Σύριζα να γίνει ο καταστροφέας των όποιων ελπίδων έχουν οι συνταξιούχοι για αξιοπρεπή διαβίωση και η Ελλάδα για ανάκαμψη!

Είναι βέβαιο πλέον ότι ο Σόιμπλε πιέζει (με τη βοήθεια του ΔΝΤ που έχει μπει για τα καλά στο κόλπο) να ξεπατώσει τον Σύριζα και τους συνταξιούχους και τους Έλληνες. Κι η κυβέρνηση, ως τώρα, φαίνεται να έχει μπει κι εκείνη στο κλίμα της παρακμής και των επιδιώξεων του Σόιμπλε με μόνο στόχο τη μακροημέρευσή της. Δημιουργείται επομένως μια κατάσταση δίνης προς τα κάτω που κάπως πρέπει να σπάσει. Κι ο μόνος τρόπος φαίνεται να είναι η παραίτηση της κυβέρνησης κι οι εκλογές, γύρω στον Ιούλιο-Αύγουστο. Να εξηγηθώ καλύτερα:

Τα μέτρα για τις συντάξεις είναι ουσιαστικά το μόνο σοβαρό ζήτημα που θέτουν οι δανειστές και δευτερευόντως το αφορολόγητο και το εργασιακό. Όμως ενώ αφορολόγητο και εργασιακό θεωρούνται (και είναι ακόμα και για την πλευρά ΔΝΤ-Σόιμπλε) ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ, μέχρι να ισορροπήσει η Ελλάδα τα οικονομικά της, στο ασφαλιστικπό επιχειρείται μια επέμβαση με μόνιμα χαρακτηριστικά από τα οποία ΠΟΤΕ' δεν θα ανακάμψουν οι συνταξιούχοι κια τα οποία θα οδηγήσουν σε πρόσθετη ύφεση λόγω της δραματικής μείωσης της κατανάλωσης. Κι όμως, η κυβέρνηση φαίνεται να τα συζητά, δείχνει να τα έχει αποδεχτεί και πετάει συνέχεια την μπάλα στην εξέδρα μιλώντας για κάθε τι άλλο εκτός του σημαντικού. Το βλέπει κανείς αυτό από διάφορες δηλώσεις που γίνονται αλλά κυρίως από τον τρόπο προβολής των θεμάτων από την ΕΡΤ και το Κόκκινο. Δεν ξέρω αν αυτό είναι προπέτασμα καπνού, αν όμως η κυβέρνηση έχει αποδεχτεί τέτοιες ρυθμίσεις τότε θα αποδειχτεί όχι απλά ίδια με εκείνους που κατηγορεί αλλά και πολύ χειρότερη, δεδομένου ότι θα προσθέσει τη δική της καταστροφική συμβολή στο ήδη ρημαγμένο τοπίο και θα έχει εξαφανίσει και κάθε ελπίδα-προοπτική ανατροπής αυτής της κατάστασης.

Μόνη λύση για την κυβέρνηση, αν οι δανειστές επιμείνουν (και Σόιμπλε-ΔΝΤ θα επιμείνουν όπως φαίνεται) είναι η ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ. Να μην ψηφίσει μέτρα τέτοια τα οποία και θα την καταδικάσουν σε πλήρη ανυποληψία αλλά και θα εξαφανίσουν κάθε προοπτική επαναφοράς μιας στοιχειώδους κανονικότητας. Ας σκεφτεί ότι στη ζυγαριά έχει να βάλει από τη μια δυο χρόνια κυβερνησιμότητας ακόμη υπό ασφυκτική λαϊκή πίεση και κατακραυγή (αν έχει διαπράξει το "έγκλημα") κι από την άλλη την δυνατότητα δυο εκατομμυρίων Ελλήνων (τουλάχιστον) να αντιδράσουν. Μπορεί να μείνει δυο χρόνια ακόμα στην εξουσία με αντάλλαγμα την καταβύθιση στην εξαθλίωση και του μόνου μέρους της κοινωνίας που έχει απομείνει (οικονομικά) λαβωμένο αλλά ζωντανό και -το σημαντικότερο- με ακόμα χειρότερο αντάλλαγμα την οριστική εκμηδένιση κάθε ελπίδας για την κοινωνία!!

Αν οι δανειστές (Σόιμπλε-ΔΝΤ), πριν φύγουν τον Σεπτέμβρη, την φέρουν στο σημείο ΝΑ ΠΡΕΠΕΙ οπωσδήποτε να λάβει τέτοια μέτρα για να της δώσουν χρήματα (έστω και με "γέφυρα") τον Ιούλιο, τότε πρέπει να προκηρύξει εκλογές αρνούμενη να τα δεχτεί. Κι ας βγει ο Μητσοτάκης να τα εφαρμόσει. Με τον Σύριζα ζωντανό να μην έχει δεχτεί την καταστροφή και με την ελπίδα επανόδου ζωντανή. Γιατί τότε, επάνοδος του Σύριζα θα είναι επάνοδος του λαού με δυνατότητα αναστροφής των πεπραγμένων της ΝΔ σε ενα νέο ενδεχομένως πολιτικό τοπίο. Αλλιώς η παραμονή του Σύριζα στην κυβέρνηση θα είναι μόνο οι τελευταίες μέρες της Πομπηίας πριν την έκρηξη. Ό,τι φάνε κι ό,τι πιούνε πάνω στο πτώμα ενός λαού που τους εμπιστεύτηκε. Ακόμα ελπίζω ότι αυτό δεν θα το αφήσει ο Τσίπρας και η ηγετική του ομάδα να συμβεί.

Δευτέρα 20 Μαρτίου 2017

Ο ΓΑΠ και ο Σύριζα

Το ΔΝΤ θα φύγει από το ελληνικό πρόγραμμα, το ξέρουμε αυτό. Όχι μόνο γιατί άλλαξε το καταστατικό του πρόσφατα και με τις νέες διατάξεις απαγορεύεται να μπει σε πρόγραμμα με χρέος μη βιώσιμο (κι έχει αποφασίσει πως το ελληνικό χρέος είναι μη βιώσιμο) αλλά και γιατί η διοίκηση Τραμπ το θέλει εκτός Ελλάδας. Αν μπει θα το κάνει με ενα μικρό ποσό για ένα μόνο χρόνο μέχρι το 2018 που λήγει και το ευρωπαϊκό πρόγραμμα δανειοδότησης του 3ου μνημονίου. Το πιθανότερο όμως είναι πως ούτε και τόσο λίγο δεν θα μπει, θα αποχωρήσει αμέσως μόλιες τελειώσουν οι γερμανικές εκλογές ώστε να μην δημιουργήσει πρόβλημα στους χριστιανοδημοκράτες.
Ο Σόιμπλε θα φύγει από καγκελάριος (οικονομικών) της Γερμανίας. Μετά τις εκλογές του Σεπτέμβρη είτε σχηματίσουν κυβέρνηση οι κεντροαριστεροί (Σοσιαλδημοκράτες με τους Πράσινους και την Αριστερά) είτε σχηματιστεί και πάλι ένας "μεγάλος" συνασπισμός (χριστιανοδημοκράτες και σοσιαλδημοικράτες) υπό τον όρο που έχουν θέσει Γκάμπριελ και Σουλτς να μην είναι ο Σόιμπλε στο Οικονομίας, και στις δυο περιπτώσεις ο Σόιμπλε φεύγει.
Στο τέλος αυτού του χρόνου ΔΝΤ και Σόιμπλε φεύγουν από μπροστά μας. Το θέμα η ζημιά που μπορούν να κάνουν μέχρι τότε, και δυστυχώς, μπορούν να κάνουν πολλά. Μπορούν να δυναμιτίσουν κάθε περίπτωση μελλοντικής ανάκαμψης της οικονομίας αν μας βυθίσουν σε ένα νέο φαύλο κύκλο ύφεσης και χρηματιπιστωτικής ασφυξίας. Να τα πάρουμε όμως ένα προς ένα:

