Η Πεντάλφα και ο μαγικός αριθμός φ στο Πυθαγόρειο σύστημα

Πεντάλφα και χρυσή τομή

Για τους Πυθαγόρειους, την Πεντάλφα, την Τετρακτύ, τον αριθμό φ και όλα αυτά που γράφονται σε αυτό το άρθρο μπορεί να βρει κανείς άπειρες πληροφορίες στην Βικιπέδια ή σε κάθε κλασική εγκυκλοπαίδεια που μπορεί να ανατρέξει. Δεν θέλω εδώ να επαναλάβω τις πάμπολλες πληροφορίες που προσφέρονται απλόχερα στα παραπάνω μέσα ή που γράφονται σε ένα σωρό βιβλία που έχουν γραφτεί για τους Πυθαγόρειους και τις ανακαλύψεις τους. Θα είναι κουραστικό και άχρηστο. Μπορείτε να τα βρείτε αναλυτικά και εύκολα στο διαδίκτυο.

Σε αυτό το άρθρο θέλω να σημειώσω μόνο κάτι που στους πολλούς είναι άγνωστο, την σχέση της πυθαγόρειας Πεντάλφας και της Χρυσής Τομής. 

Πεντάλφα (ή Πεντάγραμμα) ονομάζουμε το κανονικό πεντάγωνο με τις διαγώνιές του. Πολλοί το θεωρούν σιωνιστικό ή σατανικό σύμβολο. Βλακείες. Το είχε περί πολλού και το χρησιμοποιούσε ο Πυθαγόρας και πριν από αυτόν πολλοί λαοί και σοφοί αυτών των λαών. Ο πρώτος που κατέγραψε τις ιδιότητες του κανονικού πενταγώνου, δηλαδή της πεντάλφας, ήταν ο Ευκλείδης γύρω στο 300 π.Χ., όμως μιλούσαν για όλα αυτά πολύ πριν από αυτόν.

Η Χρυσή Τομή είναι μια γεωμετρική κατασκευή με βάση μιαν ιδιότητα των αναλογιών που δίνει αρμονία στο μάτι που την αντικρίζει. Αυτή η αρμονία είναι βασικό στοιχείο για τον συσχετισμό που κάνουμε. Για τους Πυθαγόρειους οι Αριθμοί (και μαζί τους η Γεωμετρία), ο Ουρανός και η Μουσική έβγαζαν κατά κύριο λόγο Αρμονία. Κι όχι μιαν αρμονία αόρατη και δήθεν μυστική αλλά εμφανή και κατανοητή από τον καθένα. Οι συγχορδίες έδιναν υπέροχη μουσική που ακουγόταν αρμονικά στο αυτί, και οι αναλογίες της Χρυσής Τομής έδιναν κατασκευές που ταίριαζαν αρμονικά στο μάτι του θεατή.

Το φ, η χρυσή τομή

Ο αριθμός φ=1,6180339887... (άρρητος αριθμός) συμβολίζεται διεθνώς με το ελληνικό γράμμα φ κι έχει μερικές θαυμαστές ιδιότητες.

Αλγεβρικά είναι η λύση της εξίσωσης x^2--ax-a²=0 που προκύπτει από την αναλογία (x+a):x=x:a

Γεωμετρικά είναι μια αναλογία τμημάτων. Αν πάρουμε ένα ευθύγραμμο τμήμα ΑΒ για την χρυσή τομή πρέπει να βρούμε ένα σημείο Μ (πιο κοντά στο Β) τέτοιο ώστε το τμήμα ΑΒ προς το μεγάλο κομμάτι ΑΜ να έχει τον ίδιο λόγο με το μεγάλο κομμάτι ΑΜ προς το μικρό ΜΒ.

Το φ είναι η αναλογία ΑΜ προς ΜΒ ή αλλιώς η λύση της αλγεβρικής εξίσωσης κι έχει υπολογιστεί στο περίπου ίσο με 1,62 ή αλλιώς περίπου 8/5

Λέγεται χρυσή τομή γιατί είναι το σημείο που ταιριάζει καλύτερα στο μάτι όταν βλέπει γεωμετρικές αναλογίες. π.χ. δείτε τα τρία σχήματα πιο κάτω. Το πρώτο είναι μακρόστενο, το τρίτο πολύ τετράγωνο, το μεσαίο έχει μια χάρη, μια αρμονία. Στο μεσαίο η αναλογία μήκους πλάτους είναι η χρυσή τομή, το γράμμα φ (στο πρώτο είναι 1/4 και στο τρίτο 1/1)

Για την Πεντάλφα υπάρχουν άπειρες ιστορίες που την συνδέουν με την μαγεία, με θρησκείες, με φαντασιώσεις κτλ. καθώς επί αιώνες ασκούσε επιρροή σε κάθε ευφάνταστο εγκέφαλο. Εμείς όμως θα σταθούμε σε κάποιες γεωμετρικές ιδιότητες που την κάνουν να είναι θαυμαστή.

Στο σχήμα το κανονικό πεντάγωνο ΑΒΓΔΕ έχει πέντε διαγωνίους ΑΔ, ΑΓ, ΒΔ, ΒΕ, ΓΕ που τέμνονται στα σημεία Ζ, Η, Θ, Ι, Κ που σχηματίζουν πάλι κανονικό πεντάγωνο. Κάθε διαγώνιος χωρίζεται σε τρία τμήματα, κάθε μία έχει ένα μεγάλο κι ένα μικρό τμήμα. Μεγάλα είναι τα ΑΙ, ΚΔ, ΑΗ, ΖΓ, ΕΖ, ΖΒ κτλ. Μικρά είναι τα ΑΚ, ΙΔ, ΖΒ, ΕΚ, ΓΗ κτλ. Για όλα αυτά τα τμήματα ισχύει ότι:

Διαγώνιος/Μεγάλο=Μεγάλο/Μικρό= φ, δηλαδή η χρυσή τομ, η αναλογία φ ή 1/φ

Κρατώντας ο χτίστης την πεντάλφα (που είχε κι ένα νήμα δεμένο στην κορυφή της) έχει αμέσως τις αναλογίες που χρειάζεται για μια αρμονική κατασκευή.

Από αυτά τα εργαλεία των αρχαίων έχουμε σήμερα και το Αλφάδι που είναι μια πιο απλή πεντάλφα καθώς έχει μόνο ένα Α και ένα νήμα που δείχνει την κατακόρυφο. 

Ο Πυθαγόρας κι η πεντάλφα

Η Πεντάλφα (ή πενταγράμμο) κι η Τετρακτύς εμπεριέχονται, ως βασικά συστατικά στοιχεία, στη διδασκαλία του Έλληνα φιλόσοφου Πυθαγόρα του Σάμιου (περίπου 580-500 π.Χ). Η σχολή του βρέθηκε σε μεγάλη ακμή στον Κρότωνα της Μεγάλης Ελλάδας. Οι θεωρίες της σχολής αυτής αναδείχθηκαν στους κλασικούς αιώνες και συνέχισαν να ασκούν γοητεία στους Ελληνιστικούς και Ρωμαϊκούς χρόνους. Όταν ξεθάφτηκαν κατά την αναγέννηση, εντυπωσίασαν ξανά όλον τον κόσμο.

Ο Πυθαγόρας (κι οι Πυθαγόρειοι μετά από αυτόν) περιέγραψαν την φύση σαν ένα σύνολο με λογική και συνοχή. Ανακάλυψαν την σφαιρικότητα της Γης, ανάπτυξαν την θεωρία των αριθμών, μελέτησαν τα κανονικά πολύεδρα και τις αναλογίες στα Μαθηματικά και συνέδεσαν με τέχνη τα Μαθηματικά με την Μουσική και την Αστρονομία (τις κινήσεις των Ουρανίων σωμάτων).

