Η ΙΣΟΠΕΔΩΣΗ ΩΣ ΦΡΕΝΟ

Όταν ο Παναθηναϊκός του Βαρδινογιάννη έλεγχε τα κέντρα αποφάσεων στο ποδόσφαιρο και οι αντίπαλοί του τον κατηγορούσαν γι αυτό, η συνηθισμένη απάντηση ήταν “έλα μωρέ τώρα, όλοι τα ίδια κάνουν”. Τα τελευταία χρόνια που ο Ολυμπιακός των Κόκαλη-Μαρινάκη ελέγχει εκείνος τα κέντρα των αποφάσεων στο ποδόσφαιρο, η συνηθισμένη απάντηση στις συνηθισμένες κατηγορίες είναι και πάλι η ίδια “έλα μωρέ …όλοι ίδιοι είναι”. Ακουγόταν και στις αλησμόνητες μάχες του φωτός με το σκότος, όταν ΠαΣοΚ και ΝΔ αλληλοκατηγορούνταν για κατάχρηση εξουσίας. Κατηγορούσαν οι αντιπολιτευόμενοι τους κυβερνητικούς και απαντούσαν ι κυβερνώντες στην εκάστοτε αντιπολίτευση (εναλλάσσοντας τους ρόλους) “έλα μωρέ, κι εσείς τα ίδια κάνετε”.

Τα παραδείγματα που έφερα στον χώρο του ποδοσφαίρου και της πολιτικής έχουν ανάλογα και στα άλλα “μεγάλα” ζητήματα της κάθε επικαιρότητας. Και βασίζονται σε μια ακλόνητη αλήθεια. Έτσι κι αλλιώς, όλοι ίδιοι είναι! Κατήγοροι και κατηγορούμενοι που εναλλάσσουν περιοδικά τις θέσεις τους εκτοξεύοντας τις ίδιες κατηγορίες, είναι λογικό να δέχονται τις ίδιες απαντήσεις. Γιατί είναι ίδιοι (!) επομένως το “’έλα μωρέ” πατάει γερά. Ίδιοι οι επιχειρηματίες που βγάζουν τα προϊόντα των άλλων σκάρτα, ίδιοι οι καλλιτέχνες που βλέπουν στα έργα των άλλων σκουπίδια, ίδιοι οι οδηγοί που τσακώνονται για την προτεραιότητα στους δρόμους. Όλοι “ίδιοι” είναι και ησυχάσαμε.

Η ισοπέδωση εδώ λειτουργεί ως φρένο. Για ποιο λόγο να αλλάξεις προϊόν, ομάδα, προτίμηση, αφού εν τέλει όλοι ίδιοι είναι … “έλα μωρέ τώρα …”

Τι γίνεται όμως στην περίπτωση εκείνη την μειοψηφική έστω, την σπάνια, όπου έχουμε ΑΛΛΑΓΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΟΣ; Τι γίνεται στην περίπτωση που η παγιωμένη εναλλαγή των ομοίων, δηλαδή η κατ’ όνομα αλλαγή, δίνει τη θέση της σε μια πραγματική αλλαγή διαφορετικών; Πως θα αντιμετωπιστεί το “έλα μωρέ” στην περίπτωση αυτή; Γιατί η στάση του φρένου, του “έλα μωρέ τώρα” είναι εκτός από μια συνειδητή προσπάθεια να μην αλλάξει τίποτα και μια εγγενής τάση των ανθρώπων να παραμένουν στα γνώριμα.

Μιλάω βέβαια για την περίπτωση του Σύριζα. Είναι αναγκασμένος, λόγω εκλογικού συστήματος (που δεν το έφτιαξε αυτός), να ανταγωνίζεται την ΝΔ μέσα από ένα σχήμα “δικομματισμού”. Μπλεγμένος σε αυτόν τον “δικομματισμό” των διαδικασιών (του εκλογικού συστήματος) όπου ο πρώτος παίρνει μπόνους 50 εδρών και καθορίζει το πολιτικό παιχνίδι, ο Σύριζα είναι εκτεθειμένος σε κατηγορίες του παλιού δικομματισμού της ουσίας (των κοινών πολιτικών) που δεν ήταν παρά μια νόθα αλλαγή ομοίων. Η Νέα Δημοκρατία και ΠαΣοΚ έπαιξαν το παιχνίδι της εναλλαγής όντας η μία και η άλλη όψη της ίδιας πραγματικότητας. 
Έχουμε και τώρα μια από τα ίδια;