Η ύφεση θα προέλθει από τις νέες περικοπές που απαιτούν στις συντάξεις και από τις νέες απολύσεις. Αν ρίξουν τις προσωπικές διαφορές και μειώσουν τη συμμετοχή του κράτους στο ασφαλιστικό, θα μειωθούν κατά 7-8% τα μισθολογικά έξοδα του κράτους, με αποτέλεσμα κατά 3-4% περίπου μείωση της κατανάλωσης με άμεση ισόποση επίπτωση στο ΑΕΠ. Η μέθοδος αυτή εφαρμόστηκε στην Ελλάδα την τριετία 2010-2012 όταν με την μείωση των μισθπών και την κατάργηση των επιδομάτων (δώρων κλπ) κατά 30-40% έπεσαν τα μισθολογικά κόστη του δημοσίου και κατά συνέπεια η κατανάλωση και το ΑΕΠ κατά 25% παρασύροντας στον βυθό την ιδιωτική οικονομία με την μείωση της απασχόλησης και την εκτόξευση της ανεργίας. Σήμερα επιζητούν μιαν επανάληψη της ίδιας κατρακύλας με την ίδια και πάλι μέθοδο αλλά μέσω των συντάξεων αυτή τη φορά. Η απελευθέρωση των απολύσεων στοχεύει στην εύκολη μετακύλιση αυτής της πτώσης της κατανάλωσης και του ΑΕΠ στον ιδιωτικό τομέα. Γι αυτό και η επιμονή να ψηφιστούν οι δυο αυτές ρυθμίσεις (μετά...-ρυθμίσεις) ταυτόχρονα.
Η χρηματοπιστωτική ασφυξία είναι το όπλο που θα χρησιμοποιηθεί αν η Ελλάδα αντιδράσει με καθυστέρηση μέχρι το φθινόπωρο του 2017. Θα πρόκειται για έναν εκβιασμό ώστε να επιτευχθεί ο νέος τωρινός συμβιβασμός (όπως εκείνος του 2010-11). Κι επειδή τα μόνα όργανα που μπορούν να κάνουν τον εκβιασμό και να πετύχουν τη νέα μείωση του ΑΕΠ είναι ο Σόιμπλε και το ΔΝΤ γι αυτό όλο το παιχνίδι παίζεται αυτούς τους μήνες, μέχρι την αποχώρηση και των δυο από το ελληνικό προσκήνιο.

Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να προσέξει, μήπως από αλλού φοβάται την ύφεση και από αλλού της προκύψει. Αν ο ΓΑΠ ήταν ήρωας, αφελής ή προδότης θα το κρίνει η ιστορία, αν όμως ο Σύριζα επαναλάβει την γκάφα του δεν θα χρειαστεί τόσος πολύς χρόνος.




Παρασκευή 17 Μαρτίου 2017

Σε ποιο ύψος (περικοπών) θα σταθεί ο Σύριζα;


Τη γνώμη μου για τη διαπραγμάτευση την έγραψα (Περιμένοντας να μάθουμε τα προαποφασισμένα, 28/2/2017). Θεωρώ ότι όλα έχουν προαποφασισθεί και το μόνο που μένει είναι το περιτύλιγμα. Το βασικό θέμα είναι οι συντάξεις, και δεύτερο το αφορολόγητο. Τρίτο και καταϊδρωμένο παίζει το θέμα των εργασιακών, οι Ευρωπαίοι ούτε που νοιάζονται καν γι αυτό. Τους νοιάζει το αφορολόγητο (που θα μειωθεί ούτως άλλως) και τον Σόιμπλε τον νοιάζουν οι συντάξεις. Όπως και το ΔΝΤ. Σε αυτό συμφωνούν απόλυτα. Και δεν θέλουν απλά μείωση, θέλουν ΚΑΤΑΚΡΗΜΝΙΣΗ! 

Αυτή η "προσωπική διαφορά" που έβαλε ο Κατρούγκαλος, από τη μια, είναι ενοχλητική γι αυτούς ρύθμιση αλλά, από την άλλη, είναι και σκαλοπάτι για να έχουν μειώσεις της τάξης του 40% που υπό άλλες συνθήκες θα ήταν αδύνατες, δεν θα τολμούσε κανείς να τις ζητήσει. 
Σίγουρα λοιπόν θα μειωθούν οι συντάξεις. Το θέμα είναι πόσο; Αν κοπεί ΟΛΟΚΛΗΡΗ η προσωπική διαφορά (έστω και σε βάθος πεντεαετίας) αυτό θα σημαίνει μείωση του εισοδήματος εκατοντάδων χιλιάδων οικογενειών κατά ποσοστό ίδιο με εκείνο της πρώτης καταστροφής (του 2011-13). Και μάλιστα αυτή τη φορά η μείωση θα είναι προσθετική στην προηγούμενη οπότε θα είναι καταστροφική. Εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι, απροστάτευτοι πλέον λόγω ηλικίας και εκτός εργασίας, θα βρεθούν σε θέση επαίτη, η δε εσωτερική ζήτηση θα συρρικνωθεί απόλυτα εξαφανίζοντας κάθε προοπτική ανάπτυξης.

Μπορεί ο Σύριζα να δεχτεί κάτι τέτοιο; Φυσικά και μπορεί. Το έχει ήδη κάνει, απλά δεν ξέρουμε σε ποιο βαθμό. Αν έχει αποδεχτεί (έστω και με πενταετία μειώσεων) να εξαφανιστεί ολόκληρη η προσωπική διαφορά τότε θα οδηγήσει και την κοινωνία σε πλήρη διάλυση και τα ποσοστά του στα παλιά γνώριμα επίπεδα. Και, βέβαια, για τους υπουργούς και τους βουλευτές του, τι είχαν τι έχασαν. Θα έχουν κάνει και ένα πέρασμα από τα σαλόνια της ολιγαρχίας με το κεφάλι ψηλά, όμως τα χαμηλότερα στελέχη του Σύριζα θα βρεθούν σε πολύ δύσκολη θέση. Αποδέχτηκαν τον συμβιβασμό του 2015 ελπίζοντας ότι η κυβέρνηση θα καταφέρει -έστω και με τους γνωστούς περιορισμούς του τρίτου μνημονίου- να βγάλει τη χώρα από το τούνελ χωρίς τις απώλειες που θα είχαν οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι από τις ρυθμίσεις που θα αποδεχόταν η δεξιά. Αν δουν ότι η κυβέρνηση αποδέχτηκε όρους χειρότερους κι από ό,τι είχε ονειρευτεί η δεξιά (είχε αποδεχτεί τη ρήτρα μηδενικού ελλείματος στα επικουρικά και κάποιες μειώσεις στις συντάξεις) τότε θα έχουν μεγάλες δυσκολίες να δικαιολογήσουν αυτό που έγινε το 2015, κι όχι μόνο τα στελέχη αλλά κι οι απλοί ψηφοφόροι όπως ο υποφαινόμενος.

