Προβλέψεις

• Μια και οι δημοσκόποι έχουν αποφασίσει για το μέλλον της διακυβέρνησης της χώρας, 
• και μια κι ο Σύριζα κάνει ό,τι μπορεί για να τους επιβεβαιώσει, 
• μια και η Φώφη διαφωνεί με τον «αντιευρωπαίο»» Σύριζα διαφωνώντας έτσι με όλους τους ευρωπαίους σοσιαλιστές ομοϊδεάτες της που βρίσκουν τον Σύριζα ευρωπαϊστή και πρωτοπόρο στη νέα πορεία που θέλουν να χαράξουν για την Ευρώπη
• μια και ακόμα εισπράτουμε το 70% περίπου της σύνταξής μας κι ετοιμαζόμαστε να πέσουμε κάτω από το 50% σε ενάμιση χρόνο
• μια και τα πρωταθλήματα τελειώσανε και η αγωνία ποιος θα βγει πρωταθλητής δεν υπάρχει πια

λέω να κάνω κι εγω τις παρακινδυνευμένες προβλέψεις μου σχετικά με τις επερχόμενες πολιτικές εξελίξεις:

Υπολογίζω, που λέτε, μαύρα τα μαντάτα για τον Μητσοτάκη. Τον βλέπω να βγαίνει πρώτος αλλά να μην κυβερνά. Για πρωθυπουργό βλέπω πάλι τον Τσίπρα ή κάνα κολλητό του. Πως φτάνω στα συμπεράσματα αυτά; πάω μέχρις εκεί ως εξής:

Λέω: ο Τσίπρας ξέρει ότι μετά τα τελευταία μέτρα που πήρε σφράγισε τη δεύτερη θέση. Άρα θα πάει σε εκλογές την άνοιξη του '19 μαζί με δημοτικές, περιφερειακές και ευρωπαϊκές (τέσσερις κάλπες μαζί! ... γλέντια!). Παράλληλα θα επαναφέρει την απλή αναλογική με κάποιες μικροαλλαγές σε σχέση με το νομοσχέδιο που είχε απορριφθεί. Θα το κάνει δυο-τρεις μήνες προ των εκλογών βάζοντας το μαχαίρι στον λαιμό των «μικρών» γιατί αν δεν την ψηφίσουν θα είναι σαν να χαρίζουν έδρες στον Μητσοτάκη άρα δεν έχουν λόγο ύπαρξης. Έτσι θα μοιάζει τότε μια ενδεχόμενη παρασπονδία τους στην ψηφοφορία στη Βουλή. Παράλληλα η Φώφη θα έχει εδραιωθεί κάπως περισσότερο και δεν θα φοβάται τόσο την εκ δεξιών άλωση και διάλυση. Με τον Λεβέντη, το ΚΚΕ και την ΧΑ να ψηφίζουν απλή, θα μείνει μόνος ο Μητσοτάκης και κάποια ποταμίσια υπολείμματα να απαιτούν μπόνους στο πρώτο κόμμα. Δεν θα του το δώσουν.

Από τις εκλογές με απλή δεν θα βγει φυσικά κανείς νικητής. Πρώτος ο Μητσοτάκης, δεύτερος (μάλλον) ο Σύριζα και μετά οι λοιποί αντισυστημικοί (ΧΑ και ΚΚΕ) και οι μενουμευρωπαίοι (ΠαΣοΚ, Λεβέντης και ένα ρυάκι ή ένας χείμαρρος ή μια λίμνη στη θέση του ποταμιού). Θα υπάρξει και διακριτή ψήφος διαμαρτυρίας σε ΛΑΕ, Βαρουφάκη (αν κατέβει), Ζωή, Ανταρσύα κλπ., αυτοί όμως θα μείνουν αυτοθέλητα εκτός. Κι επειδή στις συνεργασίες θα μετράνε ποσοστά ανάλογα των ψήφων που πήραν τα κόμματα στις εκλογές κι όχι πια τα μπόνους, η συζήτηση θα διεξαχθεί για πρώτη φορά αλλιώς (για δεύτερη, είχε ξαναγίνει το 1989-90). 
Σε μια τέτοια περίπτωση η συνεργασία Κέντρου και Αριστεράς (κυρίως ΠαΣοΚ, Λεβέντης, Σύριζα, ΑνΕλ και άλλα μικρά κόμματα του κέντρου) θα καταστεί αναγκαία για να σχηματιστεί κυβέρνηση. Θα υπάρξει μια μικρή περίοδος γεμάτη «πυρετώδεις» διαβουλεύσεις όπου για τα μάτια του κόσμου θα λένε όλοι προβληματισμένοι «μήπως να βάζαμε και την ΝΔ;». Θα πει μόνη της η ΝΔ το «όχι» και θα σχηματιστεί για λόγους «εθνικής ανάγκης και επιβίωσης» μια κυβέρνηση της κεντροαριστεράς που θα ολοκληρώσει το έργο Τσίπρα μέσα στα επόμενα δυο-τρία χρόνια που θα κυβερνήσει.

Μετά θα έχουμε πια υποχρεωτικά πλεονάσματα μόνο στο 2%, κάποια μικρή έστω ανάπτυξη και οι συντάξεις θα μπορούν επιτέλους να μηδενιστούν (ή και να διατηρηθούν, πράγμα λίγο δύσκολο αλλά με τους Έλληνες όλα να τα περιμένεις). Με τις υγείες μας. Το 2060 που βγαίνουμε από το μνημόνιο θα γίνουν γιορτές και καύσεις πυροτεχνημάτων σε όλη τη χώρα!

Δεν θέλω να με δέσετε, δέστε τον Πάπα και τον δήμαρχο!

Το παράπονο του ανορθολογιστή ψεκασμένου φίλου μου κυρίου Ουτιδανίδη μεταφέρω σήμερα. Χτες βράδυ μου έλεγε τα εξής:

Το πρόβλημα με την είδηση ότι ο δήμαρχος της Άγκυρας υποψιάζεται πως οι σεισμοί στο Αιγαίο είναι υποκινούμενοι και έργο σεισμικών ερευνών δεν βρίσκεται στην γραφικόιτητά του αλλά στην επικινδυνότητά του. Κι είναι επικίνδυνο γιατί ενισχύει μια αντιπαλότητα γειτόνων που δεν έχουν και την πιο ειρηνική προϊστπορία πίσω τους.

Δικός μου άνθρωπος ο δήμαρχος, ψεκασμένος κι αυτός όπως κι εγώ! Εγώ βέβαια πιστεύω πως οι σεισμοί είναι βασικά έργο της φύσης κι οι δυο λαοί πρέπει να ζήσουν ειρηνικά μια και μετά το 1923 χώρισαν τα τσανάκια τους και δεν έχουν λόγους να μαλώνουν. Είμαι όμως κι εγώ ψεκασμένος και ανορθολογιστής καθώς εγώ πιστεύω ότι η Γη είναι επίπεδη!

Ναι, επίπεδη! Εξ άλλου κι άλλοι πολλοί σαν εμένα υποστηρίζουν το ίδιο, ότι η γη είναι επίπεδη, κι ας παρατήρησαν οι αρχαίοι εδώ και χιλιάδες χρόνια ότι είναι στρογγυλή, κι ας μέτρησε ο Ερατοσθένης από τον 3ο πΧ αιώνα με εκπληκτική ακρίβεια την διάμετρό της. Την υπολόγισε 39.690 χλμ. και τώρα την βρίσκουμε 40.615 χλμ. Φοβερός ο τύπος αλλά δεν έχει σημασία, έκανε λάθος! Κι ας την βλέπουν στρογγυλή από τα διαστημόπλοια, τα αμφισβητώ κι αυτά. Μήπως πήγαμε ποτέ στη Σελήνη; κατασκευάσματα του χόλυγουντ όλα κι οι αεροφωτογραφίες της Γης και όλα τα παραμύθια της νέας τάξης.

Μπορεί να φοβάμαι τον συμψεκασμένο και συνανορθολογιστή δήμαρχο της Άγκυρας γιατί με τις θεωρίες του υπάρχει κίνδυνος να μας μπλέξει σε πόλεμο, αλλά το άλλο, ότι η Γη είναι επίπεδη, μ' αρέσει και το πιστεύω!

Είμαι ψεκασμένος ή ανορθολογιστής; μήπως είμαι παράλογος; ... ίσως ... όμως πόσο πιο ανορθολογιστής, ψεκασμένος και παράλογος είμαι από κάποιον που πιστεύει ότι ένας θεός έφτιαξε τον κόσμο των τρισεκατομμυρίων άστρων και των τρισεκατομμυρίων ετών και μετά έκανε γιο με μια παρθένα και τον έστειλε στην Ιερουσαλήμ να μιλάει με τους Ιουδαίους για την ύπαρξή του! Ε, όχι ρε παιδιά, αν ο Πάπας που τα λέει αυτά είναι αξιοσέβαστος άνθρωπος, εγώ γιατί να μην είμαι επίσης σοβαρός σαν κι αυτόν έστω. Στο κάτω κάτω οι δικές μου θεωρίες περί επίπεδης γης δεν θα προκαλέσουν ούτε πολέμους, σταυροφορίες, ιερές εξετάσεις ούτε απειλούν κανέναν με επίγεια ή ουράνια κόλαση. Το κέφι μου κάνω και θέλω να την βλέπω την χωράφα μπροστά μου επίπεδη και χωρίς τον κίνδυνο να με ζαλίζουν οι στροφές της ή να με ρίξουν κάτω αν είναι στγρογγυλή και γυρνάει ασταμάτητα. Ενώ ο δήμαρχος κι ο Πάπας, ανορθολογιστές, παράλογοι και ψεκασμένοι κι αυτοί σαν εμένα είναι μάλλον πιο επικίνδυνοι. Δέστε αυτούς αν θέλετε, όχι εμένα!

  

Μαθήματα πολιτικής οικονομίας

Με τον Βαρουφάκη μπορεί να διαφωνεί κανείς όσο θέλει. Εγωιστής, φιλάρεσκος, μούτρο, τζογαδόρος ... πες τον ό,τι θέλεις αλλά αναλυτή της πολιτικής οικονομίας σαν κι αυτόν δεν θα βρεις. Όποιος διάβασε τον "Μινώταυρο" ξέρει πως κινείται η οικονομία στον κόσμο κι όποιος διάβασε το άρθρο του στην Εφημερίδα των Συντακτών ξέρει πως κινήθηκαν τα πράγματα το 2010-11 που η Ελλάδα χρεοκόπησε και πως φτάσαμε σε αυτά τα μνημόνια που ζούμε τα τελευταία έξι επτά χρόνια. 

