Συζήτηση για τη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Μια ματιά στην πρόσκληση για την προσεχή Πέμπτη:

******************************************************

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Ένα άγνωστο Πολίτευμα

Γνωρίζουμε γιατί άνθισε στην Ελλάδα τους 5ο και 4ο πΧ αι. εδώ μόνον και πουθενά αλλού και ποτέ άλλοτε, ένας πολιτισμός που μέχρι ακόμα και σήμερα δεν ξεπεράστηκε;

Ξέρουμε τι είναι η δημοκρατία; 

Υποψιαζόμαστε τη σχέση ανάμεσα σε αυτά τα δυο,

τον Πολιτισμό και τη Δημοκρατία;

Σας προσκαλούμε σε μια συζήτηση πάνω σε

αυτά τα ερωτήματα με τον Αλέξανδρο Κόντο

συγγραφέα του πρόσφατου βιβλίου:

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑ 

Μια καινούρια ματιά σε ένα πολύ παλιό πρόβλημα

Την Πέμπτη 23 Ιουνίου και ώρα 8.00 μμ

στον χώρο ΤΕΧΝΗ ΛΟΓΟΣ

του Αριστείδη και της Αλεξάνδρας Πατσόγλου

Συνεσίου Κυρήνης 8 και Μάρκου Ευγενικού ΛΥΚΑΒΗΤΤΟΣ

******************************************************

Ακολουθεί το συνοδευτικό υιλό της πρόσκλησης (τα έχουμε ξαναγράψει τα περισσότερα από αυτά αλλά η επενάληψη είναι "μήτηρ της μαθήσεως" όπως μας έλεγαν στην καθαρεύουσα.

******************************************************

Τι γνωρίζετε για το "Ελληνικό Θαύμα" του χρυσού αιώνα;

Αυτό που γινόταν στην Ελλάδα, τα χρόνια που αναπτύχθηκε η δημοκρατία (5ος και 4ος αι. πΧ) σε πολλούς μοιάζει ακατανόητο. Πως βρέθηκαν ταυτόχρονα τόσοι σπουδαίοι Φυσικοί, Αστρονόμοι, Μηχανικοί, Γιατροί, Λογογράφοι, Σοφιστές, Τραγωδοί, Γλύπτες του Μάρμαρου και του Χαλκού, Ζωγράφοι, Αρχιτέκτονες, Ποιητές, Ιστορικοί ... όλων των ειδών οι επιστήμονες και κυρίως Φιλόσοφοι;

Αν αραδιάσουμε τα ονόματα, μένει κανείς εμβρόντητος από το πλήθος και τη σπουδαιότητα των ανθρώπων. Και όχι μόνο πως βρέθηκαν όλοι αυτοί μαζί και ταυτοχρόνως αλλά πως έγινε να είναι όλα όσα έκαναν τόσο καινούρια; Γιατί κι ό,τι παλιό έπιασαν, το αλφάβητο, τα μαθηματικά, την αστρονομία, την ποίηση, την τέχνη της γλυπτικής και της ζωγραφικής, όλα όσα αποτελούν τη σοφία του κόσμου, εκείνοι μπόρεσαν να τα αναπτύξουν τόσο που να μοιάζουν κι αυτά με καινούρια.

Πριν από αυτούς δεν υπήρχε επιστήμη. Οι γιατροί ήταν πρακτικοί, οι αστρολόγοι καταγραφείς των κινήσεων κι όχι αναλυτές, οι λογογράφοι υμνητές των βασιλέων, οι ποιητές επίσης, οι καλλιτέχνες έφτιαχναν θεόρατα μνημεία αρχόντων και μόνον. Πουθενά απόδειξη, πουθενά εξήγηση, πουθενά θεωρία, πουθενά συστηματική μελέτη όπως απαιτεί η επιστήμη και η λογική. Πουθενά αλλού και ποτέ άλλοτε δεν εξυμνήθηκε η ομορφιά με τέτοιο εκπληκτικό τρόπο που ακόμα και σήμερα είναι εν πολλοίς αξεπέραστη. Τίποτε δεν ήταν όμοιο πάνω στην κατοικίσιμη γη, την οικουμένη, μετά από το πέρασμα αυτών των σπουδαίων ανθρώπων που έζησαν όλοι μαζί σε ένα περιορισμένο χώρο όσο οι δυο πλευρές του Αιγαίου και για διακόσια περίπου χρόνια, μια στιγμή μονάχα μέσα στη μακραίωνη ιστορία της ανθρωπότητας.

