Φωναξτε έναν πιτσιρικά να σας δείξει!

Με τίτλο «Καταιγίδα αντιδράσεων για τις «δια περιφοράς» αποφάσεις» δημοσιεύεται ένα άρθρο στο ΜΥΟΤΑ. [το βρίσκετε αν θέλετε  στη διεύθυνση https://www.myota.gr/2020/03/24/]. 

Όπως λέει κι ο τίτλος, το άρθρο μιλά για τις δια περιφοράς αποφάσεις που παίρνονται από τα δημοτικά συμβούλια τελευταία με αφορμή τον κορωνοϊό. Αυτό έγινε πρόσφατα και στο Κερατσίνι-Δραπετσώνα. Θα μπορούσε να γίνει με τηλεδιάσκεψη αλλά δεν υπάρχει, προς το παρόν τουλάχιστον, η δυνατότητα αυτή στον δήμο. Έτσι, όμως, εκφράζεται μεν η θέση των παρατάξεων (με ημέιλ) όμως, δεν γίνεται ο αναγκαίος διάλογος που άλλοτε διευκρινίζει απορίες, άλλοτε προκαλεί τροποποιήσεις ή βελτιώσεις. 

Χαρακτηριστικό παράδειγμα μια πρόσφατη απόφαση του ΔΣ στην οποία οι παρατάξεις τοποθετήθηκαν με ΥΠΕΡ ή ΚΑΤΑ δια μέσου της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας. Μεταξύ των θεμάτων της Ημερήσιας Διάταξης ήταν η έγκριση ή μη ενός μεσοπρόθεσμου σχεδίου του δήμου, κάτι σαν τα πενταετή πλάνα της πάλαι ποτέ Σοβιετίας. Στους υπολογισμούς του προγράμματος αυτού, περιλαμβανόταν στα έσοδα και είσπραξη δημοτικών τελών ανάλογη με την ισχύουσα σήμερα. Λογικό είναι αυτό αφού η διοίκηση καθόρισε το δημοτικό τέλος και η διοίκηση κατήρτισε το πρόγραμμα. Η αντιπολίτευση ψήφισε ΟΧΙ στο μεσοπρόθεσμο κι έτσι αυτό εγκρίθηκε κατά πλειοψηφία. Μια από τις παρατάξεις, όμως, ψήφισε ΥΠΕΡ, προφανώς θέλοντας να έχει ο Δήμος ένα μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, ερχόμενη σε αντίφαση με τον εαυτό της που είχε ψηφίσει ΟΧΙ στα δημοτικά τέλη. Πράγματι, τον Νοέμβρη είχε ψηφίσει μια πρόταση μείωσης του δημοτικού τέλους των κατοικιών και καταστημάτων σε αντίθεση με την διοίκηση. Σύμφωνα με εκείνη την στάση της, τώρα θα έπρεπε να μην εγκρίνει τις προβλέψεις του μεσοπρόθεσμου. Όμως δεν το έκανε.

Αν η συζήτηση γινόταν ζωντανά, τέτοιο λάθος δεν υπήρχε περίπτωση να γίνει. Θα σημείωναν οι άλλες παρατάξεις ότι το μεσοπρόθεσμο περιέχει ρυθμίσεις στα οικονομικά (όπως περιέχει και στα τεχνικά ζητήματα) με τις οποίες έχει διαφωνήσει (αφού ούτε το τεχνικό πρόγραμμα έχει ψηφίσει) και έτσι όλη η αντιπολίτευση θα ψήφιζε ΟΧΙ. Το λάθος έγινε λόγω του τρόπου ψήφισης των θεμάτων, δια περιφοράς, που δεν επέτρεψε τον ζωντανό διάλογο και την διαμόρφωση των θέσεων και της συμπολίτευσης και της αντιπολίτευσης μέσα από αυτόν.

Λένε ότι το υπουργείο Εσωτερικών έχει επεξεργαστεί ένα σύστημα για να γίνονται οι συνεδριάσεις από απόσταση μεν, αλλά, ζωντανά. Η τεχνολογία έχει λύσει τέτοια ζητήματα πριν από πολλά χρόνια. Από τον δήμο δεν περιμένει κανείς τίποτε, είναι γνωστό πόσο πίσω από τις εξελίξεις τρέχει, το υπουργείο, όμως, μετά την κατάσταση έκτακτης ανάγκης με τον κορωνοϊό, θα έπρεπε ήδη να έχει προωθήσει την λύση. Για να μην γίνει πουθενά στην Ελλάδα το κωμικό ευτράπελο της Θράκης. Εκεί είδαμε τον ίδιο τον υφυπουργό πολιτικής προστασίας που μας απαγορεύει συναθροίσεις και κυκλοφορία στους δρόμους με ύφος αυστηρό και σοβαρό, να έχει μαζέψει σε ένα δωμάτιο δεκάδες ανθρώπων για σύσκεψη κατά του ιού!!! Αν ακολουθήσουμε το παράδειγμά του θα τινάξουμε στον αέρα όλον τον κρατικό σχεδιασμό που αυτός έχει την ευθύνη να εφαρμόσει!!! 

Ελπίζουμε πως στις επόμενες συνεδριάσεις των Συμβουλίων σε όλη την Ελλάδα, και στο Κερατσίνι-Δραπετσώνα (έστω και ασθμαίνοντας προς το τέλος της σειράς) θα υπάρξει η δυνατότητα της τηλεδιάσκεψης μέσω youtube ή μέσω οποιουδήποτε συστήματος επιλέξει το υπουργείο εσωτερικών. Αν δεν μπορούν οι ίδιοι, ας φωνάξουν έναν πιτσιρικά από το σπίτι (δεν μπορούμε πια να λέμε "από τον δρόμο") για να τους δείξει.

ΕΧΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΤΑ ΚΟΤΣΙΑ ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΣΕΙ ΤΟΝ ΝΟΜΟ;

Στην Ξάνθη έγινε μια σύσκεψη υπό τον υφυπουργό πολιτικής προστασίας κ. Χαρδαλιά.
Υπήρξε συνωστισμός προσώπων σε κλειστό χώρο όπως δείχνει η φωτογραφία.
Όταν ρωτήθηκε ο υφυπουργός γι αυτό απάντησε:
«Ας μην προσπαθούμε να εξειδικεύσουμε και να δημιουργήσουμε είδηση μέσα από μια διαδικασία που όλοι υπηρετούμε με συνέπεια.»

Από εδώ και πέρα σε κάθε όργανο που θα σας σταματά για έλεγχο, αντί για χαρτάκια και sms και άλλες τέτοιες κουταμάρες θα πρέπει να του λέτε:
«Σε παρακαλώ, όργανο, μη προσπαθείς να δημιουργήσεις θέμα μέσα από μια διαδικασία που υπηρετώ με συνέπεια.»
Αν σας πει «πού το άκουσες αυτό;» θα του πείτε
«από τον υπεύθυνο της κυβέρνησης για την πολιτική προστασία το άκουσα. Υπάρχει τίποτε πιο επίσημο από αυτό;»

Και κάτι τελευταίο:
Δεδομένης της φωτογραφίας και των παραβιάσεων που υπάρχουν (πάνω από 10 άτομα, μη τήρηση του μέτρου των 15 τετραγωνικών γύρω από τον καθένα κτλ) πότε θα πέσουν τα σχετικά πρόστιμα στους παρευρισκόμενους; Η ταυτότητά τους είναι γνωστή, οι παραβιάσεις της νομοθεσίας καταγεγραμμένες, ποιος θα έχει τα κότσια να εφαρμόσει τον νόμο;

Επέτειος 90 χρόνων για την μετονομασία της Πόλης σε Ιστανμπούλ

Σαν σήμερα πριν 90 χρόνια, στις 28 Μαρτίου του 1930, ο Κεμάλ Ατατούρκ μετονόμασε επισήμως την Κωνσταντινούπολη σε Ιστανμπούλ. Μέχρι τότε η επίσημη ονομασία της πόλης ήταν Κωνσταντινίγιε στα Τούρκικα και Constantinopole στα λατινικά, δηλαδή Κωνσταντινούπολη έτσι κι αλλιώς.

Ο Ατατούρκ έκανε τα πάντα προκειμένου να περάσει παντού το όνομα Ιστανμπούλ που ήταν το λαϊκό όνομα της Πόλης, αφού έτσι την αποκαλούσε ο τουρκικός λαός. Ακόμα και τα τηλεγραφήματα που έφταναν στην Πόλη με το Κωνσταντίνιγιε, τα έστελνε πίσω. Έπρεπε να γράφουν Ιστανμπούλ για να τα δεχτεί και να τα επιδώσει το ταχυδρομείο.

Με την ευκαιρία να πούμε πως η Κωνσταντινούπολη πριν την αναλάβουν οι Ρωμαίοι ήταν μια ελληνική αποικία των Μεγαρέων που την ίδρυσε ο Βύζας και γι αυτό ονομαζόταν Βυζάντιο. Πριν κι από τον Βύζαντα εκεί υπήρχε ένα χωριό με το όνομα Λύγος (κατά τον Πλίνιο). Ο Κωνσταντίνος, που την ίδρυσε, την έφτιαξε σαν αντίγραφο της Ρώμης. Της έδωσε το όνομα Νέα Ρώμη, που το διατηρεί στον τίτλο του ακόμα το Πατριαρχείο. Επί Θεοδοσίου, 100 χρόνια αργότερα, πήρε το όνομα Κωνσταντίνου Πόλις, ήτοι Κωνσταντινούπολις. Για τους Έλληνες ήταν η Κωνσταντίνου Πόλις, η Βασιλεύουσα, η Πόλη. Ο κάτοικος της Πόλης ανευρίσκεται σε γραπτά να ονομάζεται Πολίτης από τον 7ο μ.Χ,. αι.

Οι Βίγκιγκς που είχαν πολλές σχέσεις με την αυτοκρατορία την ονόμαζαν Μικλαγαρντ, που θα πει μεγάλη πόλη. Η ονομασία παραμένει στην Ισλανδία και τα νησιά Φερόε.

Οι Σλάβοι την έλεγαν (εν μέρει το χρησιμοποιούν ακόμα) Τσάργκραντ, δηλαδή πόλη του Τσάρου, του Καίσαρα, σαν να λέμε Βασιλεύουσα.

Επέτειος, λοιπόν, σήμερα, της μετονομασίας της Πόλης των Ρωμιών από το επίσημο Κωνσταντίνιγιε στο επίσημο Ιστανμπούλ, στα πλαίσια εκτουρκισμού του νέου κράτους που ίδρυσε ο Κεμάλ στα ερείπια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. 

