 |
| Ο Ηρακλείδης απεικονίζεται σε νόμισμα που έκοψε για την Μολδαβία το 1563 όταν ήταν Ηγεμών |
Ο Ιωάννης Ιάκωβος Ηρακλείδης ή απλά Ιάκωβος Βασιλικός (1511-1563) ήταν ο πρώτος Έλληνας που επιδίωξε με σοβαρές προϋποθέσεις την απελευθέρωση της Ελλάδας από την ξένη κυριαρχία, αναστατώνοντας με τη δράση του ολόκληρη την Ευρώπη. Επιπλέον υπήρξε κυβερνήτης της Μολδαβίας για δύο χρόνια, από το Νοέμβριο του 1561 ως τον Νοέμβριο του 1563. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι υπήρξε ο πρώτος, επίσημα Προτεστάντης μονάρχης στην Ανατολική Ευρώπη. Τόπος γέννησής του η Σάμος ή το Ηράκλειο της Κρήτης. Ταξίδεψε αρκετά στην Ευρώπη και πολέμησε σαν εθελοντής του στρατού της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας υπό τον Κάρολο Κουίντο, στον πόλεμο ενάντιο στον Ερρίκο Β΄ της Γαλλίας (ο λεγόμενος Ιταλικός Πόλεμος του 1551). Μετά την ήττα στην μάχη στο Ρεντύ (1554) πήγε στην Βυττεμβέργη, στην Λιθουανία και στην Πολωνία. Εν τω μεταξύ είχε ήδη μεταστραφεί στον Προτεσταντισμό και είχε γνωριστεί με τον μεγάλο Γερμανό φιλόσοφο Φίλιππο Μελάγχθωνα και άλλους θρησκευτικούς ηγέτες. Το 1556 πήγε στη Μολδαβία, όπου μπήκε στην υπηρεσία του πρίγκιπα Αλεξάνδρου Λεπουσνεάνου, ηγεμόνα της Μολδαβίας. Ο Λεπουσνεάνου τον υποπτεύθηκε ως σφετεριστή και τον ανάγκασε να φύγει, πρώτα στο Μπρασώφ, και έπειτα στα εδάφη του Αλβέρτου Λάσκι στην Τρανσυλβανία. Ο Λάσκι σύντομα πείστηκε να βοηθήσει τον Ηρακλείδη στην προσπάθειά του να κατακτήσει τον θρόνο της Μολδαβίας, ακόμη και αν έβαζε ενέχυρο τα εδάφη του. Ο Ηρακλείδης απέκτησε στρατιωτική υποστήριξη και τελικά πέτυχε, με την βοήθεια και του Φερδινάνδου της Αυστρίας, να κερδίσει τον θρόνο. Σαν κυβερνήτης έκανε κρατική θρησκεία τον Λουθηρανισμό. Η πλειοψηφία των ντόπιων κατοίκων ήταν Ορθόδοξοι και τον είδαν ως εικονομάχο εξαιτίας της ρητορικής του ενάντια στα είδωλα, αν και ποτέ δεν κατέστρεψε θρησκευτικές εικόνες. Αυτό μαζί με την απόφαση του να παντρευτεί μια αλλοδαπή (μια Πολωνέζα), και τους νέους και αυξανόμενους φόρους αλλά και την επιρροή που του ασκούσαν οι ξένες δυνάμεις, οδήγησε σε μια συνωμοσία των Βογιάρων που υποκινήθηκε από τον υψηλό αξιωματούχο Στέφαν Τόμσα. Αντιμέτωπος με μια μεγάλης κλίμακας εξέγερση, ο Ηρακλείδης υποχώρησε στο φρούριο της Σουτσεάβα και αντιστάθηκε σε μια τρίμηνη πολιορκία. Τελικά, συνελήφθη και θανατώθηκε από τον ίδιο τον Τόμσα. Ο Ηρακλείδης υπήρξε αθεράπευτος εραστής της επίδοξης απελευθέρωσης της ελλαδικής γης, καθώς ενδιαφέρονταν για την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού από ολόκληρη τη Βαλκανική χερσόνησο.
(ΠΗΓΕΣ: Βικιπέδια/ Wikipedia/ Δημ. Πασχάλης “Ημερολόγιο Μεγάλης Ελλάδος» Άνδρος, 1935/ Ανδρόνικος Φάλαγγας “Ιάκωβος Βασιλικός”/ Στήβεν Ρούνσιμαν “Ιάκωβος Βασιλικός Μαρκέτι/ Κωνστ. Σάθας “Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη”/ Βουτιερίδης “Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας” τόμος Β’ Αθήνα, 1927/ “Παγκόσμιος Ιστορία” Ελευθερουδάκης, σελ. 573/ κ.α.)
