Σήμερα, 2025, είμαστε δέκα χρόνια μετά το δημοψήφισμα που έδωσε για πρώτη και τελευταία φορά την δυνατότητα στον λαό να αποφασίσει ποιον δρόμο θέλει να ακολουθήσει η χώρα του.
Το ΟΧΙ (με 62%) ήταν μια άρνηση περίεργη που τα επέτρεπε όλα. Όχι στο σχέδιο Γιούνκερ και ναι στο σχέδιο Μέρκελ διάβασαν ο Τσίπρας κι ο Καμμένος κι ο ΣΥΡΙΖΑ γενικώς. Όχι στην Ευρώπη που εκβιάζει διάβασαν ο Βαρουφάκης, ο Λαφαζάνης, η Κωνσταντοπούλου κι άλλοι. Το αποτέλεσμα ήταν ότι μετά το πρώτο (2010) και το δεύτερο (2012) μνημόνια, ακολούθησε ένα τρίτο (2015) και η Ελλάδα έφτασε στο σημείο που είχε προδιαγράψει ο Σόιμπλε και στο οποίο είμαστε σήμερα, στην φτώχεια, την γεωπολιτική αδυναμία, τον εξευτελισμό.
Ανεξάρτητα από κομματικές επιλογές και προσωπικές προτιμήσεις, υπάρχουν δύο αφηγήματα για αυτά που έγιναν την κρίσιμη περίοδο 2010-12, όταν η πολιτική τάξη έσκυβε το κεφάλι κι ο λαός διαδήλωνε στο Σύνταγμα.
Το ένα αφήγημα λέει ότι η Ελλάδα σώθηκε, παρά τις απώλειες σε ΑΕΠ και περιουσίες, το άλλο λέει ότι η Ελλάδα καταδικάστηκε στην φτώχεια και θα μείνει δέσμια για πάντα. Οι Σαμαράς Βενιζέλος το 2012-14 και Τσίπρας Καμμένος το 2015-18 ακολούθησαν παρόμοιες μνημονιακές πολιτικές με ρητορική διαφορετική. Οι μεν Σαμαράς και Βενιζέλος αποδέχονταν το πρώτο αφήγημα (κι αν δεν υπήρχε μνημόνιο έπρεπε να το εφεύρουμε) οι δε Τσίπρας Καμμένος το δεύτερο (δεν θέλαμε αλλά μάς υποχρεώνουν οι κακοί).
Δεν ξέρουμε ποιο αφήγημα ήταν εντέλει σωστό. Το πρώτο που επικράτησε έχει αποτελέσματα. Οδήγησε σε μια καταστροφή, αυτήν που ζούμε σήμερα. Το δεύτερο που απλά προτάθηκε, δεν δοκιμάστηκε, δεν ξέρουμε ποια θα ήταν η πορεία εκτός ευρώ και ποιες οι οικονομικές και (κυρίως) γεωπολιτικές συνέπειες.
Είναι νωρίς ακόμα για μια δίκαιη αποτίμηση.
Είναι όμως καιρός να θυμηθούμε το ξεχωριστό αμεσο-δημοκρατικό γεγονός που συνέβη στην χώρα, το δημοψήφισμα του 2015. Όπως το δημοψήφισμα του 1974 έδωσε οριστική λύση στην χώρα κάνοντας παρελθόν το καθεστωτικό ζήτημα, έτσι και το δημοψήφισμα του 2015 έδωσε οριστική λύση (απ' την ανάποδη) στην δυνατότητα της Ελλάδας να παραμείνει ανεξάρτητη και ικανή για ανάπτυξη και πρόοδο χώρα.
