Συνεχίζω λοιπόν. Τώρα θα παραθέσω ένα απόσπασμα από βιβλίο. Μια νεαρή Κερκυραία (η Ναυσικά) των αρχών του 19ου αιώνα σκέφτεται για την ζωή της μια και γεννήθηκε γυναίκα σε εκείνη την εποχή. Δεν ξέρω πόση ουσιαστική πρόοδο έχουμε κάνει από τότε ως τώρα.
******
.........
Η Ναυσικά πολύ γρήγορα κατάλαβε ότι όλο αυτό το σύστημα οδηγούσε σε μια σκλαβιά. Δεν ήταν σαν των Ενετών ή των Τούρκων, των Γάλλων ή των Άγγλων αλλά κάτι χειρότερο. Ήταν σκλαβιά που διαρκούσε μιαν ολόκληρη ζωή. Δυνάστης ήταν ο άντρας στον οποίο θα ανήκε. Πατέρας, σύζυγος ή γιος, κάποιος άλλος πάντως είχε ευθύνη για την δική της ζωή. Όλοι πίστευαν πως αυτό ήταν η φυσική τάξη των πραγμάτων. Ακόμα κι ο Θεός το επικροτούσε. Ήταν μόλις δεκαπέντε όταν βεβαιώθηκε πως όλα στον γάμο γίνονταν με λάθος τρόπο.
Είδε τη θεία της, την Σπυριδούλα, δυστυχισμένη με τον γάμο της να τρελαίνεται. Έμαθε πόσο τυραννιόταν τα βράδια που δεν κοιμόταν και τριγύριζε σαν αλαφροΐσκιωτη. Είδε πώς και πόσο βασάνιζε τα παιδιά της. Είδε ότι μέσα στην τρέλα της τα έκανε κι αυτά δυστυχισμένα. Είδε την φρίκη ζωγραφισμένη στο πρόσωπό της. Την είδε να γίνεται σκληρή κι απόκοσμη, Είδε την πτώση της από την ανεμελιά της εφηβείας στο έρεβος της ενηλικίωσης. Δεν ήξερε τα γεγονότα επακριβώς. Ήξερε, όμως, πως ήταν μια φύση ανυπότακτη όσο ήταν μικρή. Κι είδε να της βάζουν χαλινάρια όταν μεγάλωσε.
Από τους άντρες η Σπυριδούλα δεν περίμενε τίποτε. Την κατηγορούσαν γι άμυαλη και ξεμωραμένη. Άκουσε, όμως, και τις θείες της, τις άλλες γυναίκες, ακόμα και τη μάνα της, να την ελεεινολογούν. Την κατηγορούσαν γιατί δεν υποτάχτηκε στη μοίρα της. Αποφάνθηκαν πως ό,τι υπέφερε ήταν επειδή πλήρωνε για τις αμαρτίες της. Κι έμαθε μετά ότι οι αμαρτία της ήταν που δεν αποδεχόταν να έχει ο άντρας της αγαπητικές. Αμαρτία της ήταν και που θέλησε κάποτε προσπάθησε να γίνει τραγουδίστρια της όπερας παρά τις αντιρρήσεις του. Αμαρτία της που δεν εγκατέλειψε το όνειρό της ακόμα κι όταν απέκτησε παιδιά κι έπρεπε να αφοσιωθεί σε αυτά. Αμαρτία της που δεν ξέχασε κάθε άλλη επιθυμία μπροστά στο μεγάλο καθήκον να φροντίζει τον τύραννό της. Όλα αυτά δεν τα έλεγε μόνο ο σύζυγος ή οι φίλοι του αλλά και κάθε γυναίκα του χωριού. Τα έλεγαν οι νόμοι, η δημόσια αρχή, η εκκλησία, τα ευαγγέλια, οι παραδόσεις, τα έλεγαν όλοι και όλα.
Η Ναυσικά ταράχτηκε πολύ όταν έμαθε τι έπαθε αυτή η δυστυχισμένη κι ανυπόταχτη θεία. Πλήρωσε γιατί επέμενε να έχει επιθυμίες υπερβολικές κι απαράδεκτες για τον κύρη του σπιτιού της. Τελείωσε τη ζωή της στα σαρανταπέντε της χρόνια κάνοντας βουτά από το μπαλκόνι. Στις απορίες της δεν πήρε καμιάν απάντηση. Κανείς δεν μετάνιωσε πραγματικά για την στάση του απέναντι της. Μόνο η μάνα της Σπυριδούλας έριξε το σφάλμα στον εαυτό της. Όλοι οι άλλοι την κατέκριναν. Δεν της συγχώρεσαν ούτε το σφάλμα να αφαιρέσει η ίδια την ζωή της. Ακόμα κι αυτό ήταν αρμοδιότητα του Θεού -όπως έλεγαν- κι όχι των ανθρώπων. Που θα πει ότι δεν της χάριζαν ούτε και το έσχατο μέσο φυγής.
