Στις 18 Οκτωβρίου του 1981 η Γη βρισκόταν στο ίδιο ακριβώς σημείο στην τροχιά της γύρω από τον Ήλιο όπως και σήμερα. Από τότε έχουν μεσολαβήσει σαράντα στροφές κι έχουν αλλάξει πολλά στην Οικουμένη και στην Ελλάδα. Πολλά ήρθαν κι έφυγαν, ένα όμως δεν μας εγκατέλειψε ποτέ: Ο σοσιαλισμός.
Μπορεί να έχει μια σαρκαστική-σαρδόνια έκφραση αυτό που γράφω, έχει όμως και μιαν αληθινή και σε αυτήν θέλω να σταθώ. Γιατί εκείνη την ημέρα κονιορτοποιήθηκε μια κρατούσα αντίληψη που έλεγε πως κάθε τι αριστερό και σοσιαλιστικό είναι ημιπαράνομο και πάντως ανεπίτρεπτο για τα ελληνικά ήθη. Με φύλακες τους χωροφύλακες και παλιότερα τους Εσατζήδες, η λέξη σοσιαλισμός ήταν μόνο για παρακατιανούς, για τις πορείες, για τις φοιτητικές συνελεύσεις, για το σινεμά, για τα βιβλία. Για την πραγματική ζωή υπήρχαν οι φάκελοι νομιμοφροσύνης, η ασφάλεια, η αστυνομία κι η χωροφυλακή, ο χαφιές κι ο στυγνός επιθεωρητής.
Ώσπου, ένα κόμμα-κίνημα που είχε ξελαρυγγιαστεί να φωνάζει "στις δεκαοχτώ σοσιαλισμό" πήρε ξαφνικά στις 18 του Οκτώβρη του 1981 ένα τρελό ποσοστό 48%. Κι η Ελλάδα άλλαξε όψη, γλύκανε η μορφή της, ήρθαν τα πάνω κάτω και μπορούσες να κυκλοφορείς επιτέλους χωρίς να ντρέπεσαι που είσαι Έλληνας. Η αλλαγή, βέβαια, ουσιαστικά είχε πραγματοποιηθεί ήδη από το 1974. Από τότε όλοι ήξεραν ότι η δημοκρατία θα λειτουργούσε και ένα σοσιαλιστικό κίνημα θα μπορούσε να κυβερνήσει. Ήταν μια δυνατότητα που από την ημέρα εκείνη, την πριν σαράντα χρόνια, έγινε πράξη. Ακολούθησε η αναγνώριση της εθνικής αντίστασης, ο βασικός μισθός, η ΑΤΑ, η ελευθερία και όλα τα γνωστά καλά της δημοκρατίας στην πράξη. Γίναμε η Ελλάδα του σήμερα κι αφήσαμε οριστικά πίσω μας το χτες.
Να εξηγηθώ προσωπικά. Εγώ και πολλοί φίλοι μου ήμασταν εκείνο τον καιρό "Ανένταχτοι της Αριστεράς", μια πολιτική ομάδα με ανένταχτους πολίτες προερχόμενους κυρίως από το ΚΚΕ αλλά κι απ' το ΚΚΕ Εσωτερικού και το ΠαΣοΚ. Αποφασίσαμε τότε να ψηφίσουμε όλοι μαζί το ΚΚΕ Εσωτερικού με το σκεπτικό "να παραμείνουν δυο τα κόμματα στην Αριστερά" και να μην συντριβεί -όπως διαφαινόταν- το ένα εξ αυτών. Ψηφίσαμε Κύρκο, αλλά, το ΚΚΕ Εσ, πήρε μόλις 1,4% και συνετρίβη. Βγήκε όμως το ΠαΣοΚ κι ήταν κι αυτή μια νίκη που την νιώσαμε δική μας. Το ίδιο βράδυ που ο φίλος μας Γιώργος Ιωκειμίδης (ο παντοτινός δήμαρχος) θρηνούσε για τον Κύρκο του, εμείς μπήκαμε στα αμάξια και πήγαμε στο Σύνταγμα. Πανηγυρίσαμε μαζί με τους ΠαΣοΚους την νίκη κρατώντας σημαίες κόκκινες. Ήμασταν ένα με αυτούς, ήμασταν ένα με την μισή και παραπάνω Ελλάδα που επιτέλους ανέπνεε ελεύθερα. Κι αυτό το συναίσθημα δεν θα το ξεχάσω, την μεγάλη νίκη της αλλαγής.
Δεν θα ανακατέψω αυτή την αναπόληση με τα σημερινά. Ούτε με τον Σύριζα, ούτε με το Κιναλ, ούτε με το '15 ούτε με το δημοψήφισμα θα τα μπλέξω. Απλά αποτίω φόρο τιμής σε μια νίκη που την ακολούθησαν σωστά και λάθη, θρίαμβοι και ήττες, μεγαλοσύνες και μικρότητες, όπως είναι όλα τα ανθρώπινα. Και θα ευχηθώ να το ξαναζήσω, με την όποια νέα μορφή θα λάβει η επόμενη ανάταση του λαού μας.