Είναι βέβαια γνωστό ότι το Ιστανμπούλ βγαίνει από το "Στην Πόλη" που οι Άραβες το είχαν κάνει Στανμπούλ. Αυτό το Στανμπούλ πήραν η Τούρκοι και το έκαναν Ιστανμπούλ. Η τούρκικη γλώσσα δεν θέλει να αρχίζουν οι λέξεις από σίγμα και προσθέτει ένα γιώτα οπότε Σταμπούλ = Ισταμπούλ όπως Σμύρνη = Ισμίρ, Νίκαια = Ισνικ κτλ. Στην αρμένικη γλώσσα η Πόλη λέγεται Μπόλις (Πόλη).

Προβλέψεις για μετά την κρίση.

Τι έρχεται μετά;

Με τον φόβο του κορωνοϊού η κυβέρνηση σταμάτησε την οικονομία. Ήταν ένα απότομο σταμάτημα (λοκ ντάουν) κάθε δραστηριότητας, και της παραγωγικής και της καταναλωτικής πλευράς. Το ίδιο, λίγο περισσότερο, λίγο λιγότερο, έκαναν όλες οι κυβερνήσεις παγκοσμίως. Η παγκόσμια τράπεζα υπολογίζει την Ελλάδα στο -5,3% (έλλειμμα) και πτώση του ΑΕΠ γύρω στο -8,1% (χειρότερα από ό,τι το 2012). Παρόμοια ύφεση θα σημειωθεί παντού. Η Ευρώπη ειδικά θα πληγεί περισσότερο. Η Ιταλία κι η Ισπανία θα φλερτάρουν με την φτώχεια.

Τι θα συμβεί όταν, κάποτε, τελειώσουμε με αυτή την ιστορία που λέγεται πανδημία και καραντίνα και σταμάτημα της οικονομίας;  
Οι οικονομολόγοι λένε πως δεν ξέρουν τι θα συμβεί γιατί ποτέ στην ιστορία δεν συνέβη κάτι παρόμοιο. Δεν υπάρχει προηγούμενο κρίσης από ιατρικό παράγοντα. Ούτε είμαστε στην περίπτωση που η καπιταλιστική παραγωγή θέλει αναδιάρθρωση ούτε στην περίπτωση που η κατανάλωση έφτιαξε φούσκα. Οι καπιταλιστικές κρίσεις που είχαν γίνει ως τώρα στο παρελθόν, αντιμετωπίστηκαν με τρόπους που δεν μπορούν να δώσουν χρήσιμες ιδέες στην σημερινή κατάσταση. Βέβαιο πάντως είναι ότι, αν και όταν ξαναλειτουργήσουν τα εργοστάσια κι οι γραμμές παραγωγής, θα πρέπει το παραγόμενο προϊόν να καταναλωθεί. Όχι μόνο τα υλικά προϊόντα (π.χ. αυτοκίνητα, πλοία, τρόφιμα κτλ.) αλλά κι οι υπηρεσίες (π.χ. τουρισμός, μεταφορές) και τα άυλα αγαθά (π.χ. χρηματοοικονομικά). Για να υπάρξει κατανάλωση, όμως πρέπει να υπάρχουν καταναλωτές, άνθρωποι με εισόδημα, όχι άνεργοι ή επιδοματούχοι. Κι εδώ είναι η δύσκολη πλευρά. Γιατί το τοπίο μετά την κρίση θα είναι άδηλο. Κι η πλευρά της εργασίας θα έχει πληρώσει μεγάλο τίμημα. Η ικανότητα κι η ετοιμότητα κάθε χώρας ή πολυεθνικής οντότητας να απαντήσει, είναι το βασικό κριτήριο για το αν θα υπάρξει ή όχι έξοδος από την κρίση. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο μόνο μπορούν να γίνουν (και γίνονται) προβλέψεις.

Εγώ, που δεν ειδικεύομαι στην μελλοντολογία, που δεν προβλέπω σωστά τα πολύπλοκα γεγονότα, που δεν παίζω στοίχημα (γιατί χάνω, όπως όλοι όσοι παίζουν) θα τολμήσω προβλέψεις.

Τι θα γίνει με τα κράτη; 

Η ΕΕ θα ταρακουνηθεί σύγκορμη. Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία είναι τρεις μεγάλες χώρες που βάζουν το μαχαίρι στον λαιμό της Γερμανίας απαιτώντας ευρωομόλογο. Η πολιτική Σόιμπλε που έχει εφαρμοστεί μέχρι τώρα, μπούκωσε την Ευρώπη με αδύναμες οικονομίες. Αν δεν βγει ευρωομόλογο που να στηρίξει επενδύσεις και, τελικά, την κατανάλωση, η ΕΕ θα βουλιάξει. Ίσως πραγματικά μπει θέμα διάλυσής της. Δεν νομίζω ότι θα διαλύσει, όμως μια συζήτηση τοξική θα ξεκινήσει. Πίσω από τις ηγεσίες των πληττομένων χωρών της Ευρώπης, έρχονται ακροδεξιοί αντιευρωπαϊστές. Η εξουσία στα δικά τους χέρια θα δυναμιτίσει την ευρωπαϊκή ενότητα.

Η Αμερική μάλλον θα τα καταφέρει. Ήδη έφτιαξε, με διακομματική συναίνεση, πρόγραμμα πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων για να αντιμετωπίσει τοις συνέπειες της κρίσης με κεϋνσιανές μεθόδους. Οι ακραίοι νεοφιλελεύθεροι γίνονται Ρούσβελτ για να κρατήσουν όρθια την Αμερική. Γι αυτό πιστεύω ότι θα τα καταφέρουν. Έχουν τους δικούς τους Σόιμπλε κι αυτοί, αλλά, είναι και πρακτικοί άνθρωποι. Έχουν και πιο καθαρό μυαλό από εμάς.

Η Κίνα θα τα καταφέρει εύκολα. Ξέρει να αντιμετωπίζει συλλογικά τις προκλήσεις κι έχει δυναμώσει πολύ σε αυτόν τον τομέα υπό την ηγεσία ενός αυταρχικού κόμματος που πήρε την πιο εξαθλιωμένη χώρα του κόσμου και την έχει κάνει πρώτη παγκόσμια δύναμη οικονομικά.

Ο κόσμος θα υποφέρει. Η ύφεση θα χτυπήσει όλες τις αδύναμες οικονομίες που θα πάρουν μέτρα καραντίνας. Ακόμη κι αυτές που θα τα αποφύγουν, θα επηρεαστούν σοβαρά στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία που ζούμε.

Τι θα γίνει με τους πολίτες;
Για το τι θα γίνει με εμάς τους πολίτες, επί γης και στην χώρα μας, θα τα πούμε προσεχώς.

Η συμβαλή ενός ξένου στην εθνική μας ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ

Χτες ήταν η επέτειος της ελληνικής επανάστασης.

Δημοσίευσα ένα παλιό βιντεάκι μου, του 2013, σχετικά με την πραγματική έναρξη της επανάστασης που έγινε στις 22 Φεβρουαρίου 1821 (ένα μήνα πριν την 25η Μαρτίου) στο Ιάσιο της Μολδοβλαχίας, εκεί που σήμερα είναι η Μολδαβία. Στις 25 Μαρτίου 1821 οι Έλληνες, με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη επικεφαλής, μπήκαν στο Βουκουρέστι. Ναι, την ημέρα εκείνη μπήκαν στην σημερινή πρωτεύουσα της Ρουμανίας.

Σήμερα, μια μέρα μετά την επέτειο, θα δημοσιεύσω ένα άρθρο μου από το 2015. Είναι κομμάτια από άρθρα ενός ξένου που βλέπει την ελληνική επανάσταση  ως "τρίτος". Ήταν, μάλιστα, και κατάσκοπος της Βρετανικής αυτοκρατορίας, άρα είχε την ευχέρεια να μας δει από όσο αφ' υψηλού διάλεγε εκείνος. Μ' αρέσουν, χωρίς να με ξεγελάνε, οι οπτικές κάτι τέτοιων συγγραφέων. Ιδιαίτερα όταν είναι ευφυείς.

Το άρθρο εκείνο (μακροσκελές αλλά καλύπτει πολλά ζητήματα) έχει ως εξής: 

***
Λόγους θα έχετε ακούσει πολλούς. Από μικρά παιδιά μας βασανίζουν με αυτούς, έχω κι εγώ βασανίσει αρκετούς ως τώρα. Δεν θα επαναλάβω ένα ακόμη τέτοιο εθνεγερτήριο κατεβατό. Είπα να επιχειρήσω όμως να μας δω με το βλέμμα ενός τρίτου. 

Αρχικά σκέφτηκα τον Μαρκ Μαζάουερ. Σύγχρονος, διεισδυτικός, έξυπνος ιστορικός, βλέπει πράγματα που άλλοι αγνοούν συστηματικά. Θα τον αφήσω όμως για κάποια άλλη περίσταση. Πήγε ο νους μου στον Ρηντ, ξέρετε εκείνον τον Τζον Ρηντ που έγραψε για τις δέκα μέρες (της Οκτωβριανής επανάστασης) που συγκλόνισαν τον κόσμο. Είχε και για τους Έλληνες άποψη, καθόλου καλή μάλιστα. Αλλά μου φάνηκε ρηχός και περισσότερο συναισθηματικός από όσο θα άντεχα. Καταλήγω στον Άρνολντ Τόινμπι.

Είναι ένας Βρετανός που έχει χαρακτηριστεί, όχι άδικα, σαν ένας από τους πιο μεγάλους ιστορικούς παγκοσμίως, ένας σύγχρονος “Θουκυδίδης”. Και πραγματικά, έχει αναλύσει 26 πολιτισμούς και έχει εξετάσει την ιστορία υπό ένα αιρετικό πρίσμα που τον οδήγησε σε εκτυφλωτικά φωτεινά συμπεράσματα. 
Το 1915 ήρθε ως κατάσκοπος των Άγγλων στα Βαλκάνια, έζησε από κοντά τα γεγονότα του 1920-22, συμμετείχε στις διεθνείς διασκέψεις, παρακολούθησε από κοντά τον ελληνικό εμφύλιο και ήταν ελληνολάτρης όπως δείχνουν και τα έργα του. Πίστευε πως τρεις λαοί έχουν τις πιο μακροχρόνιες μνήμες, οι Έλληνες, οι Εβραίοι και οι Κινέζοι και ανέλυσε θαυμάσια τον νεοελληνικό χαρακτήρα ιδιαίτερα στο έργο του “Οι Έλληνες και οι κληρονομιές τους”. Πέθανε το 1975.

