Σαν σήμερα, στις 7 Οκτωβρίου του 1571, έγινε η Ναυμαχία της Ναυπάκτου. Ήταν μια μεγάλη μάχη στη Μεσόγειο, ίσως μια από τις τρεις πιο σπουδαίες της ιστορίας, που έγιναν όλες στον ίδιο περίπου χώρο, μαζί με εκείνην της Σαλαμίνας κι εκείνην του Άκτιου.
Σαν συνεισφορά στην ιστορική μνήμη θα παραθέσω ένα μικρό κομμάτι από ένα βιβλίο (Δον Χουάν Ηρακλείδης) στο οποίο αυτή η ναυμαχία περιγράφεται συνοπτικά.
 |
| Το άγαλμα του Θερβάντες, συγγραφέα του Δον Κιχώτη, στη Ναπακτο. Ο Θερβάντες ήταν ένας από τους Ισπανούς που πολέμησαν στη ναυμαχία. |
"Οι οδηγίες της
μάχης είχαν δοθεί έτσι κι αλλιώς από
πριν. Ο χριστιανικός στόλος προσπαθούσε
να κρατηθεί στις συμφωνημένες γραμμές.
Αντίστοιχοι ελιγμοί γίνονταν και από
τον οθωμανικό στόλο. Η «Σουλτάνα», η
ναυαρχίδα του Αλή Πασά, βρισκόταν
απέναντι από την «Ρεάλ», τη δική μας ναυαρχίδα του χριστιανικού στόλου με τον Δον Χουάν επικεφαλής. Ένα δυτικό
αεράκι που φύσηξε φάνηκε να μας ευνοεί
ελαφρά. Οι Ιμάμηδες προσεύχονταν στο
τουρκικό στόλο όπου ανέμιζε η μεγάλη
πράσινη σουλτανική σημαία και οι
καθολικοί ιερείς εξομολογούσαν τον
στόλο με την μεγάλη γαλάζια παπική
σημαία. Ο Αλή Πασάς έριξε το πρώτο βλήμα
για να αρχίσει η μάχη. Ο Δον Χουάν απάντησε
με μια βολή κι αυτός. Ήμασταν ακριβώς
στην έναρξη της πιο μεγάλης ναυμαχίας
όλων των αιώνων, μιας ναυμαχίας που
ενέπλεκε στις δυο πλευρές πάνω από
130.000 πολεμιστές και κωπηλάτες και πάνω
από 600 πλοία. Εδώ είχαν συγκεντρωθεί
σχεδόν τα τρία τέταρτα του ναυτικού
δυναμικού της Μεσογείου. Κι εκείνη τη
στιγμή, στο κέντρο αυτής της δίνης, ο
Δον Χουάν έκανε κάτι ασυνήθιστο, κάτι
που εξέπληξε τους πάντες και που τον
χαρακτήριζε πάντα.
Μέσα στην εκθαμβωτική
ασημένια και χρυσή πανοπλία του έλαμπε
εκτυφλωτικά κάτω από το φως του
μεσημεριανού ήλιου, γονάτισε και ευχήθηκε
να του δώσει ο θεός τη νίκη. Αμέσως μετά
σηκώθηκε κι έριξε ένα βλέμμα στην Μαρία
τη χορεύτρια που ήταν ντυμένη στρατιώτης
του ισπανικού στρατού αλλά το βλέμμα
της έκαιγε γι αυτόν. Προς έκπληξη όλων,
έριξε, έναν χορό, μια γκαγιάρντ, υπό τους
ήχους ενός φλάουτου που έπαιζε ένας
στρατιώτης. Τελειώνοντας με τον χορό, ο νεαρός
πρίγκιπας σήκωσε ψηλά το σπαθί και ο
στόλος ξεκίνησε.