Όταν αυτοί έλειψαν, όταν οι οπαδοί τους και οι μαθητές τους εκδιώχθηκαν με τη βία ή σκοτώθηκαν και όταν κάηκαν τα βιβλία τους, όταν ξερριζώθηκε -επιτέλους- η σκέψη τους και ο τρόπος ζωής τους, τότε η ανθρωπότητα μπόρεσε ελεύθερα πια να βυθιστεί στην απολυταρχία και στον σκοταδισμό.

Χρειάστηκαν σχεδόν δυο χιλιάδες χρόνια εκ των οποίων τα χίλια ήταν ένας φρικιαστικός μεσαίωνας για να ανθίσει και πάλι το ανθρώπινο πνεύμα. Ακόμη και τότε όμως, η άνθιση αυτή της νεωτερικότητας -είτε στην αναγέννηση είτε στον διαφωτισμό- στηρίχτηκε και πάλι στα γραπτά, όσα είχαν απομείνει, εκείνων των φοβερών τύπων των 5ου και 4ου πΧ αιώνων. Για να ξαναβρεί λίγο φως η ανθρωπότητα κοίταξε πάλι προς τα εκεί.

Τι ήταν αυτό που έκανε εκείνα τα διακόσια περίπου χρόνια να λάμψουν εκτυφλωτικά και με το αποφώς τους να διώξουν εν μέρει το σκοτάδι που σκέπασε το ανθρώπινο πνεύμα;

Κάποιοι μιλούν για τη φυλή και το αίμα της. Ανιστόρητοι ή ρατσιστές, λένε κάτι που δεν στηρίζεται σε καμιά επιστημονική απόδειξη, ούτε καν ένδειξη. Κάποιοι μιλούν για τον ουρανό, τη θάλασσα, τη γεωγραφία του χώρου. Ευλογημένα όλα αυτά αλλά υπάρχουν και αλλού χωρίς τα ίδια αποτελέσματα. Εξ άλλου αυτά υπάρχουν και σήμερα αλλά Παπανικολάου ή Καραθεοδωρήδες ή Τσαρούχηδες ή Χαλεπάδες δεν βγάζουμε παρά σε πολύ μικρές ποσότητες πια.

Ο Αλέξανδρος Κόντος προσπαθεί να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα. Με τα βιβλία του, ανακαλύπτει, φωτίζει το αίτιο, εκείνο το σημαδιακό γεγονός που συμπίπτει απόλυτα με τον χρόνο (5ος-4ος αι.πΧ), τον χώρο (νότια Ελλάδα στις δυο πλευρές του Αιγαίου και τις αποικίες τους), και το πνεύμα εκείνης της εκπληκτικής στιγμής. Στρέφει το βλέμμα μας προς τα εκεί όπου υπάρχει η συνάφεια, η σχέση αιτίου-αιτιατού, η βαθύτερη ουσιαστική σύνδεση και η λογική εξήγηση του μηχανισμού που δημιούργησε εκείνο τον πολιτισμό.

Μας λέει πως ήταν η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ! 

Όχι η κοινοβουλευτική δημοκρατία, ούτε η λαϊκή δημοκρατία, ούτε η συνταγματική, η φιλελεύθερη ... όχι, καμιά από αυτές τις δημοκρατίες με επίθετο. Η ΣΚΕΤΗ δημοκρατία, εκείνη που υπήρχε τον 5ο και 4ο αι. πΧ στην Αθήνα και στις άλλες πόλεις της Ελλάδας, εκεί όπου άνθισε ο πολιτισμός. Εκείνη που μας περιγράφει αναλυτικά ο Αριστοτέλης στο έργο του "Αθηναίων Πολιτεία" και στα "Πολιτικά" του. 

Ο Αριστοτέλης μας λέει ότι Δημοκρατία = Κλήρωση των αρχόντων. Όπου όλοι κληρώνονται για ένα μικρό διάστημα και δεν επανέρχονται ποτέ στην ίδια θέση. Όλοι βουλευτές, όλοι υπουργοί, όλοι δικαστές, όλοι δήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι, όλοι ελεγκτικό συνέδριο, όλοι υπηρεσιακό συμβούλιο, όλοι σε όλες τις θέσεις εξουσίας.

Όχι απλά αποφασίζουν όλοι μαζί στην Εκκλησία του Δήμου, αλλά ασκούν όλοι την εξουσία σε όλες της τις βαθμίδες.

