Η τραγική αποτυχία των ΗΠΑ κι η ανάδυση της Κίνας

Όσα είδαμε ως τώρα στο Αφγανιστάν, κι εκείνα που, με βεβαιότητα, θα δούμε προσεχώς να συμβαίνουν, δεν είναι απλά γεγονότα. Είναι η τελική φάση μιας εικόνας που άρχισε να διαμορφώνεται πρώιμα από την αποχώρηση των Αμερικανών από την Σαϊγκόν το 1975 και που ζωγραφίστηκε με τα πιο μελανά χρώματα στην επίθεση κατά των δίδυμων πύργων το 2001. Η τωρινή αποχώρηση μαρτυρά όχι μόνο την αδυναμία των ΗΠΑ αλλά και της Δύσης γενικά. Δείχνει την αδήριτη κι ανεπίστρεπτη κλίση που παίρνει η ζυγαριά της παγκόσμιας ηγεμονίας. Η Αμερική κέρδισε τον ψυχρό πόλεμο αλλά έχασε την παγκόσμια ηγεμονία. Μαζί της απέτυχε τραγικά κι ολόκληρος ο δυτικός κόσμος που στηρίχτηκε για εκατό περίπου χρόνια στα όπλα και την οικονομική της ισχύ. Τα όπλα της πλέον δεν μπορούν να επιβάλλουν την θέλησή της σε κανένα μέρος στον κόσμο, εξ ου και η αποχώρησή της από την Συρία και το Αφγανιστάν. Οι νέοι γεωπολιτικοί παίκτες, η Ρωσία του Πούτιν κι η Τουρκία του Ερντογάν, καρπώνονται κάποια από τα εγκαταλειμμένα εδάφη που έχουν απαξιωθεί πλήρως και φουσκώνουν τις φιλοδοξίες τους. Είναι κι αυτοί όμως κοράκια που ψάχνουν για πτώματα κι όχι αληθινές δυνάμεις έτοιμες να αναλάβουν ηγεμονία.

Η νέες δυνάμεις είναι η Ινδία κι η Κίνα. Κι αν η Ινδία λόγω των δικών της προβλημάτων καθυστερεί, η Κίνα φαίνεται πως βιάζεται. Βλέπουμε την μεγάλη αυτή χώρα να κατακτά οικονομικά, χωρίς να στέλνει ούτε τιμητικό άγημα σε ξένη χώρα και χωρίς να καταλαμβάνει ούτε μια σπιθαμή ξένου εδάφους, περιοχές, χώρες και ηπείρους ολόκληρες. Το κάνει μεθοδικά κι εδώ και μερικά χρόνια έφτασε στην κορυφή. Έχει ήδη μεγαλύτερο ΑΕΠ από τις ΗΠΑ και ήδη έχει την Νότια Ασία και την Αφρική υπό τον έλεγχό της. Η Αμερική έχει χρέος τρισεκατομμυρίων προς την Κίνα και αποτελεί τον μεγαλύτερο εισαγωγέα προϊόντων για τα κινέζικα προϊόντα.

Το πιο σημαντικό όμως σε αυτή την ανάδειξη της Κίνας σε πρώτη δύναμη στον κόσμο βρίσκεται αλλού, Η Κίνα δεν παρουσιάζει μόνο το πιο επιτυχημένο μοντέλο ανάπτυξης (με δυτικά κριτήρια επιτυχίας) αλλά αποτελεί και την μόνη θεσμική και βιώσιμη απάντηση στον καπιταλισμό. Εκεί που απέτυχαν η μεγάλη ΕΣΣΔ και η μαρξιστική επανάσταση, να δώσουν ένα μοντέλο ικανό να συναγωνιστεί τον καπιταλισμό, η Κίνα δείχνει να το καταφέρνει. Το δικό της ιδιόρρυθμο οικονομικό σύστημα φυσικά δεν είναι κατ' ουδένα τρόπο καπιταλισμός μια και καπιταλισμός χωρίς καπιταλιστές και αστική τάξη δεν νοείται. Η οικονομία της είναι σχεδιασμένη, όπως ήταν η σοβιετική κι οι αποφάσεις λαμβάνονται όχι από την ελεύθερη αγορά, αλλά, από ένα κόμμα, το κομμουνιστικό. Το ότι είναι ανοιχτή στην παγκόσμια ελεύθερη αγορά δεν σημαίνει ότι καθορίζεται από αυτήν. Εν μέρει επηρεάζεται, όμως ο δικός της σχεδιασμός είναι αυτός που καθοδηγεί την αγορά, δηλαδή τις τιμές, τις ποσότητες και τις σχέσεις ανάμεσά τους. Το κινεζικό ΚΚ βλέπει την αγορά και τις παγκόσμιες εξελίξεις για να καθορίζει τις τιμές των προϊόντων και των μισθών, για να μετέχει στην τεχνολογική πρόοδο και να πρωτοπορεί όπου μπορεί. Και έχει φτιάξει μια κοινωνία (ξεκινώντας από το μηδέν κι από την πείνα) όπου το εθνικό εισόδημα κοντεύει να φτάσει το ελληνικό, όταν εμείς είμαστε 11 εκατομμύρια κι εκείνοι 1,3 δισεκατομμύρια. Οι πόλεις τους είναι οι μεγαλοπρεπέστερες και οι πιο σύγχρονες στον κόσμο και οι κάτοικοί τους πολύ πλουσιότεροι των Ευρωπαίων. Ο τροχός της ιστορίας έχει κιόλας γυρίσει, έστω κι αν εμείς στην δύση χρειαζόμαστε εικόνες όπως αυτές από την Καμπούλ για να το καταλάβουμε.