Είναι ένα μακροσκελές άρθρο αλλά όχι τεράστιο και συνοψίζει μέσα σε λίγες μόνο σελίδες όλη την ιστορία του πως μας χρησιμοποίησαν για δικό τους όφελος χωρίς εμείς να πάρουμε σε αντιστάθμισμα το παραμικρό ή μάλλον με συνέπεια να φορτωθούμε βάρη που δεν μας αναλογούσαν (ακαμάτηδες και τεμπέληδες που έπρεπε να φτωχοποιηθούμε κάτω από το γιούχα των άλλων λαών), βάρη που δεν ήταν όλα αναγκαία και αναπόφευκτα. Βεβαίως εμείς σαν λαός (με τους ηγέτες που είχαμε) χρεοκοπήσαμε κι έπρεπε να πληρώσουμε γι αυτό, όχι όμως έτσι ούτε με τέτοιο τίμημα.

Διαβάστε το εξαιρετικό αυτό άρθρο που φωτίζει όσα μυστήρια μας κρύβουν ο Σόιμπλε κι η Μέρκελ κι η Λαγκάρντ και που είναι κοινά μυστικά σε όλους τους οικονομολόγους στον κόσμο. Ο Βαρουφάκης μας τα δίνει σε απλή γλώσσα, εκλαϊκευμένα, όπως έχει την ικανότητα να κάνει με τρόπο θαυμάσιο. 

(Να σημειώσω εδώ ότι προσωπικά διαφωνώ μόνο με την τελευταία πράγραφο του άρθρου.)

**********

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΣΤΗΝ ΕΦ.ΣΥΝ 

Οταν τα πρωτοσέλιδα ασχολούνται, άλλη μια φορά, με το τι είπε η Λαγκάρντ στη Μέρκελ και τι της είπε ο Σόιμπλε, ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η λήθη - το να ξεχάσουμε το αίτιο που η χώρα μας μετατράπηκε σε αποικία χρέους από «εταίρους» που αρνούνται πεισματικά να την αποφυλακίσουν.

Ποιο ήταν το αίτιο; Η χρεοκοπία των γαλλογερμανικών τραπεζών το 2009 και η διάσωσή τους με τα μνημονιακά μας δάνεια.

Στις αρχές του 2009 η καγκελάριος Μέρκελ έγινε έξαλλη όταν της είπαν ότι είχε 24 ώρες να βρει πάνω από 400 δισ. ευρώ που έπρεπε να δοθούν στις γερμανικές τράπεζες ώστε να συνεχίσουν να λειτουργούν τα ΑΤΜ τους.

Ο λόγος; Είχαν καταρρεύσει οι οροσειρές στοιχημάτων τους στα παράγωγα χρέους της Γουόλ Στριτ. Επρόκειτο για τον ορισμό του πολιτικού κωνείου για τη συντηρητική, και «κονόμα», κ. Μέρκελ. «Τουλάχιστον έληξε το θέμα», πρέπει να σκέφτηκε. Μόνο που δεν είχε λήξει.

Λίγους μήνες αργότερα μια άλλη ομοβροντία τηλεφωνημάτων απαίτησε παρόμοιο αριθμό δισεκατομμυρίων, για τις ίδιες τράπεζες. Γιατί; Επειδή είχαν δανείσει 477 δισεκατομμύρια ευρώ στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, εκ των οποίων τα 102 δισεκατομμύρια στην Ελλάδα που, τώρα, αδυνατούσε να τα αποπληρώσει.

Εκείνη την εποχή είχε μόλις αναλάβει το ομοσπονδιακό υπουργείο Οικονομικών ο κ. Σόιμπλε. Αμέσως εισέπραξε ρητή εντολή της κ. Μέρκελ: «Βρες λύση που να μην απαιτεί από μένα να πάω στη Βουλή να ζητήσω άλλες εκατοντάδες δισεκατομμύρια για τις τράπεζές μας».

Οπως είπε την ίδια εποχή ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, τότε πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, πρόεδρος του Eurogroup και μετέπειτα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «όταν σφίγγουν τα πράματα, αναγκάζεσαι να πεις ψέματα».

Το ψέμα που ο κ. Σόιμπλε βρήκε να πει, μετά από συνεννόηση με τη Γαλλίδα ομόλογό του Κριστίν Λαγκάρντ, ήταν ότι το ελληνικό μνημονιακό δάνειο, που στόχο είχε τη διάσωση των τραπεζών τους, ήταν χειρονομία αλληλεγγύης προς τους... Ελληνες, οι οποίοι, αν και ανάξιοι συν ανυπόφοροι, ήταν ακόμη μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας κι έπρεπε να... διασωθούν.

Ο λόγος; Είχαν καταρρεύσει οι οροσειρές στοιχημάτων τους στα παράγωγα χρέους της Γουόλ Στριτ. Επρόκειτο για τον ορισμό του πολιτικού κωνείου για τη συντηρητική, και «κονόμα», κ. Μέρκελ. «Τουλάχιστον έληξε το θέμα», πρέπει να σκέφτηκε. Μόνο που δεν είχε λήξει.

Λίγους μήνες αργότερα μια άλλη ομοβροντία τηλεφωνημάτων απαίτησε παρόμοιο αριθμό δισεκατομμυρίων, για τις ίδιες τράπεζες. Γιατί; Επειδή είχαν δανείσει 477 δισεκατομμύρια ευρώ στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, εκ των οποίων τα 102 δισεκατομμύρια στην Ελλάδα που, τώρα, αδυνατούσε να τα αποπληρώσει.

Εκείνη την εποχή είχε μόλις αναλάβει το ομοσπονδιακό υπουργείο Οικονομικών ο κ. Σόιμπλε. Αμέσως εισέπραξε ρητή εντολή της κ. Μέρκελ: «Βρες λύση που να μην απαιτεί από μένα να πάω στη Βουλή να ζητήσω άλλες εκατοντάδες δισεκατομμύρια για τις τράπεζές μας».

Οπως είπε την ίδια εποχή ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, τότε πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, πρόεδρος του Eurogroup και μετέπειτα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «όταν σφίγγουν τα πράματα, αναγκάζεσαι να πεις ψέματα».

Το ψέμα που ο κ. Σόιμπλε βρήκε να πει, μετά από συνεννόηση με τη Γαλλίδα ομόλογό του Κριστίν Λαγκάρντ, ήταν ότι το ελληνικό μνημονιακό δάνειο, που στόχο είχε τη διάσωση των τραπεζών τους, ήταν χειρονομία αλληλεγγύης προς τους... Ελληνες, οι οποίοι, αν και ανάξιοι συν ανυπόφοροι, ήταν ακόμη μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας κι έπρεπε να... διασωθούν.

Οταν στα τέλη του 2009 το ελληνικό Δημόσιο έπαψε να μπορεί να μετακυλίει τα χρέη του, τρεις γαλλικές τράπεζες βρέθηκαν αντιμέτωπες με το ενδεχόμενο ζημιών από περιφερειακό χρέος που ήταν τουλάχιστον διπλάσιο από το μέγεθος της γαλλικής οικονομίας.

Πράγματι, οι αριθμοί που αναφέρει η «διεθνής» των κεντρικών τραπεζών, η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (Bank of International Settlements), αποκαλύπτουν μια πραγματικά τρομακτική εικόνα: οι τρεις αυτές γαλλικές τράπεζες είχαν δανείσει και στοιχηματίσει τόσο πολύ χρήμα που αν μόλις το 3% των ανοιγμάτων τους «κοκκίνιζαν» (π.χ. κάποιοι δανειολήπτες χρεοκοπούσαν και δεν κατάφερναν να αποπληρώσουν συνολικά το 3% των ανοιγμάτων των τραπεζών αυτών), θα χρειάζονταν διάσωση από τη γαλλική κυβέρνηση.

Σε ευρώ αυτό σήμαινε κάτι απλό: αν 106 δισ. ευρώ από τα δάνεια που είχαν χορηγήσει στις περιφερειακές κυβερνήσεις, νοικοκυριά και εταιρείες δεν αποπληρώνονταν, το ήδη πιεσμένο (δημοσιονομικά) γαλλικό κράτος έπρεπε να διασώσει τις μεγάλες γαλλικές τράπεζες.

Μόνο τα δάνεια αυτών των τριών γαλλικών τραπεζών προς τις κυβερνήσεις της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας ισοδυναμούσαν με το 34% της συνολικής γαλλικής οικονομίας - 627 δισ. ευρώ, για να είμαστε ακριβείς. Επιπλέον, οι τράπεζες αυτές τα προηγούμενα χρόνια είχαν δανείσει 102 δισ. ευρώ στο ελληνικό κράτος.

Μια ελληνική στάση πληρωμών θα έφερνε την αδυναμία των κυβερνήσεων της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλία να αναχρηματοδοτήσουν, με προσιτά επιτόκια, τα χρέη τους, που, αθροιστικά, έφταναν περίπου το 1,76 τρισ. ευρώ, και θα δυσκολεύονταν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους από τις τρεις μεγαλύτερες γαλλικές τράπεζες. Εν μιά νυκτί οι κύριες γαλλικές τράπεζες θα έρχονταν αντιμέτωπες με την απώλεια του 19% του «ενεργητικού» τους, τη στιγμή που αρκούσε μια ζημία της τάξης του 3% για να καταστούν αφερέγγυες.

Σε τέτοια περίπτωση, η γαλλική κυβέρνηση θα χρειαζόταν, προκειμένου να καλύψει το κενό, ούτε λίγο ούτε πολύ 562 δισ. ευρώ, επίσης εν μιά νυκτί. Η Γαλλία, όμως, αντίθετα με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών, που έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει τέτοιες ζημίες στην κεντρική της τράπεζα (τη FED), είχε διαλύσει τη δική της κεντρική τράπεζα το 2000, προκειμένου να υιοθετήσει το κοινό νόμισμα, και ήταν αναγκασμένη να βασίζεται στην καλοσύνη της κοινής ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Αλίμονο, όμως, η ΕΚΤ είχε συσταθεί με τη ρητή απαγόρευση οποιασδήποτε μεταφοράς ελληνολατινικών κακών χρεών, είτε ιδιωτικών είτε δημόσιων, στα βιβλία της. Τελεία. Αυτός ήταν ο όρος της Γερμανίας για να μοιραστεί το μονάκριβο μάρκο της, μετονομάζοντάς το σε ευρώ, με τη σάρα και τη μάρα της Ευρώπης.

Να ο λόγος που πανικός κυρίευσε τη Γαλλίδα υπουργό Οικονομικών, Κριστίν Λαγκάρντ. Καλούνταν, με κάποιο ταχυδακτυλουργικό κόλπο, να βρει 562 δισ. ευρώ.

