(ΣΗΜ.: Το παρακάτω το δημοσίευσα το '16 και πέρσι και το ανασύρω τώρα, γιατί είναι διαχρονικό και με αποσπά από μια καθημερινότητα που μου φαίνεται χυδαία, δύσκολη, μαύρη κι ανεπιθύμητη. Ακολουθεί το άρθρο.)
Έχει μέλλον ο ελληνισμός; Πριν από αυτό το ερώτημα πρέπει να απαντηθεί ένα άλλο, υπαρξιακό.
Υπάρχει "ελληνισμός" για του οποίου το μέλλον μπορεί ή πρέπει κανείς να ανησυχεί; Μήπως είναι, απλά, ένας νεοελληνισμός (κυριολεκτικά άσχετος με τον ελληνισμό);
Για δυο χιλιάδες χρόνια δεν υπήρχε "ελληνισμός". Από την εποχή των Μακεδόνων που την ακολούθησε η εποχή των Ρωμαίων και εν συνεχεία των Οθωμανών η "Ελλάδα" κι ο ελληνισμός ως έννοιες και υπάρξεις φθίνουν, από το πανελλήνιον, στο ελληνορωμαϊκό και τέλος στην πλήρη εξαφάνιση. Γιατί ελληνισμός ήταν τα πατρώα των Ελλήνων, δηλαδή η θρησκεία τους, η γλώσσα τους και κυρίως το πολίτευμά τους. Αυτά τα τρία εξέλιπαν. Τα δύο (θρησκεία και πολίτευμα) απόλυτα, ενώ, το τρίτο (γλώσσα) έμεινε αλλά ριζικά αλλαγμένη κι αυτή (κοινή αντί των διαλέκτων).
Έλληνες έλεγαν τους Ρωμιούς (δηλαδή τους Ρωμαίους) οι δυτικοί κι ο Πάπας θέλοντας να δηλώσουν τους ορθόδοξους ως αιρετικούς. Καμιά σχέση κι αυτό με τον ελληνισμό λοιπόν.
Ξαναθυμήθηκαν τους όρους Ελλάς κι ελληνισμός κάποιοι μορφωμένοι Ρωμιοί τον 18ο αιώνα και τούς χρησιμοποιούν σαν όχημα για την συγκρότηση ενός νεοελληνικού κράτους χωρίς να έχει κανένα ελληνικό χαρακτηριστικό (ούτε ελληνικό πολίτευμα, ούτε ελληνική θρησκεία, ούτε ελληνική φιλοσοφία) πέρα από κάποια εξωτερικά γνωρίσματα. Ποια είναι αυτά; Είναι κυρίως ο τόπος και εν μέρει μια γλώσσα που μοιάζει κάπως με την αρχαία ελληνική αν κι εχει αλλάξει πολύ, σε βαθμό που να έχει γίνει αγνώριστη.
Με βάση τον τόπο και -εν μέρει- τη γλώσσα και με βάση μια ισχυρή επιθυμία των βαλκάνιων (Ρωμιών, Βλάχων, Αρβανιτών) που κατοικούν αυτόν τον τόπο για απαλλαγή από τον βάρβαρο κι απολίτιστο Οθωμανό δυνάστη, εκρήγνυται μια επανάσταση, καθ' όλα θαυμαστή και μοναδική στο είδος της, που πετυχαίνει καθώς εκμεταλλεύεται τις αντιθέσεις των μεγάλων Δυνάμεων της εποχής. Οι λάτρεις της Ελλάδας και του Ελληνισμού (δηλαδή της αρχαιότητας) τής διορθώνουν τη γλώσσα, τής παρέχουν συγγράμματα "διαφωτισμού", την βοηθούν να διεθνοποιήσει την εξέγερση, εκμεταλλεύονται την "πίστη" (ορθοδοξία κόντρα στο ισλάμ) και φτιάχνουν το νεοελληνικό κράτος, αυτό στο οποίο ζούμε εμείς κι οι πρόγονοί μας Νεοέλληνες.
Τώρα που ορίσαμε τον "ελληνισμό" καλύτερα μπορούμε πιο άνετα να ξαναρωτήσουμε:
Αυτός ο ελληνισμός του Νεοέλληνα έχει μέλλον;
Η απάντηση είναι ένα μεγάλο, τεράστιο, φωτεινό ΟΧΙ
ΟΧΙ, δεν έχει κανένα μέλλον η βαλκανική, ορθόδοξη, ψευτοθωμανική και ψευτοδυτική ύπαρξή μας. Θα τελειώσει οσονούπω και θα πεταχτεί στα σκουπίδια της ιστορίας γιατί κανείς δεν έχει ανάγκη από μπάσταρδους λαούς που δεν έχουν παρελθόν δικό τους αλλά κλεμένο. Κάποια στιγμή οι μύθοι θα καταπέσουν και η αλήθεια θα αποκαλυφθεί. Η κρίση έβγαλε τα πρώτα απόνερα κι νομίζω πως δεν θα τελειώσει εύκολα αυτή η ιστορία, θα υπάρξει και συνέχεια.