Ας ελπίσουμε ότι Τσακαλώτος και Τσίπρας ξέρουν τι κάνουν κι ότι η καθυστέρηση που εφαρμόζουν εδώ και μερικούς μήνες θα αποδώσει. Ο Σόιμπλε μάλλον φεύγει αλλά όχι πριν τον Δεκέμβρη. Ως τότε τι γίνεται;
Ας ελπίσουμε ότι οι βουλευτές, έστω κι αν δεν λένε τίποτε δημοσίως, θα πιέσουν και θα απειλήσουν για να μην γίνει αποδεκτό το καταστροφικό σενάριο. 

Τρίτη 14 Μαρτίου 2017

Το μήλο κάτω από τη μηλιά θα πέσει!

Θα το έχετε ακούσει αυτό το τραγούδι
Κι αν δεν το έχετε ακούσει ως τώρα, ακούστε το εδώ.
Το έφτιαξαν οι ΛΑΡΓΚΟ που ψυχή και δημιουργός τους είναι ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, γιος του μεγάλου τροβαδούρου Θανάση Παπακωνσταντίνου.
Δεν ξεχειλίζει απλά το ταλέντο, κάτι παραπάνω.

Οι στίχοι του τραγουδιού που βάζω παρακάτω είναι του ίδιου του Θανάση Παπακωνσταντίνου.
Μιλάνε για μια αδιόρατη θλίψη που βάζει τους ανθρώπους σε κίνηση (σαν βουκέντρα) από την αρχή του χρόνου, σε αντίθεση με τους "κυρίους δεν με μέλλει" που χάνοντας την "θλίψη" (σαν αδιόρατο βελούδο, σα μετάξι, την βρίσκει ο Θανάσης) χάνουν και την ουσία της ζωής.
Φυσικά αυτή η ανησυχία αφορά μόνο στους ανθρώπους (συνείδηση) γιατί τα μικρά παιδιά και τα ζώα και τα δέντρα ζουν τη φυσική τους ζωή και δεν χρειάζονται βουκέντρες και θλίψεις που σε κάνουν να μην σε χωράει ο τόπος.

ΟΙ ΣΤΙΧΟΙ του Θανάση Παπακωνσταντίνου

Έχω μια θλίψη που έρχεται απ' την αρχή του κόσμου
μαζί με την βαθιά πνοή, την παγωμένη λάμψη.
Μπήκε στο πρώτο κύτταρο σαν μια μικρή ακίδα
κι, ότι απ' αυτό γεννήθηκε, θέλησε να υποτάξει.

Τ'αμέριμνα μικρά παιδιά, τα ζώα και τα δέντρα
ποτέ της δεν τα γλέντησε, δεν είχε τι να κάνει.
Μα αν έβρισκε συνείδηση, έβγαζε την βουκέντρα
κι έσπρωχνε την βαρύθυμη στην τρομερή χοάνη.

Θλίψη σαν αδιόρατο βελούδο, σαν μετάξι.
Κανείς δεν την ανίχνευσε, δεν βρέθηκε ο τρόπος.
Δεν σου φωνάζει: ''Είμ' εδώ!'' κι, ενώ όλα είναι εντάξει,
αυτή ‘ναι που θα φταίει, αν δεν σε χωράει ο τόπος.

Όπου τα λόγια είναι φτωχά, το πένθος είναι γλέντι
κι όπου μπορούν να ερωτευτούν η όμορφη κυρία 
-που από τα ψώνια της γυρνά στο σπίτι ευτυχισμένη-
κι ο σκελετός που βρέθηκε κάπου στην Σιβηρία

Στρατιές περάσαν απο κεί, χαθήκανε στην δίνη, 
σε μιά πραγματικότητα ρευστή σαν άγριο μέλι.
Οι ανήσυχοι σταυρώθηκαν, οι ήσυχοι τρομάξαν
κι ένας περίπου αλώβητος: ''Ο κύριος δεν με μέλει".

Θλίψη σαν αδιόρατο βελούδο, σαν μετάξι.
Κανείς δεν την ανίχνευσε, δεν βρέθηκε ο τρόπος.
Δεν σου φωνάζει: ''Είμ' εδώ!'' κι, ενώ όλα είναι εντάξει,
αυτή ‘ναι που θα φταίει, αν δεν σε χωράει ο τόπος.

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ του Κωσνταντή Παπακωνσταντίνου


Δευτέρα 13 Μαρτίου 2017

Άκης

Η πρόσκληση τα λέει όλα.
Για όσους τον γνώριζαν, ο Άκης ήταν ένας φίλος.
Το έργο του έχει ενδιαφέρον και για όσους δεν τον γνώριζαν.


Κυριακή 12 Μαρτίου 2017

ΚΥΝΙΣΜΟΣ


Από την Βικιπέδια τα πήρα αυτά που ακολούθουν, δεν είναι ούτε φιλοσοφική διατριβή ούτε διδακτορικό. Πρόκειται για τις αρχές των "Κυνικών Φιλοσόφων" της αρχαιότητας που ονομάστηκαν έτσι γιατί σύχναζαν στο γυμναστήριο του Κυνόσαργες (κάπου απέναντι από τον ναό του Ολυμπίου Διός). Ιδρυτής της σχολής ο Αντισθένης (ήταν μαθητής του Σωκράτη), κύριος εκπρόσωπος ο Διογένης από τη Σινώπη τπυ Πόντου, συνεχιστές ο Κράτης, η Ιππαρχία, ο Μητροκκλής κλπ.
Για την Ιππαρχία έπρεπε ίσως να γράψω κάτι την "ημέρα της γυναίκας" αλλά είχα εκνευριστεί με την απίστευτη κοινοτυπία που κυκλοφορούσε σε όλα τα μέσα και δεν έγραψα τίποτε. Θα γράψω όμως εν καιρώ.
Τα όσα ακολουθούν τα παραθέτω γιατί κάποιοι ίσως τα βρουν ενδιαφέροντα και, μάλιστα, πολύ χρήσιμα στην κατάσταση στην οποία μας οδηγούν τα μνημόνια:

ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ "ΚΥΝΙΚΗΣ" ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

