Έτυχα τις προάλλες σε μια συζήτηση κι άκουσα από τους συνομιλητές μου να λένε ότι τα πράγματα είναι απλά και να απορούν πως δεν το βλέπουν και οι παλιοί "σοσιαλίζοντες" κρατιστές και οι σημερινοί βρυκόλακες της "αραχνιασμένης" αριστεράς:
"Τον πλούτο τον παράγει ο ιδιωτικός τομέας γι αυτό ζητάμε παντού και πάντα επενδύσεις. Ο δημόσιος τομέας παρέχει υποδομές (από παιδεία, υγεία μέχρι δρόμους και υπονόμους) και εξυπηρέτηση του ιδιωτικού τομέα ώστε να λειτουργεί παραγωγικά, δηλαδή ανταγωνιστικά στο διεθνές περιβάλλον. Με όσο μικρότερο δημόσιο τομέα το πετυχαίνουμε αυτό, δηλαδή την υποβοήθηση του ιδιωτικού που ονομάζεται ελεύθερη οικονομία, τόσο λιγότερους φόρους βάζουμε κι επομένως η οικονομία βαδίζει καλύτερα, χωρίς προβλήματα ενώ μεγαλώνουν και οι ξένες επενδύσεις που βρίσκουν καλύτερο περιβάλλον για να πραγματοποιήσουν κέρδη. Άρα μείωση δαπανών του δημοσίου, μείωση του όγκου του δημόσιου τομέα και φορολογικές ελαφρύνσεις σαν κίνητρο για τις ξένες επενδύσεις είναι η συνταγή της επιτυχίας."
Δεν είναι μόνοι τους όταν τα λένε αυτά. Έχουν τη στήριξη της "παγκόσμιας κοινότητας" σε αυτές τους τις απόψεις. Αυτό είναι το σκεπτικό των ΗΠΑ, της Κίνας, της Ινδίας, της Ιρλανδίας, του Ευρωγκρούπ, της Αυστραλίας (για να πάρω ενδεικτικά μερικές χώρες) του ΔΝΤ, της ΕΚΤ, της FED, της Παγκόσμιας Τράπεζας Επενδύσεων (για να πάρω μερικούς φορείς), του Σόιμπλε, της Μέρκελ, του Ομπάμα, του Κάμερον, του Ολάντ (για να πάρω και μερκούς ηγέτες) των φιλελεύθερων, των νεοφιλελεύθερων, των σοσιαλιστών, των ρεπουμπλικάνων και όλων γενικά των οικονομολόγων που κυκλοφορούν στον κόσμο. Ελάχιστοι λένε κάτι διαφορετικό που κι αυτοί πιο πολύ μας παραθέτουν απλά κάποιες "ανθρωπινότερες μεθόδους για το ίδιο αποτέλεσμα" παρά αντιπαραθέτουν μιαν άλλη πολιτική βασισμένη στις κρατικές επενδύσεις με ισομοίρασμα των πόρων, όπως έλεγε ο πάλαι ποτέ κραταιός μαρξισμός.
Έτσι, λοιπόν, σκέφτεται σήμερα ο κόσμος.
Ξέρουμε πως υπάρχει αντίλογος, αυτός που λέει ότι η οικονομία φτιάχνεται από τα κράτη (εξουσίες) και από αυτά εκχωρείται ούτως ή άλλως ο πλούτος, είτε σε ολόκληρο το πλήθος των πολιτών (δημοκρατία) είτε σε ολίγους εκλεκτούς (ολιγαρχία) που κατέχουν τη δύναμη. Για την ακρίβεια, αυτό που λέμε σήμερα "αντίλογο", το μοίρασμα της εξουσίας και των πόρων, είναι ο ορθός λόγος. Σαν αντί-λογος προς αυτόν τον ορθό λόγο υψώθηκε το σκεπτικό που ανέπτυξαν οι φίλοι μου και τον ανέφερα προηγουμένως, της υπεροχής του ιδιωτικού τομέα ως μόνου παραγωγικού απέναντι στον δημόσιο ως υπηρέτη του ιδιωτικού. Οι θεωρίες αυτές όμως κυριάρχησαν τόσο ολοκληρωτικά στην παγκόσμια σκηνή που σήμερα μοιάζει να είναι το σκεπτικό αυτό ΛΟΓΟΣ και ο ορθός λόγος φαίνεται σαν ΑΝΤΙ-ΛΟΓΟΣ.