Να και ο λόγος που ο Ντομινίκ Στρος-Καν, ο οποίος ήταν τότε γενικός διευθυντής του ΔΝΤ αλλά είχε σκοπό να χρησιμοποιήσει εκείνη τη θέση για να διεκδικήσει δύο χρόνια αργότερα τη γαλλική προεδρία, συνασπίστηκε με την κ. Λαγκάρντ ώστε να βρεθεί πακέτο διάσωσης για τις γαλλικές τράπεζες. Διαφορετικά, και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, το 1,29 τρισ. ευρώ του χρέους της γαλλικής κυβέρνησης θα «κοκκίνιζε» και το ευρώ θα έπαυε να υπάρχει.

Λαγκάρντ και Σόιμπλε, λοιπόν, για να ξεπεράσουν το πρόβλημα με τις γαλλογερμανικές τράπεζες, σχεδίασαν από κοινού, με την αγαστή συμπαράσταση του Στρος-Καν, τη δανειοδότηση του ελληνικού Δημοσίου με γιγαντιαίο ποσό από το οποίο θα εξοφλούνταν οι γαλλο-γερμανικές τράπεζες.

Επί πλέον, το μεγαλύτερο μέρος των δανείων, που θα προέρχονταν από την Ευρώπη, δεν θα έβγαινε από τα ταμεία αυτής καθ' εαυτήν της Ε.Ε. αλλά θα έπαιρνε τη μορφή μιας σειράς διμερών δανείων, δηλαδή από τη Γερμανία προς την Ελλάδα, από την Ιρλανδία προς την Ελλάδα, από τη Σλοβενία προς την Ελλάδα κ.ο.κ., με το κάθε διμερές δάνειο να έχει μέγεθος ανάλογο με τη σχετική οικονομική ισχύ του δανειστή - μια περίεργη εφαρμογή του ρητού του Καρλ Μαρξ: «Από τον καθένα σύμφωνα με τις δυνατότητές του, στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του».

Ετσι, λοιπόν, από κάθε 1.000 ευρώ που θα δίνονταν στην Αθήνα, για να μεταβιβαστούν τελικά στις γαλλικές και στις γερμανικές τράπεζες, η Γερμανία θα εγγυόταν 270 και η Γαλλία 200, με τις μικρότερες και οικονομικά ασθενέστερες χώρες να παρέχουν εγγυήσεις για τα υπόλοιπα 530 ευρώ.

Αυτό ήταν το ωραίο της «διάσωσης» της Ελλάδας, τουλάχιστον από τη σκοπιά της Γαλλίας και της Γερμανίας: εναπέθετε το μεγαλύτερο βάρος της διάσωσης των γαλλικών και των γερμανικών τραπεζών στις πλάτες φορολογούμενων πολιτών από χώρες που ήταν ακόμη πιο φτωχές από την Ελλάδα, όπως η Πορτογαλία και η Σλοβακία.

Κάπως έτσι μας «μίσησαν» οι φτωχότεροι λαοί της Ευρώπης, την ώρα που μας λοιδορούσε ο πλούσιος Βορράς. Κάπως έτσι, περήφανοι λαοί στράφηκαν ο ένας εναντίον του άλλου για χάρη των Γαλλογερμανών τραπεζιτών.

Με το που συνέρρευσαν τα δάνεια της διάσωσης στο ελληνικό υπουργείο Οικονομικών, ξεκίνησε η επιχείρηση «Ξεφόρτωμα». Ηδη τον Οκτώβριο του 2011 η έκθεση των γερμανικών τραπεζών στο ελληνικό δημόσιο χρέος είχε μειωθεί θεαματικά από τα 91,4 δισ. ευρώ στα 27,8 δισ. Πέντε μήνες αργότερα, τον Μάρτιο του 2012, είχε πέσει κάτω από τα 795 εκατομμύρια.

Εν τω μεταξύ, οι γαλλικές τράπεζες ξεφόρτωναν ακόμη πιο γρήγορα: τον Σεπτέμβριο του 2011 είχαν απαλλαγεί από ελληνικά κρατικά ομόλογα 63,6 δισ. ευρώ και τον Δεκέμβριο του 2012 τα βιβλία τους ήταν πλέον «καθαρά» από τέτοια ομόλογα. Η όλη επιχείρηση, λοιπόν, ολοκληρώθηκε μέσα σε λιγότερο από μία διετία. Αυτός υπήρξε ο πραγματικός λόγος της ελληνικής «διάσωσης».

Ηταν η Κριστίν Λαγκάρντ και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε τόσο αφελείς ώστε να προσδοκούν ότι το χρεοκοπημένο ελληνικό κράτος θα επέστρεφε αυτά τα χρήματα και μάλιστα τοκισμένα; Φυσικά όχι. Αυταπάτες δεν έτρεφαν.

Ηξεραν ότι αυτό που έκαναν δεν ήταν παρά μια κυνική μεταφορά ζημιών από τα βιβλία των γαλλογερμανικών τραπεζών στις πλάτες των πιο αδύναμων φορολογούμενων της Ευρώπης. Ηξεραν, και ξέρουν, ότι το ελληνικό χρέος θα κουρευτεί.

Ομως το κούρεμα θα σημάνει παραδοχή στα διοικητικά συμβούλια και κοινοβούλιά τους ότι τόσα χρόνια έλεγαν ψέματα. Γι' αυτό θα αρνούνται να το κουρέψουν «όσο τους παίρνει», με κάθε αναβολή να συνεισφέρει στην ερημοποίηση της Ελλάδας.

Και για πόσο «θα τους παίρνει»; 

Όσο εμείς υπογράφουμε τα παλιόχαρτα που μας παρουσιάζουν στο Eurogroup συνυπογράφοντας, ουσιαστικά, την ερημοποίηση της χώρας μας.

**********

Τώρα που τελείωσε το άρθρο για το οποίο σημείωσα εξ αρχής ότι διαφωνώ με την τελευταία του παράγραφο, πρέπει να πω δυο μόνο λόγια. 

Ναι, το δέσιμο της Ελλάδας έγινε το 2010-11 και προέκυψε από τον χειρισμό των Σόιμπλε-Λαγκάρντ (υπουργοί οικονομικών Γερμανίας και Γαλλίας) όπως τον περιγράφει ο Βαρουφάκης. Τότε υπήρχε περιθώριο για τον δικό μας "εκβιασμό". Και ... ναι, ήμασταν σε δεινή θέση, όμως τότε η χρεοκοπία μας θα οδηγούσε σε άμεση χρεοκοπία το ευρώ, συνεπώς η θέση μας ήταν διαπραγματεύσιμη. 

Μετά την διετία, το πρόβλημα δεν το είχαν πια ούτε η Γερμανία ούτε η Γαλλία, το είχε εξ ολοκλήρου η Ελλάδα κι ως εκ τούτου υπέκυπτε πλέον στους οποιουσδήποτε εκβιασμούς των Γερμανών. Φυσικά ο Σόιμπλε μας ήθελε εκτός ευρώ από το 2012 κι ακόμα μας θέλει έξω. Και φυσικά ήμασταν καράβι ακυβέρνητο στα χέρια του και στη διαπραγμάτευση του Σαμαρά το 2012 και στη διαπραγμάτευση του Τσίπρα το 2015. 

Το να μην υπογράφουμε τώρα πια τα κωλόχαρτα που μας δίνουν στο Γιούρογκρουπ είναι μια κουβέντα που δοκιμάστηκε (την δοκίμασε ο ίδιος ο Βαρουφάκης) κι απέτυχε. Και προφανώς κάτι παραπάνω έχουμε πληρώσει γι αυτό. Η προσπάθεια έπρεπε να γίνει κι έγινε και τέλος. Από εδώ και πέρα ο ίδιος ο λαός κουράστηκε από τα πειράματα και δέχτηκε την ήττα. 

Γι αυτό και δεν αντιδρά κανείς, γιατί κανείς δεν πιστεύει ότι υπάρχει πραγματικά διέξοδος. Πράγμα που δεν συνέβαινε το 2010 και 2011 και 2012 όταν ακόμα όλοι έβλεπαν ότι το πράγμα «παίζεται» κι ότι υπάρχει περιθώριο εκβιασμού. Μετά το PSI και το αγγλικό δίκαιο και την αποπληρωμή των γαλλογερμανικών τραπεζών δεν είχαμε καμιάν ελπίδα. Ίσως κι οι μαγκιές του 2015 να ήταν τελικά αχρείαστες αφού ήταν βήμα μετέωρο στο κενό. Όσο για τα περαιτέρω, καλό κατευόδιο σε όλους μας, στη δική μου σύνταξη, στη δική σας καλοπέραση και στης Ελλάδας την ψωροπερηφάνια αφού πραγματικά ... μάλλον δεν υπάρχει ελπίς. 

Ακυρώθηκε η εκδήλωση του δήμου, θα ακυρωθεί και η προσπάθεια;

Αυτές τις μέρες έγιναν α) μια σύσκεψη φορέων και πολιτών προχτές στο δημαρχείο Δραπετσώνας και β) προγραμματίστηκε από τον δήμο μια συναυλία στην περιοχή της Ανάπλασης στο νέο θέατρο που μόλις κατασκευάστηκε.

Αυτή η εκδήλωση που θα γινόταν σήμερα Κυριακή από τον δήμο Δραπετσώνας (και Κερατσινίου από το 2011) για να δείξει και να διαφημίσει την έναρξη των έργων ανάπλασης καθώς και για να διαμαρτυρηθεί για την λειτουργία της Oil One αναβλήθηκε λόγω βροχής. Ακυρώθηκε αλλά προφανώς θα επαναληφθεί και καλώς να επαναληφθεί. 

Εκείνο που καλό θα είναι να μην επαναληφθεί είναι το χάλι που επικράτησε στη σύσκεψη που έγινε στο δημαρχείο την Παρασκευή με πρόσκληση του συλλόγου «ΤΕΡΨΗΧΩΡΟΣ» με στόχο τον συντονισμό των ενεργειών φορέων και πολιτών για μια καλύτερη ποιότητα ζωής στην περιοχή μας. Το να έχουν διαφορετικές απόψεις οι συμμετέχοντες είναι αναμενόμενο και αναπόφευκτο, το να θεωρούν όμως κάποιοι για άλλους ότι «δεν δικαιούνται δια να μετέχουν», αυτό είναι διαλυτικό και καλό θα είναι να μην επαναληφθεί. (ΣΗΜ: δεν φταίει φυσικά καθόλου για όλα αυτά ο «Τερψηχώρος»)

Κάποιος άρχισε να λέει ότι η εκχώρηση της παραλίας από την κυβέρνηση ήταν στάχτη στα μάτια μας. Άδικος και άστοχος ήταν αλλά δεν ήταν καθόλου σωστό που δεν τον άφηναν να συνεχίσει. Άλλοι θεωρούσαν ότι η Εύη Καρακώστα δεν έπρεπε να μετέχει αφού είχε ψηφίσει μνημόνια. Κι ας είχε ψηφίσει την απόδοση της παραλίας στους κατοίκους κι ας μετέχει ενεργά στον αγώνα αυτό εδώ και σαράντα χρόνια. Ο δήμαρχος που μίλησε πρόλαβε κι έφυγε νωρίς και δεν τα άκουσε. Πολλοί αποχώρησαν κι η σύσκεψη ουσιαστικά απέτυχε αφού ανέδειξε ότι το κομματικό συμφέρον για πολλούς είναι πιο σημαντικό από τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας.