«Την θάψανε τελικά στο χωριό της μάνας της» άκουσε να λένε.
«Σιγά μην λειτουργούσε η εκκλησία μια φόνισσα.»
Η φόνισσα του εαυτού της δεν αξιώθηκε λειτουργίας και κηδεύτηκε όπως όπως σε ένα χωριό.
«Μάνα, δεν φερθήκανε καλά στη θεία» είπε η Ναυσικά στην κυρία Φωτεινή.
«Άσε παιδί μου. Έφταιξε κι αυτή αλλά ο κόσμος ήταν πολύ σκληρός μαζί της.»
Η Ναυσικά ίσα που κρατήθηκε. “Ποιος κόσμος, μάνα;” ήθελε να της πει “εμείς εσείς, δηλαδή όλοι!”.
Ταράχτηκε το ίδιο όταν έμαθε για όσα υπέφερε μια νεαρή κοπέλα. Δεν υποτάχτηκε στην πατρική βούληση και είχε τολμήσει να ερωτευτεί. Ο μεγάλος της αδελφός την ζεμάτισε κυριολεκτικά με καυτό νερό. Ο νεαρός που την είχε ερωτευτεί κι αυτός αντέδρασε βίαια. Μια βεντέτα ξέσπασε ανάμεσα στις οικογένειες, ευτυχώς χωρίς θανατικά. Μόνο ξυλοφορτώματα κι άγρια σακατέματα έγιναν χωρίς να ανακατευτούν κουμπούρια. Πάντρεψαν την άτυχη κοπέλα με έναν πολύ μεγαλύτερό της άντρα. Το έκαναν για να καλύψουν όπως-όπως τις "πομπές" της. Η Ναυσικά πήγε στον γάμο. Είδε στο πρόσωπο της νύφης την αηδία για την ζωή. Είδε ένα μίσος για τους ανθρώπους και για όλα τα πράγματα. Η άτυχη νύφη προσωποποιούσε το μίσος, όμως, φταίχτης δεν ήταν οι άνθρωποι αλλά κάτι το απρόσωπο. Ήταν τα ήθη και τα έθιμα των ανθρώπων. Αυτά ενέκριναν οι νόμοι της Πολιτείας και του Θεού. Κι ήταν όλα φτιαγμένα και μελετημένα εναντίον των γυναικών.
Όταν θέλησε να αντιδράσει μιλώντας πιο ανοιχτά για όλα αυτά βρήκε ένα τείχος αδιαπέραστο. Στηλίτευσε τον τρόπο με τον οποίο οργάνωναν οι θεσμοί, το κράτος κι η εκκλησία την ζωή τους. Τής απάντησαν με φριχτές πατρικές διδασκαλίες και νουθεσίες. Άκουσε παραινέσεις για πλήρη υποταγή. Ζητούσαν την παραίτηση από κάθε ίχνος αληθινής ζωής εν όψει μιας μέλλουσας "εν τοις ουρανοίς". Επαναστάτησε, όμως η εξέγερσή της δεν μπορούσε να τής προσφέρει απτά αποτελέσματα. Ήταν μόνη της ενάντια σε μια κοινωνία με θέσφατα που τιμωρούσε σκληρά όποιον τα αμφισβητούσε. Μη μπορώντας να κάνει αλλιώς κράτησε μέσα της τις απόψεις της. Ήταν αντιδραστικές για το περιβάλλον της αλλά εγκεκριμένες από την ίδια. Με βάση αυτές τις απόψεις διαμόρφωσε από εκεί και πέρα μόνη της τον χαρακτήρα της.
******
Υπάρχουν πολλές σαν την Ναυσικά σήμερα που συναντούν το ίδιο αδιέξοδο όταν πάνε να ξεκινήσουν την ζωή τους. Βλέπουν όμως δίπλα τους κι έναν κόσμο εντελώς ανοιχτό στο ίντερνετ με την Γκουγκλ και το Γιουτιούμπ, με τις απέραντες γνώσεις και τα αναρίθμητα πορνό, τον αμύθητο πλούτο και την τραγική φτώχεια και τρελαίνονται με το νέο είδος τρέλας. Κάποιος ας μιλήσει και γι αυτές.
