Ο έξυπνος Χανς, το άλογο!

Ο Χάνς ήταν ένα άλογο που ανήκε σε κάποιον Φον Όστεν στην Γερμανία. Το άλογο αυτό είχε κάποιες ιδιαίτερες ικανότητες που τρέλαιναν κόσμο στις αρχές του 20ου αιώνα, πριν από 120 περίπου χρόνια. Αξίζει να μάθετε την περίπτωσή του.

Ο Χανς έγινε διάσημος γιατί όπως υποστήριζε ο ιδιοκτήτης του μπορούσε να κάνει μαθηματικές πράξεις, να λέει την ώρα και να διακρίνει τους μουσικούς τόνους κ.ά. Ο Χανς απαντούσε στις ερωτήσεις του εκπαιδευτή του χτυπώντας την οπλή του.

Ρωτούσαν τον Χανς πόσο κάνει 3 επί 7 κι αυτός χτυπούσε την οπλή του 21 φορές. Πόσο κάνει 17 πλην 9 κι αυτός χτυπούσε 8 φορές. Είχε τρελάνει τον κόσμο με τις απαντήσεις του. Πόσες φορές χωράει το 17 στο 102 κι ο Χανς χτυπούσε 6 φορές την οπλή του, δηλαδή σωστά. Τι ώρα είναι Χανς και χτυπούσε τρεις φορές στις 3 ή πέντε φορές στις 5 η ώρα.

Το γερμανικό υπουργείο παιδείας διόρισε μια επιτροπή για να διερευνήσει τους ισχυρισμούς του φον Όστεν. Ο φιλόσοφος και ψυχολόγος Carl Stumpf σχημάτισε μια επιτροπή, γνωστή ως Επιτροπή Hans που αποτελούνταν από έναν κτηνίατρο, έναν διευθυντή τσίρκου, έναν αξιωματικό του ιππικού, ορισμένους δασκάλους σχολείων και τον διευθυντή των ζωολογικών κήπων του Βερολίνου. Η επιτροπή αυτή κατέληξε τον Σεπτέμβριο του 1904 στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχαν κόλπα στην παράσταση του Χανς.

Η επιτροπή χρησιμοποίησε πολλές τεχνικές, απομόνωσε το άλογο από το άτομο που έκανε την ερώτηση και τους θεατές, φρόντισε να μην κάνει ερωτήσεις ο Φον Όστεν, του φόρεσαν παρωπίδες κτλ. Βρήκαν τελικά τι συνέβαινε.

Παρατήρησαν ότι καθώς τα χτυπήματα του αλόγου πλησίαζαν στη σωστή απάντηση, άλλαζε η στάση του σώματος και η έκφραση του προσώπου του ερωτώντος, παρέχοντας ένα στοιχείο το οποίο το άλογο χρησιμοποιούσε για να φτάσει στη σωστή απάντηση. Φαίνεται λοιπόν ότι το άλογο ήταν σε θέση να αποκωδικοποιήσει τη γλώσσα του σώματος του ατόμου, χρησιμοποιώντας τις σωματικές ενδείξεις, ακόμα κι αν το άτομο δεν συνειδητοποιούσε ότι τις παρέχει.

Φοβερό;

Ναι, φοβερό κι όμως αληθινό!

Κατόπιν τούτου, μάλιστα, είναι να απορεί κανείς που οι άνθρωποι ζεύουν τα άλογα στα κάρα κι όχι το αντίθετο.

Για την συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντι στα ζώα

Τον Ιούλιο του 2012 μια ομάδα κορυφαίων νευροεπιστημόνων στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ συζήτησαν επιστημονικά για την "ψυχή" και την συνείδηση και κατέληξαν σε μια Διακήρυξη του Κέιμπριτζ για την Συνείδηση η οποία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι:

"Τα μη-ανθρώπινα ζώα έχουν τα νευροανατομικά, τα νευρο χημικά και τα νευροφυσιολογικά υποστρώματα της κατάστασης συνείδησης μαζί με την ικανότητα να παρουσιάζουν εκ προθέσεως συμπεριφορές. Ως εκ τούτου, το βάρος των αποδεικτικών στοιχείων δείχνει ότι οι άνθρωποι δεν είναι οι μοναδικοί που έχουν στην κατοχή τους τα νευρολογικά υποστρώματα που παράγουν συνείδηση.

Μη-ανθρώπινα ζώα, συμπεριλαμβανομένων όλων των θηλαστικών και των πτηνών, και πολλά άλλα πλάσματα, συμπεριλαμβανομένων των χταποδιών, κατέχουν επίσης αυτά τα νευρολογικά υποστρώματα."

Η σημασία αυτής της διακήρυξης είναι ότι γίνεται δημόσια για τον πλατύ κοινό. Μεταξύ των επιστημόνων, βιολόγων, νευροεπιστημόνων, θετικών επιστημόνων κτλ είναι γνωστό ότι τα ζώα έχουν συνείδηση, όμως, αυτό δεν είναι προφανές για τον υπόλοιπο κόσμο που κατακλύζεται ακόμη από τις ανοησίες θρησκειών και παρωχημένων αντιλήψεων.

Η διακήρυξη χρησιμοποιείται για την προστασία των ζώων από το να αντιμετωπίζονται με τρόπο καταχρηστικό και βάναυσο. Ακόμα όμως πρέπει να γίνουν πολλά. Για παράδειγμα, γνωρίζουμε ότι τα ποντίκια, οι αρουραίοι και τα κοτόπουλα εμφανίζουν εμπάθεια, αλλά αυτή η γνώση δεν έχει ληφθεί υπόψη από το υπάρχον διεθνές νομικό πλαίσιο. Εκατομμύρια από αυτά τα ζώα, συμπεριλαμβανομένων των ψαριών, χρησιμοποιούνται σε επεμβατικές έρευνες κάθε χρόνο. Υπάρχει και η Συνθήκη της Ε.Ε. της Λισαβόνας (από το 2009) που αναγνωρίζει ότι τα ζώα είναι όντα που αισθάνονται και επιβάλλει κάποιους όρους στα κράτη μέλη.

Είναι γεγονός ότι για τον άνθρωπο είναι μια συναισθηματική του ανάγκη το να εξιδανικεύει τα ζώα, και γι' αυτό πολλά από τα ζώα που ζουν σε αιχμαλωσία έχουν καλύτερα και υφίστανται λιγότερη βία από τη ζωή στην άγρια φύση.

Ο κόσμος εξελίσσεται και είτε το θεωρούν κάποιοι γουόκ ατζέντα είτε όχι, η συμπεριφορά του ανθρώπου απέναντι στα ζώα (για χιλιάδες χρόνια τώρα) θα πρέπει να τον κατατάξει στην κορυφή των πιο άγριων, ύπουλων, κι αιμοβόρων ζώων στον πλανήτη Γη ή ακόμα και στον Γαλαξία μας.