Ο συμμαχικός στρατός, Γαλλικός, Αγγλικός, Ιταλικός κι Ελληνικός εισέρχεται στην Κωνσταντινούπολη στις 13 Νοεμβρίου 1918. Μαζί τους και 795 Έλληνες στρατιώτες, ενώ στους δρόμους της Πόλης έχουν υψωθεί ελληνικές ,σημαίες.
Πλησιάζει η 29η Μαΐου, η μέρα που πριν από 568 χρόνια "η Πόλις εάλω", έπεσε η Κωνσταντινούπολη στα χέρια των Τούρκων. Από τότε δεν επανήλθε σε ελληνικά χέρια ποτέ. Μόνο το 1918-19, μαζί με τους συμμάχους νικητές του Μεγάλου πολέμου (εκ των υστέρων τον είπαμε Α' παγκόσμιο), μπήκε και δικός μας στρατός, 800 μόνο στρατιώτες έστω και συμβολικά, στην Πόλη, όπως και ένα πλοίο του στόλου μας έφτασε στον Κεράτιο. Σύντομα όμως αποχώρησε το ελληνικό τμήμα, παίρνοντας την εντολή για τη Σμύρνη. Τον στρατό μας τον ήθελαν και για άλλες δουλειές μια και είχε ανοίξει μέτωπο στην Ουκρανία κι οι Γάλλοι βρίσκονταν σε δεινή θέση.
Θα θέλαμε, άραγε, να ήταν δική μας η Κωνσταντινούπολη; Όπως είναι σήμερα, με τα 18 εκατομμύρια Τούρκων (και βάλε), θα μάς έπνιγε. Όπως ήταν τότε, όμως, δεν θα μας κακόπεφτε. Όμως ούτε οι διεθνείς συγκυρίες το επέτρεπαν, ούτε οι δυνάμεις του έθνους τότε το άντεχαν. Δεν διεκδικήσαμε την Πόλη, ενσωματώσαμε όμως την Ανατολική Θράκη και θα την κρατούσαμε αν δεν ήταν το κακό το ριζικό μας. Διώξαμε τον μεγάλο Έλληνα Λευτέρη Βενιζέλο και φέραμε τον ηλίθιο, τον ελιά ελιά και Κωτσο βασιλιά, Κωνσταντίνο. Και πήγαν όλα στράφι, κι η Σμύρνη, κι ο Πόντος κι η Μικρασία κι η Ανατολική Θράκη κι η Πόλη.
Ας αφήσουμε λοιπόν την σύγχρονη Πόλη στην ησυχία της. Ας δούμε εκείνη την παλιά Κωνσταντινούπολη, την βασιλεύουσα, την πιο όμορφη και μεγάλη πόλη του κόσμου, παρά τις πληγές της. Πρώτη φορά πληγώθηκε ανεπανόρθωτα το 1204, διακόσια πενήντα χρόνια πριν την άλωσή της από τους Τούρκους (1453). Ποτέ δεν συνήλθε από εκείνο το κτύπημα. Κατόπιν πληγώθηκε από την διαμάχη ορθοδοξίας παπισμού. Οι αυτοκράτορες ήθελαν την βοήθεια του δυτικού κόσμου που μόνο ο Πάπας μπορούσε να κινητοποιήσει. Γι αυτό ήταν ενωτικοί. Το ιερατείο μισούσε τον Πάπα γιατί θα το είχε σε υποδεέστερη θέση. Για αυτό ήταν ανθενωτικοί.
Το αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν να μην έχει άμυνες η Πόλη των Πόλεων απέναντι στον Μωάμεθ τον πολιορκητή και κατόπιν Πορθητή. Είχε μείνει με πληθυσμό μικρό, γύρω στις ογδόντα μόνο χιλιάδες την κατοικούσαν. Από τους 8.000 υπερασπιστές της οι μισοί ήταν ξένοι, Γενουάτες και κάποιοι μισθοφόροι. Η νεολαία των Ρωμιών βρισκόταν στα μοναστήρια και παρακαλούσε τον Θεό για την σωτηρία της βασιλεύουσας. Είδαμε πόσο εισακούστηκαν. Χρήματα δεν υπήρχαν στα ταμεία. Η Πόλη άντεξε περίπου δύο μήνες κι έπεσε. Όχι από μια κερκόπορτα. Έπεσε γιατί δεν υπήρχε κανείς που να την υπερασπιστεί, εκτός από κάποιες ηρωικές μορφές, που ήταν ελάχιστες. Έπεσε μεταξύ άλλων γιατί ο στρατηγός του Παλαιολόγου, ο Λουκάς Νοταράς είχε πει το περίφημο «Κρειττότερον εστίν ειδέναι εν τη μέση τη πόλει φακίολον βασιλεύον Τούρκων ή καλύπτραν Λατινικήν.» Τον σκότωσε και πούλησε την γυναίκα του σκλάβα ο Μωάμεθ, όταν μπήκε με το φακιόλιό του στην Πόλη, κι ας του παρέδωσε το θησαυροφυλάκιο του κράτους ο Νοταράς για να γλιτώσει. Υπάρχουν παντού και πάντα Νοταράδες, άραγε, ή ήταν δημιούργημα εκείνου του τυφλού μίσους των θρησκευομένων φατριών, ενωτικών και ανθενωτικών; Μπορεί κανείς να πει ότι δεν υπάρχουν και σήμερα φατρίες το ίδιο τυφλωμένες;
