Τετάρτη 25 Δεκεμβρίου 2024

Το ξέρετε ότι Κρετίνος=Χριστιανός;

Έχουμε συνηθίσει να λέμε Κρετίνο τον περίπου ηλίθιο, οπότε η σύνδεση του όρου με τον Χριστιανό μοιάζει με βρισιά. Όμως δεν είναι αυτή η πρόθεσή μου, απλά το διάβασα σε σημερινή ανάρτηση του γνωστού Νίκου Σαραντάκου, που ασχολείται επισταμένα με τις λέξεις και την γλώσσα. Γράφει στην ανάρτησή του (που γίνεται με αφορμή την ημέρα των Χριστουγέννων) μεταξύ άλλων τα εξής:

"Ήδη από τα μέσα του πρώτου αιώνα της χρονολογίας μας, εμφανίζεται (στις Πράξεις των Αποστόλων) ο όρος "Χριστιανός", που περνάει και στα λατινικά, Christianus, όπως περνάει στα λατινικά και το Christus που διαδίδεται στη συνέχεια σε όλες τις νεότερες γλώσσες. Μια αναπάντεχη εξέλιξη της λέξης έχουμε στα γαλλικά της Σαβοΐας και του (ελβετικού) Βαλέ, όπου ο τύπος "crétin", παράλληλος τύπος του Chrétien = χριστιανός, πήρε τη σημασία "αθώος, αγαθός", περίπου όπως και στα ελληνικά λέμε π.χ. "τι φταίει ο χριστιανός;" και μετά τη σημασία "βλάκας", απ' όπου προέκυψε ως αντιδάνειο, μέσω ιταλικών, το δικό μας "κρετίνος"."
Οι περιπέτειες των λέξεων έφεραν αυτή την ταυτοποίηση Κρετίνου και Χριστιανού μέσα από την Γαλλο-ελβετική εκδοχή της λέξης χριστιανός που προκύπτει από την λέξη Χριστός, που είναι η μετάφραση της εβραϊκής λέξης Μεσσίας της παλαιάς διαθήκης στην μετάφραση των εβδομήκοντα στην ελληνική Αίγυπτο των Πτολεμαίων.
Το παραθέτω σαν χριστουγεννιάτικο δώρο στους κάθε λογής εραστές της περιπέτειας των λέξεων και της γλώσσας.