Η τετρακτύς (με το χαρακτηριστικό τέσσερα) και η πεντάλφα (με το χαρακτηριστικό πέντε) ήταν δυο από τις μεγαλύτερες εμμονές των Πυθαγορείων που έβρισκαν στους αριθμούς όχι μόνο φανταστικές ιδιότητες αλλά και μουσική. Η τετρακτύς κι η πεντάλφα οδηγούν στον τέλειο αριθμό, το 10. Πραγματικά, για την τετρακτύ βλέπουμε ότι οι τέσσερις πρώτοι αριθμοί δίνουν 1+2+3+4=10 ενώ για στην πεντάλφα οι διαγώνιες σχηματίζουν στο εσωτερικό του πενταγώνου 10 γωνίες, δηλαδή και πάλι τον τέλειο αριθμό. Για τους Πυθαγόρειους ολόκληρο το σύμπαν είναι αρμονία και αριθμοί. Η κεντρική πυθαγόρεια ιδέα είναι πως η μουσική, τα μαθηματικά και τα ουράνια σώματα έχουν αναλογίες και σχετίζονται μεταξύ τους. Η μουσική των σφαιρών εξηγείται και επιτυγχάνεται με μαθηματικές σχέσεις. Αυτό είπαν κι απέδειξαν με πολλούς τρόπους οι Πυθαγόρειοι και ποτέ δεν άφησαν ασυγκίνητο κανέναν από όσους τους άκουσαν.

Ένα μικρό κομμάτι αυτής της μουσικής ελπίζω να ακούστηκε όσο θα διαβάζατε αυτό το άρθρο.

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Τουρκία και Κίνα δυο παράγοντες.

Η Ελλάδα έχασε πολλά στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής τον τελευταίο καιρό, κυρίως λόγω της επιθετικής στάσης της Τουρκίας και του Ερντογάν. Παράλληλα έκανε κάποια βήματα στα εξωτερικά θέματα τα τελευταία χρόνια. Κυρίως όμως, μετρώντας τα θετικά και τα αρνητικά, πρέπει να αποφασίσει τι θα κάνει. Κι επειδή δεν ζούμε σε ένα κόσμο απομονωμένων χωρών, εδώ και εκατό ή διακόσια τουλάχιστον χρόνια, Κι επειδή δεν ζούμε σε ένα κόσμο απομονωμένων χωρών, εδώ και εκατό ή διακόσια τουλάχιστον χρόνια,η Ελλάδα πρέπει να δει πού θα βρίσκεται τις προσεχείς δεκαετίες. 

Φυσικά μόνη της θα πορεύεται η Ελλάδα, δεν θα στηρίζεται σε ξένους. Με κάποιους όμως θα συμμαχεί και, όπως φάνηκε ως τώρα, η ΕΕ δεν είναι εταίρος για να στηρίζεσαι πάνω του. Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι η ΕΕ είναι ένας γερμανικός βραχίονας κι οι Γερμανοί, σαν κράτος, δεν ταιριάζουν με τα χνώτα μας, ποτέ δεν ταίριαξαν. Και στην επανάσταση του '21 εναντίον μας ήταν (αν κι είχαν πολλούς φιλέλληνες εθελοντές) και στους δυο παγκόσμιους πολέμους και στην γενοκτονία των Ποντίων και στην πρόσφατη χρεοκοπία. Μας μεταχειρίστηκαν πάντα τιμωρητικά και εχθρικά. Μέτερνιχ, Χίτλερ, Σόιμπλε, όλοι τους έτρεφαν βαθιά εκτίμηση στο ελληνικό έθνος και το ξεπάτωσαν όσο περισσότερο μπορούσαν. Επεκτάθηκα όμως πολύ. Η Γερμανική Ευρώπη (ΕΕ και Ευρωζώνη), σε συνδυασμό με το ΝΑΤΟ, είναι μια ασφαλής περιοχή για μας. Δεν είναι όμως το μέλλον. Ούτε στρατό έχει η ΕΕ για να μας ασφαλίσει από τον νευρικό γείτονα, ούτε αγαθοεργίες κάνει για να βοηθήσει την ανάπτυξή μας. Δεν θα ήταν κακό επομένως, να αναζητήσουμε συμμάχους, χωρίς να φύγουμε από την ΕΕ ή την Ευρωζώνη ή το ΝΑΤΟ. Να αναζητήσουμε νέα στηρίγματα χωρίς να χάσουμε τα παλιά.

Ας ξεκινήσουμε όμως με έναν γρήγορο απολογισμό των τελευταίων ετών. Καταγράφω πρώτα τα αρνητικά: 

Α) Αποδεχτήκαμε την Τουρκία να κάνει βόλτες σε όλο το Αιγαίο έξω από τα 6 μίλια και μερικές φορές να τα παραβιάζει κι αυτά. Το κάζους μπέλι της Τουρκίας επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά. Ποια συζήτηση θα γίνει στην Χάγη για κυριαρχικά δικαιώματα όταν στην πράξη έχουμε αποδεχτεί τα 6 μίλια χωρίς αντίδραση ακόμα κι όταν παραβιάστηκαν; Ποια απόφαση θα μας δικαιώσει όταν δεν ακολουθήσαμε το Διεθνές Δίκαιο εδώ και πολλές δεκαετίες τώρα;

Β) Αποδεχτήκαμε την Τουρκία να κάνει έρευνες λίγο έξω από την Κρήτη και την Ρόδο σε σημεία που θεωρούσαμε ως δική μας ΑΟΖ. Το αφήγημα "η δική μας ΑΟΖ" κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος. Ακόμη και στην διεθνή διάσκεψη για την Μεσόγειο η χώρα μας θα πάει ως προσκεκλημένη της Γερμανίας.

Γ) Σχεδόν έχουμε αποδεχτεί ότι η Κύπρος θα διχοτομηθεί σε δύο κράτη. Η στάση του Αναστασιάδη όταν τορπίλισε τις συνομιλίες της Ελβετίας το προανήγγειλε κι η εκλογή του υποψηφίου του Ερντογάν στο τουρκοκυπριακό μέρος μαζί με την έφοδο στην Αμμόχωστο το επισφράγισαν.

Δ) Ο ευρύτερος ρόλος μας στην Ανατολική Μεσόγειο αμφισβητήθηκε και μειώθηκε χωρίς να αντιδράσουμε. Στο ζήτημα της Λιβύης, λόγω της Γερμανίας, όχι μόνο δεν προσκληθήκαμε στις συζητήσεις, αλλά, ούτε και να πάμε παρατηρητές για να ακούσουμε τι λένε δεν μας άφησαν. Ακόμα και ο αγωγός, που θα περνούσε από Κύπρο και Ελλάδα, σχεδόν ακυρώθηκε. Ο πολυδιαφημισμένος στρατηγικός μας ρόλος εν μια νυκτί συρρικνώθηκε χωρίς η κυβέρνηση να κάνει το παραμικρό (αμφιβάλλω βέβαια αν μπορούσε).

Τα θετικά:

Α) Η Ελλάδα με την συμφωνία των Πρεσπών εξασφάλισε τα νώτα της από τον "από βορά κίνδυνο". Δεν άφησε την τότε ΠΓΜΔ και τώρα Βόρεια Μακεδονία να μετατραπεί σε πυλώνα τουρκικό. Μάλιστα με την ένταξη της γειτονικής μας χώρας στο ΝΑΤΟ ο εναέριος χώρος της είναι αρμοδιότητας ελληνικής, ως προς την φύλαξή του. Όλα αυτά είναι μια κατοχύρωση έναντι του τουρκικού επεκτατισμού από βορά.