Δεν θα μπορούμε να κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας (γιατί τον υπόλοιπο κόσμο δεν τον ξεγελάμε) ότι συνδυάζεται ο σκληρός ορθόδοξος χριστιανισμός με την αρχαιότητα. Τα παιδιά του Δία δεν μπορεί να έχουν για θεό ένα κατασκεύασμα της παλαιάς Διαθήκης των Εβραίων. Όμως η ορθοδοξία είναι ουσιαστικό συστατικό του νεοελληνικού έθνους. Ήταν το όχημα στο οποίο επιβιβάστηκε η επανάσταση τον 19ο αιώνα ξεκόβοντας από τους Τουρκαλβανούς (όπως τούς ονόμασαν) και στη συνέχεια ήταν και πάλι το όχημα δια του οποίου συγκροτήθηκε οριστικά τον 20ο αιώνα κατονομάζοντας ως "Νεο-Έλληνες" όλους τους ορθόδοξους της Μικρασίας. Άρα, το πρώτο ουσιαστικό στοιχείο του "ελληνισμού", η πολιτιστική ταυτότητα (θρησκεία, παραδόσεις, μύθοι, συνείδηση παρελθόντος) έχει υποκατασταθεί οριστικά από την εβραιοχριστιανική παράδοση και τυχόν απώλεια αυτής της ταυτότητας θα αποτύχει και θα μας λείπει πάντα. Επομένως είναι μάταιος κόπος η αναζήτησή του.
Δεν θα μπορέσουμε επίσης ποτέ να πιάσουμε το πολίτευμα των Ελλήνων, τη δημοκρατία με κλήρωση, δηλαδή την δημοκρατία ΟΛΟΥ του λαού κι όχι των αντιπροσώπων του, της ολιγαρχίας. Είμαστε τόσο πίσω ακόμα κι από τη δύση σε θεσμικό επίπεδο ώστε μοιάζει εξωπραγματικό να περιμένουμε ότι θα μπορέσει ποτέ η Νέα Ελλάδα να μοιάσει στην Αρχαία στο πιο βασικό της γνώρισμα, στο στοιχείο που την διαφοροποιούσε από όλο τον υπόλοιπο κόσμο, στη δημοκρατία-ισοκρατία ... και ... χωρίς αυτό, ελληνισμός δεν υπάρχει.
Όσο για τη γλώσσα, εδώ τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα. Μοιάζει η γλώσσα μας με την ελληνική, τουλάχιστον μοιάζει περισσότερο από όλες τις άλλες γλώσσες. Και πάλι όμως θα είμαστε ανάπηροι πνευματικά αν δεν μπορέσουμε να παραδεχτούμε την απόσταση που μας χωρίζει από αυτή τη γλώσσα. Διαβάστε ένα οποιοδήποτε χωρίο της Ιλιάδας ή της Οδύσσειας (με την προφορά του) και δεν θα καταλάβετε ούτε μια φράση, αν όχι ούτε μία λέξη. Και τον Πλάτωνα δύσκολα θα τον μεταφράσετε. Μόνο από την κοινή και μετά (π.χ. Καινή διαθήκη) μπορούμε να έχουμε επαφή. Η αυτογνωσία είναι το πρώτο βήμα για την σύνδεσή μας με την αρχαιότητα, δυστυχώς όμως είμαστε και σε αυτόν τον τομεα πολύ πίσω.
Ο ελληνισμός είναι το μέλλον της ανθρωπότητας λέει ο Αλέξανδρος Κόντος και θεωρώ ότι έχει απόλυτο δίκιο. Όχι όμως ο ελληνισμός των Νεοελλήνων. Μόνο μέσω της αναμόρφωσης όλων των θεσμών (και των πόλεων, και της στάσης μας απέναντι στα ζώα και τη Γη κλπ) με ξεκίνημα την δημοκρατία, έχει μέλλον η ανθρωπότητα. Αυτός ο ελληνισμός όμως, που θα έπρεπε να είναι κύριο μέλημα των σημερινών Νεοελλήνων (γιατί μένουν στον τόπο των Ελλήνων κι έχουν το όνομά τους), είναι τόσο μακρινός για εμάς που δεν βλέπω φως κανένα στον ορίζοντα.
Στο ερώτημα αν έχει μέλλον ο "νεοελληνισμός" η απάντηση είναι ίδια με εκείνην του ερωτήματος αν έχει νόημα ο "βουλγαρισμός" ή ο "σερβισμός" ή ο "αλβανισμός" κ.ο.κ. Η υποτιθέμενη βαρύτητα του ερωτήματος για τον "ελληνισμό", βαρύτητα που την προσθέτει η ιστορία του πολιτισμού, δυστυχώς δεν μας αφορά. Γιατί έχουμε επιλέξει να είμαστε Νεοέλληνες κι όχι Έλληνες. Κι ως τέτοιοι, στην μικρότητά μας θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε.
