Ο
ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΓΙΓΑΝΤΑΣ, Η DEUTSCHE BANK, ΕΙΝΑΙ ΑΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΟΝ ΧΡΕΟΚΟΠΗΜΕΝΗ
Ο Αυστριακός πρώην τραπεζίτης που μας δίνει στοιχεία για το
σημερινό άρθρο λέγεται Κλάους Κάστνερ. Διατηρεί ένα μπλογκ που το ονομάζει “Ελληνικό
Παρατηρητήριο” (Observing Greece). Έχει πολλούς φίλους στο τραπεζικό
σύστημα και γνωρίζει τα πράγματα εκ των έσω. Όχι μόνο επιβεβαίωσε την κριτική που
έγινε ότι τα τεστ είναι αναξιόπιστα αλλά έδωσε και αρκετές πληροφορίες σχετικά
με τις τράπεζες και τις οικονομικές εξελίξεις. Μερικές από τις επισημάνσεις του
θα τις αναφέρω και θα τις σχολιάσω καθώς γνωρίζω ότι προκαλούν ενδιαφέρον
αναλύσεις που ξεφεύγουν από την τυπική και γνωστή εκ των προτέρων αντιπαράθεση
κυβέρνησης-αντιπολίτευσης ή από τα ψέματα και τις κοινοτυπίες των καναλιών.
Τα στοιχεία τα πήρα από την απάντηση του πρώην τραπεζίτη στον
Γιάννη Βαρουφάκη σε πρόσφατο άρθρο του για τα στρες τεστ με το οποίο εξηγούσε
γιατί αυτά τα τεστ είναι αναξιόπιστα. Τα θεωρούσε τόσο αναξιόπιστα όσο ακριβώς ήταν
και τα “επιτυχημένα” στρες τεστ του 2010 που τα ακολούθησε μια γιγαντιαία
κεφαλαιοποίηση με χρήματα των φορολογουμένων. Αυτή τη φορά μάλιστα την ευθύνη
για το ψέμα και την αναξιοπιστία φορτώθηκε όχι μια Black Rock αλλά η ίδια η ΕΚΤ.
Ένα ενδιαφέρον εύρημα από το άρθρο του Κλάους Κάστνερ είναι η
κατάσταση της Deutsche Bank, αυτού του “γίγαντα” της Γερμανίας και της Ευρώπης.
Κοιτώντας τα στοιχεία της 30ης Ιουνίου 2014 θα δούμε ότι τα ΔΑΝΕΙΑ της τράπεζας
είναι μόνο το 23% του ενεργητικού της. Τα ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ περιουσιακά
στοιχεία (ομόλογα κλπ) είναι το 60% του ενεργητικού. Αυτό το γεγονός δείχνει
ότι η Τράπεζα είναι ΠΙΘΑΝΩΣ ΠΟΛΥ ΑΡΡΩΣΤΗ, ίσως ανίατα!
Να εξηγήσουμε το γιατί: Τα δάνεια, ακόμα και όταν είναι
κόκκινα (μερικά εξ αυτών βέβαια) έχουν ονοματεπώνυμο. Μπορείς να δεις ποια θα
αποπληρωθούν, ποια εξυπηρετούνται και συνεπώς αν η Τράπεζα εκκαθαριστεί ποια
από αυτά θα εισπραχθούν. Όλα αυτά που θεωρείται ότι κάποια στιγμή θα τα εισπράξει
η Τράπεζα είναι ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ που θεωρείται υγιές. Τα άλλα 60% όμως, τα ομόλογα,
τα οποία –σημειωτέον- είναι πλέον ΔΟΜΗΜΕΝΑ ΟΜΟΛΟΓΑ βρίσκονται στο σκοτάδι. Αυτά
δεν αποτιμώνται ούτε με μια διαπραγματεύσιμη τιμή ούτε καν με ένα πλασματικό
ποσό. Εξαρτώνται από μαθηματικούς τύπους που μπορεί και να αναθεωρηθούν
ολοσχερώς. Έτσι έγινε με τα μακροπρόθεσμα ομόλογα του 1998 της ίδιας τράπεζας
και έτσι έγινε με το 75% της αξίας του κυκλοφορούντος σε χαρτιά χρήματος το
2008. Δεν διορθώθηκαν όμως ΟΛΕΣ οι περιπτώσεις. Για την ακρίβεια δεν διορθώθηκε
σχεδόν τίποτα. Κρύφτηκαν κάτω από το χαλί όπως έχει κρυφτεί και το 60% του
ενεργητικού της “μεγάλης” Deutsche Bank. Όταν θα γίνει αποτίμηση θα
αποδειχτεί ότι η Deutsche Bank είναι από καιρό χρεοκοπημένη κι αυτή.