Β) Έκανε συμφωνίες με την Ιταλία, την Αίγυπτο και την Αλβανία για την ΑΟΖ. Οι δυο συμφωνίες που υπογράφτηκαν (με Ιταλία και Αίγυπτο) είναι ελαττωματικές γιατί έγιναν βιαστικά και υπό την πίεση του τουρκολυβικού συμφώνου που μας αιφνιδίασε. Οι ρυθμίσεις τους στέλνουν λάθος μηνύματα που δεν συμφέρουν την χώρα μας. Το θετικό είναι ότι έγιναν και δεν είμαστε πια η χώρα που δεν έχει καμιά συμφωνία με κανέναν γείτονά της.

Με την Ιταλία αναγνωρίστηκε μειωμένη επιρροή των μικρών νησιών βορείως της Κέρκυρας κι αυτό θα έχει σοβαρές συνέπειες στην ΑΟΖ γύρω από το Καστελόριζο (και την νησίδα Στρογγύλη) που θα έχει κι αυτό προφανώς μειωμένη επήρεια. 

Με την Αίγυπτο σταματήσαμε στον 28ο παράλληλο αναγνωρίζοντας έτσι στην πράξη το δικαίωμα της Τουρκίας στην ανατολική μεσόγειο (αυτό που αμφισβητούσαμε).

Με την Αλβανία την λύση θα δώσει η Χάγη και το διεθνές δίκαιο. Θα είναι αυτό μια πρώτη άσκηση με "πραγματικά πυρά" σε σχέση με το τι μπορούμε να περιμένουμε από τα διεθνή δικαστήρια για τη διένεξή μας με την Τουρκία.

Έστω κι έτσι όμως, με ελαττωματικές συμφωνίες, μετακινηθήκαμε από το δόγμα "μην κάνεις τίποτε, άσε τον χρόνο να κυλά" που μας έχει βγει σε κακό πάντα.

Γ) Λόγω της τουρκικής στρατιωτικής πίεσης, ενισχύθηκαν οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας, έστω κι αν αυτό γίνεται με έναν λαό υπερχρεωμένο από τα μνημόνια και την χρεοκοπία που τα έκανε αναγκαία.

Τι κάνουμε τώρα;

Δένδιας δεν είμαι, κι ότι καταγράφω εδώ τα μαθαίνω από το διαδίκτυο και τις επίσημες πηγές. Τα περνώ, βέβαια, από την δική μου κριτική σκέψη. Δεν έχω επομένως έτοιμες λύσεις. Ούτε μου αρκούν οι λύσεις που προτείνονται, γιατί δεν είναι λύσεις αλλά ωραία λόγια για να αγαπιόμαστε. Θα σταθώ λοιπόν σε δύο διαχρονικές αξίες. Τουρκία ο παντοτινός αντίπαλος, Κίνα η ανερχόμενη δύναμη.

1.- Σε σχέση με την Τουρκία τα πράγματα είναι περίεργα. Λένε πως η διπλωματία είναι η συνέχιση του πολέμου με άλλα μέσα. Εμείς πρέπει να προσέξουμε μήπως αντιστρέψουμε το απόφθεγμα. Μήπως κάνουμε τον πόλεμο συνέχιση της διπλωματίας με άλλα μέσα. Δεν πρέπει να μπούμε στην αυταπάτη ότι, αφού συζητάμε άρα δεν κινδυνεύουμε, και μια μέρα δούμε τις συζητήσεις να μετατρέπονται σε πολεμική απειλή. Γι αυτό πρέπει οι συζητήσεις να κλείνουν θέματα, να τα ολοκληρώνουν κι όχι να τα αφήνουν για ένα αβέβαιο μέλλον. Το κυπριακό είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Το Αιγαίο ένα άλλο. Όσο πιο γρήγορα τα κλείσουμε, τόσο το καλύτερο, σε αντίθεση με το καραμανλικό δόγμα "μην κάνεις κάτι σήμερα όταν μπορείς να το αφήσεις για αύριο".

2.- Ο κόσμος έχει ήδη γίνει πολυπολικός κι ο ρόλος της Κίνας στο παγκόσμιο στερέωμα ενισχύεται. Χάρη στην Κοσκο και την επιδίωξη της Κίνας για ένα "δρόμο του μεταξιού" έχουμε φτιάξει μέχρι στιγμής μια καλή σχέση μαζί της. Μπορούμε και πρέπει να της δώσουμε μεγαλύτερο βάρος. Η Κίνα έχει πλέον προηγμένη τεχνολογία που εμείς έχουμε ανάγκη. Είναι η πιο "λογική" χώρα στον κόσμο καθώς δεν άγεται και φέρεται από τον κάθε Τραμπ, Πούτιν ή Ερντογάν. Ηγείται ένα κόμμα που ονομάζεται μεν κομμουνιστικό, αλλά, είναι αυτοπροσώπως ο Κομφούκιος μεταμφιεσμένος. Οι συμφωνίες με την Κίνα μπορούν να έχουν βάθος και σοβαρότητα. Η χώρα αυτή θα βρίσκεται σύντομα στην κορυφή του κόσμου κι αν θέλουμε έναν ισχυρό σύμμαχο, εκεί θα πρέπει να τον αναζητήσουμε. Η θέση μας εντός του ΝΑΤΟ, της ΕΕ και της Ευρωζώνης είναι στοιχεία που ευνοούν την συμμαχία αυτή. Δεν χρειάζεται να αλλάξουμε στρατόπεδο. Μπορούμε όμως να φτιάξουμε προνομιακές σχέσεις με την Κίνα μέσα στα πλαίσια αυτά και να τις εμβαθύνουμε όσο πιο πολύ μπορούμε. Κι αυτό πρέπει να ξεκινήσει άμεσα.

25 Δον Χουάν Ηρακλείδης (κεφ. 6ε)

Στο χτεσινό επεισόδιο, ο Παλαιολόγος δίνει τα στοιχεία που καίνε τον Δον Κάρλος στον Δον Χουάν. Τελείωνε ως εξής η χτεσινή δημοσίευση:

«Θα ήθελα τώρα να μάθω πώς έγινες κάτοχος αυτών των επιστολών, ιδιαίτερα του Κάρλος. Ποιος σε έστειλε εδώ, αγαπητέ μου δάσκαλε;» είπε ο Δον Χουάν.

«Οι επιστολές βρέθηκαν στην Ισταμπούλ! Αγοράσαμε την επιστολή του Δον Κάρλος. Την άλλη μας την έδωσε ο ίδιος ο Σοκουλού Αφέντης. Ήρθαν στα χέρια μας και παραδίνονται σε εσάς από μια οργάνωση ελεύθερων Ελλήνων.»

«Έχουν οι Γραικοί οργανώσεις;» έκανε ο Δον Χουάν. 

*****************************

Ο Δον Κάρλος και οι φυλακές του Εσκοριάλ όπου άφησε την τελευταία του πνοή.

Κεφ. 6ε

 ..........

«Οι Γραικοί είναι ραγιάδες τώρα, αλλά, δεν θα είναι για πάντα έτσι» είπε ο Ιάκωβος.

«Ποια οργάνωση είναι αυτή. Πώς μπλέκει μ’ όλα αυτά;»

«Λέγεται Αδελφότητα για την Ελευθερία. Είναι μια οργάνωση που έχει σκοπό της την απελευθέρωση της Ελλάδας από τον Οθωμανό» είπε ο Παλαιολόγος. «Έχει κλάδους σε όλα τα σπουδαία κέντρα. Ο κλάδος μας στην Κωνσταντινούπολη βρήκε πρόσβαση σε αυτά τα έγγραφα. Εκμεταλλευτήκαμε την κόντρα που υπάρχει ανάμεσα στον Σοκουλού Μεχμέτ και τον Ζοάο Μιγκέζ και τα πήραμε.»