Καταχωρώ εδώ δυο παραγράφους από τις χιλιάδες των σελίδων που ο συγγραφέας έχει γράψει για τον ελληνισμό, αρχαίο, μεσαιωνικό και νεώτερο. Γράφει ο Τόινμπι για τη ν επανάσταση του '21:

Ο Άρνολντ Τόινμπι

“Το 1821 οι Έλληνες -και μαζί με αυτούς οι Αλβανοί και οι Βλάχοι ομόθρησκοί τους- εξεγέρθηκαν σχεδόν σε όλα εκείνα τα μέρη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στα οποία ήσαν την εποχή εκείνοι πλειοψηφία: δηλαδή, στις ευρωπαϊκές κτήσεις της αυτοκρατορίας, στα βορειοανατολικά μέχρι τη χερσόνησο της Χαλκιδικής, και στα περισσότερα από τα νησιά του Αιγαίου. Εξαίρεση αποτέλεσε η Ήπειρος, όπου οι Έλληνες και οι ορθόδοξοι Αλβανοί, αν και ήσαν η πλειοψηφία, δεν κατόρθωσαν να εξεγερθούν, επειδή ένας πανίσχυρος οθωμανικός στρατός ήταν ήδη συγκεντρωμένος εκεί για να πολεμήσει τον Αλή Πασά των Ιωαννίνων. Στα 1821-22 οι Οσμανλήδες πέτυχαν να ξαναϋποτάξουν τους Έλληνες επαναστάτες σε όλες τις ευρωπαϊκές οθωμανικές επικράτειες μέχρι τα βόρεια της Πελοποννήσου, με εξαίρεση το Τρίκερι και το Μεσολόγγι. Το Τρίκερι έπεσε το 1823 και το Μεσολόγγι το 1826, αλλά το 1822 οι Οσμανλήδες απέτυχαν να ανακαταλάβουν την Πελοπόννησο. Η αιτία αυτής της αποτυχίας ήταν η υπεροχή των Ελλήνων στη θάλασσα απέναντι στο οθωμανικό ναυτικό. Αυτό ανάγκασε τους Οσμανλήδες να περιορίσουν την επίθεσή τους κατά της Πελοποννήσου σε μια δια ξηράς εκστρατεία από τον βορρά. Η βάση των επιχειρήσεων των Οσμανλήδων για την επανυποδούλωση της περιοχής ήταν πολύ απομακρυσμένη, πράγμα που δεν επέτρεψε την καθυπόταξη ολόκληρης της Πελοποννήσου στη διάρκεια μιας μόνο εκστρατευτικής περιόδου.

Η στρατιωτική αποτυχία των Οσμανλήδων το 1822 ήταν πολιτικά σημαντική. Είχε αποτέλεσμα τη διατήρηση της de facto ανεξαρτησίας που είχε κερδηθεί από τους Οθωμανούς Έλληνες μέσα στα όρια της Πελοποννήσου και των Κυκλάδων, και αυτή η στρατιωτική επιτυχία των Ελλήνων επαναστατών εξασφάλισε τη ριζική μεταβολή στη δυτική στάση έναντι των Νεοελλήνων. Οι δυτικοί θιασώτες ενός εξιδανικευμένου αρχαιοελληνικού παρελθόντος, που μέχρι τότε είχε προκαλέσει τον οίκτο, την περιφρόνηση και την συγκατάβαση για τους Έλληνες ως εκφυλισμένους απογόνους ενδόξων προγόνων, τώρα είδαν στην επανάσταση μια ηρωική πράξη που αποδείκνυε ότι οι Νεοέλληνες ήσαν άξιοι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων προγόνων τους. Οι φιλελεύθεροι δυτικοί είδαν επίσης την επανάσταση ως ένα πολιτικό γεγονός οικουμενικής σημασίας. Γι αυτούς η επανάσταση ήταν η πρώτη εξέγερση κατά της μεταναπολεόντειας παλινόρθωσης του “παλαιού καθεστώτος”. Αλλά και οι εκφραστές αυτής της παλινόρθωσης συμμερίζονταν τις γνώμες των φιλελευθέρων. Ο φιλελληνισμός των δυτικών φιλελευθέρων και τα φιλικά αισθήματα των δυτικών κυβερνήσεων υπέρ του Οθωμανού Πατισάχ, μολονότι αντιθετικές ήσαν συμπληρωματικές απόψεις της δυτικής αντίδρασης, και το υπέρ των Ελλήνων αίσθημα, που τώρα είχε φουντώσει στον δυτικό κόσμο και στη Ρωσία, ήταν αρκετά ισχυρό για να κινήσει τις χριστιανικές δυνάμεις, παρ' όλο το ενδιαφέρον των κυβερνήσεών τους για την αρχή της “νομιμότητας”, να σώσουν από τον αφανισμό την επισφαλή ντε φάκτο ανεξαρτησία των Ελλήνων.”

........................

(παραλείπω αρκετές παραγράφους και συνεχίζω)

.........................

“Είναι φανερό ότι για τον Κοραή ο “σύγχρονος δυτικός Διαφωτισμός” και ο “κλασικός Ελληνισμός” ήταν όροι εναλλάξιμοι. Με τον όρο “επανελληνικοποίηση” εννοούσε “εκδυτικοποίηση”. Ο “διαφωτισμός” της Ευρώπης ήταν θαυμαστός στα μάτια του, επειδή τον θεωρούσε ως παράγωγο φως, που εκπορεύεται από μιαν αρχική αρχαιοελληνική πηγή. Ο Κοραής δεν έλαβε υπ' όψη του τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία ούτε την Ανατολικορθόδοξη Εκκλησία ή τους Φαναριώτες, και το δικό του σχέδιο, όχι του Ρήγα, για την δομή του μεταοθωμανικού χριστιανικού κράτους αποδείχθηκε πως ήταν “το κύμα του μέλλοντος”. Ωστόσο το σχέδιο του Ρήγα ανεφάρμοστο καθώς ήταν στη σύγχρονη εποχή, είχε κάποια ομοιότητα με την ιστορική δομή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, όπως ήταν αυτή στη διάρκεια του αιώνα που τελείωσε το 1180, ενώ το πρόγραμμα του Κοραή, που εν τέλει πραγματώθηκε σε ένα τετελεσμένο γεγονός, δεν είχε κανένα προηγούμενο ούτε στη βυζαντινή ούτε στην αρχαιοελληνική ιστορία.

Ο αρχαιοελληνικός κόσμος υπήρξε, στο πολιτικό επίπεδο, ένας γαλαξίας κυριάρχων ανεξαρτήτων πόλεων-κρατών. Τα κράτη αυτά ποτέ δεν έτυχαν να συνενωθούν εκούσια σε ένα και μοναδικό ελληνικό κράτος. Η πλειοψηφία τους συνενώθηκε τελικά με τη βία από μια μη ελληνική δύναμη, τη Ρώμη. ...............

..........................

Έτσι το ενιαίο ομοιογενές εθνικό κράτος που συγκροτήθηκε από το 1831 ως το 1945 δεν είχε αληθινά προηγούμενα στα προηγούμενα στάδια της ελληνικής ιστορίας. Ούτε είχε καθόλου ρίζες στη νεοελληνική ζωή. Οι γηγενείς θεσμοί του νεοελληνικού λαού ήσαν η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία, η κοινότητα του χωριού και η οικογένεια. Κανένας από αυτούς τους θεσμούς δεν μπορούσε να αποτελέσει την υποδομή για ένα κράτος δυτικού τύπου, σε οποιαδήποτε από τις παραλλαγές αυτού του υποδείγματος τον 19ο αιώνα, στις οποίες ο Κοραής είχε δώσει την ευλογία του.

..............................

Ο Τόινμπι το 1925

[Ο Τόινμπι στη συνέχεια εξετάζει αναλυτικά τη συμβατότητα των τριών αυτών γηγενών θεσμών με το νέο εθνικό δυτικού τύπου κράτος. Θα αναφέρω εδώ μόνο δυο τρεις προτάσεις αντί των αρκετών παραγράφων τις οποίες αφιερώνει ο Τόινμπι στα ζητήματα αυτά.

...............................

Μια από τις πρώτες πράξεις του νέου ελληνικού εθνικού κράτους ήταν να επιβεβαιώσει την ανεξαρτησία της Ορθόδοξης Εκκλησίας μέσα στα όριά του κλπ .................

Ο δεύτερος ιθαγενής νεοελληνικός θεσμός τον οποίο καταπολέμησε το εθνικό κράτος είναι η τοπική αυτονομία και, το συνακόλουθό της, η τοπική ολιγαρχία κλπ. ...............

...................................

Και συνεχίζει με μια παράγραφο που θέλω να παραθέσω:]

"Συνεπώς η εθνική ανεξαρτησία δυτικού τύπου δεν έδωσε στους Έλληνες μια κυβέρνηση από, με και για το λαό. Οι Έλληνες εξακολουθούν να βλέπουν την κυβέρνηση της χώρας τους, όχι ως όργανο για την εκτέλεση της συλλογικής εθνικής τους θέλησης, αλλά ως επιβεβλημένη από τα πάνω εξουσία: το κράτος (=η εξουσία, η επιβολή με την αρχαιοελληνική σημασία της λέξης). Αυτή η σχέση μεταξύ λαού και κυβέρνησης δεν είναι τίποτα το νέο για τους Έλληνες: ένιωθαν αποξενωμένοι από την κυβέρνησή τους ήδη από το τέλος του 3ου και τις αρχές του 4ου αιώνα, όταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία μετατράπηκε σε ένα γραφειοκρατικά διοικούμενο συγκεντρωτικό κράτος. Αλλά αυτή η μακρόχρονη εξοικείωση έχει διαπαιδαγωγήσει τους Έλληνες στην τέχνη της αντίστασης. Οι προσπάθειες της ελληνικής κεντρικής κυβέρνησης να επιβάλλει την εξουσία της προσκρούουν στην αλληλεγγύη της ελληνικής οικογένειας. Γιατί η οικογένεια δεν είναι απλώς η βασική ελληνική κοινωνική μονάδα, είναι, επίσης, η βασική μονάδα της ελληνικής οικονομικής δραστηριότητας, και αυτό όχι μόνο στη γεωργία και στην οικιακή οικονομία, αλλά και στο εμπόριο και στη βιομηχανία. Επιπλέον, αυτές οι οικογενειακές μονάδες συνδέονται με ένα δίκτυο ατομικών σχέσεων μεταξύ πατρώνων και των πελατών τους."