  1. Κατά τους «Κυνικούς», η Φιλοσοφία οφείλει ν' ασχολείται με την καθημερινή ζωή και με κάθε τι που είναι συγκεκριμένο και απτό και να παρακάμπτει, ως ματαιοπονία, τον κόσμο των αφηρημένων εννοιών. Για την Αρετή, η οποία ορίζεται ως σκοπός της ζωής, δεν απαιτείται πολυμάθεια, και στην κατάκτησή της δεν συντελεί διόλου η μελέτη πολύπλοκων αντικειμένων όπως η Γεωμετρία, η Μουσική και η Λογοτεχνία. Ανίσχυρες και παραπλανητικές είναι επίσης όλες οι ενασχολήσεις με μεταφυσικά, γλωσσολογικά και επιστημονικά ζητήματα. Ως βασικά εργαλεία διακίνησης των ιδεών της Σχολής αναγνωρίζονται μόνον το έμπρακτο παράδειγμα και η συγγραφή «διατριβών» και «σάτυρας».
  2. Σημαντικό είναι το απτό άτομο και όχι η αόριστη και γενική έννοια «Ανθρωπότης» και η λεγομένη «κοινή ανθρώπινη φύσις». Το «καλό» ισχύει για τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά, σε προσωπική βάση, και η «ευδαιμονία» αποκτάται με την εξασφάλιση της μέγιστης δυνατής εσωτερικής αυτάρκειας μέσω της απελευθερώσεως από τις μεταβολές της Τύχης και των άλλων εξωτερικών του εαυτού (και συχνά απειλητικών προς αυτόν) δυνάμεων του κόσμου. Ο «ευδαίμων» άνθρωπος οφείλει να είναι επιμόνως αδιάφορος και υπομονετικός απέναντι στις όποιες συμφορές. Το κέντρο βάρους της ηθικής και της συνειδησιακής αλλαγής τοποθετείται από τους Κυνικούς αποκλειστικώς στο άτομο, πέρα από κάθε εξωτερικό δεδομένο, όπως θεσμούς, συνήθειες, απόψεις, έξεις, κανόνες, παρορμήσεις, σχέσεις. Η όποια αλλαγή και βελτίωση είναι αποκλειστικώς εσωτερική ανθρώπινη υπόθεση, εντελώς ανεξάρτητη από την όποια κοινωνική, πολιτισμική, πολιτική και οικονομική πραγματικότητα. Η εσωτερική συνειδησιακή αλλαγή είναι απείρως πιο σημαντική από κάθε πολιτικοκοινωνική τέτοια, σε βαθμό που η τελευταία να καθίσταται ακόμη και αδιάφορη.
  3. Πρέπει να αντιμετωπισθούν με τη μέγιστη περιφρόνηση τα όσα αιχμαλωτίζουν τους ανθρώπους στα δεσμά των «αναγκών», δηλαδή ο πλούτος, η πολυτέλεια, τα αξιώματα, η δόξα, οι απολαύσεις κ.ά. Η ειρήνη του πνεύματος και η ακμή του σώματος, κατακτώνται μέσω μίας απλής και λιτής διαβιώσεως, της λεγόμενης «εντίμου πενίας». Στον άμετρο και αφιλοσόφητο άνθρωπο, τα αποκτήματα κατά κανόνα γίνονται αδυσώπητοι και εκνευριστικοί κτήτορες, και η λεγομένη «κοινωνική θέση» ή τα διάφορα αξιώματα γίνονται δυνάστες των κατόχων τους, τους οποίους εν τέλει καταπίνουν. Ο Κράτης αποκαλεί «ημιονηγούς» τους στρατηγούς, ενώ κατά τον Διογένη ο «Κυνικός» είναι πιο προνομιούχος από τον θεωρητικώς ισχυρότερο όλων των ανθρώπων, τον τύραννο, επειδή ο τελευταίος έχει πάρα πολλά να χάσει, άρα και πάρα πολλές αιτίες για να φοβηθεί (Δίων Χρυσόστομος 8, 17). Ενώ ο τύραννος τρέμει συνεχώς, ο «Κυνικός» δεν φοβάται απολύτως τίποτε, διότι δεν έχει, ή δεν θεωρεί, τίποτε δικό του, αλλ' αντιθέτως, χαλαρωμένος και εσαεί ελεύθερος, κυριαρχεί απολύτως πάνω στον φόβο του ως «το μόνο πράγμα που όντως έχει νόημα να φοβάται κανείς».
  4. Η εμπειρία και η μέσω των αισθήσεων αντίληψη, αποτελούν τη μοναδική πηγή της Γνώσεως. H μεγαλύτερη από όλες τις ανοησίες είναι το να παίρνει κανείς την ίδια τη ζωή στα σοβαρά, ή, έστω, περισσότερο σοβαρά από όσο η ίδια η φύση της απαιτεί, ως διαδρομή περισσότερο παρά ως άπαν. Ο βίος δεν είναι παρά μία διασκεδαστική περιπέτεια, μία πόρευση μέσα από φιλικά ή εχθρικά δεδομένα και καταστάσεις, και ο θάνατος απλώς το υποχρεωτικό πέρασμα εκτός του έμβιου κόσμου σε κάποια δεδομένη χρονική στιγμή, άρα παντελώς αδιάφορος. Οι νεκροί εκ των πραγμάτων δεν υποφέρουν, οι δε ζώντες για να μην υποφέρουν οφείλουν πρωτίστως να κατανικήσουν τον φόβο του θανάτου. Όπως τονίζει ο Διογένης, η ετοιμότητα του ανθρώπου να πεθάνει ανά πάσα στιγμή είναι εκείνη που τον κάνει πραγματικά ευτυχή και ελεύθερο.
  5. Ως συνέπεια των ανωτέρω, οι Κυνικοί, όπως και οι Στωϊκοί με την αυτή συλλογιστική βάση, επιδοκιμάζουν την «εύλογον» αυτοκτονία, δηλαδή την εθελουσία αποχώρηση από τον βίο ως το κατεξοχήν και πάντοτε πρόχειρο εργαλείο εξασφαλίσεως Αξιοπρέπειας και Ελευθερίας. Το ίδιο επιδοκιμάζουν την ευσπλαχνική ευθανασία και όχι αδίκως βεβαίως, αφού, όπως σημειώνει ο Τζαίησον Ξενάκης, «η στάση απέναντι στο δικαίωμα των ανθρώπων να πεθάνουν είναι σημαντική ένδειξη για το πόσο ανθρωπιστική είναι μία κοινωνία». Κανείς δουλοκτήτης και δουλοποιός δεν αρέσκεται στην ιδέα πως ανά πάσα στιγμή είναι εφικτή η οριστική απόδραση κάποιων δούλων του, ή ακόμη και όλων των δούλων του (και δεν είναι διόλου συμπτωματική η καταδίκη κάθε εθελουσίας αποχωρήσεως από τις γνωστές οργανωμένες Θρησκείες που συνεργάζονται στενά με συστήματα πολιτικο-οικονομικού εξουσιασμού).
  6. Ο πραγματικά σοφός πρέπει να στέκει αντίθετος στη χρήση γενικών εννοιών και να καλλιεργεί τον αντιιδεαλισμό και τον σχετικισμό. Η «Αρετή» και η «Κακία», υπό την κυρίαρχη, συμβατική και γενική χρήση τους, είναι απλώς λέξεις κενές.
  7. Υπάρχει θεμελιώδης διαφορά ανάμεσα στη «Φύση» (η οποία στηρίζεται στο «Είναι») και το «Νόμο» (ο οποίος στηρίζεται στο «Έθιμον»). Όλοι οι κοινωνικοί θεσμοί είναι συμβατικοί και τεχνητοί, αλλά και αμείλικτοι στραγγαλιστές της ατομικής ελευθερίας αν κανείς διαπράξει το σφάλμα να τους πάρει στα σοβαρά. Η πραγματική απελευθέρωση (από-ελευθέρωση), επιτυγχάνεται μέσω της εκ θεμελίων επαναξιολογήσεως όλων των αξιών και της συνειδητοποιήσεως του απρόσμενα μεγάλου αριθμού πραγμάτων που μπορούν να διαγνωσθούν, και εν συνεχεία ν' αντιμετωπισθούν ως περιττά ή παντελώς άχρηστα. Πολιτισμός σημαίνει κατακλυσμός από άχρηστα αντικείμενα, σκουπιδοπαραγωγή, σκουπιδοσυλλογή, σκουπιδαποθησαύρισμα και σκουπιδολατρία, συνεπώς ο «Κυνικός» οφείλει να διαβιεί με τρόπο που ν' αποδεικνύει το πόσο ελάχιστα είναι τα πράγματα τα οποία όντως απαιτεί ένας βίος Ελευθερίας και Αυτο-εξαρτήσεως. Το ιδανικό του «Κυνικού», είναι η πλήρης απουσία των οποιωνδήποτε δεσμών. Όταν μηδενίζεται η ένταξη, μηδενίζονται οι απώλειες και συνεπώς ο άνθρωπος μένει αυτάρκης, αυτεξούσιος και ευδαίμων, όπως ένας ένσαρκος Θεός, του οποίου οι πραγματικές ανάγκες περιορίζονται στη βιολογική διατήρηση και μόνον εκεί. Οι πραγματικοί Θεοί θεωρούνται τέτοιοι, επειδή ακριβώς δεν χρειάζονται απολύτως τίποτε και η Αυτάρκεια είναι πρωτεύον χαρακτηριστικό τους.
  8. Ως υπογράμμιση της ανθρώπινης Αυτάρκειας, ο «Κυνικός» δεν χρειάζεται καν τον λεγόμενο προσωπικό χώρο, για τον οποίο πασχίζουν σε όλον τους τον βίο οι άλλοι άνθρωποι, αλλ' αντιθέτως λειτουργεί πάντοτε δημοσίως, ακόμη και στις περιπτώσεις του φαγητού, του ύπνου ή και αυτού ακόμη του ερωτισμού. Σε αντίθεση προς τα ισχύοντα, το να κρύβεται κανείς καθ' οιονδήποτε τρόπο, για τον «Κυνικό» αποτελεί όνειδος, επειδή καταδεικνύει φοβικότητα, υποκρισία και αρρωστημένη μυστικοπάθεια. Ο Κράτης και η Ιππαρχία αποτολμούν να κάνουν δημοσίως έρωτα, ενώ ο Διογένης, αυνανιζόμενος στο κέντρο της Αγοράς, αναφωνεί ότι είναι κρίμα από τη φύση να μη μπορούν οι θνητοί να χορτάσουν αναλόγως την πείνα τους χαϊδεύοντας απλώς την κοιλιά τους.
  9. Για τους «Κυνικούς», ακόμη και οι θρησκείες είναι «προϊόντα ανθρώπινης συνήθειας». Κατ' αυτούς, ο Κόσμος διοικείται από έναν «Θείο Νού», που δεν μπορεί ν' αναπαρασταθεί με εικόνα διότι, απλώς, τίποτε επί γης δεν ομοιάζει προς αυτόν. Οι Θεοί πάντως του Εθνικού Πολυθεϊσμού, μπορούν να θεωρηθούν «πολλές μορφές» αυτού του «Θείου Νοός», οπότε η ερμηνεία της φύσεώς τους καθίσταται δυνατή μέσω της αλληγορίας.
  10. Η Αρετή είναι διδακτέα και από τη στιγμή που θα κατακτηθεί είναι παντελώς αδύνατον να απωλεσθεί. Ο κάτοχός της, ο «Κυνικός» σοφός, είναι απολύτως ελεύθερος και αυτάρκης, αφού, με το να είναι τέτοιος, κατέχει όλον τον πλούτο που μπορεί να αφορά την ανθρώπινη φύση. Σε αντίθεση προς αυτό που πάρα πολλοί πιστεύουν, η αντισυμβατικότητα του «Κυνικού» δεν είναι απλώς ένα εντόνως δραματικό μέσον για την επίτευξη ενός σκοπού ή για την άμεση ενόχληση του μέσου, συμβατικού ανθρώπου, με την ελπίδα ενός πιθανού αφυπνιστικού σοκ, αλλά αποτελεί, όπως πολύ σωστά τόνισε ο Ξενάκης, «αναπόσπαστο στοιχείο της προσωπικότητος του Κυνικού, που είναι ακέραιος και συνεπής. Αυτό που λέει το εννοεί και αυτό που πρεσβεύει το εφαρμόζει».