Ο Δον Χουάν γύρισε προς εμένα και τη Διονυσία που καθόταν δίπλα μου.

«Υποθέτω, ότι ο κλάδος της Αδελφότητας στη Μαδρίτη είστε εσείς αγαπητοί μου.»

«Έτσι είναι, Εξοχότατε» είπα. «Δεν είμαστε αντίθετοι όμως στα συμφέροντά σας ή στα ισπανικά συμφέροντα.»

«Σύμφωνοι, κύριε Χάρμο. Δεν είπα ότι είστε εχθροί μας. Όμως, δεν γνωρίζω ποια νομιμότητα είναι ισχυρότερη για εσάς και την αγαπητή Δόνα, εγώ ή η οργάνωσή σας;»

«Δεν βρίσκονται σε αντίθεση αυτά, Κύριε» είπα αμέσως.

«Μα πώς δεν βρίσκονται;» είπε ο Χουάν. «Είναι δυο διαφορετικές κεφαλές.»

«Η δική μας οργάνωση δεν έχει κεφαλή, ούτε αρχηγό» είπε ο Παλαιολόγος.

«Και ποιος αποφασίζει;»

«Κάθε επτά χρόνια γίνεται μια συνάντηση. Συζητάμε τις εξελίξεις στον κόσμο και τη στρατηγική μας. Από εκεί και πέρα κάθε κλάδος ενεργεί στα πλαίσια των κοινών στόχων για τους οποίους έχουμε συμφωνήσει.»

«Χωρίς αρχηγό δεν θα γίνετε ποτέ αποτελεσματικοί» παρατήρησε ο Δον Χουάν. «Καμιά οργάνωση δεν ζει χωρίς έναν αρχηγό! Αυτό, όμως, είναι πρόβλημά σας. Πρέπει να δούμε πως θα χειριστούμε αυτή την μπομπάρδα που μπορεί να τινάξει, πραγματικά, τη Μαδρίτη στον αέρα.»

«Η γνώση της συνωμοσίας» είπε ο Ροντρίγκες «μπορεί να την σβήσει απ’ τη γέννησή της. Ο Βασιλιάς, μόλις μάθει τι θα συμβεί, θα καταστείλει τους Μαυριτανούς στην Ανδαλουσία. Ο ισπανικός στόλος θα κινηθεί στις ακτές να τις προστατέψει απ’ τους Βερβερίνους. Μπορεί να συλλάβει και τους συνωμότες στο παλάτι του.»

«Με τον ανιψιό και φίλο μου τι θα γίνει;» αναρωτήθηκε ο Δον Χουάν. «Ο πύργος του στη Μαδρίτη έχει γίνει κέντρο περιέργων. Περνούν Ολλανδοί, Γάλλοι, προτεστάντες, Μορίκος και διάφοροι περίεργοι. Όλος αυτός ο κόσμος δεν είχε νόημα να μαζεύεται στη Μαδρίτη στον πύργο του διαδόχου. Μετά από τις αποκαλύψεις σας όλα εξηγούνται.»

«Μπορεί να γίνει επικίνδυνος ο Δον Κάρλος. Δεν έχουμε ιδέα πώς έχει στήσει την παγίδα του» είπε ο Ροντρίγκες.

«Θα του μιλήσω» είπε ο Δον Χουάν.

«Θα αποκαλύψεις τις επιστολές;» ρώτησε ο Ματίας.

«Όχι, Ματίας, δεν είμαι ανόητος! Από την απάντησή του θα καταλάβω αν πρέπει να δει ή όχι αυτές τις επιστολές ο Βασιλιάς» είπε ο Δον Χουάν.

«Είσαι πολύ ώριμος για την ηλικία σου, Εξοχότατε» είπε ο Ροντρίγκες. «Συγνώμη για την παρατήρησή μου.»

Ο Χουάν έδειχνε προβληματισμένος. Διάβασε ξανά τα γράμματα του Κάρλος προς τον Νέζη και του Σοκουλού στον Φίλιππο. Ο Μέγας Βεζίρης εξηγούσε ότι τυχόν άνοδος του Δον Κάρλος στον θρόνο θα προκαλούσε πόλεμο. Καταγράφονταν οι καταστρεπτικές οικονομικές συνέπειες στα δύο βασίλεια. Οι περίτεχνες διατυπώσεις της επιστολής δεν έδειχναν φόβο. Ο λόγος του Οθωμανού είχε το αγέρωχο ύφος του κατακτητή του κόσμου, όμως, η ουσία ήταν ξεκάθαρη. Οι αυτοκρατορίες δεν χρειάζονταν τυχοδιωκτισμούς. Τα κράτη δεν κυβερνιόνταν με επιθυμίες για μια Εβραϊκή Σιών ή με το ασίγαστο πάθος για μια γυναίκα. Αυτά πίστευε κι ο Φίλιππος.

«Ο Φίλιππος θα εξοργιστεί» είπε ο Δον Χουάν. «Ίσως ο Κάρλος να μην είναι μπλεγμένος. Μακάρι!»

Μιλήσαμε κι άλλο και βρήκαμε την ευκαιρία να του πούμε λίγα περισσότερα για την Αδελφότητα. Του φαινόταν μια προσπάθεια ουτοπική αλλά με ευγενικούς σκοπούς.

«Η αναγέννηση ενός κράτους Ελλήνων έχει χροιά μιας σταυροφορίας» είπε ο Ροντρίγκες.

«Τους συμπαθείς πολύ Ματίας» είπε ο Δον Χουάν. «Κι εγώ τους συμπαθώ. Με έχουν επηρεάσει κι εμένα οι δάσκαλοί μου και οι ιστορίες τους.»

Δεν του προτείναμε να γίνει αρχηγός μας αφού μόλις τώρα μάθαινε για την ύπαρξη της οργάνωσης. Είχαμε κάνει ήδη μια καλή εισαγωγή για ό,τι σκοπεύαμε να του προτείνουμε στο κοντινό μέλλον. Έτσι κι αλλιώς προείχαν άλλα τώρα. Οι επόμενες μέρες ήταν κρίσιμες. Παιζόταν το δικό του μέλλον και το μέλλον της Ισπανίας.

Ο Χουάν μίλησε με τον Κάρλος. Ο διάδοχος όχι μόνο δεν αρνήθηκε τίποτε αλλά του πρότεινε να κάνουν το κίνημα κατά του Φιλίππου μαζί. Την αποκαλυπτική συζήτηση μού την περιέγραψε αργότερα ο ίδιος ο Δον Χουάν.

«Ο πατέρας μου είναι καταπιεστικός. Στραγγαλίζει τις ζωντανές δυνάμεις του τόπου μας και του καιρού μας με τον φανατισμό του! Δεν είναι άξιος μιας τέτοιας αυτοκρατορίας! Στην καινούρια εποχή χρειάζονται φωτισμένοι ηγέτες, η δική του ηγεσία είναι καταστροφή» είπε ο Κάρλος.

«Μήπως ο μόνος λόγος είναι η Ιζαμπώ;»

«Αυτή είναι άλλη μια αμαρτία του που θα στείλει τον πατέρα μου στην κόλαση» είπε ο διάδοχος.

«Μην παρασύρεσαι από το πάθος σου» είπε ο Χουάν.

«Έλα μαζί μου, Χουάν. Θα βοηθήσουμε τον κόσμο να προχωρήσει μπροστά! Η Ιζαμπώ, εσύ κι εγώ! Τι λες γι αυτό;»

«Να προσέχεις. Δέχεσαι πολύ κόσμο, ύποπτους τύπους. Μπορεί ο πατέρας σου να σε καταλάβει» του είπε ο Χουάν.

«Δεν με νοιάζει τι ξέρει. Αντιπροσωπεύει το παρελθόν και τον σκοταδισμό!»