Παρέθεσα τα παραπάνω αποσπάσματα επ' ευκαιρία της επετείου για να δείξω πως βλέπουν οι ξένοι, οι δυτικοί, την εθνική μας απελευθέρωση και αυτά που κληρονομήσαμε και κουβαλάμε σαν έθνος από εκείνα τα χρόνια. 
Υπάρχουν πολύ διεισδυτικές αναλύσεις όχι μόνο ξένων αλλά και Ελλήνων. Το βιβλίο "Τα καπάκια" του Κωστή Παπαγιώργη με είχε εντυπωσιάσει, ο Βασίλης Ραφαηλίδης ήταν πάντα εύστοχος και αναλυτικός εκτός από διασκεδαστικός, ο Λιαντίνης όποτε αναφέρθηκε σε αυτό το θέμα ήταν καταλυτικός. 
Δυστυχώς, ακόμη δεν γνωρίζουμε καλά τον εαυτό μας και ίσως γι αυτό δυσκολευόμαστε να τον αλλάξουμε. Αν δεν τον αποδεχτούμε δεν θα προχωρήσουμε ούτε βήμα  μπροστά. Όσο νομίζουμε ότι έχουμε Δημοκρατία, τόσο θα βουλιάζουμε στην Ολιγαρχία, όσο νομίζουμε ότι είμαστε Δίκαιοι, τόσο θα σκορπάμε δίπλα μας και θα ανεχόμαστε την Αδικία ... και οι Στέλιοι Ράμφοι θα μπορούν να παίζουν το ρόλο του Σοφού, λέγοντας κοινοτυπίες και μπερδεμένα λόγια.  Μια ευχή λοιπόν με την ευκαιρία της επετείου: Αυτογνωσία!

Επετειακό

Για την επέτειο της 25ης Μαρτίου, ανεβάζω σήμερα ένα βιντεάκι που είχα φτιάξει με το movie maker το 2013 και το είχα ανεβάσει στο youtube.

Αφορά την επανάσταση στην Μολδοβλαχία, που ξεκίνησε στις 22 Φεβρουαρίου του 1821 και τελείωσε τον Σεπτέμβρη εκείνου του έτους. Ήταν μια θυσία που σκόρπισε ελπίδες και βοήθησε (έκανε δυνατή) την νίκη της επανάστασης στον Μοριά.

Η παραγωγή είναι δική μου, η υπέροχη μουσική είναι του Rodrigo Leao.

Το βιντεάκι βρίσκεται στην  διεύθυνση:

https://www.youtube.com/watch?v=89ERYwztwQA&t=2s

Περίπτωση Ιταλίας.

Παίρνω μερικά κομμάτια από ένα άρθρο του Γιώργου Νικολαΐδη σημερινό (24/3/2020) στο TVXS. Στο άρθρο προσπαθεί να αναλύσει το "φαινόμενο Ιταλία" ως προς τον κορωνοϊό. Χρησιμοποιεί μεταξύ άλλων στοιχεία της Στατιστικής υπηρεσίας του Publ Med και του Science Direct αλλά και άλλων επιστημονικών φορέων ή στατιστικών υπηρεσιών.

Λέει μεταξύ άλλων:

Κάθε χρόνο στην Ιταλία κατά τη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας δηλώνονται πως πεθαίνουν από διάφορα είδη γρίπης 18.500 με 25.500 άνθρωποι (Science Direct). Όλες οι επιστημονικές μελέτες των τελευταίων ετών τονίζουν ότι οι αριθμοί αυτοί είναι κατά πάσα πιθανότητα μια υποεκτίμηση, καθώς πολύ περισσότεροι θάνατοι κάθε χρόνο ταξινομούνται σε κατηγορίες όπως «άλλη λοίμωξη του κατώτερου αναπνευστικού» ή «πνευμονία», μέρος των οποίων υποκρύπτει λοίμωξη από κάποιον ιό γρίπης ο οποίος δεν ανιχνεύτηκε ποτέ (επειδή ο θανών δεν ελέγχτηκε ποτέ προς τούτο) (Publ Med). Και η απόκλιση είναι τεράστια.

Τώρα συνεπώς στις πόλεις της Βόρειας Ιταλίας που διανύουν ήδη την 3η ή και την 4η βδομάδα τους σε καραντίνα λόγω κορονοϊού όλοι πεθαίνουν σε νοσοκομείο και όλοι όσοι πεθαίνουν ελέγχονται για κορονοϊό. Άρα καταγράφονται περισσότεροι ως θάνατοι από τον ιό (που πέρσι ή πρόπερσι θα καταγράφονταν ως θάνατοι από «πνευμονία» ή κάποια ανάλογη αιτία). Πέραν τούτου είναι πολύ πιθανόν στην Ιταλία αυτές τις μέρες ο αριθμός των θανάτων που δηλώνεται ότι οφείλεται σε κορονοϊό να υπερεκτιμάται και για έναν ακόμα λόγο. Καθώς σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα δεδομένα τα ¾ των ανθρώπων που εκτίθενται στον ιό δεν εκδηλώνουν συμπτώματα νόσου, είναι πολύ πιθανό αρκετοί άνθρωποι οι οποίοι αυτές τις μέρες πεθαίνουν στα νοσοκομεία του Μπέργκαμο και άλλων πόλεων της Λομβαρδίας να δηλώνονται ως θάνατοι από τον ιό απλώς και μόνο επειδή έχουν θετικό το τεστ και χωρίς να υφίσταται πράγματι αιτιακή συνάφεια ανάμεσα στην έκθεση στον ιό και στο θάνατό τους.

Το άρθρο ολόκληρο θα το βρείτε στη διεύθυνση

https://tvxs.gr/news/kosmos/paradokso-tis-italias

Προσέξτε επ' ευκαιρία μερικά σημεία:

1.

Όλοι όσοι πεθαίνουν ελέγχονται για κορονοϊό.

Άρα καταγράφονται περισσότεροι ως θάνατοι από τον ιό που πέρσι ή πρόπερσι θα καταγράφονταν ως θάνατοι από «πνευμονία» ή κάποια ανάλογη αιτία.

2.

Αρκετοί άνθρωποι οι οποίοι αυτές τις μέρες πεθαίνουν στα νοσοκομεία του Μπέργκαμο και άλλων πόλεων της Λομβαρδίας αρκετοί άνθρωποι οι οποίοι αυτές τις μέρες πεθαίνουν στα νοσοκομεία του Μπέργκαμο και άλλων πόλεων της Λομβαρδίας να δηλώνονται ως θάνατοι από τον ιό απλώς και μόνο επειδή έχουν θετικό το τεστ και χωρίς να υφίσταται πράγματι αιτιακή συνάφεια ανάμεσα στην έκθεση στον ιό και στο θάνατό τους δηλώνονται ως θάνατοι από τον ιό απλώς και μόνο επειδή έχουν θετικό το τεστ και χωρίς να υφίσταται πράγματι αιτιακή συνάφεια ανάμεσα στην έκθεση στον ιό και στο θάνατό τους.

*****************************************************************

Αν τα δύο παραπάνω ισχύουν τότε όλη αυτή η υπόθεση της πανδημίας δεν είναι παρά ένα φιάσκο.

Τα κρούσματα κι οι θάνατοι (στατιστικά αναμενόμενοι ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ) από διάφορες ιογενείς πνευμονίες καταγράφονται ως θύματα του κορωνοϊού. Τα θύματα της πνευμονίας από γρίπη είναι πάνω από 20.000 ετησίως και από άλλες ιογενείς αιτίες πολύ περισσότερα (τεράστια απόκλιση την αναφέρει ο αρθρογράφος).

Δεν λέω ότι είναι σίγουρα φιάσκο. Μπορεί να είναι.

******************************************************************

Προβληματίζομαι με όλα αυτά, αλλά, δεν τα αφήνω να με εμποδίζουν στην "ατομική μου ευθύνη". Που θα πει ότι εγώ προσωπικά τηρώ όλα τα μέτρα της πολιτείας σχολαστικά και συμβουλεύω όλους να κάνουν το ίδιο. 

Οι αρμόδιοι, δηλαδή οι εξουσίες (κυβέρνηση, δήμοι, περιφέρειες), οι αυθεντίες (επιστήμονες) και οι διακινητες πληροφορίας (μέσα ενημέρωσης) παίρνουν και προωθούν τις αποφάσεις. Αυτές τις αποφάσεις -σωστές ή μη- πρέπει να τις ακολουθούμε όλοι για να μην υπονομεύουμε την κοινή προσπάθεια.

Απλά, αυτό δεν μας στερεί καθόλου το δικαίωμα να σκεφτόμαστε.

Η Δρακοσπηλιά του Οδυσσέα Ανδρούτσου

Τις τελευταίες μέρες δημοσιεύω τμήματα από το βιβλίο μου, το ιστορικό μυθιστόρημα "ΕΡΩΤΑΣ κι ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ" που κινείται στα χρόνια 1818-1822.

Σήμερα θα βάλω ένα μικρό σχετικά κομμάτι (800 λέξεις) από ένα ακόμη άγνωστο κομμάτι της επανάστασης. Τα γεγονότα πριν τον εμφύλιο που οδήγησαν στον εμφύλιο πόλεμο μεταξύ των Ελλήνων.

Στο κομμάτι που ακολουθεί, ένας ήρωάς μου (ο Ομερ) βρίσκεται μαζί με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο στην Δρακοσπηλιά του (κάπου στην Λιβαδιά) όταν έρχονται απεσταλμένοι του Κωλέτη να τον συλλάβουν (η και να τον σκοτώσουν). Προλαβαίνει και τους συλλαμβάνει εκείνος. Τα παλικάρια ρτου τους σκοτώνουν.  

_______________________________________________________________

Τελείωνε ο Μάης όταν ο Ομέρ ειδοποιήθηκε πως είχαν έρθει αντιπρόσωποι από τον Άρειο Πάγο. Ο ίδιος ήταν στη Δρακοσπηλιά¹, το λημέρι και ταυτόχρονα σπίτι-αετοφωλιά, του Ανδρούτσου. Αμέσως πήγε μαζί να τους βρει. Συνάντησε πρώτα τον Γιάννη Λάπα. Είχε πάνω του μιαν επιστολή με εθνόσημο που ο Ομέρ την πρόσεξε και του την ζήτησε.