Οι πολίτες, ΟΛΟΙ, αποφασίζουν τους νόμους, τους εκτελούν, ελέγχουν την εφαρμογή τους, δικάζουν, είναι όλοι ταυτόχρονα ΕΞΟΥΣΙΑΣΤΕΣ και ΕΞΟΥΣΙΑΖΟΜΕΝΟΙ όχι με την έννοια της διάταξης (όπου κάποιος ανώτερος με εξουσιάζει κι εγώ εξουσιάζω κάποιον άλλο κατώτερο) όπως συμβαίνει σήμερα αλλά με την έννοια της ισοδυναμίας ότι εκεί ισχύει το “εκεί που ήσουν έρχομαι κι εδώ που είμαι θα' ρθεις”. Βεβαίως ανώτατο όργανο της Πολιτείας είναι η εκκλησία του δήμου και βεβαίως όλες οι αποφάσεις παίρνονται δημοκρατικά, όμως οι αποφάσεις εκτελούνται από όλους, από τον καθένα με τη σειρά του, όπως τον αναδείξει η κλήρωση.

Κατά τον Αριστοτέλη -όπως μας εξηγεί επίμονα και κατατοπιστικά ο Αλέξανδρος Κόντος- και κατά τους αρχαίους προγόνους Έλληνες, ελεύθερος είναι ο άνθρωπος που άρχει και άρχεται με τη σειρά. 

Όχι ο εξουσιαστής, ούτε ο υπήκοος, κανείς από αυτούς τους δυο δεν είναι ελεύθερος.

Η Δημοκρατία είναι ο κοινός τόπος των ελεύθερων ανθρώπων, αυτών δηλαδή που δεν είναι υπήκοοι αλλά άρχοντες με τη σειρά τους. Όχι με εκλογή, όπου βγαίνουν πάντα κάποιοι λίγοι και βρίσκουν κοινή γλώσσα και κοινά συμφέροντα με τους πλούσιους, τους ιεράρχες και τους ρήτορες για να φτιάξουν την Ολιγαρχία. Ο Αριστοτέλης κι εδώ είναι σαφής: Δημοκρατία εστί το κληρωτάς είναι τας αρχάς!

Οι Έλληνες ήταν σαφείς: Ολιγαρχία =Εκλογή αρχόντων!

Η Δημοκρατία έφτιαξε τον εκπληκτικό πολιτισμό του 5ου και 4ου πΧ αι. γιατί ΟΛΟΙ οι πολίτες συμμετείχαν στην εξουσία και ήταν ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ πολίτες που αγαπούσαν την πόλη τους όχι γιατί αυτό έλεγε η προπαγάνδα αλλά γιατί η πόλη ήταν πραγματικά ΔΙΚΗ τους. Γιατί όταν υπάρχει δημοκρατία δεν μπορεί να υπάρχει ΙΕΡΟ βιβλίο που να απαγορεύει όλα τα άλλα ή να τα φέρνει στα μέτρα του. Γιατί όταν υπάρχει δημοκρατία όλοι πρέπει να γνωρίζουν (και μαθαίνουν) να νομοθετούν, να ενεργούν για το κοινό καλό, να ελέγχουν, να δικάζουν, εν τέλει ... να σκέφτονται! Γιατί όταν υπάρχει δημοκρατία ο καθένας είναι ελεύθερος να διαθέτει όπως θέλει το μυαλό του, το σώμα του, τον χρόνο του. 

Ο Αριστοτέλης μας διδάσκει ότι η Δημοκρατία είναι το μόνο πολίτευμα που υπάρχει γιατί είναι το μόνο που φτιάχνει ΠΟΛΙΤΕΣ και οι ελεύθεροι πολίτες κάνουν ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ.

Δεν ήταν ράτσα οι Έλληνες, ήταν πολίτευμα. Είχαν κοινή γλώσσα, είχαν κοινή θρησκεία, είχαν κοινούς προγόνους, αλλά στους ολυμπιακούς αγώνες καλούσαν μόνο τις πόλεις που είχαν δημοκρατία. Οποιοσδήποτε Σκύθης ή Σταγειρίτης ή Νουμίδιος γινόταν αυτοστιγμής Αθηναίος πολίτης αν έπιανε το όπλο ή το κουπί για να υπερασπιστεί τη Δημοκρατία. 

Στη συζήτησή μας όλα αυτά θα αναπτυχθούν και θα αποτελέσουν τη βάση, το πλαίσιο για ένα διάλογο, όχι ερωτήσεων και απαντήσεων μόνο αλλά τοποθετήσεων, προβληματισμού και παραγωγής σκέψης.

Αυτό είναι το περιεχόμενο της πρόσκλησής μας.