«Είναι όμως Βασιλιάς. Σε παρακολουθεί πολύ καιρό.»

«Είμαι ο Ινφάντες, ο διάδοχος, και δεν θα δίνω λόγο για τους επισκέπτες μου.»

«Κάρλος, πρόσεχε. Μείνε μακριά απ’ τον Ζοάο Μιγκέζ!» είπε ο Δον Χουάν. «Ο πατέρας σου γνωρίζει τις προσπάθειες του να σε χρησιμοποιήσει.»

«Ποιος τα λέει αυτά;»

«Τα λένε στην Ισταμπούλ. Περιμένουν από σένα να σκοτώσεις τον πατέρα σου για να πανηγυρίσουν! Κι ο Φίλιππος έχει ακούσει αυτές τις φήμες.»

Του ανέφερε επίτηδες τον Νέζη για να τον φοβίσει και να τον κάνει να εγκαταλείψει τις συνωμοσίες. Του έδειχνε το κακό που ερχόταν, αλλά, δεν του άλλαξε γνώμη.

«Δεν με καθοδηγεί ο Μιγκέζ. Εγώ τον χρησιμοποιώ» είπε ο Κάρλος. «Θα ελευθερώσω την Ιζαμπέλα από τον φριχτό πατέρα μου. Θα ελευθερώσω τους Ισπανούς, και τις Κάτω Χώρες απ’ την καταπιεστική του παρουσία.»

«Μια εξέγερση των Μορίκος θα μπορούσε να βλάψει την Ισπανία.»

«Την Ισπανία την βλάπτει ο πατέρας μου που υπηρετεί τον σκοταδισμό και την οπισθοδρόμηση. Κάθε μέρα που μένει στον θρόνο η θλιβερή του παρουσία, η Ισπανία βυθίζεται σε ηθικό θάνατο. Κι εγώ, Χουάν, καίγομαι βαθιά μέσα μου. Δεν την αντέχω άλλο τη ζωή μου έτσι, δεν την θέλω αυτή τη ζωή!» φώναξε ο Δον Κάρλος.

Ο Δον Χουάν είδε ότι ο Δον Κάρλος δεν θα σταματούσε με κανένα τρόπο. Θα έπρεπε να πεθάνει ο ένας από τους δυο, είτε ο ίδιος είτε ο πατέρας του. Η Ιζαμπέλα έπαιζε μεγάλο ρόλο στο άρρωστο μυαλό του. Ο φλογισμένος και παθιασμένος από έρωτα διάδοχος είχε την εντύπωση πως αυτόν τον φόνο δεν τον ήθελε μόνο αυτός. Πίστευε πως κι η Βασίλισσα ενέκρινε και τον περίμενε για να λυτρωθεί από τον τυραννικό της σύζυγο.

«Βοήθησέ μας Χουάν» είπε ο Κάρλος. «Ο Βασιλιάς δεν είναι άνθρωπος του Θεού. Δεν βλέπεις τι κάνει με την Ιζαμπώ; Θα την ξεκάνει! Λιώνει, δεν το βλέπεις;»

Από τον Ροντρίγκες έμαθα τη συνέχεια. Ο Δον Χουάν, υπό τις συνθήκες αυτές, αναγκάστηκε να προειδοποιήσει τον Βασιλιά. Τρόμαξε με τον τρελαμένο Δον Κάρλος που διψούσε για αίμα και θέλησε να προλάβει την αιματοχυσία. Παράλληλα έπρεπε να προλάβει την εξέγερση των Μορίκος.

«Τα πιστεύεις όλα αυτά που σου είπα;» ρώτησε ο Χουάν τον Φίλιππο όταν του μίλησε.

«Παρακολουθώ τον Κάρλος τον τελευταίο καιρό» είπε ο Φίλιππος. «Βλέπω μια περίεργη συμπεριφορά και αυτούς που τον επισκέπτονται στον πύργο του. Ως τώρα δεν καταλάβαινα τι ετοίμαζε αλλά, τώρα, όλα πια ξεκαθαρίζουν. Το γράμμα του Σοκουλού εξηγεί τη συνωμοσία και το γράμμα του διαδόχου στον Μιγκέζ επιβεβαιώνει την ενοχή του. Ο κίνδυνος είναι να μπλέξει η Ισπανία σε εμφύλιο πόλεμο.»

«Ίσως να είναι κιόλας αργά» είπε ο Δον Χουάν στον ετεροθαλή αδελφό του.

«Ποτέ δεν είναι αργά για να γίνει το θέλημα του Θεού» απάντησε εκείνος με το στυλ του.

Η απερισκεψία και το ανεξέλεγκτο πάθος του νεαρού είχαν μετατραπεί σε εσχάτη προδοσία. Η Ισπανία απειλείτο με ένα εμφύλιο πόλεμο κι εξεγέρσεις που θα εκμεταλλεύονταν οι αντίπαλοί της. Η αντίδραση του Φίλιππου συγκλόνισε όλη την αριστοκρατία της Ευρώπης και ιδιαίτερα τις βασιλικές αυλές. Κάλεσε τον Δον Κάρλος στο παλάτι, τον ανέκρινε και γρήγορα είδε το απύθμενο μίσος του γιου του για το πρόσωπό του. Η Ιζαμπέλα ήταν το κυρίαρχο πρόσωπο σε μια διαμάχη που θα έπρεπε να είναι κρατική υπόθεση. Η νεαρή Βασίλισσα ήταν το φάντασμα που στοίχειωνε τις σκέψεις των δύο αντρών που δεν δίστασαν να χτυπηθούν. Πατέρας και γιος όρμησαν ο ένας στον άλλον. Αν μπορούσε ο Κάρλος θα γινόταν πατροκτόνος με τα γυμνά του χέρια. Η Ισαβέλλα κατέρρευσε μπροστά σε αυτή τη σκηνή. Πριν συλληφθεί ο Κάρλος από τη φρουρά, πατέρας και γιος αντάλλαξαν γροθιές και βρισιές σαν κωπηλάτες σε γαλέρες. Ο παθιασμένος έρωτας, κι η τρέλα που προκαλεί, είναι παντού ο ίδιος, στο λιμάνι και στο παλάτι.

Ήταν Ιανουάριος του 1568. Μια σκληρή, πολύ ψυχρή και συννεφιασμένη μέρα ο Φίλιππος διέταξε τον εγκλεισμό του γιου του στις φυλακές. Η Βασίλισσα κλείστηκε στο παλάτι, κι ακόμη χειρότερα, στον εαυτό της. Ο Βασιλιάς περιέπεσε σε μια κατάσταση νευρωτική. Ασχολιόταν μανιωδώς με λεπτομέρειες της διοίκησης για να ξεχάσει όσα συνέβαιναν. Ευθυνόταν πολύ κι αυτός. Είχε αποφασίσει να παντρευτεί την μνηστή του γιου του. Ήθελε ένα αντίγραφό του για την διαδοχή καταπιέζοντας την προσωπικότητα του διαδόχου.

Ένα μήνα μετά, ο Φίλιππος έχρισε τον Χουάν γενικό διοικητή του ισπανικού στόλου. Έπρεπε να πάρει ο πρίγκιπας το βάπτισμα του πυρός κυνηγώντας πειρατές που λεηλατούσαν τις ακτές της Ισπανίας. Μαζί του είχα μπαρκάρει κι εγώ. Εκτός από εμένα, μαζί με τον πρίγκιπα ταξίδευε και ο λοχαγός Φέλιξ. Έμενε σε μια κουκέτα δίπλα στην κουκέτα του πρίγκιπα κι ήταν η όμορφη νεαρή αριστοκράτισσα Πενέλοπε. Όλοι ήξεραν ότι έμενε με τη θεία της στην Ανδαλουσία, εκείνη όμως είχε μπαρκάρει μαζί μας. Ντύθηκε στρατιώτης, κόβοντας τα μαλλιά της, κι έμεινε σαν Φέλιξ μαζί με τον αγαπημένο της.