 

«Γιάννη, δώσε μου αυτή την επιστολή με το εθνόσημο να την δω» του είπε ευγενικά.

 

Ο Λάπας εμφανώς συγχυσμένος προσπάθησε να την κρύψει. Θα προτιμούσε να μην μάθει ο Ανδρούτσος ούτε κάν την ύπαρξή της. Όμως το λάθος είχε γίνει, ο Ομέρ την είχε δει..

 

«Δεν είναι τίποτε Ομέρ» του είπε. «Δεν σε αφορά.»

 

Ο Ομέρ την είχε δει και δεν θα πιανόταν κορόιδο.

 

«Γιάννη, μην με αναγκάσεις» του είπε απειλητικά.

 

Το μαχαίρι στη ζώνη του και το σπαθί στο πλευρό του έδειχναν πως δεν αστειευόταν. Ωστόσο ο Λάπας προσπάθησε να ξεφύγει. Ο Ομέρ τον πρόλαβε. Πήρε την επιστολή και την διάβασε. Το αίμα του ανέβηκε στο κεφάλι του. Με αυτά που διάβασε θα σκότωνε πρόθυμα τους απεσταλμένους του Αρείου Πάγου. «Καθαίρεση του Οδυσσέα Ανδρούτσου και θάνατος» ήταν η εντολή των ολιγαρχικών. Έδεσε τον Λάπα τον πήγε μαζί με την επιστολή στον Ανδρούτσο.

 

«Την βρήκες πάνω στον Γιάννη;» ρώτησε ο Οδυσσέας.

 

«Ναι. Τον πίεσα κι ομολόγησε ότι τέτοιες εντολές έχουν κι ο Παλάσκας κι ο Νούτσος. Μην τους παίρνεις αψήφιστα.»

 

Γνώριζαν καλά τον Νούτσο και τον Παλάσκα από την αυλή του Αλή Πασά. Φιλικοί κι οι δυο ήταν καλοί πατριώτες πριν κηρυχθεί ο Αλής φιραρής από τον Σουλτάνο. Πούλησαν τον Αλή και προσχώρησαν στη νομιμότητα. Μετά τον θάνατο του πασά είχαν μετάσχει στην εκστρατεία κατά των Ελλήνων. Στο Χάνι της Γραβιάς ήταν με τον Βρυώνη απέναντι στον Ανδρούτσο και τα παλικάρια του. Ύστερα άλλαξαν πάλι και προσχώρησαν στην επανάσταση χάρη στον Οδυσσέα.

 

«Εσύ τους έβαλες Δυσσέα στο ρεμπελιό» είπε ο Ομέρ. «Εγγυήθηκες γι αυτούς και τώρα σε προδίνουν ψυχρά!»

 

«Αχαριστία» ήταν το μόνο που είπε ο Ανδρούτσος.

 

«Πριν από εδώ, πήγαν στον πρίγκιπα² για να τον πείσουν να γυρίσει στον Μοριά.»

«Μα αυτό θα είναι σε βάρος της πατρίδας! Άρα είναι προδότες αυτοί που δίνουν αυτές τις εντολές. Ο Νούτσος κι ο Παλάσκας είναι απλά ηλίθιοι που τις ακούν» είπε ο Οδυσσέας.

 

«Μπορεί να είναι φιλόδοξοι» είπε ο Ομέρ. «Ο Νούτσος ήρθε από τον Μαυροκορδάτο για πολιτικός καθοδηγητής. Ο Κωλέττης έστειλε τον Παλάσκα για στρατηγό στη θέση σου.»

Ο Οδυσσέας το σκέφτηκε κι έσκασε στα γέλια.

 

«Α, χα, ωρέ Ομέρ, αυτό κι αν είναι αστείο πια!»

«Γιατί γελάς Δυσσέα;»

«Δεν το ξέρεις ότι ο Κωλέττης έχει μορόζα³ του, την γυναίκα του Παλάσκα; Α, ο άτιμος, στέλνει εδώ τον Παλάσκα για να τον σκοτώσω εγώ, να του μείνει η γυναίκα του αμανάτι. Βρε τον άθλιο!»

Είχε ξεραθεί στα γέλια. Δεν την έπαιρνε την υπόθεση στα σοβαρά. Είχαν προσπαθήσει πάλι να τον δολοφονήσουν. Μια φορά στο καράβι του καπετάν Βισβίκη. Τον είχαν καλέσει κι είχαν δώσει εντολή στον καπετάνιο να τον δολοφονήσει. Εκείνος, τελικά, δίστασε και δεν το έκανε. Μιαν άλλη φορά είχαν στείλει εντολή στον Νικηταρά να σκοτώσει τον Δυσσέα. Ο Νικηταράς τούς έστειλε στο διάολο.

 

«Αν με κατηγορούν εμένα για τουρκισμό, αυτούς που είχαν πάει με τον Βρυώνη δεν τους φοβούνται;»

Αυτή ήταν η αλήθεια. Ο Νούτσος κι ο Παλάσκας είχαν εντολή του Αρείου Πάγου, δηλαδή του Κωλέττη και του Νέγρη. Αυτοί οι δυο ήταν η φωνή του Μαυροκορδάτου στην ανατολική Στερεά. Θα σκότωναν τον Οδυσσέα και θα έπαιρναν τη θέση του. Οι άθλιοι ήθελαν να εξοντώσουν τον ήρωα στον οποίο υποκλίνονταν οι οπλαρχηγοί και που ο λαός θεωρούσε σωτήρα. Οι Νούτσος και Παλάσκας κυκλώθηκαν κι αναγκάστηκαν να παραδοθούν. Πάνω τους βρέθηκαν οι εντολές του Νέγρη κι οι δόλιοι διορισμοί τους.

 

«Δίκη» απαίτησαν τα παλικάρια του Οδυσσέα.

 

«Ποια δίκη; Αν γίνει δίκη θα τους καταδικάσετε» τους είπε ο Δυσσέας.

 

«Να γίνει δίκη!» του ζήτησαν και πάλι.

 

Ο Ανδρούτσος γνώριζε ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα μιας δίκης. Για να το αποτρέψει θα έπρεπε να τους το αρνηθεί. Όμως δίστασε κι άφησε τα πράγματα να πάρουν τον δρόμο τους. Η καταδίκη σε θάνατο βγήκε πολύ εύκολα. Τα γράμματα, η ομολογία τους, η επιστολή του Γιάννη Λάπα δεν άφησαν αμφιβολίες. Κι οι τρεις καταδικάστηκαν σε θάνατο. Η καταδίκη εκτελέστηκε αμέσως. Δεν πρόλαβε ο Δυσσέας να μετανιώσει και τους δώσει χάρη.

 

Μόνο τον Λάπα πρόλαβε να σώσει. Εκτελέστηκαν όλοι οι άλλοι στη Δρακοσπηλιά. Έπεσε λάδι στη φωτιά. Η κόντρα του Οδυσσέα με τον Άρειο Πάγο μετά από αυτό αγρίεψε κι άλλο. Δεν θα ησύχαζαν πια αν δεν τον σκότωναν, κι ο Ομέρ βρέθηκε μέσα στην δίνη αυτής της εξοντωτικής διαμάχης.

 

Η εκτέλεση έγινε στις εικοσιέξι Μαΐου. 

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:  

1 Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος είχε κάνει σπίτι του αυτή τη σπηλιά στον Παρνασσό. Είχε μπροστά ένα μεγάλο άνοιγμα κι έτσι ήταν ευάερη κι ευήλια. Βρισκόταν σε μεγάλο ύψος κι αγνάντευε τον κάμπο της Λοκρίδας. Ανέβαινε κανείς επάνω μόνο από μια ξύλινη σκάλα. Εκεί έμεναν η αδελφή του Ταρσίτσα, ο Άγγλος Τρελόνι και τέσσερις φύλακες εκ των οποίων ο ένας ήταν ο Μπαμπά Αχμέτης κι ο άλλος ο Ούγγρος Καμαρόν σπουδαίος ιππέας που δίδαξε και τον Ανδρούτσο.

2 Όταν λένε "πρίγκιπα" εννοούν τον Δημήτριο Υψηλάντη, αδελφό του Αλέξανδρου

3 Μορόζα = ερωμένη

Πίζα (ο κύκλος της Πίζας)

Όπως έγραψα και χτες, πλησιάζει η 25η Μαρτίου, ημέρα παλιγγενεσίας του νεοελληνικού έθνους. Επ' ευκαιρία, είχα παραθέσει χτες ένα απόσπασμα από το βιβλίο μου "ΕΡΩΤΑΣ ΚΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ". Πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα που πλέκει τον μύθο με την ιστορία. 

Το χτεσινό απόσπασμα ήταν για το Δραγατσάνι, έναν τόπο πολύ ουσιαστικό για την επανάσταση αλλά άγνωστο ως τώρα. Το απόσπασμα ήταν μικρό αλλά ενδεικτικό. Σήμερα θα δημοσιεύσω ενα άλλο απόσπασμα με τίτλο Πίζα (ή ο κύκλος της Πίζας). Πρόκειται για ένα ακόμη άγνωστο σχετικά κομμάτι της επανάστασης. Το κομμάτι που παραθέτω, περίπου 3.000 λέξεις, έχει ήρωες φανταστικούς (Οδυσσέας, Ναυσικά) και πραγματικούς, υπαρκτά ιστορικά πρόσωπα. Τα γεγονότα επίσης είναι όλα υπαρκτά, αληθινά, αναφέρονται σε κάθε νεοελληνική ιστορία. Η εποχή που διαδραματίζονται είναι λίγο πριν την κήρυξη της επανάστασης. Είμαστε στο 1820.