Τρίτη 7 Μαρτίου 2017

Για το βιβλίο ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΤΗ ΜΙΚΡΑΣΙΑ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ ΕΔΩ ... ΣΤΗ ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑ

Στο Pontos News δημοσιεύτηκε (18/12/16) ένα άρθρο της Έρσης Βατού για το βιβλίο "ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΤΗ ΜΙΚΡΑΣΙΑ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ ΕΔΩ ... ΣΤΗ ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑ" (έκδοση της Ένωσης Ποντίων, συγγραφείς Γιώργος Χατζόπουλος και Γιώργος Τσιρίδης)


Το άρθρο μπορείτε να το βρείτε από την πηγή του ΕΔΩ
Το παραθέτω όμως και εγώ για να το διαβάσετε αν θέλετε από αυτό το μπλογκ. (δυστυχώς δεν μπόρεσα να φορτώσω τις φωτογραφίες).

Θυμίζω ότι το βιβλίο το διαθέτει η Ένωση Ποντίων (Χριστίνα Χαφουσίδου τηλ επικοινωνίας 6074899534 και 2103316036) στην τιμή των 30 ευρώ μόνο (καθώς το κόστος καλύφθηκε σε μεγάλο μέρος από χορηγία του Μελισσανίδη). Είναι πολυτελής έκδοση και αξίζει να βρεθεί σε κάθε σπίτι Ποντίου ή Δραπετσωνίτη