Βρήκε κι άλλα ο Κλάους Κάστνερ ψάχνοντας. Βρήκε ότι το
ενοποιημένο μετοχικό κεφάλαιο (αυτό που μπορεί να κάνει χορηγήσεις κλπ.) της Deutsche Bank είναι ΜΟΝΟ το 4% του συνολικού της
ενεργητικού με δυνατότητα μόχλευσης 24 προς 1 (κάποτε ήταν 50 προς 1). Τι
σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι ο γερμανικός τραπεζικός κολοσσός δεν είναι παρά ένα
HEDGE FUND (κάτι σαν ένα τεράστιο δομημένο ομόλογο) που μέσα του περιέχει και
μια μικρή εμπορική τράπεζα. Ο κίνδυνος από αυτήν την κατάσταση δεν μπορεί να
μετρηθεί επομένως οι μετρήσεις των Crash Test είναι εντελώς αναξιόπιστες.
Υπάρχει κάτι ακόμη πιο σημαντικό. Το “τεστ κόπωσης”, το αποκαλούμενο
στα ελληνικά και stress test, δεν έλαβε υπ’ όψιν του την διασύνδεση μεταξύ των
τραπεζών. Η κάθε μια εξετάστηκε ως προς τον εαυτό της και μόνο. Όμως οι
αλληλοεξαρτήσεις των τραπεζών που σε ομαλούς καιρούς δεν είναι σπουδαίες και
αλληλοεξουδετερώνονται, σε στιγμές κρίσης μπορούν να κάνουν όλο το σύστημα να
καταρρεύσει. Τέτοιοι συντελεστές αλληλοσυσχέτισης υπολογίζονταν ως μηδενικοί
στα δομημένα ομόλογα και όταν ξέσπασε η κρίση διέλυσαν κάθε προηγούμενο
υπολογισμό καταργώντας τα μαθηματικά στα οποία είχαν στηριχτεί οι υπολογισμοί
των αξιών τους.
Να πούμε κάτι εδώ παίρνοντας μιαν ανάσα. Το γεγονός ότι –έστω
και με ψέματα ή με μισές αλήθειες- η ΕΚΤ έβγαλε τις τράπεζες ΟΚ μπορεί να έχει
βραχυπρόθεσμα ή και μεσοπρόθεσμα θετικές επιπτώσεις σε ένα οικονομικό
περιβάλλον που εξαρτάται πολύ από την ψυχολογία. Ωστόσο μακροπρόθεσμα κρύβουν
και πάλι το πρόβλημα κάτω από το χαλί μέχρι που θα ξεσπάσει ένα καινούριο
γεγονός και θα το φέρει στην επιφάνεια.
Μερικά συμπεράσματα:
Α.- Το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρωζώνης παραμένει
ασταθές. Η κρίση δεν έχει ακόμη αντιμετωπιστεί όταν ακόμα και ο γερμανικός
τραπεζικός γίγαντας έχει τόσο κοντά ποδάρια.
Β.- Δεδομένου του (Α) οι τράπεζες, ακόμα και οι μεγάλες
γερμανικές και γαλλικές, θα εξαρτώνται από το ζεστό χρήμα της ΕΚΤ προκειμένου
να χρηματοδοτούν επιχειρήσεις ή προγράμματα καθώς είναι ανίκανες να το κάνουν
με τη σημερινή κεφαλαιακή τους διάρθρωση.
Γ.- Δεδομένου του (Β) τα επιτόκια της ΕΚΤ θα παραμένουν κοντά
στο 0 έως 1% (αυτό είναι το ζεστό χρήμα) και επομένως οι “επενδύσεις” (λέγε με
οι κερδοσκόποι) θα συνεχίσουν να επωφελούνται από τη διαφορά από το 1% μέχρι τα
επιτόκια της αγοράς (είτε ακινήτων είτε ομολόγων) για κερδοφορία.
Δ.- Δεδομένου του (Γ) από που θα γίνουν επενδύσεις
παραγωγικές; Έτσι όμως και η ύφεση θα βαθαίνει και η απασχόληση δεν θα
αυξάνεται. Ο φαύλος κύκλος στον οποίο έχουμε μπει από το 2008 με την παγκόσμια
κρίση και από το 2010 με την υστερία των Μέρκελ-Σόϊμπλε να πληρώσουν οι πολίτες
για τις τράπεζες, δεν θα κλείσει εύκολα.