Ποιο το συμπέρασμα; Ίσως να μην το αξίζουμε.

Κι ένα ακόμη συμπέρασμα: Παρά την κρίση και παρά τις σφαλιάρες που δέχτηκε η κοινωνία τα τελευταία χρόνια, η «παράταξη του όχι» καλά κρατεί.

Και κάτι αισιόδοξο για κλείσιμο που το έγραψα στην προχτεσινή μου ανάρτηση.
Ίσως πλέον υπάρχει μια πραγματικότητα που υπερβαίνει πολλές προκαταλήψεις. Κι ακόμα ... ίσως η ιστορία ξεκίνησε και καλό θα ήταν να βρισκόταν κάποιος να την επισπεύσει.

Ο Πειραιάς ναυτιλιακό κέντρο. Ρεπορτάζ και σχόλια.

Ρεπορτάζ:

Το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας λέει πως ο υπουργός κ. Παν. Κουρουμπλής είχε συνάντηση με Έλληνες και ξένους εκπροσώπους της ναυτιλίας στο υπουργείο του κι ότι εκεί τόνισε πως φιλοδοξία της κυβέρνησης είναι να καταστήσει τον Πειραιά σύγχρονο ναυτιλιακό κέντρο, με τις αναγκαίες υποδομές για παντός είδους ναυτιλιακές επενδύσεις.

Δικό μου σχόλιο:

Βεβαίως ο κ. Κουρουμπλής δεν γνωρίζει πως η κυβέρνηση δεν στοχεύει σε κάτι τέτοιο αφού την βασική προϋπόθεση, την ΚΟΣΚΟ στον Πειραιά, την δέχτηκε μόνο μετά πόνου ψυχής και την άλλη βασική προϋπόθεση, την χωροθέτηση ναυτιλιακού κέντρου στον χώρο της τέως βιομηχανικής ζώνης παράλληλα με πάρκο 400 στρεμμάτων ουσιαστικά την απεμπόλησε. Βεβαίως όλα μπορούν να γίνουν στο μέλλον, είτε αλλάξει αυτή η κυβέρνηση είτε όχι κι είτε αλλάξει η δημοτική αρχή είτε όχι, καθώς πλέον υπάρχει μια πραγματικότητα που υπερβαίνει πολλές προκαταλήψεις. Μιλάμε για την αποχώρηση μεγάλου μέρους του ναυτιλιακού επιχειρηματικού πλέγματος από το Σίτυ του Λονδίνου (λόγω Μπρέξιτ) και από το Ρόττερνταμ (λόγω ΚΟΣΚΟ). Ο Πειραιάς μπορεί να συλλέξει όλη αυτή την επενδυτική δρασηριότητα με τα πολλαπλά οφέλη αρκεί να κάνει κάποιες σωστές κινήσεις που η ορθότητά τους θα τις καταστήσει αναπόφευκτες.

Ρεπορτάζ:

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ ο υπουργός ζήτησε από τους εκπροσώπους των ναυτιλιακών (τα P&I Clubs) να βοηθήσουν ώστε η Ελλάδα να γίνει εμπορική ναυτιλιακή έδρα για την Ευρώπη, εφόσον ολοκληρωθεί η διαδικασία του BREXIT. Οι εκπρόσωποι των P&I Clubs που δραστηριοποιούνται στη χώρα, επέδειξαν ενδιαφέρον και προθυμία κι αναφέρθηκαν στις υποδομές και το θεσμικό πλαίσιο που θα διευκόλυνε την προσέκλυση νέων εταιριών, καθώς και την επέκταση των υφιστάμενων δραστηριοτήτων. Ιδιαιτέρως αναφέρθηκαν στη χρησιμότητα ενός ελληνικού ναυτιλιακού cluster (επιχειρηματικού πλέγματος).

Δικό μου σχόλιο:

Η μέρα που η περιοχή της τέως βιομηχανικής ζώνης θα αξιοποιηθεί για την ανάπτυξη και την απασχόληση παράλληλα με την περιβαλλοντική αναβάθμιση του ευρύτερου Πειραιά δεν αργεί. Ήδη με την παραχώρηση της παραλίας στον δήμο που κάνει εκεί κάποια έργα η ανάπλαση ξεκίνησε. Η απαλλοτρίωση κάποιων στρεμμάτων από το πρώην εργοστάσιο Λιπασμάτων μπορεί να έχει καθυστερήσει όμως δρομολογείται κι η ΚΟΣΚΟ κάνει από την πλευρά της κινήσεις για την μεταφορά δραστηριοτήτων της του Λονδίνου και του Ρότερνταμ εδώ. Η ιστορία ξεκίνησε. Καλό θα ήταν να βρισκόταν και κάποιος να την επισπεύσει. 

Μπομπ Ντύλαν και λογοτεχνία

​Ο Μπομπ Ντύλαν μιλά για το βραβείο Νόμπελ που πήρε πέρσι.

Αναρωτιέται για τη σχέση του με τη λογοτεχνία.

Παρουσιάζει τρία λογοτεχνικά βιβλία που τον σημάδεψαν, το ένα από αυτά είναι η Οδύσσεια του Ομήρου (το «Μόμπυ Ντικ» και το «Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο» τα άλλα δυο).​

Δεν το έχω μεταφρασμένο και το στέλνω στα αγγλικά. Είναι βίντεο των Βραβείων Νόμπελ και φτιάχτηκε πριν λίγες μέρες. Όποιος μπορεί να το ακούσει, νομίζω ότι θα το απολαύσει. 

Τρεις μέρες που συγκλόνισαν την Αθήνα

Μόλις τελείωσε κι αυτό, ζεστό σαν ψωμί από τον φούρνο, μυρίζει όμορφα και ζητά καταναλωτές. Εγώ κρατιέμαι ... όπως και με τόσα άλλα βιβλία που τα απολαμβάνω εγώ που τα γράφω και μερικοί αναγνώστες μόνο που μου λένε την γνώμη τους.

Μιλάω για το βιβλίο που μόλις τελείωσα τη συγγραφή του και την πρώτη του διόρθωση κι έχει τίτλο: «Τρεις μέρες που συγκλόνισαν την Αθήνα».

Αντί για άλλα λόγια θα παραθέσω το σημείωμα του εξωφύλλου που κι αυτό μόλις τώρα το έφτιαξα.

**************

Για τρεις μέρες στα τέλη του 4ου πΧ αιώνα η Αθήνα συγκλονίστηκε από κάποια γεγονότα γεμάτα με ένταση που άλλαξαν την πορεία της γι αρκετά χρόνια και μαζί της συγκλόνισαν τις ζωές πολλών από τους κατοίκους της.

Στις 9 Ιουνίου 307 πΧ ο Δημήτριος, κατόπιν αποκληθείς και Πολιορκητής, έρχεται στον Πειραιά με τον στόλο του κατ' εντολήν του πατέρα του Αντίγονου για να διώξει από την Αθήνα τον Δημήτριο Φαληρέα, τοποτηρητή του Κάσσανδρου και την μακεδονική φρουρά της Μουνυχίας. Αρκετά χρόνια τώρα, στο περιθώριο των μαχών των διαδόχων του Αλεξάνδρου, αποκληθέντος κατόπιν Μεγάλου, οι Αθηναίοι καραδοκούν για να βρουν την ελευθερία και το πάτριο πολίτευμά τους, το κράτος του δήμου όπου όλοι κυβερνούν, αποφασίζουν και δικάζουν, μοιράζοντας τα αξιώματα με κλήρωση. Η έλευσή του στόλου πυροδοτεί μιαν ακόμη επανάσταση κι οι σχέσεις των ανθρώπων αλλάζουν.

Αυτήν την παράλληλη αλλαγή, στη ζωή της πόλης και στις ζωές των πολιτών της, παρακολουθούμε οι αναγνώστες της ιστορίας καθώς εκτυλίσσονται τα γεγονότα από στιγμή σε στιγμή. Μέσα σε τρία πρωινά, τρία μεσημέρια και τρία απογευματινά, βλέπουμε το πάθος των Αθηναίων για την ελευθερία, όπως ονομάζουν οι ίδιοι το κράτος του δήμου, ταυτόχρονα με το πάθος ανδρών και γυναικών για τη ζωή, τον έρωτα, τη φιλία, την αρετή, την φιλοσοφία κι ό,τι αποκαλούμε δημόσιο βίο.

**************

Συνεχίζω με μερικές παραπάνω διευκρινίσεις:

Πρόκειται για μια εποχή όπου η Αθήνα έχει χάσει και την ανεξαρτησία της (ουσιαστικά από τη μάχη της Χαιρώνειας το 338 πΧ) και την δημοκρατία της. Ο αριστοτελικός φιλόσοφος Δημήτριος Φαληρέας κυβερνά σαν τύραννος με την βοήθεια της μακεδονικής φρουράς που έχει φτιάξει Φρούριο στην Μουνυχία (το σημερινό Τουρκολίμανο). Οι Αθηναίοι και οι άλλοι Έλληνες έχουν επαναστατήσει το 323 πΧ μόλις έμαθαν ότι πέθανε ο Αλέξανδρος αλλά ηττήθηκαν το 322 πΧ στον λεγόμενο "Λαμιακό πόλεμο" κι έχουν ένα ακόμη ολιγόμηνο διάλειμμα δημοκρατίας το 318 πΧ όταν η Ολυμπιάδα, μάνα του Αλέξανδρου, διατάσσει την φρουρά να φύγει. Για δέκα χρόνια 317-307 πΧ ο Φαληρέας είναι ο επιμελητής Αθηνών και τοποτηρητής του Κάσσανδρου που ηγεμονεύει στη Μακεδονία.