***

«Από τον Πόντο και τη Μικρασία στον Πειραιά, εδώ... στη Δραπετσώνα» – 

Ένα μνημειώδες έργο για μια πόλη και τους ανθρώπους της

Θυμάμαι σαν να 'ναι τώρα ότι του Αγίου Φανουρίου κατεβαίναμε πάντα με τη φανουρόπιτά μας στη μεγάλη γιορτή της Δραπετσώνας· από τον Άγιο Διονύση, εκεί στη γέφυρα, κάθε πρωί ο Μικρασιάτης παππούς αγόραζε και έφερνε ζεστό σαλέπι· στις εργατικές πολυκατοικίες πρόλαβα μικρή τους ανθρώπους να απλώνουν τα ασπρόρουχά τους και να ρεμβάζουν στα μπαλκονάκια· στα δρομάκια πιο πέρα από το εργοστάσιο της Κοπής αναγνώρισα την προκοπή των προσφύγων όταν ασβέστωναν τα πεζοδρόμια και χάιδευαν τους καλοαναθρεμμένους βασιλικούς· δεν αλλάζω με τίποτα το χαλβά Δραπετσώνας που αξημέρωτα πηγαίναμε να πάρουμε μέρες νηστείας.
Μνήμες... Όλοι ξέραμε ότι το καλύτερο πεϊνιρλί το έφτιαχνε Πόντιος στη Δραπετσώνα και ότι σ’ αυτή τη γειτονιά ξυστά με τη δικιά μας, το Κερατσίνι, βρήκαν φιλόξενο τόπο για να απλώσουν την ιστορική-μουσική τους πραμάτεια οι ρεμπέτες.
Σκόρπιες εικόνες...
Μουσική όμως και μάλιστα παραδοσιακή, με λύρα, έπαιζαν τραγουδώντας σε μια γλώσσα με αρχαία ακούσματα και οι... Αούτοι, όπως τους έλεγαν οι μη Πόντιοι, παραφθορά του αυτοί. Στη δική μας τη γειτονιά, με απογόνους της ιωνικής γης, το Αούτος σήμαινε Πόντιος οξύθυμος, μπελαλής αλλά και μπεσαλής, πρόσφυγας αλλά περήφανος. Δεν ήταν υποτιμητικό. Ήταν... συμπερασματικό.

Η δική μου Δραπετσώνα είναι ένα φευγαλέο πέρασμα από τις παιδικές μου μνήμες. Βουτώντας όμως μέσα στις σελίδες του Από τον Πόντο και τη Μικρασία στον Πειραιά, εδώ... στη Δραπετσώνα, έγινε αγαπημένη, σα να απέκτησε ψυχή η ίδια, πέρα από αυτήν των ανθρώπων της.
Είμαι αναγνώστρια παιδιόθεν και έχω δει πολλές καλές έως άριστες εκδόσεις. Τι θα μπορούσε να με εντυπωσιάσει πια; Και όμως. Δεν θα μπορούσα να νιώσω πιο ευχάριστη έκπληξη σε τέτοιες ζοφερές εποχές, από ότι παίρνοντας στα χέρια μου αυτό το βαρύ έργο. Κυριολεκτικά και μεταφορικά. Κι ας άκουγα από πολύ καιρό την επιμελήτρια της έκδοσης Χριστίνα Χαφουσίδου να λέει ότι δουλεύει πάνω σε αυτό. Οι συγγραφείς Γιώργος Χατζόπουλος και Γιώργος Τσιρίδης που είχαν παραδώσει τα πρώτα τους κείμενα χρόνια πριν, θα πρέπει να είχαν εγκαταλείψει την ιδέα της έκδοσης. Νά όμως που το τελικό αποτέλεσμα δικαιολογεί κάθε καθυστέρηση.
Πεντακόσιες σελίδες εθνικού πλούτου που με κείμενα, φωτογραφίες, χάρτες, αποκόμματα από τον Τύπο, ιστορικά ντοκουμέντα και εικαστικές απεικονίσεις αποτίνουν φόρο τιμής στη Δραπετσώνα και τους κατοίκους της.
Η έκδοση αναδεικνύει τη στενή σχέση του Πόντου και της Δραπετσώνας· η πλειοψηφία των προσφύγων που την πρωτοκατοίκησαν ήταν από τον Πόντο, και δεκαετίες αργότερα, με την έλευση του κύματος των Ελλήνων Ποντίων από χώρες της πρώην ΕΣΣΔ, πολλοί έστησαν εκεί εκ νέου τη ζωή τους.
Το πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζει συνοπτικά την ιστορία του Πόντου και τη ζωή ’ς σην πατρίδαν, από την κοινωνική δομή και την παιδεία μέχρι, φυσικά, τη μουσική και το θέατρο, αλλά και τον Τύπο (ας μην ξεχνάμε ότι η Ένωση Ποντίων Πειραιώς, που οδήγησε αυτό το εγχείρημα, τιμά κάθε χρόνο τον δημοσιογράφο Νίκο Καπετανίδη και στο πρόσωπό του όλους τους αγωνιστές και τα θύματα της Γενοκτονίας). Φιλοξενείται επίσης στο έργο συνοπτική ιστορία της Μικράς Ασίας και της Μικρασιατικής Καταστροφής με μαρτυρίες.
Η μαρτυρία είναι ένα μέσο γνωριμίας με το ιστορικό γεγονός που διατρέχει όλο το έργο και συγκινεί.
Μετά από ένα πέρασμα από την αρχαία ιστορία της πόλης της Δραπετσώνας, «υπό το όνομα Ηετιώνεια, τμήμα της κώμης με το όνομα Πειραιεύς», ο αναγνώστης έρχεται αντιμέτωπος με τα πιο βαθιά του συναισθήματα. Αυτά που ακουμπούν την ανθρωπιά του. Απόγονος προσφύγων ή όχι, δεν μπορεί να μην συγκινηθεί, να μην πονέσει και θυμώσει με τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Ανατολής, τον βίαιο ξεριζωμό τους, τις άθλιες συνθήκες εγκατάστασής τους στη μητέρα πατρίδα και τα προσκόμματα που δημιούργησαν οι επίσημοι φορείς που τους υποδέχτηκαν, όπως διεκτραγωδούνται και μέσα από μαρτυρίες, λογοτεχνικά και δημοσιογραφικά κείμενα της εποχής.
Οι νεοαφιχθέντες δεν είχαν άλλη επιλογή από το να δημιουργήσουν ένα νέο αφήγημα ζωής κρατώντας ψηλά στην ψυχή και την κάθε τους μέρα την πατρίδα, τη ρίζα... Ενώθηκαν, συνεργάστηκαν, δημιούργησαν συλλόγους (με πρώτη την Ένωση Ποντίων Πειραιώς) και άρχισαν να ξαναχτίζουν τη ζωή τους έχοντας βάλσαμο τη λύρα, τους χορούς και τα τραγούδια τους.
Ήταν γέννημα μουσικής η Δραπετσώνα άλλωστε. Εδώ κατέφυγαν οι κεμεντζετζήδες, οι Σμυρνιοί με τα σαντούρια και τα βιολιά τους, και ήρθαν και συνάντησαν τους ρεμπέτες τού... περιθωρίου. Γιατί έτσι τους έβλεπαν τότε. Το νεοεκδοθέν έργο της Ένωσης Ποντίων Πειραιώς μάς ταξιδεύει στην εποχή με φωτογραφικό υλικό, προσωπογραφίες των μουσικών (Περιστέρης, Τούντας, Βαγγέλης Παπάζογλου, Γ. Παπαϊωάννου, Γιοβάν Τσαούς-Ετσιρείδης, Νίκος Παπαβραμίδης [φωτ. δεξιά] κ.ά.), αλλά και στίχους πασίγνωστων τραγουδιών που μιλούν για την περιοχή ή γράφτηκαν από ανθρώπους που έζησαν στους προσφυγικούς αυτούς τόπους.
Και το χίλια εννιακόσια / το είκοσι τη χρονίας
και ν’ ερχίνεσαν και τοι Ρωμαίοις, / πουλί μ’ σα εξορίας.
Κλάψον μάνα, κλάψον μάνα / και σύρον τα μαλλία σ’
τα στράτας δάκρια εκόμωσαν / και τον κόσμον λαλίας...

