Όταν κοιτάς βράδυ τον Ουρανό της Αθήνας (σε κάποια ακρογιαλιά της)
βλέπεις το Φεγγάρι, βλέπεις και τον Αυγερινό ή την Πούλια και αυτό είναι
όλο. Μια υποψία από διάσπαρτα αχνά φωτάκια που δεν μοιάζουν βέβαια με
άστρα αλλά κάπως έτσι δείχνουν, επιβεβαιώνει απλά ότι αυτό που ξέρεις
από τα βιβλία ότι υπάρχει (ο γαλαξίας, τα άστρα, το σύμπαν...) υπάρχει
πραγματικά κι ας μην το βλέπεις εσύ ο κάτοικος της πόλης.
Οι αρχαίοι,
και μαζί τους όλοι όσοι δεν γεύτηκαν στην ζωή τους τον ηλεκτρισμό και
τα συνακόλουθά του, έβλεπαν πάντα τον ουρανό έναστρο και σε όλη του τη
μεγαλοπρέπεια. Κι όχι στη χάση και στη φέξη αλλά ΚΑΘΕ ΒΡΑΔΙ συνεχώς και
για όλη τους τη ζωή. Δεν ... έψαχναν τον Ουρανό, τον είχαν πάνω από το
κεφάλι τους ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΑ. Έπρεπε να τού κρυφτούν για να μην τον βλέπουν.
Τι απλούστερο συνεπώς από το να είναι όλοι τους μαθητευόμενοι
αστρονόμοι, αστρολόγοι κλπ. και να έχουν για τον Ουρανό, για τις
κινήσεις της Σελήνης, για τη κίνηση του Άρη, της Αφροδίτης, του Ήλιου,
μια πολύ πιο απτή εικόνα από εκείνη που έχουμε εμείς σήμερα. Οι δικές
μας γνώσεις ίσως είναι πιο σωστές καθώς βασίζονται στα γιγαντιαία τηλεσκόπια
και στο σύνολο της επιστήμης, όμως είναι γνώσεις θεωρητικές, που τις
διαβάζουμε, ενώ εκείνων, των προ ηλεκτρισμού ανθρώπων, ήταν γνώσεις
εμπειρικές, που τις ζούσαν, τις έβλεπαν και τις πίστευαν ως καθημερινότητά τους.
Πίστευαν
ότι η Γη ήταν βασικά ο κόσμος και όλα τα άλλα γύριζαν γύρω της, ή έστω
ότι η Γη γύριζε μαζί με όλα τα άλλα γύρω από τον Ήλιο. Είτε ήταν κέντρο
του κόσμου η Γη, είτε ήταν ο Ήλιος, πάντως το Ηλιακό μας σύστημα ήταν ο
κόσμος όλος και τα άστρα τρύπες στον Ουρανό. Τότε ο κόσμος ήταν μικρός
αλλά άπειρος. Για να πας στον Ήλιο ή το φεγγάρι έπρεπε να είσαι Θεός.
Για να πας στο Ναύπλιο ήθελες 2-3 μέρες τουλάχιστον, και για την Περσία
ένας μήνας δεν έφτανε ούτε στους αγγελιαφόρους του Μεγάλου Βασιλιά.
Σήμερα το ταξίδι ως το Κάιρο είναι λιγότερο από δυο ώρες με το αεροπλάνο και στο Ναύπλιο
πάει κανείς κι έρχεται αυθημερόν εκδρομή. Στην Επίδαυρο πας για μια θεατρική
παράσταση όταν κάποτε το ταξίδι στα Μέγαρα ήθελε μια μέρα. Τα νέα από
την Αμερική μας φαίνονται δικά μας καθημερινά νέα
και από το Πεκίνο βλέπουμε σε ζωντανή σύνδεση αγώνες και εικόνες της καθημερινότητας. Αμερική και
Πεκίνο ήταν άγνωστα μέρη κι η μετάδοση της εικόνας από αυτά τα απίθανα
μέρη σε ζωντανή σύνδεση ξεπερνούσε την οποιαδήποτε φαντασία. Ήταν όπως κάποιοι σήμερα λένε στα μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας ή στα έργα για διακτινισμούς στον Άλφα Κενταύρου και για ταξίδια έξω
από το Σύμπαν, ακόμη και για παράλληλα σύμπαντα.
Ο Κόσμος μεγάλωσε τρομερά στη θεωρία και μίκρυνε
φοβερά στην πράξη. Όλοι είναι πια στη γειτονιά μας. Δεν υπάρχουν ούτε
χώρες των Εσπερίδων, ούτε Λίμνες όπως η Αχερουσία που να βγάζουν σε
άλλους κόσμους. Όλα είναι δίπλα μας, κοντινά, προσπελάσιμα, έστω και με
τη φαντασία, έστω και με τη βοήθεια των Μέσων. Ξεπερνάμε το Ηλιακό
σύστημα με δορυφόρους, διαστημόπλοια κλπ. αλλά δεν βλέπουμε ούτε καν τον
Ουρανό το βράδυ. Πάμε στο Ναύπλιο κι ΟΛΑ όσα
βλέπουμε κι ακούμε στη διαδρομή είναι ένας αυτοκινητόδρομος και μια
χιλιοπαιγμένη κασέτα. Κάποτε ένα ταξίδι μέχρι το Λαύριο θα ήταν ένας
κόσμος χρωμάτων, μυρωδιών, ανθρώπων, γεγονότων, ένα βιβλίο ολόκληρο.
Σήμερα είναι ένα "τσαφ" από το οποίο δεν μένει τίποτε σαν κατακάθι. Ο
κόσμος μεγάλωσε στη θεωρία και μίκρυνε στην πράξη.