Το απόσπασμα: 

**************************************************************

    Ο Οδυσσέας έφυγε μετά τον γάμο. Ως τον Δεκέμβρη του του έτους 1819 έμεινε στην Πίζα. Διάβασε εντατικά κι έβγαλε ένα μέρος των σπουδών του ώστε να μην χαθεί ο κόπος όλης της χρονιάς. Πριν τα Χριστούγεννα, επρόκειτο να γεννήσει η Ναυσικά. Ο Οδυσσέας γύρισε στην Κέρκυρα γιατί ήθελε να είναι μαζί της για να την βοηθήσει σε όσα είχε μπροστά της. Πραγματικά, ενώ τα Χριστούγεννα η οικογένειά τους είχε δύο μέλη, την Πρωτοχρονιά είχε τρία. Λίγες μέρες πριν αλλάξει ο χρόνος, στις εικοσιοκτώ του Δεκέμβρη, γέννησε ένα αγοράκι. Η Ιόνια Πολιτεία πέρασε το νέο μέλος της στα βιβλία της με κάθε επισημότητα. Το όνομά του ήταν Αντώνιος-Μαρία Κάρδης, το γένος Καμπά. Ο Βιάρος είχε ζητήσει να το βαφτίσει εκείνος. Του έδωσε το όνομα του πατέρα του, του κόντε Αντωνομαρία Καποδίστρια που στο μεταξύ είχε πεθάνει. Ο θάνατος τον βρήκε μέσα στο '19 κι ενώ ήταν πια στην ηλικία των εβδομήντα οκτώ ετών.

 

   Ο Οδυσσέας, όσο ήταν στην Πίζα, εκτός από διάβασμα είχε σαν πρώτο και κύριο μέλημά του την επανάσταση. Όλα στην Πίζα συνηγορούσαν στο να σκέφτεται έτσι. Ιδιαίτερα τελευταία τα πράγματα είχαν αλλάξει. Είχε φτάσει εδώ κι είχε εγκατασταθεί, μαζί με όλη την οικογένεια και την κουστωδία του, ο Ιωάννης Καρατζάς. Ήταν ο πρώην -και τώρα φιραρής- ηγεμόνας της Μολδοβλαχίας. Είχε μαζί του και την οικογένειά του. Δεν τούς είχε γνωρίσει ο Οδυσσέας αφού οι Φαναριώτες άρχοντες της Οθωμανικής διοίκησης ήρθαν όταν έλειπε. Όσο εκείνος βρισκόταν στην Κέρκυρα είχε έρθει το καραβάνι από το Βουκουρέστι. Αρχικά κατέφυγαν στην Γενεύη. Κατόπιν οι Καρατζάδες ήρθαν στην Πίζα όπου τους υποδέχτηκε ο Ιγνάτιος μετά βαΐων και κλάδων.

 

   Ο πρώην ηγεμόνας της Μολδοβλαχίας ήταν από τους πιο μεγάλους Φαναριώτες. Είχε διατελέσει δραγουμάνος του Σουλτάνου πριν ηγεμονεύσει στη Μολδοβλαχία. Ήξερε ότι όλοι οι Ηγεμόνες πριν από αυτόν είχαν πάντα κακό τέλος. Γι αυτό κι άφησε, χωρίς προφανή λόγο, το Βουκουρέστι τον Σεπτέμβρη του '18. Έφυγε για την Ελβετία με όλη του την οικοσκευή και όλη του την οικογένεια. Ήταν μαζί η γυναίκα του Σμαράγδα Μαυροκορδάτου, ο γιος του Κωστάκης κι η κόρη του Ραλού. Ήταν μαζί του κι ο ανιψιός του και ποστέλνικος¹ Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος. Εκτός από την οικογένεια, ακολούθησαν τον Καρατζά στη φυγή του κι οι φίλοι του. Ήρθαν όλοι μαζί του κι εγκαταστάθηκαν στην Πίζα.

 

   Φτιάχτηκε ο “κύκλος της Πίζας”, έτσι τον έλεγαν. Μαζί με την πολιτική καλλιεργούνταν η επανάσταση κι οι τέχνες. Η μουσική, το θέατρο, η ποίηση κι η λογοτεχνία ήταν στα άμεσα ενδιαφέροντα των ανθρώπων αυτών. Προς το τέλος του έτους, τον Νοέμβριο, έφθασαν ο Αθανάσιος Τσακάλωφ κι ο φίλος του Παναγιώτης Δημητρόπουλος. Έρχονταν από τη Μάνη. Μεταξύ άλλων, μύησαν στην Φιλική Εταιρεία τον Μαυροκορδάτο και τον Καρατζά. Απάλλαξαν και τον Οδυσσέα από την αποστολή που είχε αναλάβει για τον Ιγνάτιο και τον Αλή. Συνεννοήθηκαν με τον μητροπολίτη ότι την επαφή Αλή και Ρώσων θα την αναλάμβανε η Φιλική Εταιρεία. Θα χρησιμοποιούσε γι αυτό έναν φιλικό που ήταν υπάλληλος της ρωσικής πρεσβείας της Πάτρας. Λεγόταν Ιωάννης Παπαρρηγόπουλος.

 

   Ο Οδυσσέας μέσα σε αυτόν τον οργασμό κινιόταν με μεγάλη άνεση και ψυχική ευφορία. Η αλληλογραφία του με την Ναυσικά ήταν τακτική και τα νέα για την υγεία της καλά. Καμιά σχέση με την αγωνία της περασμένης παραμονής του εδώ. Απαλλαγμένος από την υποχρέωση να πάει στη Ρωσία και στα Γιάννινα ανάλαβε άλλες δουλειές. Έγινε απόστολος της Φιλικής Εταιρείας σε σχετικά πιο κοντινά μέρη από τα οποία επέστρεφε άμεσα και σύντομα. Περνούσε καλά κι έκανε παρέα με τον Μόστρα, τον Μαυρομάτη και τον διάκονο. Γνωρίστηκε καλά με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο και την γυναίκα του Καρατζά, την Ραλού.

 

   Ο κύκλος της Πίζας ήταν γεμάτος ενδιαφέροντα. Ήταν έτοιμος για την επανάσταση, όποτε κι αν ξεσπούσε. Βέβαια, κυριαρχούσε η άποψη ότι ακόμα δεν είχε έρθει ο καιρός της. Πρώτα έπρεπε οι Ρωμιοί να ξυπνήσουν, ύστερα να εξεγερθούν. Έπρεπε να περιμένουν να συμβούν κάποιες διεθνείς συγκυρίες ευνοϊκές για την υπόθεση των Γραικών. Για παράδειγμα, ένας Ρωσοτουρκικός πόλεμος θα ήταν σημαντικός. Το ίδιο θα ήταν και μια απόφαση των Ρώσων ή των Δυνάμεων να επέμβουν στρατιωτικά στην Οθωμανική επικράτεια. Η απελευθέρωση της δύστυχης Ελλάδας χρειαζόταν μια εξωτερική επέμβαση για να γίνει. Μόνο ένας τέτοιος πόλεμος θα έδινε την πολυπόθητη ελευθερία στο γένος.

 

   Υπήρχαν κι άλλα πολλά που συζητιούνταν στην Πίζα. Μερικά από αυτά αφορούσαν το μέλλον. Ποιο θα ήταν το είδος του πολιτεύματος που θα επικρατούσε και ποιο το είδος του κράτους που θα οργανωνόταν; Η επικράτηση μοναρχών σε όλη την Ευρώπη κι η Ιερά Συμμαχία επέβαλαν να είναι μοναρχία το πολίτευμα. «Τουλάχιστον νά είναι υπό συνταγματικό έλεγχο» έλεγαν. Ο Μαυροκορδάτος κατέστρωνε σχέδια συντάγματος με έναν φίλο του, τον Γκαλίνα. Παράλληλα, προβληματίζονταν για το πώς θα έβαζαν στο μέλλον σε μια τάξη τους οπλαρχηγούς, κλέφτες κι αρματολούς. Όλοι αυτοί είχαν μάθει να μην ακούν κανέναν. Ως τώρα μονάχα στην ωμή κι ανεξέλεγκτη βία του Σουλτάνου υποκλίνονταν.

 

   Γίνονταν χαρακτηριστικές, θορυβώδεις ή ενθουσιώδεις κουβέντες στα σπίτια των Ρωμιών. Επαναλαμβάνονταν και στα καφενεία της Πίζας και του Λιβόρνο. Παντού υπήρχε θετικό κλίμα για τους σκλαβωμένους Έλληνες. Εκεί ο Οδυσσέας είδε και γνώρισε καλύτερα τις νοοτροπίες των φίλων του. Έμαθε τον τρόπο που έβλεπαν τα πράγματα. Κατάλαβε τις προσδοκίες του καθενός από την ελληνική επανάσταση.

«Χωρίς σύνταγμα κανένα μεγάλο κράτος της δύσης δεν θα μας βλέπει στα σοβαρά» είπε ο Μαυροκορδάτος. «Γι αυτό προσπαθώ να φτιάξουμε καταστατικό χάρτη με τον Γκαλίνα.»

«Ούτε όμως και χωρίς έναν ηγέτη» είπε ο Μόστρας.

«Ο Καποδίστριας είναι αναμφισβήτητος ηγέτης μας αν δεχτεί να μπει μπροστά» είπε ο Μαυρομάτης. «Θα τον δεχτούν όλοι οι Έλληνες αλλά κι οι Ευρωπαίοι. Αν όμως θελήσουν να βάλουν τον Υψηλάντη, αυτό θα είναι λάθος.»

«Ο κυρ-Ιωάννης Καρατζάς είναι ο πιο κατάλληλος για να ηγηθεί του γένους» είπε ο Μόστρας.

«Δεν αμφιβάλλω» είπε ο Μαυροκορδάτος. «Φοβάμαι, όμως, πως μάς έχουν ξεπεράσει τα γεγονότα.»

«Γιατί το λες αυτό Αλέξανδρε;» ρώτησε ο διάκονος.

Πετάχτηκε ο Κωστάκης ο Καρατζάς, γιος του ηγεμόνα. «Ο πατέρας μου έχει μεγάλο κύρος, έχει και περιουσία. Νομίζω ότι δικαιούται να γίνει βασιλιάς των Γραικών» είπε.

«Μιλάς για τον αδελφό σου και κύρη μας, διάκονε. Κι εσύ μιλάς για τον πατέρα σου σεβαστέ μου Κωστάκη. Είναι ο δικός μας άνθρωπος. Θα τον θέλαμε επικεφαλής του ελεύθερου κράτους μας. Δεν βλέπετε, όμως, πως στέκεται μακριά από τις εξελίξεις;» είπε ο Μαυροκορδάτος.

«Σε αυτό έχει δίκιο ο Αλέξανδρος» είπε ο Μόστρας.

«Εμείς μόλις τώρα μπήκαμε στην Φιλική Εταιρεία» θύμισε ο πρώην ποστέλνικος. «Οι άλλοι έχουν κάνει για πολλά χρόνια δουλειά στην Οδησσό, στην Πόλη, στην Πετρούπολη, στη Μόσχα, παντού. Έχουν έτοιμο τον Υψηλάντη για να μπει επικεφαλής σε περίπτωση που δεν δεχτεί ο κόμης την θέση του αρχηγού.»