Αναλυτική περιγραφή για όλη τη δράση του Ιάκωβου Ηρακλείδη υπάρχει στο βιβλίο του Δ. Πασχάλη «Ημερολόγιο Μεγ. Ελλάδος».
Με συστάσεις από τον Μελάγχθωνα και τον Κάρολο Ε’ επισκέφτηκε τον βασιλέα της Δανίας. Πήγε στη Λιθουανία όπου πειραματίστηκε με τις αιρετικές απόψεις ενός προτεστάντη και παγανιστή ταυτόχρονα θεολόγου. Κατόπιν επισκέφτηκε τον βασιλέα της Πολωνίας. Ήθελε να εξετάσει τρόπους εφαρμογής της ανεξιθρησκίας ή του προτεσταντισμού σε αυτές τις χώρες και να ερευνήσει τη δυνατότητα συγκερασμού προτεσταντισμού-ορθοδοξίας και καθολικισμού ενώ παρακινούσε τους βασιλιάδες για μια αξιόλογη σταυροφορία και επέμβαση στα ελληνικά εδάφη. Στη Μολδαβία, έκανε την πρώτη του επίσκεψη το 1556 σαν ξάδελφος της Ρωξάνδρας και είδε ότι ο ηγεμόνας σύζυγός της, Αλέξανδρος Λεπουσνεάνου, ήταν τυραννικός και καθόλου αγαπητός στον λαό ή στους Βογιάρους. Τον εντυπωσίασε όμως τόσο πολύ ώστε να μπει ακόμη και στην κυβέρνησή του. Κάποιες ιδέες του Ιάκωβου ήταν πρωτότυπες και ο Λεπουσνεάνου τις υιοθέτησε και μια από αυτές ήταν και η μεταφορά της πρωτεύουσας από την Σουτσεάβα στο Ιάσιο. Στη συνέχεια όμως ο Μολδαβός ηγεμόνας άρχισε να υποπτεύεται ότι ο νεοφερμένος συγγενής της γυναίκας του είχε βάλει στο μάτι τον θρόνο του και προσπάθησε να απαλλαγεί από την παρουσία του. Σκέφτηκε σαν πιο δραστική λύση την δολοφονία και προσπάθησε να τον δηλητηριάσει. Η Ρωξάνδρα όμως κατάλαβε το σχέδιο του συζύγου της και τον ειδοποίησε έγκαιρα. Τον γλίτωσε καθώς τον βοήθησε να φύγει αμέσως από την Σουτσεάβα και να καταφύγει στο Μπρασώφ της Τρανσυλβανίας. Ο Ιάκωβος έκανε κι άλλες επισκέψεις στις ευρωπαϊκές αυλές και επανήλθε στη Μολδαβία το 1561 με στρατό που δημιούργησε χάρη σε ένα πάμπλουτο πρίγκιπα φίλο του, τον Αλβέρτο Λάσκη, που ήταν Παλατίνος της Σιραδίας και ο οποίος δεν δίστασε να ξοδέψει μια περιουσία για χάρη του. Τα αυτοκρατορικά έγγραφα και η προσωπικότητα του Ιάκωβου ήταν η καλύτερη εγγύηση για τη χρηματοδότηση των εγχειρημάτων του. Η πρώτη του στρατιωτική απόπειρα εισβολής στη Μολδαβία, που κόστισε στον Λάσκη δέκα χιλιάδες φλωριά, δεν είχε επιτυχία αλλά ο Ιάκωβος δεν το έβαλε κάτω. Με τη βοήθεια του Φερδινάνδου της Αυστρίας, αδελφού του Καρόλου που είχε στο μεταξύ πεθάνει, και με ικανό στράτευμα μπήκε στη Μολδαβία, νίκησε τον Λεπουσνεάνου και στις 10 Νοεμβρίου του 1561 στέφθηκε στη Σουτσεάβα Ηγεμών της Μολδαβίας. Ο Λεπουσνεάνου ζήτησε τη βοήθεια του Σουλτάνου για να επανέλθει αλλά με ένα φιλοδώρημα 40.000 άσπρων, έναντι του συνήθους των 30.000, ο Σουλεϊμάν, έδωσε την έγκρισή του για την νομιμοποίησή του Ιάκωβου. Ένας Οθωμανός τσαούσης μετέφερε πεσκέσι από την Κωνσταντινούπολη και τον Σουλτάνο τα σύμβολα της εξουσίας του Ιάκωβου επί της Μολδαβίας, την ηγεμονική κούκα, το φλάμπουρο, το αδαμαντοκόλλητο ξίφος, και ένα σιδερένιο ρόπαλο.