Η έλευση του Δημήτριου Πολιορκητή προκαλεί και πάλι επανάσταση μέσα σε ένα τρομερό ενθουσιασμό των Αθηναίων που ξανακερδίζουν το πάτριο πολίτευμά τους, την δημοκρατία όπου όλοι αποφασίζουν, κυβερνούν και δικάζουν με κλήρωση όλων των αξιωμάτων, και αποδίδουν υπερβολικές τιμές στον Δημήτριο και τον πατέρα του Αντίγονο. Φυσικά και πάλι απογοητεύονται καθώς η δημοκρατία είναι "δοτή" κι εξαρτάται από τις διαθέσεις του Δημήτριου που είναι μια συναρπαστική προσωπικότητα αλλά και εντελώς ασταθής και αυτοκαταστροφικός.

Το βιβλίο δεν είναι βιογραφία ούτε του ενός ούτε του άλλου Δημήτριου (Φαληρέα ή Πολιορκητή). Οι ήρωές του είναι ο Ζείκρατος, ο Μύρων, η Κλεοτίμα, η Ιππαρχία, η Νικάτα, ο Ιάσων και η Δάφνη και άλλα πρόσωπα της καθημερινότητας που χαίρονται, προβληματίζονται, πονούν, ερωτεύονται, παθιάζονται και γενικά αλλάζουν μέσα στην γενική αλλαγή. Όπως και στα άλλα μου βιβλία, η ιστορία είναι το ασφυκτικό πλαίσιο αλλά οι ανθρώπινες ζωές είναι ο κινητήριος μοχλός. 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Για να μην ξεχνιόμαστε, το βιβλίο μου που θα εκδοθεί σύντομα (μέσα στον Ιούνιο) είναι το "Η Αργυρή εποχή των ανθρώπων" και πάει σε πολύ πιο παλιές εποχές, στην προϊστορία. Το "Τρεις μέρες που συγκλόνισαν την Αθήνα" θα εκδοθεί αργότερα, ίσως μετά από κάποια χρόνια ... 

Ο Μητσοτάκης κι η Ανάπλαση

Μια και πέθανε ο Μητσοτάκης ας θυμίσω κι εγώ (εν είδη μνημοσύνου όπως λένε) την πολύ θετική συμβολή του στην υπόθεση της Ανάπλασης της βιομηχανικής ζώνης Δραπετσώνας-Κερατσινίου το 1993 όταν πήρε καθοριστικές αποφάσεις για το μέλλον της περιοχής.

Θα έλεγα ότι χωρίς την παρέμβαση της δικής του κυβέρνησης οι εξελίξεις στην περιοχή θα ήταν εντελώς διαφορετικές. Πιθανότατα θα είχε περάσει το σύνολο της περιοχής στον ΟΛΠ και θα ήταν εδώ ένα τέρμιναλ πλοίων ή αποθηκευτικοί χώροι. Ωστόσο η δυναμική κίνηση της αυτοδιοίκησης τα χρόνια 1991-93 (που ήταν ΠαΣοΚ και Συνασπισμός), στα χρόνια της δικής του διακυβέρνησης (Ν.Δ.), βρήκαν ανταπόκριση στους αρμόδιους και κυρίως στον τότε ΥΒΕΤ κ. Αδριανόπουλο και τον τότε διοικητή της Εθνικής Τράπεζας κ. Βρανόπουλο. Πάνω από όλους και με καθοριστική παρέμβαση ο ίδιος ο Μητσοτάκης. Γι αυτό γράφω αυτό το σημείωμα σήμερα. Δεν περίμενα βεβαίως τώρα για να τα αναφέρω όλα αυτά, τα έχω γράψει στο βιβλίο μου "Η Δική μας Ανάπλαση" έκδοση του 2010.

Παρακάτω παραθέτω ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο σχετικό με τα παραπάνω:

***************************************

Σε όλη τη διάρκεια του 1992 το εργοστάσιο λειτούργησε με δεδομένη την προσωρινότητα αυτής της λειτουργίας και με την ελπίδα ότι χάρη στην παρέμβαση του Δήμου και στις νέες προτάσεις θα μπορέσουν τα πράγματα να κυλήσουν ομαλά.

Ο Δήμος Δραπετσώνας σαν πιο κοντινός στο εργοστάσιο πίεζε την κατάσταση με πολλούς τρόπους επιχειρώντας να μην αφήσει το θέμα να καταλαγιάσει. Απέδειξε για μια ακόμη φορά την επικινδυνότητα του εργοστασίου μέσα από μια επιτροπή ειδικών που έφτιαξε ενώ μόλις πήρε τη Μελέτη στα χέρια του άρχισε να την στέλνει και να την προπαγανδίζει (μαζί με το Κερατσίνι) στους επίσημους κρατικούς ή Ιδιωτικούς φορείς ώστε να την καταστήσει κέντρο των εξελίξεων. Παράλληλα τον ίδιο χρόνο, τα Λιπάσματα με τις δικές τους δυνάμεις ετοίμασαν μια Μελέτη βιωσιμότητας του εργοστασίου στην οποία έδειχναν ότι με συγκεκριμένες ενέργειές τους και ένα ορισμένο όγκο παραγωγής το εργοστάσιο μπορούσε να τα βγάλει πέρα. Το σημαντικότερο αίτημα που προέκυπτε από αυτή τη μελέτη ήταν ότι χρειαζόταν μια χρηματοδότηση (δάνειο) ύψους τουλάχιστον 3 δις. δρχ. για πρώτες ύλες κλπ. ώστε το εργοστάσιο να καταφέρει να επιζήσει χωρίς να μπαίνει μέσα.

Η Κυβέρνηση, έχοντας μπροστά της το πρόβλημα της απελευθέρωσης των τιμών που οδηγούσε σε κατάρρευση όλες τις ελληνικές χημικές βιομηχανίες, αναζήτησε ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης της Λιπασματοβιομηχανίας. Ήταν ένα σχέδιο που έριχνε το μπαλάκι στις Τράπεζες που ήταν ιδιοκτήτες των βιομηχανιών (κυρίως η Εθνική και η Εμπορική) προτείνοντάς τους κάποιες μειώσεις προσωπικού και μοίρασμα της παραγωγής αλλά και χρηματοδότηση με κεφάλαια κίνησης ώστε να ξεπεράσουν το πρόβλημα. Πρότεινε ουσιαστικά στις υπάρχουσες και ακόμα λειτουργούσες λιπασματοβιομηχανίες να μοιράσουν την πίττα με ένα τρόπο που να μπορούν να επιβιώσουν και να τροφοδοτούν την ελληνική τουλάχιστον αγορά με λίπασμα. Στα πλαίσια αυτά οι άνθρωποι της εταιρείας της Δραπετσώνας ήλπιζαν ότι θα πάρουν ένα σημαντικό κομμάτι αυτής της παραγωγής και ότι θα συνεχίσουν να επιβιώνουν με αυτόν τον τρόπο κρατώντας το εργοστάσιο ζωντανό.

Από την άλλη οι Δήμοι έβλεπαν ότι είχαν προχωρήσει πολύ στον δρόμο της προώθησης του εγχειρήματος της Ανάπλασης που είχαν καταφέρει να γίνει σαν Σχέδιο αποδεκτό πριν καν το παρουσιάσουν, πριν καν προλάβει η ΑΝΔΗΠ να το καταγράψει. Ήταν βέβαιοι ότι και η συνέχεια θα ήταν ανάλογη και περίμεναν την κυβέρνηση να τοποθετηθεί. Πραγματικά η μελέτη και η πρόταση του δήμου εξετάστηκαν σε επίπεδο κορυφής από την τότε κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Το βεβαίωσαν ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος και ο Μιχάλης Βρανόπουλος που είχαν εισηγηθεί να εξεταστεί το σχέδιο των Δήμων με θετικό τρόπο. Στο κάτω-κάτω τα προβλήματα της αποβιομηχάνισης της χώρας και των κλυδωνισμών λόγω της ένταξης της χώρας μας στις αυστηρές ρυθμίσεις του Μάαστριχτ είχαν συσσωρευτεί και η πρόταση του δήμου έδινε μια διέξοδο όχι μόνο για το μέλλον του ευρύτερου Πειραιά που είχε πολύ μεγάλα ποσοστά ανεργίας αλλά και της Ναυτιλίας. Η απάντηση στο πρόβλημα της λιπασματοβιομηχανίας θα μπορούσε να δώσει λύση και σε άλλα προβλήματα αν γινόταν ένας σωστός και έγκαιρος χειρισμός.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη σκέφτηκε να αποφύγει το πρόβλημα πετώντας το μπαλάκι στην Εθνική Τράπεζα όπου διοικητής ήταν ο Μιχάλης Βρανόπουλος, ένας ικανός δικηγόρος και φίλος του πρωθυπουργού που μπορούσε να δει ένα τέτοιο θέμα με ευρύτητα πνεύματος και όχι με το στενό βλέμμα του τραπεζίτη. Και ο Βρανόπουλος ανταποκρίθηκε στον ρόλο αυτό με τρόπο και γρήγορο αλλά και ευφυή. Είχαν προηγηθεί βέβαια και άλλα γεγονότα πριν προκριθεί οριστικά η λύση της Ανάπλασης.

*******************************************

Ας πέσει ο κουρνιαχτός

Ένας εκρηκτικός μηχανισμός έσκασε στα χέρια του τραπεζίτη Λουκά Παπαδήμου που ένα διάστημα διετέλεσε και πρωθυπουργός της Ελλάδας με τις ψήφους ΝΔ, ΠαΣοΚ και ΛΑΟΣ. Από μόνο του το γεγονός είναι κατακριτέο. Συνάντησε όμως ευρύτατη αποδοχή από τους πολίτες όπως φάνηκε από αρκετές ενδείξεις κυρίως στο διαδίκτυο.

Ο Λουκάς Παπαδήμος έδεσε την Ελλάδα χειροπόδαρα και την παρέδωσε στους δανειστές της κυρίως με δυο πράγματα: 

1) με την ένταξη των νέων ομολόγων στο αγγλικό δίκαιο, πράγμα που απαγορεύει κάθε ελληνική ενέργεια για αποφυγή πληρωμών που ήταν αδικαιολόγητες ή προέρχονταν από καταχρηστικές χρεώσεις και απαγορεύει ρητά και κατηγορηματικά κάθε σκέψη για έξοδο από το ευρώ, και

2) με το PSI (κούρεμα ιδιωτικών καταθέσεων) το οποίο: 2α) εφαρμόστηκε ελάχιστα στους πραγματικούς ιδιώτες κατόχους ομολόγων όπως τις ιδιωτικές γερμανικές και γαλλικές τράπεζες, 2β) εξόντωσε τις ελληνικές τράπεζες που με δημόσιο χρέος τις ανακεφαλαιώνουμε όλοι εμείς οι πολίτες και ιδιαίτερα όσοι τους χρωστάνε, και 2γ) φτώχυνε τους Έλληνες μικρο-ομολογιούχους και τα ταμεία των ασφαλισμένων (παντελώς άδικα και σχεδόν προδοτικά) θεωρώντας τα ταμεία ιδιωτικά όταν πρόκειται για κούρεμα και δημόσια όταν πρόκειται για το χρέος και το έλλειμμα.