«Ίσως δεχτεί ο κόμης» είπε ο Μαυρομάτης. «Εσύ τι λες γι αυτό Οδυσσέα;»

«Νομίζω πως κόμης Καποδίστριας δεν θα δεχτεί να αφήσει τη θέση του» είπε ο Οδυσσέας.

«Ε, βέβαια, δεν γίνεται κανείς εύκολα πανίσχυρος υπουργός των εξωτερικών της Ρωσίας» είπε ο Μόστρας.

«Επί πλέον, θα είναι λάθος να αφήσει ο κόμης μια τέτοια θέση. Από εκεί που βρίσκεται μπορεί να βοηθήσει πολύ την επανάσταση, για τη νίκη και την αναγνώριση» είπε ο Μαυροκορδάτος. «Μπορεί, όμως, να έχει βαρύνουσα γνώμη για το πρόσωπο που θα ηγηθεί της επανάστασης.»

«Ίσως προτείνει τον Υψηλάντη» είπε ο Μαυρομάτης.

«Πρέπει να κινηθούμε άμεσα κι εμείς. Κάτι να κάνουμε αν θέλουμε τον κυρ-Ιωάννη μια μέρα βασιλιά των Γραικών» είπε ο Μόστρας.

«Δεν νομίζω ότι δεν τα έχει όλα αυτά υπ' όψιν του ο Ιγνάτιος» είπε ο διάκονος. «Ούτε θα το αφήσει έτσι το θέμα.»

«Η αλήθεια είναι ότι όλο το παιχνίδι παίζεται στη Ρωσία» είπε ο Μόστρας. «Έχει δίκιο ο Αλέξανδρος.»

«Ας μην βιαζόμαστε. Υπάρχει πολύς καιρός ώσπου να γίνει η επανάσταση. Πρώτα θα ελευθερωθεί το γένος και μετά θα ζητήσει έναν ηγέτη» είπε ο Μαυροκορδάτος.

       «Εσύ τι λες Οδυσσέα;» τον ρώτησαν.

        «Σημασία έχει η στρατιωτική μας οργάνωση.»

    

   «Αυτό κανείς δεν πρέπει να το παραβλέπει» είπε ο Μαυροκορδάτος.

       «Οι Φιλικοί κάνουν καλή δουλειά σε αυτόν τον τομέα όπως και ο Ιγνάτιος» είπε ο Μόστρας.

      

       «Ανυπομονώ να πάρουμε τα όπλα. Θέλω να πάω στον Μοριά να πολεμήσω» είπε ο Μαυροκορδάτος.

      «Όλοι για το ίδιο ανυπομονούμε» είπε ο Μαυρομάτης.

 

   Τέτοιες κουβέντες άναβαν τον πατριωτικό ενθουσιασμό και δεν έμενε κανένας ασυγκίνητος. Έβλεπαν ότι οι Οθωμανοί δεν ήταν πια το φόβητρο κι ο αήττητος δυνάστης. Ήθελαν να επιταχύνουν τις εξελίξεις και να δουν ελεύθερη την πατρίδα. Ο Οδυσσέας, όμως, εκτός από τον πατριωτισμό, είχε και την Ναυσικά να σκεφτεί. Στο τέλος του χρόνου ήταν ελεύθερος να επιστρέψει στην Κέρκυρα. Ήθελε να είναι παρών στη γέννηση του παιδιού του κι όλοι τον διευκόλυναν να φύγει.

   Μέσα Δεκέμβρη ο Οδυσσέας επέστρεψε στην Κέρκυρα. Τον περίμενε έξω από το πλοίο που τον έφερε στο λιμάνι. Την αγκάλιασε με λαχτάρα. Ήταν γυναίκα του, περίμεναν το παιδί τους και δεν είχε υποχρέωση να φύγει για τη Ρωσία. Το βάρος αυτό το είχε αναλάβει ο Παπαρρηγόπουλος.

   «Αγάπη μου» τη ρώτησε, «είσαι καλά; Είναι όλα καλά;»

 

   Εκείνη έπεσε στην αγκαλιά του. Τον φίλησε τρυφερά.

 

  «Όλα καλά, αλλά ... μου έλειψες πολύ.»

 

   «Κι εμένα. Όλο εσένα σκεφτόμουνα κι ας είχα να κάνω ένα σωρό δουλειές εκεί στην Πίζα.»

 

   «Εδώ ο κόσμος λέει πως από αλλού το περιμένουμε κι από αλλού θα μάς έρθει. Απ' τη Ρωσία και την Γαλλία περίμενε η Ρωμιοσύνη τη λευτεριά αλλά απ' την Ιταλία θα την φέρετε εσείς τελικά. Έτσι λένε.»

 

 

   «Υπερβάλουν αν και -αλήθεια- υπάρχει ένας οργασμός κι ένας ενθουσιασμός εκεί.»

  

   Της χάιδεψε την κοιλιά.

 

   «Υπολογίζω να έχουμε νέα μέσα στον Δεκέμβρη, το πολύ Γενάρη, έτσι δεν είναι;» την ρώτησε.

 

   «Εδώ μιλάνε για Φεβρουάριο, αλλά, ξέρουμε ότι θα μάς προκύψει εφταμηνίτικο.»

 

   «Ας είναι καλά κι εσύ κι αυτό» είπε ο Οδυσσέας.

 

   Κάθισε στην Κέρκυρα τρεις μήνες περίπου και βοήθησε πολύ την Ναυσικά. Στα δεκαεννιά της μόλις έγινε μητέρα. Το νεογέννητο ήταν το παιδί του, ένα αγοράκι που γεννήθηκε με τους γνωστούς πόνους της γέννας. Ήταν πηγή χαράς για όλους. Ο Οδυσσέας δεν άφησε την παραμικρή υπόνοια ότι θυμόταν ή υπολόγιζε πως κάποιος άλλος είχε ανάμιξη. Με την Ναυσικά περνούσαν όμορφα κι ήρεμα. Απολάμβαναν την οικογενειακή τους ζωή. Ο Βιάρος θα το βάφτιζε, αλλά η Διαμαντίνα ήταν που το φρόντισε σαν να ήταν εγγόνι της. Το όνομά του παιδιού, Αντώνιος-Μαρία, ήταν η απόδειξη πως η θεία πρόνοια είχε φροντίσει γι αυτήν. Ο άντρας της, παρά τον θάνατό του, δεν θα χανόταν εντελώς από τη ζωή της.

   Ύστερα, τον Μάρτιο του '20, ο Οδυσσέας γύρισε πίσω στην Ιταλία. Ολοκλήρωσε το δεύτερο έτος σπουδών ιατρικής στη σχολή. Τον Ιούνιο ελευθερώθηκε από τα μαθήματα, αλλά, αντί να γυρίσει στην Κέρκυρα, έφυγε για την Πετρούπολη. Επρόκειτο για μια αποστολή που του ανέθεσαν ο μητροπολίτης Ιγνάτιος κι ο ποστέλνικος Μαυροκορδάτος. Φυσικά, πίσω τους βρισκόταν ο ηγεμών Καρατζάς. Αυτός εξασφάλισε διαβατήρια και συστατικές επιστολές από τις πρεσβείες. Χρηματοδότησε το ταξίδι. Στην Πίζα ήθελαν πάση θυσία πληροφορίες.

 

Ήδη από τον Ιανουάριο του '20 ο Ξάνθος είχε μεταβεί στην Πετρούπολη για λογαριασμό των Φιλικών. Εκεί, μίλησε με τον Καποδίστρια δυο φορές. Τον άκουσε να απορρίπτει την προσφορά του να αναλάβει την αρχηγία της Φιλικής Εταιρείας. Με ευγένεια μεν αλλά το απέρριψε. Τότε ο Ξάνθος στράφηκε στον Αλέξανδρο Υψηλάντη. Αυτός δέχτηκε. Στις 12 Απριλίου ανέλαβε την αρχηγία της Εταιρείας και του αγώνα. Η Φιλική Εταιρεία μεγάλωνε συνεχώς, είχε χιλιάδες μέλη. Είχε γίνει ο κύριος μοχλός της επανάστασης. Παίρνοντας την αρχηγία, ο Υψηλάντης γινόταν ο αρμόδιος για να την κηρύξει. Στην Πίζα δεν άρεσε καθόλου αυτή η εξέλιξη. Θεωρούσαν ότι ο πρώην Ηγεμόνας Ιωάννης Καρατζάς έπρεπε να τεθεί επικεφαλής της Υπέρτατης Αρχής. Αυτός θα έπρεπε να γίνει -και γιατί όχι;- ο βασιλιάς στο νέο κράτος. Γιατί η απελευθερωμένη Ελλάδα θα χρειαζόταν έναν βασιλιά.

 

Ο Οδυσσέας πήγε στη Ρωσία για να μάθει την γνώμη του Καποδίστρια. Θα μιλούσε με εξέχοντες Ρωμιούς στην αυλή του Τσάρου στην Πετρούπολη και την Μόσχα για τις εξελίξεις. Θα μάθαινε για τον Υψηλάντη. Θα έβλεπε αν ο Καρατζάς είχε ακόμη ελπίδες να τον προσπεράσει με την στήριξη του Ιγνάτιου και του Καποδίστρια. Λίγοι άνθρωποι μπορούσαν εκείνες τις μέρες να διεκδικήσουν την αρχηγία του γένους. Ήταν γνωστοί σε όλους. Ο Καποδίστριας ήταν ο πρώτος, αλλά, δεν δεχόταν. Ο Ιγνάτιος δεν είχε προταθεί από κανέναν. Ο Κοραής ήταν κάπως μεγάλος στην ηλικία. Ο Υψηλάντης ήδη είχε δεχτεί την αρχηγία. Ο Καρατζάς, εκπρόσωπος των Φαναριωτών, είχε και χρήμα, γνωριμίες και φιλοδοξίες. Δεν ήταν όμως μόνο θέμα ίντριγκας η επιλογή του Καρατζά αντί του Υψηλάντη. Υπήρχε, πίσω από τα πρόσωπα, μια σύγκρουση των απόψεων που οι δυο τους εκπροσωπούσαν.