Ν. Παπαβραμίδης
Το έργο όμως έχει και... ειδήσεις για πολλούς. Γιατί, αλήθεια, πόσοι είναι αυτοί που ξέρουν ότι την εποχή του Εμφυλίου ο κορυφαίος των Πόντιων τραγουδιστών, ο Χρύσανθος Θεοδωρίδης, έφυγε με την οικογένειά του από την Οινόη Κοζάνης όπου είχαν καταφύγει πρόσφυγες από τον Καύκασο και εγκαταστάθηκαν στη Δραπετσώνα; Και ότι συμμετείχε ενεργά σε όλες τις εκδηλώσεις της περιοχής;

Η κοινωνική και οικονομική δομή της Δραπετσώνας, η βιομηχανία της (το Τσιμεντάδικο, τα Λιπάσματα κ.ά.), η εκπαίδευση αλλά και οι μικρές χαρές των ανθρώπων περιγράφονται με ακρίβεια αλλά και με... γλύκα. «Η βόλτα με το τραμ προς τον Πειραιά και το Χατζηκυριάκειο ήταν άλλη μια μικρή χαρά για τους κατοίκους του προσφυγικού συνοικισμού την προπολεμική εποχή. Όταν δε οι γραμμές επεκτάθηκαν προς το πευκόφυτο Πέραμα, καθιερώθηκε και η προς τα κει κυριακάτικη εκδρομή των κατοίκων της Δραπετσώνας. Κάτω από τα πεύκα απλώνονταν οι κουβέρτες, έβγαιναν οι μεζέδες και τα διάφορα φαγητά που έφτιαχνε η κάθε νοικοκυρά για την υπαίθρια συνεστίαση, η ρετσίνα των Μεσογείων έρεε άφθονη απ’ τις νταμιτζάντες και η κεμεντζέ ελάλνε γλυκά...».

Η περίοδος της Κατοχής ήταν και για τους Δραπετσωνίτες άγρια, όπως και για όλους τους Έλληνες, και η Αντίσταση πληρώθηκε με το αίμα νέων ανθρώπων όπως του 19χρονου Γιώτη Χατζόπουλου (Τραπεζούντιου) στη λεγόμενη «προ της Αμφίσσης μάχη» Ελλήνων ανταρτών του ΕΛΑΣ κατά του κατακτητή, στις 2 Φεβρουαρίου 1944, και του επίσης ΕΛΑΣίτη αντάρτη, 20χρονου Θεόδωρου Μισαηλίδη (Ακρίτα) στις Καρούτες κοντά στο Λιδωρίκι – ένα από τα 28 ηρωικά θύματα εκείνης της εκκαθαριστικής επιχείρησης των Γερμανών στις 5 Αυγούστου 1944. Ο Γιώτης ήταν αδελφός του μετέπειτα δημάρχου Δραπετσώνας, και ο Θεόδωρος (Τοτός) το πρωτότοκο αγόρι του πρώτου δημάρχου της πόλης που έγραψε ιστορία, του Πόντιου Δημήτρη Μισαηλίδη.

Κι έπειτα έρχονται τα Δεκεμβριανά και ο Εμφύλιος, με τη Δραπετσώνα να τοποθετείται καθαρά στην πλευρά των αριστερών δυνάμεων. Το έργο καταγράφει διεξοδικά τα ονόματα ανθρώπων που εκτελέστηκαν ή που σκοτώθηκαν στον αγώνα κατά την Κατοχή, τα Δεκεμβριανά και τον Εμφύλιο. Φιλοξενεί επίσης μια απαραίτητη αναφορά –μια και την εποχή που συνέβη ήταν πρώτη είδηση– της θρυλικής απόδρασης από τις φυλακές των Βούρλων (της περιοχής των πάλαι ποτέ πορνείων) που έγινε στις 17 Ιουνίου 1955. «Ουδείς συνελήφθη από τους 27 κομμουνιστάς...», έγραφε η Ακρόπολις.
Στον τόμο Από τον Πόντο και τη Μικρασία στον Πειραιά, εδώ... στη Δραπετσώνα απολαυστικές είναι οι σελίδες που ζωντανεύουν τους χαρακτηριστικούς τύπους της Δραπετσώνας και άλλους που έμελλε να γεννηθούν σε αυτή τη γωνιά αλλά έφυγαν για αλλού. Ή διέπρεψαν στους τομείς τους. Απίστευτη η ιστορία του πρώιμου... χίπι εκ Σινώπης Πόντου Σίμου Τσαπνίδη, προέδρου του Συλλόγου Ελλήνων Υπαρξιστών «Ο Διογένης», που γνώριζε τον Νταλί, τον Κοκτό, τη Ζιλιέτ Γκρεκό... Γεννήθηκε στη Δραπετσώνα αλλά έγραψε τη δική του ιστορία στην «Ιπτάμενη παράγκα» του, στου Ψυρρή. Την ιδέα για την ιδιότυπη αυτή ονομασία την εμπνεύστηκε από τις προσφυγικές παράγκες της Δραπετσώνας.

Η πολιτική ιστορία της πόλης από το 1950 και εντεύθεν, η ζωή της πόλης μέσα από συλλόγους –πολιτιστικούς, επιμορφωτικούς αλλά και αθλητικούς (με μεγάλα ταλέντα)– σταχυολογείται στο 5ο κεφάλαιο του βιβλίου, όπου και σημαντικές στιγμές της σύγχρονης ιστορίας με πρωταγωνιστές τους ανθρώπους της εργατιάς που χρόνια ταλαιπωρούνταν για να βάλουν ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι τους, όπως η Μάχη της Παράγκας για την αυτοστέγαση, που έδειξε το φρόνημα των ντόπιων.
Η στάση των προσφύγων της Δραπετσώνας καταγράφηκε ως πράξη εθνικής αντίστασης και αποτέλεσε την έμπνευση για τη «Δραπετσώνα» του Μίκη Θεοδωράκη, σε στίχους Τάσου Λειβαδίτη.
Τη «λύση» που ήξερε έδωσε η Χούντα, με τη βίαιη επιβολή κατεδάφισης. «Αχ, το σπιτάκι μας, κι αυτό είχε καρδιά...».

Έναν κόμπο στο λαιμό προκαλεί η ανάγνωση πλήθους στοιχείων για ανθρώπους και εμβληματικά σημεία της περιοχής σε όλους τους συνοικισμούς, από τις μπακαλοταβέρνες μέχρι τις εκκλησίες, τα σχολεία αλλά και τα φαρμακεία.
Από το βιβλίο δεν θα μπορούσε να λείπει η αναφορά (με πλούσιο φωτογραφικό υλικό) στον εμπνευστή του, την Ένωση Ποντίων Πειραιώς, του πρώτου εν Ελλάδι ποντιακού σωματείου με έτος ίδρυσης το 1919, και των πεπραγμένων του. Η πορεία του σωματείου είναι άρρηκτα συνυφασμένη με τη νεότερη ιστορική διαδρομή της Δραπετσώνας κοντά 100 χρόνια τώρα...
Απαράμιλλη έχει υπάρξει η κοινωνική προσφορά της Ένωσης, που αποτέλεσε καρδιά της προσφυγιάς και βάλσαμο στην ψυχή των ξεριζωμένων.
Σπουδαίο το έργο της Ένωσης και στον πολιτιστικό τομέα, και καταλυτικός ο ρόλος της στη διατήρηση της παράδοσηςτων ηθών και των εθίμων, της διαλέκτου, κάθε ψήγματος πολιτισμού του Πόντου. Είναι όμως και δηλωτική της στάσης της απέναντι στη μνήμη η ενεργός συμμετοχή, κάθε χρόνο, στις εκδηλώσεις για τη Γενοκτονία των Ποντίων, και οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει για την αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας και τη διεθνοποίηση του θέματος.