Για τον Λουκά Παπαδήμο υπάρχει η υπεράσπιση που λέει ότι ΙΣΩΣ να μην μπορούσε να κάνει αλλιώς εκεί που είχε φτάσει η Ελλάδα να χρωστά και να μην της δίνουν ρευστότητα ενώ ήταν ταυτόχρονα εγκλωβισμένη στο ευρώ. Ίσως ο τραπεζίτης να ήταν το ίδιο υποχρεωμένος να κάνει ό,τι έκανε όσο ήταν κι ο Τσίπρας το 2015 ή πρόσφατα, το 2017 ή ο Σαμαράς το 2012 κι ο ΓΑΠ το 2010.

Η μέτρηση των "υπέρ" και των "κατά" εμένα (και πάρα πολλούς άλλους) με βάζουν απέναντί του. Άλλους (επίσης πάρα πολλούς) τους κάνουν να τον δικαιολογούν και πιθανώς κάποιοι (ίσως οι συγγενείς του ή ο Καρατζαφέρης κι ο Στουρνάρας) να τον θεωρούν και σωτήρα. Το τι ήταν τελικά ο Λουκάς Παπαδήμος θα το κρίνει η ιστορία.

Μια κάποια (μάλλον αριστερή) οργάνωση ή κάποιοι προβοκάτορες (το είπαν κι αυτό) θέλησαν να προλάβουν την ιστορία και όχι μόνο να τον κρίνουν καταδικαστικά αλλά και να προβούν στην τιμωρία του. Με αποτέλεσμα να έχει ξεσπάσει ένας ανοιχτός πόλεμος των «υπερασπιστών της δημοκρατίας» και των «υπερασπιστών του λαού». Θα καταλαγιάσει κι αυτό. Δεν έχουμε εδώ ούτε Ναμπλούς, ούτε Μπατακλάν, ούτε Δίδυμους Πύργους ούτε καν ένα Σεβέζο ή ένα Τσέρνομπιλ. Δεν θα γίνουν οι ξένοι "όλοι είμαστε Έλληνες" για χάρη του κυρίου Λουκά ούτε θα αλλάξει το αγγλικό δίκαιο ούτε θα επανορθωθεί η καταστροφή του ασφαλιστικού μας συστήματος με τον τραυματισμό του. Απλά βρήκαν πολλοί μια καλή αφορμή να ξεχειλίσουν το μίσος τους και τη μανία τους κατά πάντων! Οι ίδιοι που βρίζουν τους "μενουμευρωπαίους" λοιδωρούν τους "υπερασπιστές της δημοκρατίας" κι οι ίδιοι που βρίζουν τους "συριζανέλους" καταδικάζουν τους "φιλοτρομοκράτες". Στόχος όπως πάντα τα ψηφουλάκια. Ποιος θα καταδείξει ότι ο άλλος είναι ο "κακός λύκος" με το μάτι όλων στις δημοσκοπήσεις. 

Χάλια, χάλια, χάλια!

Κάποιοι χάρηκαν -και μάλιστα χάρηκαν πολύ- με τον εκρηκτικό μηχανισμό. Όπως τότε, στα μέσα της δεκαετίας του '70 όταν ο Καραμανλής έλεγε "ισόβια" και το αδίκημα των συνταγματαρχών κρινόταν "στιγμιαίο". Τότε η 17 Νοέμβρη προσέφερε ανακούφιση κι ικανοποίηση με τα χτυπήματά της σε Μάλιο και Μπάμπαλη. Κάποιοι λυπήθηκαν για την εικόνα της χώρας που γρατζουνίστηκε στα μάτια των ξένων (των δυτικών εννοείται) που είναι και οι καλύτεροι πελάτες μας από τουριστικής πλευράς. Αυτές τις αντιδράσεις, και των μεν και των δε, τις καταλαβαίνω πολύ περισσότερο από τους διαπύρσιους γραφιάδες που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν το γεγονός υπέρ του ενός ή του άλλου κόμματος. Αυτοί τουλάχιστον το βλέπουν πιο πρακτικά το ζήτημα. Φτάνει πια, όμως.

Εντάξει, ό,τι έγινε έγινε, ας τελειώνουμε με τις χαρές και τις λύπες. Ούτε επανάσταση έγινε, ούτε καμιά εκδίκηση πήραν τα όνειρα, ούτε η δημοκρατία μας η κουτσή κινδυνεύει. 

Κι ευχές στον κύριο Λουκά για καλή ανάρρωση!

O τραπεζίτης του PSI κι η κροτίδα στα χέρια του.

Για την άγρια χαρά που προξένησε σε πολλούς Έλληνες η είδηση του τραυματισμού του Λουκά Παπαδήμου από αυτοσχέδια μικρής ισχύος βόμβα γράφει στο μπλογκ του ο "Πιστιρίκος". Χωρίς να γίνεται υποστηρικτής τρομοκρατικών πράξεων, περιγράφει το αίσθημα της αδικίας που φωλιάζει στις ψυχές πολλών Ελλήνων που αν τους ρωτούσες "ποιος έβλαψε περισσότερο την Ελλάδα ο Χίτλερ ή ο Σόιμπλε" μπορεί και να απαντούσαν κατά πλειοψηφία ο Σόιμπλε! Κανείς δεν ξεχνά ότι για να περάσει το περίφημο μεσοπρόθεσμο που ξέσκισε την χώρα με το PSI, την καταστροφή των ταμείων και το αγγλικό δίκαιο (που έδεσε και όλες τις μελλοντικές κυβερνήσεις) χρειάστηκε να ανατραπεί ο "ανίκανος" ΓΑΠ και να έρθει ο "ικανός" Λουκάς για να μας δέσει πατόκορφα!

Ξαναγυρνώ στο μπλογκ του "Πιτσιρίκου" που γράφει τα εξής:

Η άγρια χαρά που προκάλεσε σε μεγάλο μέρος των Ελλήνων η επίθεση στον Λουκά Παπαδήμο, δεν μου προκάλεσε έκπληξη.
Το μίσος είναι πια ο μόνος δρόμος για πολλούς Έλληνες.

Η μόνη χαρά που θα βρίσκουν πια οι Έλληνες είναι να χορεύουν πάνω στους τάφους αυτών που θεωρούν πως διέλυσαν τις ζωές τους και τη χώρα τους.

Θα πεθαίνει ο πολιτικός και θα γίνεται πάρτι.

Οπωσδήποτε, δεν είναι όμορφο και υγιές να χαίρεσαι με τον τραυματισμό ή τον θάνατο του άλλου.

Είναι η ζωή που οφείλεις να χαίρεσαι και να γιορτάζεις.

Αλλά για πολλούς Έλληνες ισχύει το «Στην Ελλάδα πια δεν έχουμε ζωή».

Ζωή στην Ελλάδα έχουν αυτοί που διέλυσαν, ξέσκισαν και ξεπούλησαν τη χώρα.

Μια χαρά την περνάνε οι πρώην πρωθυπουργοί, οι πρώην Παπαδήμοι. Ζωή και κότα.

Είναι σοκαριστικό να βλέπεις τις οικογένειες των πολιτικών και των ολιγαρχών που ξέσκισαν τη χώρα και τη ζωή σου να την περνάνε φίνα και πλουσιοπάροχα, ενώ ξέρεις πως εσύ δεν θα σηκώσεις κεφάλι ποτέ.

Όποιος νομίζει πως αυτό δεν προκαλεί άγρια οργή και ανωμαλία, είναι στην καρακοσμάρα του.

Ευτυχώς η Ελλάδα δεν έχει κουλτούρα τζιχάντ αλλιώς θα υπήρχαν κι εδώ βομβιστές αυτοκτονίας, η κροτίδα στα χέρια του Παπαδήμου θα είχε πυρά ικανά να σκοτώσουν κι όχι μόνο να τραυματίσουν κι οι βόμβες που βάζουν οι εξτρεμιστικές οργανώσεις δεν θα συνοδεύονταν από προειδοποιήσεις σε εφημερίδες για να μην προκληθούν θύματα.

Ας ελπίσουμε πως δεν φτιάχνεται σιγά-σιγά μια νέα γενιά τρομοκρατών που δεν θα βλέπουν κανένα μέλλον μπροστά τους και θα αποφασίσουν να παίξουν με πραγματικά πυρά. Αυτός ο μονόπλευρος πόλεμος που κήρυξαν οι έχοντες και κατέχοντες κατά του λαού και των φτωχότερων στρωμάτων με ηγέτες τον Σόιμπλε και το ΔΝΤ και πιστούς οπαδούς πολλούς πρόθυμους του εσωτερικού μετώπου, ας ελπίσουμε πως θα σταματήσει εδώ. Ό,τι χάσαμε, χάσαμε. Ας μην εκδικηθούμε (δεν το αξίζουμε άλλωστε), τουλάχιστον ας κηρυχθεί μια ανακωχή.

Ο Λιαντίνης για τον Επίκουρο

Από το βιβλιο του ΛΙΑΝΤΙΝΗ με τίτλο "ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟ Στοά και Ρώμη" που ένα μέρος του δημισίευσε το μπλογκ "Αρχαία Ελληνικά" (διεύθυνση https://arxaia-ellinika.blogspot.gr/ περιέχει πολλά ενδιαφέροντα άρθρα) παίρνω το παρακάτω κομμάτι. Φυσικά, έχω ξαναγράψει για τον Επίκουρο, κομμάτια του Λουκρήτιου δικά μου σχόλια και αποσπάσματα από το βιβλίο του Χ.Θεοδωρίδη "Επίκουρος, η αληθινή όψη του αρχαίου κόσμου" αλλά η γνώμη του Λιαντίνη βαραίνει πολύ και την παραθέτω εδώ.

Δεν νομίζω πως έχω να προσθέσω τίποτα. Μόνο για όσους βρουν αυτόν τον τύπο που έζησε περί το 300 πΧ ενδιαφέροντα, θα επανέλθω με δικά του κομμάτια. Λέει ο Λιαντίνης:

*********************************************

Ο Επίκουρος δεν ακούστηκε στον καιρό του, αλλά ούτε και οι υστερινοί τον άκουσαν.

Kατάκτησε χώρες μεγάλες όσο και οι χώρες του Αριστοτέλη και του Αλέξανδρου, και μας έφτασαν μόνο μισόλογα γι’ αυτόν. Κανείς δεν έγραψε την ιστορία του. Εξαίρεση έξοχη ξεχωρίζει ξεχασμένος ο εξαίσιος Λουκρήτιος.