    Ο “κύκλος της Πίζας” πίστευε ότι η επανάσταση έπρεπε να καθυστερήσει. Το ίδιο πίστευαν κι ο υπουργός εξωτερικών του Τσάρου, αλλά, κι ο Κοραής στο Παρίσι. Θεωρούσαν ότι θα έπρεπε πρώτα να εκπαιδευτούν οι Έλληνες και να ξυπνήσουν. Πρώτα η παιδεία και μετά η εξέγερση έλεγαν. Φοβούνταν ότι μια βιαστική έναρξη μπορεί να προκαλούσε μαζική γενοκτονία του ελληνισμού. Είχαν ξαναζήσει πριν από πενήντα χρόνια, στα Ορλοφικά, αυτή την τρομακτική εμπειρία. Ο φόβος τους ήταν ότι ο Υψηλάντης είχε γύρω του ανθρώπους που βιάζονταν. Ο Δικαίος, ο Ολύμπιος, ο Λεβέντης θα τον έσπρωχναν να κηρύξει πολύ γρήγορα την επανάσταση. Θα οδηγούσαν το γένος σε μια καταστροφή. Από την άλλη, η Φιλική Εταιρεία είχε μεγαλώσει πολύ. Υπήρχαν διαρροές και δεν θα μπορούσε να μένει κρυφή για πολύ καιρό. Η επανάσταση για πολλούς από τους Φιλικούς έπρεπε να ξεσπάσει σύντομα ακόμη και χωρίς προετοιμασία. Όλα αυτά προμήνυαν θύελλες.

 

   Ο Οδυσσέας έφτασε στην Πετρούπολη μέσα Ιουλίου. Τον δέχτηκε ο Καποδίστριας με χαρά και τιμές. Όχι μόνο ως εκπρόσωπο του Ιγνάτιου και του Καρατζά αλλά και ως πατέρα του μικρού Αντωνομαρία. Ο κόμης γνώριζε τον Οδυσσέα από μικρό παιδί όπως γνώριζε και τον πατέρα του από την Ιθάκη. Από την Διαμαντίνα, με γράμμα της, είχε μάθει ότι ο Οδυσσέας είχε δώσει το όνομα του πατέρα του στο νεογέννητο. Αυτό τον είχε συγκινήσει ιδιαίτερα.

 

   «Αγαπητέ κύριε Κάρδη, χαίρομαι πολύ που σε βλέπω» του είπε ο Καποδίστριας.

 

   «Τιμή δική μου, κόντε μου, που με δεχτήκατε.»

 

   «Έμαθα για τον γιο σου που τον ονόμασε ο αγαπητός μου Βιάρος, πολύ σοφά, Αντωνομαρία. Δεν πρόλαβε να κοιμηθεί καλά-καλά ο πατέρας μου κι εσύ τον ανάστησες!»

 

   «Χρωστάω πολλά στην οικογένειά σας από παλιά» είπε ο Οδυσσέας.

 

   «Στην Πίζα κάθονται σε αναμμένα καρφιά, ε;»

 

   «Θέλουν τη γνώμη σας.»

 

   Ο Καποδίστριας του είπε τη γνώμη του που δεν ήταν μυστική έτσι κι αλλιώς. Πρόσθεσε μόνον ότι η διεκδίκηση της αρχηγίας του έθνους από τον Καρατζά θα ήταν καταστροφική αυτή τη στιγμή. Ο Υψηλάντης θα έπρεπε να έχει την στήριξη όλων. Ευχόταν να μην γίνει βιαστική εξέγερση αλλά ο ίδιος δεν θα την εμπόδιζε αν ξεσπούσε. Αν προέκυπτε αντίθεση ανάμεσα στα εθνικά του αισθήματα και την θέση του δίπλα στον Τσάρο, διάλεγε να παραιτηθεί. Η γνώμη του να μη κινηθεί ο Καρατζάς κόντρα στον Υψηλάντη δεν θα άρεσε στον κύκλο της Πίζας. Όμως ο Οδυσσέας θα την μετέφερε ατόφια. Ο Καποδίστριας του έδωσε έγγραφα με τα οποία μπορούσε να κινείται σε όλη τη Ρωσική αυτοκρατορία. Όπου κι αν πήγαινε θα είχε τη βοήθεια των αρχών. Τον αποχαιρέτησε με δώρα για τη Ναυσικά και τον μικρό Αντώνιο-Μαρία.

 

   Ο Οδυσσέας είδε και τον Υψηλάντη που ήταν ψυχρός απέναντί του. Ήξερε πως ερχόταν από την Πίζα όπου δεν τον συμπαθούσαν. Ως Αρχή της Φιλικής Εταιρείας του ζήτησε να δει κάποιους φιλικούς στην Οδησσό. Του έδωσε να μεταφέρει επιστολές, εντολές και χρήμα. Με τα χαρτιά του Καποδίστρια είχε την άδεια να μετακινείται σε όλη τη Ρωσία χωρίς κίνδυνο να τον ελέγξουν. Ο Υψηλάντης δεν τον καλοδέχτηκε και δεν του έδωσε χρόνο να μιλήσουν αλλά ο Οδυσσέας τον συμπάθησε πολύ. Του άρεσε αυτός ο αγέρωχος στρατηγός του ρωσικού στρατού. Είχε χάσει το ένα του χέρι το 1813 στη μάχη της Δρέσδης. Είχε ένα εθνικό φρόνημα που σε κανέναν άλλον δεν είχε συναντήσει. Ήταν ευγενής, μελαγχολικός, ονειροπόλος κι ενθουσιώδης. Είχε θέσει σκοπό κι όνειρο της ζωής του την απελευθέρωση της Ελλάδας. Ο Οδυσσέας κατάλαβε ότι τέτοια άτομα χρειαζόταν το έθνος κι όχι Καρατζάδες.

 

   Γνώριζε την στάση του στο Συνέδριο της Βιέννης. Είχε εκφράσει θαρραλέα την άποψη ότι το θέμα των Ελλήνων ήταν υπόθεση εξ ίσου χριστιανισμού όσο κι ανθρωπισμού. Επέμενε ότι θα έπρεπε να είναι μέλημα όλων των Βασιλικών Αυλών της Ευρώπης. Γνώριζε για την κουβέντα του με τον Εμμανουήλ Ξάνθο στις ένδεκα του Απριλίου του '20 στην Πετρούπολη.

 

   «Πώς περνούν οι Έλληνες;» είχε ρωτήσει ο Υψηλάντης.

 

   «Η τυραννία των Τούρκων έχει γίνει αφόρητη.»

 

   «Και γιατί δεν προσπαθούν οι Ρωμιοί να ελευθερωθούν από τον ζυγό ή να τον ελαφρύνουν;»

 

   «Με ποια μέσα και ποιους αρχηγούς πρίγκιπα;» είπε ο Ξάνθος.  

   «Οι σπουδαίοι ομογενείς φεύγουν στα ξένα και τους αφήνουν ορφανούς. Νά δες, ο Καποδίστριας υπουργός του Τσάρου, νά ο πατέρας σας, στη Μολδοβλαχία, νά ο Καρατζάς στην Ιταλία. Κι εσείς, νά που είστε εδώ. Χάσατε το χέρι σας για τη δόξα της Ρωσίας. Όλοι φεύγουν στη χριστιανική Ευρώπη κι αφήνουν δυστυχείς τους αδελφούς τους πίσω.»

 

   «Αν γνώριζα ότι με έχουν ανάγκη κι ότι θα μπορούσα να βοηθήσω, θα το έκανα.»

 

   «Μπορείτε να βοηθήσετε στρατηγέ» είπε ο Ξάνθος. «Θα το κάνατε στ' αλήθεια;»

 

   «Σου λέγω έντιμα ότι και τον εαυτό μου θα θυσίαζα.»

 

   «Ας σφίξουμε τα χέρια τότε, πρίγκιπα» είπε ο Ξάνθος. και σηκώθηκε όρθιος. Ο Υψηλάντης τον κοίταξε κατάματα και του έδωσε το χέρι. 

   «Ας συμφωνήσουμε λοιπόν.»

 

   Την επόμενη μέρα, στις 12 του Απριλίου, ο Υψηλάντης υπέγραψε τα σχετικά χαρτιά. Αποδέχτηκε την αρχηγία της Φιλικής Εταιρείας κι ανέλαβε την ευθύνη της επανάστασης. Ο Οδυσσέας τα έμαθε αυτά από τρίτους κι ήταν βέβαιος πως έτσι είχαν γίνει. Το είχε διαπιστώσει και μόνος του. Αυτός ήταν, αληθινά, ο άνθρωπος που είχε συναντήσει κι ας τον είχε δει εκείνος με μισό μάτι. Έφυγε από την Μόσχα ευχαριστημένος. Έφτασε στην Οδησσό στα τέλη Ιουλίου. Βρήκε μια ανθούσα ελληνική κοινότητα. Θυμόταν, από τις διηγήσεις του Ριζάρη, ότι εδώ είχαν φτιάξει την Φιλική Εταιρεία ο Τσακάλωφ με τους φίλους του. Στην πόλη είχε οριστεί από τις ρωσικές αρχές στη θέση του Δημάρχου ο Δημήτριος Ιγγλέσης. Πριν τρία χρόνια είχε φτιαχτεί μια σχολή, το Λύκειο Ρισελιέ. Αργότερα θα το έκαναν Πανεπιστήμιο.

 

   Η Οδησσός με τα ειδικά προνόμιά της² ήταν τόπος που μπορούσε κανείς να ζήσει καλά και δημιουργικά. Ο Οδυσσέας ένιωσε για την πόλη μια ιδιαίτερη συμπάθεια. Άκουσε πολλούς να τον συμβουλεύουν να μείνει μόνιμα εδώ. Του προσέφεραν και δουλειά, αλλά, αρνήθηκε. Η ζωή του ήταν στο νησί όπου τον περίμεναν η Ναυσικά κι ο γιος του. Τον Αύγουστο πια γύρισε στην Κέρκυρα. Στην Πίζα θα έστελνε επιστολή, τώρα προείχε η οικογένειά του.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

1 Ποστέλνικος ήταν ο αξιωματούχος (υπουργός) στις Ηγεμονίες. Ο Ι. Καρατζάς είχε πάρει μαζί του το 1812 τον Μαυροκορδάτο όταν έγινε ηγεμόνας στη Μολδοβλαχία.

2 Τα προνόμια είχε δώσει στην πόλη η Μεγάλη Αικατερίνη το 1795 και το 1802 είχαν ανανεωθεί για 25 χρόνια από τον Τσάρο Αλέξανδρο χάρη στην παρέμβαση του εμπόρου Βαρβάτη

**************************************************************