Βλέπω να ορθώνεται σαν καινούριο φρένο μια τέτοια τάση, να χαρακτηριστούν όλοι ίδιοι. Κυρίως καλλιεργείται αυτή η ιδέα στον χώρο της πρώην Δημάρ, του πιθανού εκλογικού σώματος μέσα από το οποίο το Ποτάμι παίρνει ψήφους, των διαρροών του ΠαΣοΚ και του “μεταρρυθμιστικού” γενικά χώρου. Αποφεύγουν τα διλήμματα της εφαρμοσμένης και εφαρμοστέας πολιτικής με αφορισμούς του τύπου “όλοι ίδιοι είναι” στηριγμένους είτε στο εξωτερικό χαρακτηριστικό της δικομματικής πάλης, είτε στο βαθύτερο χαρακτηριστικό ενός “κρατισμού” που τον βλέπουν εξ ίσου να βασιλεύει και στα αριστερά και στα δεξιά τους. 
Φυσικά ο “κρατισμός” αυτός στηρίζεται στην ασάφεια του ορισμού του, γιατί αν το ψάξει κανείς καλύτερα θα δει ότι κρατισμός δεν είναι να θέλεις ένα ενισχυμένο κράτος οδηγό της κοινωνίας και της ανάπτυξης αλλά η διαπλοκή του ιδιωτικού τομέα με την κρατική μηχανή για την δημιουργία συνθηκών πλουτισμού των ανώτερων εισοδηματικά στρωμάτων και των ιδιοκτητών των μέσων παραγωγής. Επομένως ο Σύριζα δεν μπορεί να έχει την παραμικρή σχέση με αυτόν τον κρατισμό αφού ποτέ δεν κυβέρνησε. Η συμμετοχή μερικών συνδικαλιστών ή πρώην βουλευτών του ΠαΣοΚ στα ψηφοδέλτιά του καμιά σχέση δεν μπορεί να έχει με αντιλήψεις τέτοιου τύπου, όπως η ύπαρξη της τάσης Λαφαζάνη δεν σημαίνει ότι ο Σύριζα έγινε κομμουνιστικός ούτε  νη ύπαρξη της τάσης του Παπαδημούλη φιλελεύθερος. Ωστόσο εκτοξεύεται η κατηγορία περί “κρατιστών” χωρίς μάλιστα να δίνεται ο ορισμός της, και ακολουθεί η γνωστή διαπίστωση ότι “όλοι ίδιοι είναι!”.

Στην ισοπέδωση αυτή, που αποτελεί και ένα από τα τελευταία φρένα στον δρόμο του Σύριζα προς την κυβερνητική εξουσία, η καλύτερη απάντηση είναι η ηθική υπεροχή της αριστεράς. Δεν λέω πως είναι η πληρέστερη απάντηση, λέω η “καλύτερη” με την έννοια του εύληπτου, του κατανοητού από τους πολίτες και του καλώς ορισμένου που δεν χρειάζεται περαιτέρω διευκρινίσεις.

Η Αριστερά, δεν κυβέρνησε ποτέ. Όλη η σημερινή κατάντια μας είναι έργο των ΝΔ και ΠαΣοΚ.

Το σύστημα που παραδόθηκε σαν χάρτινος πύργος το 2010 στην επίθεση των νεοφιλελεύθερων (κερδοσκόπων, Γερμανών, τραπεζιτών κλπ.) ήταν κατασκεύασμα των ΠαΣοΚ και ΝΔ εξ ολοκλήρου. Και μακροπρόθεσμα (τουλάχιστον από το 1974) αλλά και βραχυπρόθεσμα (με Καραμανλή και Παπανδρέου τους νεώτερους).

Η αποτυχημένη συνταγή εξόδου από την κρίση, που είναι αποτυχημένη ακόμα κι αν δεχτούμε το ΣΑΞΕΣ ΣΤΟΡΥ ΣΑΜΑΡΑ (ανεργία, φτωχοποίηση, υπανάπτυξη), ήταν έργο των ιδίων ΝΔ και ΠαΣοΚ.

Τα σκάνδαλα, μεγάλα και μικρά, Βατοπέδιο, χρηματιστήριο, εξοπλισμοί, Ζήμενς, Υποβρύχια, δομημένα ομόλογα κλπ. έχουν όλα την υπογραφή της ΝΔ και του ΠαΣοΚ.

Η Αριστερά έχει να κυβερνήσει από την εποχή του ΕΑΜ. Μόνο τότε έδωσε δείγματα γραφής και είναι ιδιαίτερα τιμητικά. Οι άνθρωποί της βασανίστηκαν για ιδέες. Κυνηγήθηκαν κι έδειξαν πρωτοφανή αντοχή. Δεν βαρύνονται με καμιά κατηγορία και γι αυτό έχουν ένα ασύγκριτο ηθικό πλεονέκτημα.

Ίσως η Αριστερά, ο Σύριζα και οι σύμμαχοί του, να μην τα καταφέρουν. Ίσως να το βουλιάξουν το καράβι. Δεν είναι δυστυχώς το ηθικό πλεονέκτημα και εγγύηση επιτυχίας. Καμιά φορά μάλιστα γίνεται βαρίδι σε ένα διεθνή χώρο όπου βασιλεύουν οι συσχετισμοί δύναμης και τα συμφέροντα των μεγάλων. Καμιά φορά ο δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με τις καλύτερες των προθέσεων. Γι αυτό η ενδεχόμενη νίκη του Σύριζα δεν είναι λύση των προβλημάτων. Ένα ρίσκο είναι που όμως είναι αναγκαίο να το λάβουμε εδώ που φτάσαμε. Ένα όμως είναι βέβαιο, ότι ο Σύριζα δεν είναι ούτε ΠαΣοΚ ούτε Νέα Δημοκρατία.

Ας προβληματιστεί ο καθένας με τις θέσεις των αντιπάλων, τα προγράμματα και τις στρατηγικές. Ας επιλέξει τους “κακούς” αν νομίζει πως η συνέχιση της τακτικής του καλού παιδιού απέναντι στη Μέρκελ θα φέρει περισσότερα κέρδη από ζημίες. Δεν μπορεί όμως να ισχυρίζεται ότι "όλοι ίδιοι είναι” ούτε να λέει “έλα μωρέ …”. 
Στις προσεχείς εκλογές θα συγκρουστούν δυο κόσμοι, ο ένας έμπειρος και αποτυχημένος και ο άλλος άπειρος και λευκό χαρτί ως προς τις δυνατότητές του. Σίγουρα όμως ο ένας κόσμος με κριτήριο την ηθική θα είναι το φως, το καθαρό και άμεμπτο, ενώ ο άλλος θα είναι το σκότος, που θα βρωμάει και θα ζέχνει απ’ όπου κι αν το πιάσεις.