Όπως διαπίστωσα στη συνέχεια, αυτό ήταν αναγκαία προϋπόθεση για να ταξιδέψει ο πρίγκιπας με γαλέρα. Μια γυναίκα ντυμένη στρατιώτης τον συνόδευε στις θάλασσες για να γλυκαίνει τις μοναχικές βραδιές. Μίλησε μαζί μου αρκετά στην εκστρατεία κι έμαθε πολλά για την Αδελφότητα. Ήταν συζητήσεις που τον προετοίμαζαν για το πλήρωμα του χρόνου. Ο Χουάν ήθελε μια σταυροφορία κατά των Μουσουλμάνων. Την ήθελε για την ανάκτηση των Αγίων Τόπων, αλλά, και για την απελευθέρωση της Ελλάδας.

Ελλιμενιστήκαμε το καλοκαίρι του 1568 στη Βαλέντσια. Εκεί μάθαμε για τον θάνατο του Δον Κάρλος. Το νέο έπεσε σαν κεραυνός. Επισπεύσαμε την μετακίνησή μας προς Μαδρίτη. Προλάβαμε την κηδεία του που έγινε με καθυστέρηση αφού το σώμα του ταριχεύτηκε. Ο Φίλιππος ήταν νευρικός. Οι φήμες έλεγαν ότι ο ίδιος τον είχε δηλητηριάσει. Δύσκολα σκεφτόταν κανείς ότι ο θρησκευόμενος, συνετός Φίλιππος θα δολοφονούσε τον ίδιο του τον γιο. Τα γεγονότα που είχαν συμβεί πάντως σήκωναν πολλές εξηγήσεις.

Ο Δον Χουάν ζήτησε να δει την βασίλισσα που ήταν σε κακό χάλι. Δεν έτρωγε κι είχε κλειστεί στον εαυτό της. Έλεγε ότι εκείνη έφταιγε για την κόντρα πατέρα και γιου με την τραγική κατάληξη. Η Ιζαμπέλα τον απέφυγε γιατί δε ήθελε να την δει εκείνος σε αυτή την κατάσταση. Ήταν έγκυος στο τρίτο παιδί που θα χάριζε στον Φίλιππο. Πριν ακόμη μπει το νεκρό σώμα του Δον Κάρλος στον τάφο, η βασίλισσα έσβησε κι αυτή. Γέννησε το τρίτο της παιδί κι έφυγε. Το παλάτι της Ισπανίας βάφτηκε κατάμαυρο όπως κατάμαυρες ήταν οι ψυχές όλων μέσα και έξω από αυτό. Το κλίμα στην Μαδρίτη ήταν άρρωστο το καλοκαίρι του 1568.

Ο Δον Χουάν μάλωσε πολλές φορές με τον Φίλιππο τις μέρες αυτές. Κρατούσαν τους ομηρικούς καυγάδες τους μακριά από κοινή θέα αλλά ήταν επεισοδιακοί. Ο Χουάν κατηγορούσε τον Βασιλιά για την υπερβολικά σκληρή στάση του απέναντι στην Βασίλισσα. Δεν επέπληττε ο Βασιλιάς Φίλιππος τον Δον Χουάν αλλά ήταν ο πρίγκιπας που επέπληττε τον ετεροθαλή αδελφό του. Υπήρχε κλίμα μεγάλης έντασης.

Μάλωσαν δημόσια με τον βασιλιά ακόμα και για τη θέση που θα κατείχε στην ακολουθία του φέρετρου της νεκρής. Ο Χουάν ήθελε τη θέση του δίπλα στον Φίλιππο, κοντά στην καημένη Ισαβέλλα. Ήξερε πόσο θα τον ήθελε εκείνη κοντά της αν ζούσε. Κάπου εκεί η απόφασή του Δον Χουάν έπεσε σαν βόμβα. Θα πήγαινε σε μοναστήρι να μονάσει! Ο Φίλιππος δεν προσπάθησε καν να τον μεταπείσει. Ο Δον Χουάν διάλεξε ένα μοναστήρι κοντά στο Βαγιαδολίδ.

«Λοχαγέ, ευχαριστώ για τη συνεργασία και για όλες τις συζητήσεις μας» μου είπε. «Δεν θα ξεχάσω όσα είπαμε.»

«Εξοχότατε, εγώ σας ευχαριστώ για τις ευκαιρίες που μου δώσατε. Θα σας θυμάμαι πάντα με εκτίμηση κι αγάπη.»

«Να χαιρετήσεις εκ μέρους μου τη σινιόρα Δονίζια και την μικρούλα κόρη σου. Θα με συνοδέψεις μέχρι τη Μονή.»

«Πολύ ευχαρίστως, Υψηλότατε» είπα.

«Δεν είμαι υψηλότατος» τόνισε για μια ακόμη φορά.

«Θα είστε σύντομα» τόλμησα να πω. «Όλη η Ισπανία από εσάς περιμένει πια!»

«Μου λες να συνεχίσω το έργο του Δον Κάρλος;»

«Όχι βέβαια Εξοχότατε» είπα. «Δεν θα τολμούσα.»

«Ο Δον Κάρλος, έγκλειστος με διαταγή του πατέρα του, πέθανε από ασιτία! Μαζί του πέθανε κι η Ιζαμπώ. Με νοιάζει, λοχαγέ, αν θα είμαι Υψηλότατος ή Εξοχότατος; Οι νεκροί αυτοί ήταν φίλοι, συνομήλικοί μου, υψηλότατοι κι οι δυο! Σε τι τους ωφέλησε; Αγωνίστηκαν πατέρας και γιος για μια γυναίκα που κατάφεραν κι οι δυο να την κάνουν να σβήσει.»

Δεν μίλησα για να μην ξύσω πληγές.

«Εσύ που θα πας αφού δεν θα μείνεις εδώ;» με ρώτησε.

Μου είχε προτείνει να μείνω στη Μαδρίτη να κρατάω τα λογιστικά του βιβλία και να διατηρώ κάποιες επαφές. Τον είχα ευχαριστήσει αλλά δεν είχα δεχτεί.

«Θα πάω στη Βενετία κι αργότερα στην Κέρκυρα.»

«Θα γίνει εκεί η συνάντησή σας;» με ρώτησε. «Πέρασαν επτά χρόνια νομίζω.»

«Η συνάντηση μας θα γίνει μάλλον στη Βενετία» είπα έκπληκτος αλλά κι ικανοποιημένος που το θυμόταν.

«Καλή επιτυχία» μου είπε κι έδειχνε ειλικρινής.

«Θα μεταφέρω τις ευχές σας. Θα ενθουσιαστούν.»

«Ωραία! Εσείς τουλάχιστον έχετε ελπίδα» είπε.

Θυμόταν λοιπόν την Αδελφότητα και τις περιοδικές μας συναντήσεις. Μου άρεσε αυτό γιατί έδειχνε άδολο ενδιαφέρον.

«Κάποια στιγμή θα πάω στην Ελλάδα. Έχω ακούσει γι αυτήν πολλά. Θέλω να δω τα μέρη όπου έζησαν τόσοι θεοί και τόσοι ήρωες.»

«Η επιθυμία σας, Κύριε θα πραγματοποιηθεί» είπα.

Δεν άφησε την κουβέντα μας στον αέρα. Είπε τη γνώμη του που, βέβαια, δεν μπορούσε να είναι αισιόδοξη.

«Όπως σου εξήγησα, Χάρμο, δεν υποτιμώ αυτό που κάνετε, όμως, το θεωρώ ουτοπικό κι ανεφάρμοστο.»