Σήμερα λοιπόν κυριαρχεί η αντίληψη ότι ο δημόσιος τομέας πρέπει να μειωθεί ήτοι να μειωθούν: α) το κράτος, δηλαδή οι μισθοί και το πλήθος των δημοσίων υπαλλήλων καθώς και η δημόσια περιουσία, β) η κοινωνική ασφάλεια, δηλαδή οι μισθοί και το πλήθος των συνταξιούχων γ) οι κοινωνικές παροχές, δηλαδή η παιδεία, η υγεία, η κοινωνική πρόνοια. Επίσης πρέπει να αυξηθεί ο ιδιωτικός τομέας, δηλαδή να προσελκυσθούν επενδύσεις με τις εξής μεθόδους: α) μειώσεις φόρων επί των κερδών, β) διεύρυνση φορο-απαλλαγών γ) ελαχιστοποίηση εργατικών δικαιωμάτων δ) καινοτομίες για μείωση της συμμετοχής της εργασίας σε σχέση με τη συμμετοχή του κεφαλαίου στην παραγωγή
Αυτός είναι ο κυρίαρχος σήμερα Λόγος. Το ερώτημα είναι: υπάρχει άλλος δρόμος;
Δυστυχώς, στη σημερινή παγκόσμια κοινότητα, δεν φαίνεται να υπάρχει άλλος δρόμος από εκείνον του νεοφιλελευθερισμού που λέει όσα εξέθεσα παραπάνω. Η ισχύς αυτού του λόγου στηρίζεται σε απίστευτης ισχύος πυρηνικά όπλα, σε τεχνολογίες μέσων που διεισδύουν στο ανθρώπινο μυαλό και σε ένα πολιτικό σύστημα που κρατά τον κόσμο της εργασίας στη σιωπή. Αν θέλουμε να αλλάξει ο κυρίαρχος λόγος και οι πράξεις που αυτός συνεπάγεται θα πρέπει να δούμε σε ποιον από αυτούς τους τρεις τομείς (ισχύς, τεχνολογία, πολιτική) μπορούμε να ελπίζουμε για αλλαγή.
Από την τεχνολογία δεν μπορούμε να περιμένουμε πολλά. Την έχουν στα χέρια τους εταιρείες και κράτη. Οι μεμονωμένες ενέργειες διαφόρων technofreaks λειτουργούν περισσότερο σαν άλλοθι παρά σαν Ρομπέν των Δασών.
Από τον συσχετισμό δύναμης δεν μπορούμε να περιμένουμε τίποτε. Η Αμερική έχει συντριπτική υπεροχή και αν την χάσει οι εναλλακτικές που θα την διαδεχθούν θα είναι ελαφρά χειρότερες. Τα όπλα θα είναι πάντα σε βάρος των πολλών και υπέρ των ολίγων που τα διαθέτουν και τα χειρίζονται.