Οι μισοί από τους ανθρώπους που άκουσαν το όνομα του Επίκουρου, αγαθοί σαν τους μηλοκόπους στη θάλασσα, τόνε πήρανε για ακαμάτη.

Οι άλλοι μισοί, πονηροί και μπαλντατζήδες, ανιχνέψανε σωστά τον επαναστατικό του γόμο. Είδαν και τρόμαξαν τη μελλοντική του συγκομιδή. Και λάβανε μέτρα. Ο αδιάβαγος, είπανε. Ο χοιροβοσκός, ο βοϊδολάτης.

Γρήγορα άρπαξαν τα αξίνια τους και τα άλλα σύνεργα του νεκροθάφτη. Και σκέπασαν το τίμιο σώμα της γνώσης του Επίκουρου στα μαγιάπριλα και στους αηδονισμούς της σιωπής. Η χειροπιαστή στιγμή για τον άνθρωπο χάθηκε μέσα στα μάτια του.

Έτσι στερήθηκε η ανθρωπότητα τη μεγάλη ευκαιρία να εισέλθει στην τροχιά της ειλικρίνειας, της ευθύνης, της εντιμότητας και της εμορφιάς.

Οι σελτζούκοι του ιερατείου, του σχολειού και της πέννας κατηγόρησαν τον Επίκουρο τα πολλά τάχατες.

Πως απλοποίησε τάχατες τον κόσμο, γιατί ονόμασε τη χαρά, την ελαφράδα του και την ευεξία. Πως παραγνόησε τάχατες τη χασοφεγγαριά της ζωής, γιατί αρνήθηκε το κακό, τις συφορές και τη λύπη. Πως εξευτίλισε τάχατες τα ευπρεπή του ανθρώπου, γιατί εκήρυξε:

-Φάγετε και πίετε, και ευφράνθητε• γιατί αύριον αποθνήσκετε.

Πως καταφρόνησε τάχατες τους σοφούς και τους δασκάλους, γιατί παίνεσε την αμεσότητα, τη φρεσκάδα, το βαθύπλουτο κάλεσμα της στιγμής και την αυτογέννητη γνώση. Πως εχλεύασε τα θεϊκά και τα όσια.

Πίσω από τα βλέφαρα του ύπνου του, όσο ο άνθρωπος ζει, αργοσαλεύουν όνειρα, πόθοι, εμορφιές, αλήθειες και πλάνες. Και σαν αποθάνει ο άνθρωπος, στις κόχες των κρανίων που χάσκουν ξελημεριάζουν οι αράχνες, οι σκορπιοί και οι σαύρες.

Εάν δεν είχε φράξει τη φωνή του Επίκουρου ο φόβος, η άγνοια και η μισανθρωπία του ανθρώπου για τον άνθρωπο, η ιστορία θα ‘χε τραβήξει άλλο δρόμο. Αλλά τη γραμμή και την πορεία του κόσμου τη χαράξανε οι ντροπές μας: μια καρδιά που τουρτουρίζει, ένα μυαλό του προβατιού και της ύαινας, και η προέχουσα κοιλιά που τη βουρλίζουν οι βορβορυγμοί της.

Το κατώγι, ο φωταγωγός και το παραπόρτι του σπιτιού μας έκρυψαν την πρόσοψη, το στούντιο και το δώμα. Ήμασταν κάποτε από καλή γενιά. Εμείς οι γύφτοι.

Εάν ο Επίκουρος είχε περάσει –αλίμονο! μόνον οι Μήδοι περνούν-θα ‘χε κρατήσει στον κόσμο ένα λιτό είδος αντιθρησκείας. Η ενιαία συνείδηση δηλαδή της φυσικής γνώσης, της απλότητας, του σθένους, της εγκαρτέρησης και της κατάφασης. Όλα εκείνα που ο Επίκουρος τα είπε λεβεντιά, και ο Νίτσε στις μέρες μας χαρούμενη επιστήμη και πολλή ανθρωπιά.

Με τον Επίκουρο δόθηκε η ευκαιρία στην ανθρωπότητα να προστατέψει τον άνθρωπο και το μέλλον του από έναν ατλαντικό άχρηστα πράγματα, αθλιότητες, ψεύδη, πλάνες, απάτες, συναξάρια, ιερές συνόδους, βίους αγίων, σκούφους του παπά και του πάπα, εγκλήματα και μάταιη σπατάλη του πνεύματος. Και η ευκαιρία χάθηκε.

*******************************

Δεν μπορώ να μην επαναλάβω μια από τις παραπάνω παραγράφους: «Εάν δεν είχε φράξει τη φωνή του Επίκουρου ο φόβος, η άγνοια και η μισανθρωπία του ανθρώπου για τον άνθρωπο, η ιστορία θα ‘χε τραβήξει άλλο δρόμο». Αυτή είναι μια αλήθεια που την πιστεύω. Η ζωή όπως την πρότεινε ο Επικουρος δεν θα ήταν παραίτηση από την προσπάθεια να γίνουμε καλύτεροι αλλά αντίθετα παραίτηση από την παραίτηση θα ήταν, και το αίτημα για δημοκρατία ούτε θα ξέφτιζε ούτε θα ξεχνιόταν. Όμως η ιστορία πήρε τον δρόμο που πήρε κι εμείς μπορούμε μόνο να επιδιώξουμε μιαν ολική επανάφορά. Αν και εφ' όσον γίνει δυνατή. Ας είμαστε τουλάχιστον έτοιμοι να την αναγνωρίσουμε αν παρουσιαστεί.

Οι συνέπειες μιας ασυνέπειας

Θέατρο του παραλόγου για μια ακόμα φορά στη Βουλή. Ο Σύριζα ψηφίζει το δικό του μνημόνιο-πλας. Είναι το τέταρτο ουσιαστικά μνημόνιο αν και τυπικά είμαστε ακόμη στο τρίτο. Τα μέτρα που λαμβάνονται αφορούν περίοδο πέραν του μνημονίου κι είναι πολύ περισσότερα και καινούρια σε σχέση με τα μέτρα του τρίτου μνημονίου που συμφωνήθηκαν το 2015. Τα ψηφίζει για να κερδίσει υποτίθεται το χρέος, κανείς όμως δεν πιστεύει ότι κάτι θα κερδίσει η Ελλάδα από αυτό. Ό,τι είναι να πάρει (ρυθμίσεις του χρέους) θα το έπαιρνε έτσι κι αλλιώς, κι ό,τι δίνει, το είχε αποφύγει ως τώρα,. Στην ουσία η χώρα κι οι πολίτες της πληρώνουν τώρα ένα πρόσθετο βάρος -και στην ουσία μια τιμωρία- για τις αντιρρήσεις που προέβαλε η Ελλάδα αυτά τα τρία χρόνια. Από αυτές τις καθυστερήσεις οι δανειστές κάτι έχασαν, το μέτρησαν και το ζητούν τώρα μαζεμένο. Κόβοντας συντάξεις κι αφορολόγητο κατά βάση. 

Παρ' όλα αυτά, όσο σαν μοναδική εναλλακτική λύση προβάλουν ο Μητσοτάκης κι οι συνεργάτες του, τότε ακόμη κι αυτός ο Σύριζα, ο ηττημένος κι αναξιόπιστος, προβάλει ακόμη σαν λύση ανάχωμα σε μια ομάδα που θέλει ακόμα χειρότερα μέτρα, και μάλιστα αυτοβούλως, χωρίς καν το πρόσχημα ότι του τα επιβάλουν.

Δυστυχώς η Ελλάδα βουλιάζει. Ο Σύριζα, ψάχνει να λύσει τα προβλήματα με τη λογική των αντιπάλων του όταν είδε κι αποείδε ότι δεν γίνεται αλλιώς. Με αντίπαλο τον Σόιμπλε δεν κερδίζεις έτσι εύκολα. Εκείνο που μπορούσε να κάνει, να λειτουργήσει σαν αριστερά, δεν το έκανε. Έπρεπε να χωρίσει την εκκλησία από το κράτος, να σταματήσει τις γελοιότητες με τις εικόνες και τα άγια κεριά και χέρια και φώτα, να πάψει να παίζει με την παιδεία και να προσανατολίσει τη χώρα στη νέα εποχή, να σώσει ό,τι μπορούσε στην υγεία, να διασώσει (όπως και έκανε) τους εκτός κοινωνίας παρατημένους και να δώσει ώθηση σε θεσμούς λαϊκής συμμετοχής όπως τα δημοψηφίσματα, την απλή αναλογική (αυτό το έκανε), την αλλαγή του Καλλικράτη (μάλλον κάτι θα κάνει εδώ) κλπ. Κι αφού δεν τα έκανε, ίσως έπρεπε να αποχωρήσει. Ζητώντας δύναμη από τον λαό να ξαναπαλέψει (όπως το 2015). Αν την έπαιρνε, καλώς, αν όχι, ας άφηνε στους πρόθυμους τη σφαγή. Γιατί όταν σε σφάζουν δεν πονάς λιγότερο αν ξέρεις ότι ο δήμιος είναι πονόψυχος!

Δεν ξέρω πόσο απογοήτευσε ο Σύριζα τους οπαδούς του. Εγώ θα τον ψήφιζα ξανά για να εμποδίσω την επάνοδο των πρόθυμων και των Μητσοτάκηδων αλλά δεν μπορώ να κλείνω τα μάτια σε αυτό που έχει συμβεί.

Το χειρότερο που έγινε στη Βουλή αυτές τις μέρες, είναι που έπαψε πια να υπάρχει αντιπολίτευση στον Σόιμπλε και στο ΔΝΤ. Γιατί ο Σύριζα πήρε μέτρα που τον εξομοίωσαν με τους αντιπάλους του. Αν προκύψει κυβέρνηση Μητσοτάκη, ποιος θα την αντιπολιτευτεί; Η Χρυσή Αυγή; Αυτό θα αποδειχτεί σαν η χειρότερη από τις συνέπειες της ασυνέπειας του Σύριζα.   

Η δικαιοσύνη στην εκπληκτική δημοκρατία της Αθήνας!

Περί δικαιοσύνης στην δημοκρατία ο λόγος.

Θα δημοσιεύσω το τρίτο στη σειρά (και τελευταίο του είδους) άρθρο του Γιάννη Παναγιωτόπουλου από το Τετρακτύς με τις αναφορές του στο δικαιικό σύστημα της αρχαίας Αθήνας. Είναι σύντομο.