Μεταξύ των πρωτοβουλιών που είχε αναλάβει στη μακρά ζωή του ήταν να τιμήσει τον «γιατρό των φτωχών» Ιωάννη Πασαλίδη και να ανακηρύξει επίτιμο μέλος μια άλλη μορφή του Πόντου, τον πολιτικό Λεωνίδα Ιασωνίδη.
Η Ένωση όμως... γέννησε και τον θαλερό Πόντιο, τον πρωτεργάτη σε όλα –ακόμα και στην ένατη δεκαετία της ζωής του– Δαμιανό Ποιμενίδη, που σε ένα συγκινητικό προλογικό σημείωμα μιλά για την εκπλήρωση ενός χρέους ζωής.

Μαύρη σελίδα στην ιστορία της Ένωσης Ποντίων Πειραιώς το σφράγισμα του σωματείου από τη Χούντα και οι βανδαλισμοί που εκτός των άλλων στέρησαν από την ελληνική ιστορία πολύτιμα ντοκουμέντα. Αναφέρεται στο βιβλίο ότι η Χούντα «έκλεισε το σωματείο, κατέσχεσε το κτήριο, αφαίρεσε και κατέστρεψε πολύτιμο αρχειακό υλικό, και συνεπώς οδήγησε εγκληματικά στην απώλεια, εκ μέρους όλου του προσφυγικού ελληνισμού, μέρους της Ιστορικής Μνήμης από τον Αλησμόνητο Πόντο και από τα πρώτα χρόνια της εγκατάστασης των επιβιωσάντων της Γενοκτονίας». Ο Δ. Ποιμενίδης αναζήτησε επιμόνως το αρχείο ελπίζοντας ότι μπορεί να μην είχε καταστραφεί όμως τα δυσάρεστα νέα έβαλαν τέλος σε αυτήν την προσπάθεια και πυροδότησαν, με μεγαλύτερη μάλιστα αποφασιστικότητα, εκείνη της δημιουργίας του βιβλίου. Το κτήριο της Ένωσης τής επεστράφη το 1973, μετά από άοκνη συλλογική προσπάθεια.
Το 1999 η Ένωση Ποντίων Πειραιώς βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών.
Η Ένωση Ποντίων Πειραιώς-Κερατσινίου-Δραπετσώνας, οι ξεναγοί-συγγραφείς του βιβλίου, όπως τους αποκαλεί στο επιλογικό του σημείωμα ο πρόεδρος της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών Χρήστος Γαλανίδης, και οι επιμελητές «διέσωσαν την ιστορία του τόπου μας από τον κίνδυνο της λήθης που παραμονεύει παντού».
***

Δευτέρα 6 Μαρτίου 2017

Μια εκπομπή για Δραπετσώνα-Κερατσίνι

Πριν από μερικούς μήνες ο ALPHA έκανε ένα ρεπορτάζ για τη Δραπετσώνα και το Κερατσίνι στα πλαίσια της εκπομπής "Η γειτονιά μας". Μπορεί κάποια βασικά στοιχεία του χαρακτήρα της περιοχής να λείπουν ή, μπορεί, κάποια άλλα να υπερτονίζονται ωστόσο μεταδίδεται αυθεντικά ένα κλίμα, υπάρχει ένα καλό συναίσθημα και δίνονται αρκετές "ξεχασμένες" πληροφορίες για την περιοχή. Αξίζει νομίζω κανείς να το δει.

Το ανεβάζω (από το ΥOUTUBE) εδώ:  ΕΚΠΟΜΠΗ

Πέμπτη 2 Μαρτίου 2017

Ένα μυθιστόρημα


Εδώ και ένα μήνα κυκλοφορεί σε ορισμένα βιβλιοπωλεία (αλλά είναι διαθέσιμο σε όλα κατόπιν παραγγελίας) το μυθιστόρημά μου με τίτλο "Ο ΦΟΝΙΑΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ". Έγραψα γι αυτό σχετικά όταν έγινε η παρουσίασή του από τον εκδότη.

Τώρα θέλω να σας ενημερώσω ότι το βιβλίο αυτό μπορεί κανείς να το βρει εύκολα στο βιβλιοπωλείο "ΠΟΛΙΤΕΙΑ" (Ακαδημίας και Ασκληπιού), ή στο PUBLIC (Σύνταγμα, Πειραιά κλπ) και φυσικά σε κάθε βιβλιοπωλείο όπου θα το παραγγείλετε με τον τίτλο, τον συγγραφέα και τον εκδότη (ΦΟΝΙΑΣ των ΑΘΗΝΩΝ, Γ.Τσιρίδης, Ν&Σ Μπατσιούλας).
Φυσικά μπορείτε να επικοινωνείτε με τον εκδοτικό οίκο ή με εμένα τον ίδιο (τηλ. 6972093606 και email: gtsiridis2012@gmail.com

Μπορείτε να το δείτε στις ηλεκτρονικές προθήκες  ΕΔΩ αλλά και ΕΔΩ

Ο ΦΟΝΙΑΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ


Ο ΦΟΝΙΑΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

ΤΣΙΡΙΔΗΣ Θ. ΓΙΩΡΓΟΣ
Τιμή Έκδοσης
€15.90
Τιμή Πολιτείας€14.31(-10%)


Παρουσίαση

Μέσα στο κλίμα της Ελλάδας του 1860, της Αθήνας του Όθωνα, του πρόσφατου αποκλεισμού του Πειραιά από τα Αγγλο-γαλλικά στρατεύματα, με τους ληστές του Νταβέλη να κυριαρχούν στα βουνά και τον κόσμο να έχει τα μάτια του στραμμένα στην επαναστατική ενοποίηση της Ιταλίας και στα ταραγμένα Βαλκάνια, πλέκεται μια ιστορία αισθηματική αλλά και αστυνομική ταυτόχρονα που βρίσκει τη δραματική λύση της πάνω στον Ελικώνα, στα λημέρια των ληστών και του φονιά των Αθηνών... (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Απόπειρα στην Πλατεία
Δεύτερη απόπειρα
Η απαγωγή
Η διαθήκη
Ο Χαμένος Μανολιός
Οι σχέσεις αλλάζουν
Η ρήξη
Η Ενέδρα
Ο Φυγάς
Το ταξίδι
Στην Ιταλία
Στον Ελικώνα
Στο λημέρι του Στρατόπαπα
Λεπτομέρειες
ISBN139786185176129
ΕκδότηςΜΠΑΤΣΙΟΥΛΑΣ
Χρονολογία ΈκδοσηςΔεκέμβριος 2016
Αριθμός σελίδων334
Διαστάσεις21x14
Κωδικός Πολιτείας2698-0073
Θέμα