Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου 2017

ΕΘΝΟΓΕΝΝΕΣΗ, ΑΥΤΟΔΙΑΘΕΣΗ και ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Οι Κούρδοι θέλουν δικό τους κράτος. Οι Βάσκοι θέλουν δικό τους κράτος. Οι Καταλανοί θέλουν δικό τους κράτος, Οι Κοσοβάροι θέλουν δικό τους κράτος. Ο κατάλογος δεν τελειώνει εδώ. Η ανατολική Ουκρανία, η Κουρδική περιοχή της Τουρκίας, η Σερβική περιοχή της Βοσνίας, η Σκοτία, η Παντανία, η Φλαμανδία είναι μερικές από τις περιοχές που έχουν ζητήσει την αυτονόμησή τους είτε με δημοψηφίσματα, είτε με κινήματα, είτε ακόμη και με ένοπλο αγώνα.

Στις πιο πολλές περιπτώσεις (αν όχι σε όλες) είναι οι τοπικές ολιγαρχίες, οι αστικές τάξεις και τα τοπικά συστήματα εξουσίας που θέτουν τα αιτήματα. Δεν διατυπώνεται από πουθενά ένα αίτημα ουσιαστικής δημοκρατίας. Η περίπτωση της κλήρωσης στα αξιώματα, η άμεση δημοκρατία, η καθολική συμμετοχή στις αποφάσεις και την διακυβέρνηση της κάθε εθνότητας δεν ακούγονται καν σαν αίτημα πουθενά. Μόνο η νομή της εξουσίας από τις τοπικές ολιγαρχίες είναι που ενδιαφέρει. Κι αυτό κάνει τα αιτήματα να ακούγονται σαν συντηρητικά μάλλον παρά σαν ριζοσπαστικά. Όταν το αίτημα για δημοκρατία ξεχνιέται, κάτι στραβό υπάρχει στο αίτημα για αυτοδιάθεση. 

Πέρα από αυτά όμως, ποιος μπορεί να αρνηθεί το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των λαών; Έχει χυθεί πολύ αίμα στους προηγούμενους αιώνες, δέκατο ένατο και εικοστό, για να κατοχυρωθεί το δικαίωμα αυτό. Ποιος θα το αρνηθεί στον εικοστό πρώτο αιώνα;
Από την άλλη, ποιος μπορεί να συναινέσει με την διάλυση των κρατών και τη δημιουργία μικρών οντοτήτων βασισμένων σε εθνότητες; Και που σταματάει το ξήλωμα του πουλόβερ, αν αυτό αρχίσει να ξετυλίγεται;
Μόνο μια υπερεθνική ενότητα σαν τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (που είναι) ή την Σοβιετική Ένωση (που ήταν) ή την Ευρωπαϊκή Ένωση (που θα είναι) θα μπορούσε να κάνει αυτά τα αιτήματα να ατονίσουν εντελώς. Με την πλήρη εθνική αυτονόμηση και την πλήρη συγχώνευση στην υπερεθνική ενότητα.

Αυτές οι σκέψεις γίνονται εν όψει του δημοψηφίσματος της Καταλωνίας που έρχεται και του δημοψηφίσματος του Ιρακινού Κουρδιστάν που μόλις έγινε. Οι διακρατικές συμφωνίες που υπάρχουν μιλάνε για διατήρηση του στάτους κβο και των υπαρχόντων συνόρων. Παρόμοιες συμφωνίες απαγόρευαν και στην Ελλάδα να υπάρξει αλλάζοντας τα σύνορα της Οθωμανικής τότε αυτοκρατορίας. Όμως έγινε η αλλαγή κι από τότε τέτοιες αλλαγές γίνονται συνεχώς. Η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας ήταν τα πιο δυνατά παραδείγματα δημιουργίας νέων κρατών. Θα σταματήσει η διαδικασία αυτή τώρα;