Μόνη εναπομένουσα ελπίδα για το ανθρώπινο γένος, να ζήσει κάποτε εν ελευθερία και με τον ορθό λόγο είναι η πολιτική λύση. Η αλλαγή του πολιτικού συστήματος με τρόπο που να επιτρέπει να εκφράζουν και να επιβάλουν τη γνώμη τους οι πολλοί έναντι των ελαχίστων ολιγαρχών που νέμονται Ισχύ, Εξουσία και Πόρους. Και το επόμενο ερώτημα είναι από ποιές πολιτικές οντότητες μπορούμε να περιμένουμε την πολιτική αλλαγή;
Εδώ οι απαντήσεις ποικίλουν. Το ΚΚΕ διατείνεται ότι μόνο αυτό κατέχει το μυστικό για τον αληθινό δρόμο προς την ανθρώπινη ισότητα και ισονομία. Κάτι παρόμοιο λένε και οι Εναλλακτικοί της Άμεσης δημοκρατίας και Αυτοδιαχείρισης. Λίγο το υπαινίσσονται και κάποιοι Σοσιαλιστές που θεωρούν πως έχουν ακόμα ελπίδες να διαπεράσουν το τείχος της δεξιάς λαίλαπας που έχει συνταράξει τον πολιτικό τους χώρο. Ακόμη και κάποιοι φιλελεύθεροι έχουν παρόμοιες αυταπάτες. Ξέρω, ... είναι όλες οι προτάσεις τόσο λίγο πειστικές και τόσο πολύ χρησιμοποιημένες που δεν πείθουν. Ας πω λοιπόν κι εγώ την δική μου πρόταση κι ας την πάρει το πολύβουο ποτάμι των ματαιωμένων ελπίδων να το μεταφέρει στην ανοιχτή θάλασσα.
Μοναδική λύση για τον κόσμο μας, αν αυτός συνεχίσει να υπάρχει και αν δεν βουλιάξει πολύ σύντομα κάτω από το ίδιο του το βάρος, είναι η Δημοκρατία. Που θα πει, το κράτος του δήμου, των πολιτών, του λαού. Όχι κάποιων εκπροσώπων του λαού, μιας νομενκλατούρας ή μιας κάστας γραφειοκρατών, αλλά των ίδιων των πολιτών. Που έχουν την πλειοψηφία αλλά δεν έχουν ούτε τη γνώση ούτε τη συνείδηση της δύναμής τους. Που μπορούν να επιβάλουν:
α) την ορθολογική κατανομή των πόρων, ώστε να μη κατέχει το 1% των ανθρώπων το 90% του πλούτου αλλά όλοι να μοιραζόμαστε περίπου ισόποσα τους πόρους που μας προσφέρουν αφ' ενός η φύση και ο πλανήτης και αφ' ετέρου η ανθρώπινη εργασία και εφευρετικότητα
β) τη διάχυση της εξουσίας από τους λίγους στους πολλούς έτσι ώστε να μην δημιουργούνται ανώτερες κάστες εκμεταλλευτών και κατώτερες τάξεις εκμεταλλευομένων
γ) τη δικαιοσύνη των πολλών και όχι των ελάχιστων "νομομαθών" που φροντίζουν για την διατήρηση του καθεστώτος των διακρίσεων και επομένως μόνο δικαιοσύνη δεν αποδίδουν,
Οι Αθηναίοι και οι αρχαίοι Έλληνες το είχαν καταφέρει. Από εκείνους η ανθρωπότητα αντέγραψε τα στοιχεία που της επέτρεψαν να αποτινάξει τον ζυγό του μεσαίωνα και να προχωρήσει τεχνολογικά στο σημερινό επίπεδο. Καιρός να ανατρέξει και πάλι η ανθρωπότητα στην πηγή και να αντλήσει από εκεί ένα ακόμη στοιχείο, το μόνο που "ξεχάστηκε", την Δημοκρατία. Ίσως να είναι αυτή σήμερα η μόνη διέξοδος από τον ασφυκτικό κλοιό της νεοφιλελεύθερης αντίληψης και της ανισοκατανομής πόρων και εξουσίας υπέρ των ολίγων σε βάρος των πολλών.
Μήπως το παρελθόν της Ελλάδας είναι τελικά, πραγματικά, το μέλον της ανθρωπότητας;
Για όσους απορήσουν γιατί το μέλλον γράφεται με ένα "λ" εξηγώ ότι -σε συμφωνία με τον εμπνευστή του επιγράμματος Αλ. Κόντο- το μέλον με ένα λάμδα παραπέμπει στο μέλι, δηλαδή στην γλύκα που θα είχε το μέλλον μας αν πραγματικά μπορούσε να επικρατήσει κάποτε η δημοκρατία.