ΔΟΝ ΧΟΥΑΝ ή ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΙΑΣ
Ιωάννης της Αυστρίας (24 Φεβρουαρίου 1547 – 1 Οκτωβρίου 1578), παραδοσιακά γνωστός ως o Δον Χουάν της Αυστρίας, [στα ισπανικά ως Don Juan de Austria και στα Γερμανικά ως Ritter Johann von Österreich], ήταν ένας νόθος γιος του αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας Καρόλου κουίντου, του Ε’. Έγινε αρχηγός του ισπανικού στρατού στην υπηρεσία του ετεροθαλούς αδελφού του, του Φιλίππου της Ισπανίας και είναι γνωστός για τη μεγάλη νίκη του στη ναυμαχία της Ναυπάκτου το 1571 εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Γεννήθηκε στην ελεύθερη αυτοκρατορική πόλη του Regensburg στο Άνω Παλατινάτο, και ήταν καρπός της συνεύρεσης του αυτοκράτορα Κάρολου και της Μπάρμπαρα Μπλόμπεργκ και πήρε το όνομα Ιερώνυμος. Ο Κάρολος φρόντισε ώστε από τριών ετών να τεθεί κάτω από την φροντίδα φροντίδα ενός παλιού του φίλου, του Αδριανού Ντυμπουά και της συζύγου του Μαγδαληνής Ντυμπουά. Το 1550 εγκαταστάθηκαν στο Λεγκανιέ, στην Ισπανία, ένα χωριό έξω από τη Μαδρίτη. Από τα επτά του τον είχε υπό την προστασία του ο αυλικός Δον Λουί Ντα Γκιγιάδα. Η σύζυγος του Ντον Λουί η Δόνα Μαγδαληνή φρόντισε τον μικρό Ιερώνυμο και του έδωσε την ανάλογη με την καταγωγή του παιδεία μαθαίνοντας τον μεταξύ άλλων Γαλλικά και Λατινικά. Όταν ο Κάρολος παραιτήθηκε από τον ισπανικό θρόνο το 1556, αποσύρθηκε από τις Βρυξέλλες είδε πολλές φορές τον γιο του πριν από το θάνατό του. Είχε εκφράσει την ελπίδα να ακολουθήσει ο νεαρός Ιερώνυμος εκκλησιαστική σταδιοδρομία. Ο κληρονόμος του Καρόλου νόμιμος γιος του Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας το 1559, γνωρίζοντας τη βούληση του πατέρα του, κάλεσε τον Γκιγιάδα και τον Ιερώνυμο για κυνήγι. Ο Φίλιππος ρώτησε τον Ιερώνυμο αν γνώριζε ποιος ήταν ο πραγματικός του πατέρας. Όταν το αγόρι είπε ότι δεν ήξερε, ο Φίλιππος τον αγκάλιασε και του εξήγησε ότι είχαν τον ίδιο πατέρα και ότι ήταν ετεροθαλή αδέλφια. Του έδωσε τίτλους και χρήματα αλλά δεν του επέτρεψε να ονομαστεί “υψηλότατος” και επομένως διάδοχος (infante). Στις δημόσιες τελετές, ο Δον Χουάν στεκόταν πίσω από τη βασιλική οικογένεια, αλλά μπροστά από τους ευγενείς. Δεν ζούσε στο βασιλικό παλάτι αλλά σε δική του οικία. Μετά την περίφημη ναυμαχία της Ναυπάκτου (1571) όταν ηγήθηκε του στόλου της δύσης και νίκησε τον στόλο των Τούρκων, σε γράμματα αναφέρεται ως “υψηλότατος” και “πρίγκιπας”.
(ΠΗΓΕΣ: “Παγκόσμιος Ιστορία”, Ελευθερουδάκης σελ. 571/ Αγγλική Wikipedia/ “Ιστορία της Ανθρωπότητας”, της Ουνέσκο/ Ρότζερ Κρόουλυ “Οι αυτοκρατορίες των θαλασσών/ Μπρωντέλ “Μεσόγειος”/ Ιστορία Ελληνικού Έθνους, τόμος Ι’ σελ. 317-322/ θεατρικό έργο του Φρίντριχ Σίλλερ «Δον Χουάν»/ κ.α.)
