Τρίτη 3 Ιανουαρίου 2023

Τι φταίει για την κακομοιριά της χώρας;

Φίλος στο F/Β (που ήταν και καθηγητής μου στο Πα.Πει σε ένα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα) αναρωτιόταν μεταξύ άλλων για το πώς συμβαίνει οι ίδιοι φοιτητές που έξω έχουν αξιόλογες πορείες, να βαλτώνουν εδώ στην χώρα μας. Απαντώντας, έκανα μερικές σκέψεις που τις παραθέτω εδώ.

Η εμπειρία μου στα σχολεία και πανεπιστήμια, στις δημόσιες υποθέσεις και στη ζωή μου που κύλησε όλη εδώ στην Ελλάδα, μού έδειξε ότι η έλλειψη αξιοκρατίας που συμβαδίζει χέρι-χέρι με την οικογενειοκρατία είναι η μεγάλη πληγή της Ελλάδας. Πρόκειται, κατά την γνώμη μου, για ένα ζήτημα που δεν ανάγεται στο DNA και στα γονίδια, αλλά, στο γεγονός ότι επί δυο χιλιάδες χρόνια περίπου αυτός ο τόπος αυτός αποτέλεσε μια ξεχασμένη γωνιά ημι-σκλάβων κι αγράμματων ανθρώπων. Για πάνω από χίλια χρόνια κυριαρχούσαν στον τόπο κάποιοι αφέντες-δούλοι των Ρωμαίων ή των Οθωμανών (κοτζαμπάσηδες) που συμπεριφέρονταν σαν μαφία (δηλαδή σαν πατερούληδες και καταπιεστές ταυτόχρονα) απέναντι στον λαό των σκλάβων Γραικύλων ή Ρωμιών. Από αυτούς διαμορφώθηκε η ραγιάδικη νοοτροπία που, δυστυχώς, ακόμα παράγει τα φαινόμενα της αναξιοκρατίας και της αδιαφορίας για τα κοινά που χαρακτηρίζουν τον σύγχρονο δημόσιο βίο μας. Από εκεί προέρχεται το σύγχρονο νεοελληνικό κράτος κι αυτή την βαλκανική κληρονομιά πρέπει να πετάξει από πάνω του για να γίνει σύγχρονη δυτική κοινωνία.

Νομίζω ότι, αντίθετα από ό,τι λέμε ή πιστεύουμε, δεν είμαστε ο λαός που έδωσε τα φώτα του στην Γη. Με τον λαό εκείνο, των θεών και της δημοκρατίας, δεν έχουμε την παραμικρή σχέση. Ίσως η μόνη μας σχέση να είναι ένα παρόμοιο DNA που τίποτε δεν σώνει γιατί η ύπαρξη ενός έξυπνου πατέρα δεν αποκλείει την γέννηση ενός ηλίθιου τέκνου. Ό,τι πολύ σπουδαίο ξεκίνησε κάποτε από εδώ έσβησε επί δυο ολόκληρες χιλιετίες και το μόνο που έμεινε ήταν το μαύρο σκοτάδι. Η κοινωνική (πολιτειακή εντέλει) ανάκαμψη δεν έρχεται σε διακόσια μόνο χρόνια. Το ατομικό ταλέντο, όμως, έξω από αυτή την χώρα, μπορεί ελεύθερα να αναδειχθεί. Αυτό κάνει την μεγάλη διαφορά του "μέσα" με το "έξω" για τους ανθρώπους που στην χώρα μας μαραίνονται κι έξω από αυτήν διακρίνονται σε όλους τους τομείς.