«Παρ’ όλα αυτά, Εξοχότατε, εμείς θα συνεχίσουμε!»

Πριν τελειώσουμε πρόλαβα να του πω μια φράση μόνο.

«Ξέρετε….,» είπα. «Εκεί στη Βενετία θα συζητήσουμε και το θέμα του αρχηγού.»

«Βέβαια, είναι αναγκαίο! Ξέρεις τη γνώμη μου.»

«Χρειαζόμαστε, όμως, τον κατάλληλο άνθρωπο.»

«Χωρίς αναγνωρισμένη κεφαλή δεν θα μπορέσετε ποτέ να γίνετε αποτελεσματικοί.»

«Αλήθεια, Εξοχότατε, θα μπαίνατε εσείς επικεφαλής μιας τέτοιας κίνησης;»

Γέλασε. Δεν κορόιδευε βέβαια αλλά το απέρριπτε χωρίς ούτε καν να το σκεφτεί.

«Έχω πολλά στο κεφάλι μου, Χάρμο. Έχω έναν Βασιλιά που έχασε γιο και γυναίκα και μια χώρα πολιορκημένη από παντού. Έχω κι έναν νέο κόσμο πέρα από τον Ατλαντικό που περιμένει να τον ανακαλύψω. Ευχαριστώ πολύ, λοχαγέ, για την τιμητική προσφορά, αλλά, δεν θα πάρω!

===

*****************************

Από την Δευτέρα 29 Μαρτίου το κεφάλαιο 7 (στη Βενετία) 

 

Το νεοελληνικό κράτος. Ελλάδα κι όχι Ελλαδιστάν.

Οι Έλληνες, όπως κι οι Αλβανοί, είχαν κάνει πολλές επαναστάσεις, υποκινούμενες από τους Βενετούς ή τους Ισπανούς. Ξεκίνησαν από τον 15ο και 16ο αιώνα και συνεχίστηκαν τον 17ο και 18ο (στο τέλος υποκινούνταν από την Ρωσία). Δυστυχώς όλες κατέληγαν σε αποτυχία γιατί η στρατιωτική δύναμη των Οθωμανών κατάφερνε πάντα να επικρατεί με το βάρος των πόρων που διέθετε, τα πολυπληθή στρατεύματα, τα όπλα και τα μέσα. Επιπλέον οι υποκινητές ξένοι, έφταναν σε συμφωνία ειρήνης με τους Οθωμανούς κι εγκατέλειπαν τους εξεγερμένους. Μόνο τους στρατιώτες έπαιρναν σε μέρη της νότιας Ιταλίας ή στα Ιόνια και τους είχαν ετοιμοπόλεμους για κάποια νέα πολεμική σύρραξη. Το 1821 όμως η επανάσταση επικράτησε. Και ήταν ελληνική καθαρά. Στηριγμένη σε Έλληνες πολέμαρχους και Έλληνες πολιτικούς. Με την Φιλική Εταιρεία να την οργανώνει και να την ξεκινά. Με τους Φαναριώτες και τους Έλληνες της Δύσης να οργανώνουν πολιτικά τον αγώνα (σύνταγμα, πόροι, φιλέλληνες) και τους ντόπιους κλέφτες κι αρματωλούς να δίνουν τις στρατιωτικές νίκες. Επικράτησαν, έστω κι αν οι δικές τους εμφύλιες διαμάχες κινδύνεψαν να οδηγήσουν την επανάσταση σε άδοξο τέλος. Όμως το ποτάμι δεν γύριζε πίσω. Ο διεθνής παράγοντας (λέγε με Αγγλία, Ρωσία, Γαλλία) διαγκωνιζόταν ποιος θα είναι ο αυθεντικός προστάτης του νέου κράτους. και στον αγώνα αυτόν χώραγε πολλή διπλωματία, που ως γνωστόν είναι η συνέχιση του πολέμου με άλλα μέσα.

Στα τελευταία κρίσιμα χρόνια της επανάστασης, οι Τούρκοι ηττήθηκαν σε τέσσερα μέτωπα από τις Μεγάλες Δυνάμεις. Είχαν προηγηθεί οι επιτυχίες των Ελλήνων τα πρώτα χρόνια της επανάστασης (Τριπολιτσά, Δερβενάκια κτλ), οι θυσίες (Ψαρά, Χίος, Μεσολόγγι) αλλά και η επανάσταση είχε συνεχιστεί ακόμα κι όταν οι Τούρκοι έκαναν την μεγάλη τους αντεπίθεση με τα αιγυπτιακά στρατεύματα του Μωχάμετ Άλη. Τότε το ζήτημα έπρεπε πια να λυθεί διπλωματικά.

Τα τελευταία μέτωπα της επανάστασης ήταν τα εξής (δύο στρατιωτικά και δύο διπλωματικά):

• Μέτωπο 1ο: 6 ΙΟΥΛΙΟΥ 1827 Συμφωνία του Λονδίνου: Το ελληνικό κράτος αναγνωρίζεται επίσημα.
• Μέτωπο 2ο: 8 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1827 Ναυμαχία του Ναβαρίνου: Οι Σύμμαχοι καταβυθίζουν τον τουρκικό στόλο και διώχνουν τους Αιγύπτιους που είχαν κάψει την Πελοπόννησο αλλά δεν είχαν σβήσει την επανάσταση.
• Μέτωπο 3ο: 14 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1829 Οι Ρώσοι προελαύνουν και φτάνουν μέχρι την Αδριανούπολη απειλώντας τους Οθωμανούς με ολοκληρωτική καθυπόταξη. Οι Τούρκοι αποδέχονται την ελληνική ανεξαρτησία
• Μέτωπο 4ο: 3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1830 Διάσκεψη του Λονδίνου. Η Ελλάδα αναγνωρίζεται ως πλήρως ανεξάρτητο κράτος

Κι αφού τα καταφέραμε να γίνουμε κράτος τι κάναμε;

Κάναμε πολλές βλακείες: Ξεχάσαμε ότι σαν ΕΛΛΗΝΕΣ μας στήριξαν οι Ευρωπαίοι μέσω της κοινής γνώμης, μέσω του φιλελληνισμού που ήταν πρωτόγνωρος για ολόκληρο τον κόσμο τότε. Συμπεριφερθήκαμε σαν απελεύθεροι μιας οθωμανικής επαρχίας, σαν ραγιάδες . Δεν τολμήσαμε να αποτινάξουμε τον ραγιαδισμό, την πελατειακή σχέση, τη διαφθορά, την αδιαφορία για την κοινωνία, την απολίτικη στάση του ιδιώτη, τον καραγκιοζισμό, τον καλογερισμό, τη δεισιδαιμονία.

Κάναμε και εξυπνάδες: Μετείχαμε σε παγκόσμιους και τοπικούς πολέμους με την σωστή πάντα πλευρά κι επεκταθήκαμε σε όλη σχεδόν την αρχαία ελληνική περιοχή, πλην της Μικρασίας, του Πόντου και της Νότιας Ιταλίας. Καταφέραμε εμείς οι φτωχοί και πτωχευμένοι του 19ου αιώνα να είμαστε στο τέλος του 20ου αιώνα το 24ο κράτος σε σειρά στον κόσμο σε δείκτες ανάπτυξης, εισοδήματος, υγείας, ευτυχίας κλπ. Όλα αυτά, βέβαια, πριν την κρίση του 2008, την χρεοκοπία και την πανδημία.

Κάναμε μεγάλους ηρωισμούς: Το 1912-1918 επεκταθήκαμε σε βαθμό απίστευτο πενταπλασιάζοντας την έκτασή μας ενώ το 1940 στις 28 Οκτωβρίου είπαμε ένα απροσδόκητα ηχηρό νικηφόρο όχι σε ένα αντίπαλο που έμοιαζε ανίκητος.

