Σάββατο 28 Μαρτίου 2020

Επέτειος 90 χρόνων για την μετονομασία της Πόλης σε Ιστανμπούλ


Σαν σήμερα πριν 90 χρόνια, στις 28 Μαρτίου του 1930, ο Κεμάλ Ατατούρκ μετονόμασε επισήμως την Κωνσταντινούπολη σε Ιστανμπούλ. Μέχρι τότε η επίσημη ονομασία της πόλης ήταν Κωνσταντινίγιε στα Τούρκικα και Constantinopole στα λατινικά, δηλαδή Κωνσταντινούπολη έτσι κι αλλιώς.

Ο Ατατούρκ έκανε τα πάντα προκειμένου να περάσει παντού το όνομα Ιστανμπούλ που ήταν το λαϊκό όνομα της Πόλης, αφού έτσι την αποκαλούσε ο τουρκικός λαός. Ακόμα και τα τηλεγραφήματα που έφταναν στην Πόλη με το Κωνσταντίνιγιε, τα έστελνε πίσω. Έπρεπε να γράφουν Ιστανμπούλ για να τα δεχτεί και να τα επιδώσει το ταχυδρομείο.

Με την ευκαιρία να πούμε πως η Κωνσταντινούπολη πριν την αναλάβουν οι Ρωμαίοι ήταν μια ελληνική αποικία των Μεγαρέων που την ίδρυσε ο Βύζας και γι αυτό ονομαζόταν Βυζάντιο. Πριν κι από τον Βύζαντα εκεί υπήρχε ένα χωριό με το όνομα Λύγος (κατά τον Πλίνιο). Ο Κωνσταντίνος, που την ίδρυσε, την έφτιαξε σαν αντίγραφο της Ρώμης. Της έδωσε το όνομα Νέα Ρώμη, που το διατηρεί στον τίτλο του ακόμα το Πατριαρχείο. Επί Θεοδοσίου, 100 χρόνια αργότερα, πήρε το όνομα Κωνσταντίνου Πόλις, ήτοι Κωνσταντινούπολις. Για τους Έλληνες ήταν η Κωνσταντίνου Πόλις, η Βασιλεύουσα, η Πόλη. Ο κάτοικος της Πόλης ανευρίσκεται σε γραπτά να ονομάζεται Πολίτης από τον 7ο μ.Χ,. αι.

Οι Βίγκιγκς που είχαν πολλές σχέσεις με την αυτοκρατορία την ονόμαζαν Μικλαγαρντ, που θα πει μεγάλη πόλη. Η ονομασία παραμένει στην Ισλανδία και τα νησιά Φερόε.
Οι Σλάβοι την έλεγαν (εν μέρει το χρησιμοποιούν ακόμα) Τσάργκραντ, δηλαδή πόλη του Τσάρου, του Καίσαρα, σαν να λέμε Βασιλεύουσα.
Επέτειος, λοιπόν, σήμερα, της μετονομασίας της Πόλης των Ρωμιών από το επίσημο Κωνσταντίνιγιε στο επίσημο Ιστανμπούλ, στα πλαίσια εκτουρκισμού του νέου κράτους που ίδρυσε ο Κεμάλ στα ερείπια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. 
Είναι βέβαια γνωστό ότι το Ιστανμπούλ βγαίνει από το "Στην Πόλη" που οι Άραβες το είχαν κάνει Στανμπούλ. Αυτό το Στανμπούλ πήραν η Τούρκοι και το έκαναν Ιστανμπούλ. Η τούρκικη γλώσσα δεν θέλει να αρχίζουν οι λέξεις από σίγμα και προσθέτει ένα γιώτα οπότε Σταμπούλ = Ισταμπούλ όπως Σμύρνη = Ισμίρ, Νίκαια = Ισνικ κτλ. Στην αρμένικη γλώσσα η Πόλη λέγεται Μπόλις (Πόλη).