Η ναυμαχία της
Ναυπάκτου, όπως καταγράφτηκε και έμεινε
στην ιστορία εκείνη η τρομερή μέρα,
κρίθηκε όταν σε κάποια φάση της μάχης
οι δυο ναυαρχίδες επιτέθηκαν η μία στην
άλλη και στο κατάστρωμά τους δόθηκαν
μάχες με απίστευτη αγριότητα. Ο τουρκικός
στρατός χίμηξε και μπήκε πρώτος στο
κατάστρωμα του “Ρεάλ”. Ο Δον Χουάν
τραυματίστηκε ελαφρά αλλά κράτησε.
Γρήγορα η επίθεση των Τούρκων αναχαιτίστηκε.
Η απειλή αντιστράφηκε καθώς ο ισπανικός
στρατός χίμηξε πάνω στην “Σουλτάνα”
κι έδωσε εκεί άλλες φονικές μάχες. Ήταν
ένα σφαγείο όπου παίζονταν όλα. Ο ναύαρχος
του τουρκικού στόλου Αλή Πασάς έπεσε
σε εκείνη την επιδρομή που κατά ένα
μεγάλο ποσοστό έκρινε την τελική έκβαση
της μάχης.
Υπήρξαν και άλλα
κρίσιμα σημεία σε εκείνη την ναυμαχία.
Ο Ουλούτζ Αλή κτύπησε σε κάποια στιγμή
την πλευρά των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη,
με σκοπό να περικυκλώσει τον υπόλοιπο
χριστιανικό στόλο. Οι Ιππότες υπερασπίστηκαν
τις θέσεις τους με τρομερές θυσίες. Ο
Ουλούτζ κατάφερε να πάρει το λάβαρο του
τάγματος δεν κατάφερε όμως να σπάσει
τις γραμμές τους και να βγει πίσω από
την χριστιανική αρμάδα. Μια άλλη κίνηση
του τουρκικού στόλου, να ξεπεράσει τους
Ενετούς πλέοντας κοντά στα ρηχά, μπορεί
να άλλαζε τον ρου της μάχης, όμως κι αυτή
η κίνηση δεν είχε αίσιο τέλος. Ο τουρκικός
στόλος καταστράφηκε. Μόνο ογδόντα πλοία
υπό τον Ουλούτζ Αλή ξέφυγαν ενώ πάνω
από διακόσια βυθίστηκαν στο Ιόνιο
πέλαγος.
Η μάχη κράτησε
τέσσερις με πέντε ώρες. Τα αστραφτερά
κράνη των Ισπανικών και Χριστιανικών
δυνάμεων και τα τουρμπάνια των μουσουλμάνων
ανακατεύτηκαν πολύ γρήγορα σε μάχες
που απλώνονταν στα καταστρώματα των
πλοίων. Αυτά εμβόλιζαν το ένα το άλλο
και κολλούσαν αναμεταξύ τους φτιάχνοντας
τεράστιες πλωτές εξέδρες όπου οι
στρατιώτες έδιναν τις μάχες τους. Τα
κανόνια χτυπούσαν, τα βέλη έσκιζαν τον
αέρα και μετά τα σπαθιά μιλούσαν στις
μάχες που δίνονταν σώμα με σώμα. Πριν
ακόμα ο ήλιος αρχίσει να πέφτει, η θάλασσα
είχε γίνει κόκκινη από το αίμα των
δεκάδων χιλιάδων νεκρών και από τις δυο
πλευρές, με συντριπτική όμως την
πλειοψηφία στην πλευρά των Οθωμανών. Η
ζωή εκείνη τη μέρα δεν άξιζε σχεδόν
τίποτε. Τα επιπλέοντα κορμιά το έδειχναν
αυτό περίτρανα. Τα καμένα ξύλα και τα
πανιά των τσακισμένων πλοίων συμπλήρωναν
το εφιαλτικό τοπίο.
Ήταν η πιο μεγάλη
μέρα της χριστιανοσύνης, η πρώτη και η
πιο μεγάλη ήττα των Τούρκων, ήταν ο
απόλυτος θρίαμβος του νεαρού Δον Χουάν
που το όνομά του, μετά από αυτό, δίκαια
εκτοξεύτηκε στην κορυφή του κόσμου."