Κάναμε δυο φορές του Ολυμπιακούς αγώνες που τους συνδυάσαμε επιτυχώς με δύο πτωχεύσεις! Μια φορά τους κάναμε το 1896 ακριβώς μετά την πτώχευση του κράτους (του 1893) και την άλλη φορά τους κάναμε το 2004 λίγο πριν την πτώχευση (του 2010).

Εκλέξαμε κυβερνήτες μεταξύ άλλων, τρεις Παπανδρέου, δυο Καραμανλήδες και δυο Μητσοτάκηδες, αλλά, μόνο ένα Καποδίστρια έναν Τρικούπη κι ένα Βενιζέλο. Φορτωθήκαμε και ανεχτήκαμε σαν δικτάτορες κάποιες γελοίες καρικατούρες όπως τον Πάγκαλο το 1925 , τον Μεταξά το 1936 και τον Παπαδόπουλο το 1967. Ευτυχήσαμε να έχουμε μεγάλους ποιητές όπως τον Σολωμό, τον Καβάφη, τον Σεφέρη, τον Ελύτη και τον Κάλβο αλλά και συγγραφείς όπως τον Παπαδιαμάντη, τον Καζαντζάκη, τον σύγχρονό μας Λιαντίνη. Ακόμα έχουμε τον μεγάλο Μίκη Θεοδωράκη ανάμεσά μας κι ως πρόσφατα είχαμε τον ήρωα Μανώλη Γλέζο που κατέβασε την σβάστιγγα του Χίτλερ από την Ακρόπολη. Έχουμε κι έναν Παπανικολάου κι έναν Καραθεοδωρή και κάπου εκεί εξαντλείται η φαρέτρα μας.

Δεν θα υπήρχε '21 χωρίς τον Κοραή και τον Ρήγα που θα τους έχετε ακούσει αλλά κανένα σύγγραμμά τους δεν θα έχετε διαβάσει. Τα γραπτά τους δεν είχαν την έγκριση των παπάδων εκείνης της εποχής, του ιερατείου που έλεγε ότι με τον Σουλτάνο ο δρόμος προς τον παράδεισο γίνεται πιο εύκολος. Οι εκκλησίες λειτουργούσαν ελεύθερα κι οι ίδιοι πίστευαν ότι τα βάσανα συνέτιζαν τους πιστούς ώστε να βλέπουν με περισσότερες ελπίδες την άλλη ζωή από τούτη εδώ την μαύρη.

Δεν θα υπήρχε το '21 χωρίς τον Κολοκοτρώνη και τον Καραϊσκάκη και τον Μπότσαρη, τον Ανδρούτσο, τον Διάκο, τον Κανάρη, την Μαντώ Μαυρογένους και τη Μπουμπουλίνα που ήταν πολέμαρχοι και μεγάλες ψυχές. Δεν θα στεκόταν όμως και χωρίς τον Μαυροκορδάτο, τους Υψηλάντηδες ή τον Καποδίστρια που έφεραν το ελληνικό ζήτημα στις πρωτεύουσες των Μεγάλων Δυνάμεων και κέρδισαν την στήριξή τους. Και δεν θα μάθετε ποτέ ότι πολλοί, ίσως κι οι περισσότεροι, από τους πολέμαρχους του αγώνα δεν είχαν μητρική γλώσσα την ελληνική αλλά την αλβανική. Ούτε θα μάθετε ότι αυτοί οι πολιτικοί κι οι στρατιωτικοί λοιδορήθηκαν σε πολλές περιπτώσεις από τους ελευθερωμένους Έλληνες και κυνηγήθηκαν αν δεν δολοφονήθηκαν.

Αφού όμως υπήρξε το '21, κι αφού το κράτος το ελληνικό πήρε τη θέση του στην οικουμένη, κι αφού εμείς το ζούμε και το απολαμβάνουμε και το υπηρετούμε, ας κάνουμε και λίγο το καθήκον μας. 

Ας δούμε λίγο το παρελθόν μας. Ας δούμε ότι το όνομα που έχουμε μας παραπέμπει σε κάποιους ανθρώπους και ήρωες και θεούς που για χιλιάδες χρόνια έχουν θαφτεί κάτω από τη λήθη και το χώμα. Είναι οι αρχαίοι θεοί κι οι φιλόσοφοι. Είναι το πατρώο πολίτευμα της δημοκρατίας που είναι τρόπος ζωής, κι όχι μια απλή νομική διευθέτηση. Αυτό το πατρώο πολίτευμα, αυτός ο τρόπος ζωής:

• Απαιτούν ΙΣΟΚΡΑΤΙΑ, ΙΣΗΓΟΡΙΑ και ΙΣΟΝΟΜΙΑ. 
• Δεν δέχονται Ιερατεία κι Ιερά βιβλία. 
• Λατρεύουν την ελευθερία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. 
• Δεν αποθέτουν την σωτηρία σε άλλους κόσμους φανταστικούς αλλά στην καρτερική ζωή μέσα στην αληθινή υπαρκτή πραγματικότητα. 
• Αποθεώνουν την αγάπη για την πατρίδα, την οικογένεια, τους φίλους και τον έρωτα.
  

Το παρελθόν μας αναβίωσε από σπουδαίους φιλέλληνες Γερμανούς, Άγγλους, Ιταλούς, Γάλλους, Ρώσους μελετητές. Οι ξένοι ανακάλυψαν το πνεύμα των αρχαίων προγόνων, το θαύμασαν, υποκλίθηκαν σε αυτό και αφού το λάτρεψαν το ανέδειξαν και μας το έδωσαν για να το δούμε κι εμείς. Ακολούθησαν στη συνέχεια κι εκλεκτοί δικοί μας.

Ας το δούμε λοιπόν! Ας πάρουμε όλοι μας την Ιλιάδα και την Οδύσσεια και ας διαβάσουμε. Ας διαβάσουμε τους σωκρατικούς διαλόγους του Πλάτωνα, ας διαβάσουμε την Αθηναίων Πολιτεία του Αριστοτέλη, ας μάθουμε τον εκπληκτικό Επίκουρο, τον γιγάντιο Ηράκλειτο, τον πρώτο των πρώτων Δημόκριτο. Ας δούμε τους ύμνους στους αρχαίους θεούς κι ας μάθουμε λίγα γι αυτούς τους σπουδαίους προγόνους μας. Όχι σαν μέσο για συλλογή τουριστικού συναλλάγματος αλλά σαν οδηγού ζωής, της ζωής μας. Κι αν τους δούμε έτσι, τότε θα ξέρουμε να βαδίσουμε και σαν έθνος. Με τα πολλά "αν" που είμαστε υποχρεωμένοι να λέμε κάθε φορά που μιλάμε για το μέλλον, Αν υπάρξει μέλλον, αν δεν γίνουμε όλοι ένας λαπάς παγκοσμιοποιημένος, αν συνεχίσει να υπάρχει Ελλάδα κτλ. κτλ.... Κι ίσως διδάξουμε για μια ακόμη φορά στην οικουμένη τι θα πει δημοκρατία αληθινή. Ποιο είναι το πολίτευμα όπου ο λαός είναι αληθινά κυρίαρχος. Το πολίτευμα όπου οι πολίτες αποφασίζουν όλοι για όλα, όπου κυβερνούν όλοι εκ περιτροπής και όπου δικάζουν εξίσου όλοι. Με την κλήρωση που εξασφαλίζει πως όλοι μετέχουν της εξουσίας κι όχι μόνον οι ολίγοι, όπως συμβαίνει σήμερα.

Κληρονομήσαμε μιαν Ελλάδα. Ας μην την εξευτελίζουμε σε Ελλαδιστάν.