*******************************

ΗΛΙΑΙΑ

ΟΛΟΙ ΟΙ ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΣΤΕΣ

Η δημοκρατία έχει συγκεκριμένη αντίληψη για το ποιό πρέπει να είναι το πολιτικό υποκείμενο: ο πολίτης οφείλει και μπορεί να μετέχει "κρίσεως και αρχής". Ο Αριστοτέλης, από τον οποίο προέρχεται η φράση αυτή, προτάσσει την "κρίση", δηλαδή τη συμμετοχή στη δικαστική εξουσία, της "αρχής", δηλαδή της συμμετοχής στη διακυβέρνηση.
Η συμμετοχή του πολίτη στη δικαστική εξουσία διασφάλιζε και την αμεροληψία των νόμων. Αφού ένα τυχαίο δείγμα του λαού, που νομοθετεί ψηφίζοντας ένα νόμο, καλείται, υπό την ιδιότητα του δικαστή, και να τον εφαρμόσει, δεν υπάρχει ο κίνδυνος να θεωρηθεί ότι ένας δεδομένος νόμος ψηφίστηκε για κάποιο συγκεκριμένο σκοπό. Και ασφαλώς, η σημερινή αντίληψη για επαγγελματίες δικαστές θα φαινόταν σε ένα αρχαίο Αθηναίο εξωφρενική.

Η Ηλιαία ήταν το κύριο δικαστήριο της πολιτείας, αποτελούμενο από 6.000 δικαστές ("ηλιασταί"), 600 από κάθε φυλή. Μέλος της μπορούσε να γίνει κάθε πολίτης που είχε συμπληρώσει το 30ό έτος της ηλικίας του και δεν εκκρεμούσε εναντίον του κατηγορία. Ειδικές γνώσεις δεν χρειάζονταν. Επειδή η δικαστική εργασία ήταν πολλή, αφού η δημοκρατική λειτουργία απαιτούσε να ελέγχονται συνεχώς οι πάντες από τους πάντες, προβλεπόταν δικαστικός μισθός, ώστε να μην αποκλείεται η συμμετοχή των πολιτών που δεν διέθεταν τα οικονομικά μέσα για να απασχολούνται ως δικαστές συνεχώς επί ένα χρόνο.

ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ

Από τους καταλόγους των δήμων και ανάλογα με τον πληθυσμό καθενός, οι Εννέα άρχοντες και ο γραμματεύς των θεσμοθετών κλήρωναν κάθε χρόνο 600 πολίτες από κάθε φυλή. Οι 6.000 πολίτες που κληρώνονταν, ορκίζονταν ότι θα ψηφίζουν κατά τους νόμους και τα ψηφίσματα της Εκκλησίας και της Βουλής ή κατά συνείδηση, όπου δεν υπήρχε νόμος, ότι δεν θα δωροδοκηθούν, ότι θα είναι αμερόληπτοι και ότι η ψήφος τους θα αφορά μόνο το περιεχόμενο της κατηγορίας.
Με νέα κλήρωση, η Ηλιαία χωριζόταν σε 10 τμήματα των 600 δικαστών, κατά τρόπο ώστε οι πολίτες των δέκα φυλών να αντιπροσωπεύονται εξ ίσου σε κάθε τμήμα. Πρόεδροι των τμημάτων ήταν άρχοντες (οι Εννέα άλλοι), που κληρώνονταν στην αρχή του χρόνου και είχαν παρά-λληλα ως έργο τη μελέτη της υπόθεσης, την προδικασία και την προανάκριση.

ΔΙΚΕΣ

Η Ηλιαία συνεδρίαζε συνήθως κατά τμήματα των 600 και χρειαζόταν η παρουσία τουλάχιστον 501 μελών για να συνεδριάσει το τμήμα. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις συνεδρίαζαν υποχρεωτικά δύο τμήματα μαζί (οικονομικές υποθέσεις κ.ά.) ή ακόμη και τέσσερα (εσχάτη προδοσία), εντελώς εκτάκτως όμως και σπανιότατα σε ολομέλεια (πιστεύεται ότι μια τέτοια περίπτωση θα ήταν η υπόθεση των Ερμοκοπιδών, που συντάραξε την πολιτεία).
Ειδικά σώματα δικαστών, όλα κληρωτά, ήταν επιφορτισμένα με τη μελέτη εξειδικευμένων υποθέσεων και υποβαλή πορίσματος στο δικαστήριο. Τέτοιοι ήταν οι πέντε "εισαγωγείς" (δίκες σχετικές με αιτήσεις άλλων πόλεων για έκπτωση του συμμα-χικού φόρου), οι "ναυτιδίκαι" (διαφορές μεγαλεμπόρων, εφοπλιστών και λιμενεργατών) και οι "πράκτορες".
Μικροϋποθέσεις πολιτών δίκαζαν οι 30 "κατά δήμους δικασταί", που περιόδευαν τους δήμους της Αττικής και δίκαζαν επι τόπου. Είχαν δικαίωμα να επιβάλλουν πρόστιμο ως δέκα δραχμές. Αν το το αδίκημα προ-ϋπέθετε μεγαλύτερη ποινή, παρέπεμπαν την υπόθεση στους "διαιτητάς". Αυτοί έπρεπε να έχουν υπερβεί το εξηκοστό έτος της ηλικίας τους, οπότε και καταγρά-φονταν στον ειδικό κατάλογο των διαιτητών, που χωριζόταν σε δέκα τμήματα, ένα για κάθε φυλή. Ο διαιτητής είχε υποχρέωση να συμβιβάσει τους αντιδίκους αν όμως δεν το κατόρθωνε, ανέκρινε και δίκαζε ο ίδιος. Όταν ένας από τους διαδί-κους δεν δεχόταν την απόφασή του, είχε δικαίωμα να κάνει έφεση στην Ηλιαία.
Γενικά και για όλες τις αποφάσεις των δικαστηρίων, υπήρχε δικαίωμα έφεσης, ώστε να διασφαλίζεται το δίκαιο των πολιτών.
Σπουδαία αδικήματα (κατά της ασφαλείας της πολιτείας κ.ά.) δικάζονταν από τη Βουλή και την Εκκλησία, ενώ παραβάσεις της στρατιωτικής πειθαρχίας δικάζονταν από στρατοδικεία, στα οποία προήδρευαν οι στρατηγοί.

ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ

Ο Άρειος Πάγος, σώμα παλαιότατο και με τεράστιο κύρος ("σεπτό συνέδριο" και "της πολιτείας φυλακή" κατά τον Αριστοτέλη), με απροσδιόριστες (μη νομοθετημένες) και εκτεταμένες εξουσίες (μεταξύ αυτών: ελεγκτικές αρμοδιότητες με δικαίωμα επιβολής ποινών στους πολίτες που είχαν αναλάβει κάποιο λειτούργημα και δεν το είχαν ασκήσει, κατά την κρίση του, σωστά), απαρτιζόταν από ισόβια μέλη των δύο ανωτέρων κοινωνικών τάξεων. Ήταν, δηλαδή, το μόνο ανεξέλεγκτο, ισόβιο αλλά και αριστοκρατικό λειτούργημα, κτυπητή εξαίρεση στην, κατά τα άλλα, δημοκρατική δομή της πολιτείας.

***************************

Από εδώ και πέρα συνεχίζω εγώ με δικές μου σημειώσεις:

Στην αρχαία Αθήνα δεν υπήρχαν φυλακές. Ήταν εξωφρενική ιδέα να κλείσεις κάποιον μέσα σε τέσσερις τοίχους για να τον τιμωρήσεις. Οι ποινές ήταν μικρές (χρηματικό πρόστιμο) για τα συνηθισμένα αδικήματα (πταίσματα-πλημμελήματα) ή μεγάλες για τα πιο σοβαρά αδικήματα (φόνος, προδοσία της πόλης ή του πολιτεύματος κλπ.). Οι μεγάλες ποινές ήταν δύο: θάνατος ή εξορία. Όποιος εξοριζόταν δεν έχανε τα δικαιώματά του κι επανερχόταν με τη λήξη της ποινής. Το να σε διώξουν από την πόλη όμως σήμαινε μεγάλη ντροπή. Η ποινή του θανάτου εκτελείτο με κώνειο. Το μοναδικό δεσμωτήριο που υπήρχε ήταν κάτι σαν τα κρατητήρια μεταγωγών, για λίγες μέρες μέχρι να εκτελεστεί η ποινή της εξορίας ή του θανάτου.

Η κεντρική ιδέα της απόδοσης δικαιοσύνης από τον ίδιο τον λαό που φτιάχνει και τους νόμους διατηρείται και στα σημερινά ολιγαρχικά καθεστώτα της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας με τον θεσμό των ενόρκων. Άλλο όμως πέντε ή επτά ή και έντεκα ένορκοι (όπως στις ΗΠΑ) κι άλλο πεντακόσιοι ή χίλιοι. Στη μια περίπτωση έχουμε και πάλι μια "κουτσή" εκπροσπώπηση της λαϊκής γνώμης στην άλλη γνήσια έκφρασή της.

Φανταστείτε σε μια δίκη να μαζεύονται στο Ηρώδειο πεντακόσιοι ή χίλιοι άνθρωποι, τυχαία επιλεγμένοι με κλήρωση, να ακούν τους διαδίκους στην δίκη. Να λέει ο κατήγορος, να απαντά ο συνήγορος και να γίνονται αν χρειαστεί ερωτήσεις. Με ισηγορία πάντα καθώς μια κλεψύδρα καθορίζει τον χρόνο ομιλίας. Κι ύστερα οι πεντακόσιοι ή οι χίλιοι να ρωτιούνται αν είναι ένοχος ή όχι ο κατηγορούμενος. Κι αν βγει ένοχος μετά να γίνονται προτάσεις για την ποινή και να συζητούν, με ισηγορία πάντα, γι αυτές και μετά να αποφασίζουν.

Τέλος υπολογίστε ότι κάθε πέτε χρόνια περίπου κάθε πολίτης κληρωνόταν να γίνει για μια χρονιά δικαστής. Κάθε πολίτης, κι ο περισσότερο μορφωμένος κι ο λιγότερο (γιατί αμόρφωτος δεν μένει κανείς όταν υπάρχει δημοκρατία), κι ο πλούσιος κι ο πένης, κι ο επιστήμονας κι ο εργάτης κι ο αγρότης κι ο ναυτικός κι ο τεχνίτης κι ο πολιτικός. Όλοι! Μια φορά κάθε πέντε χρόνια κατά μέσον όρο!

Μιλάμε για έναν άλλο κόσμο, αυτόν που γέννησε ό,τι ομορφότερο και ότι σπουδαιότερο συνέβη ποτέ στην οικουμένη, τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Ακριβώς γιατί είχε δημοκρατία, γιατί είχε τέτοια δικαιοσύνη, γιατί είχε τέτοιες αρχές (όπως αυτές που περιέγραψα στα προηγούμενα) κι αποφάσιζε τόσο δημοκρατικά κι ελεύθερα.