Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018

Αρμόδιος και Αριστογείτων

Δυο λόγια για τον Αρμόδιο και τον Αριστογείτονα, τους νέους που τιμούσε η Αθηναϊκή Πολιτεία σαν τυραννοκτόνους (το είχα υποσχεθεί προχτές ότι θα γράψω γι αυτό).



Ο Αρμόδιος κι ο Αριστογείτων ήταν ερωτικό ζευγάρι μεταναστών στην Αθήνα. 
\Ήταν Γεφυραίοι, που θα πει, μάλλον, Εβραίοι, αφού κατά τον Ηρόδοτο κατάγονταν από την Φοινίκη. Στην Αθήνα πάντως, ήταν από τον δήμο της Τανάγρας.

Το 514 π.Χ. σκότωσαν τον Ίππαρχο, τον αδελφό του τυράννου Ιππία κυρίως για λόγους προσωπικής εκδίκησης και ερωτικής αντιζηλίας, Για πολιτικούς λόγους ο λαός της Αθήνας τους είπε τυραννοκτόνους, ήρωες της δημοκρατίας κι έστησε αγάλματά τους. Όμως, το αναμφισβήτητο αίτιο που όπλισε τα χέρια των δύο ερωμένων ήταν η σεξουαλική παρενόχληση του Ίππαρχου προς το νεαρό Αρμόδιο, η ερωτική αντιζηλία που προκλήθηκε ανάμεσα στον Ίππαρχο και τον Αριστογείτονα και οι προσβολές Ίππαρχου προς την αδελφή του Αρμόδιου που επακολούθησαν. 

 Ο Θουκυδίδης στο βιβλίο του “Ιστορίαι” (ΣΤ' παρ. 54-59) γράφει καθαρά ότι: "η τολμηρή πράξη του Αριστογείτονα και του Αρμόδιου ήταν αποτέλεσμα ερωτικού πάθους και εκδίκησης".
Περιγράφει λεπτομερώς τις πράξεις τους και κλείνει ως εξής: «Πάντως το ερωτικό πάθος ήταν εκείνο που έδωσε το έναυσμα για τη συνωμοσία του Αρμοδίου και του Αριστογείτονος και ο ξαφνικός φόβος τους ήταν που οδήγησε στην υλοποίηση του σχεδίου τους»

Ο Αριστοτέλης (Αθηναίων Πολιτεία, 58,1) αναφέρει μια άλλη εκδοχή. Ήταν ένας άλλος γιος του Πεισίστρατου που ερωτεύθηκε τον Αρμόδιο, ο Θετταλός, κι αυτός προσέβαλε την αδελφή του Αρμόδιου. Την αποκάλεσε “ανάξια” γιατί είχε θηλυπρεπή αδελφό. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη οι δυο εραστές ήθελαν πραγματικά να ανατρέψουν την τυραννίδα.

Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης (στο 10ο βιβλίο, τμήμα 17 παρ. 1,2) συμφωνεί με τον Θουκυδίδη ότι ήταν ο Ίππαρχος που είχε ερωτευθεί τον Αρμόδιο. Λέει μάλιστα ότι ο Θεταλλός ήταν ο πιο σοφός γιος του Πεισίστρατου και ήταν μάλιστα πράος και δημοκρατικός. 

 

Τέλος, στον διάλογο «Ίππαρχος» (που είναι του Πλάτωνα ή άλλου άγνωστου συγγραφέα) αναφέρεται κι άλλη εκδοχή. Σύμφωνα με αυτήν το μήλον της έριδος ήταν ένας τρίτος νεαρός που προτίμησε τον Ίππαρχο αντί του Αρμόδιου και του Αριστογείτονα. Και πάλι το κίνητρο ήταν η ερωτική αντιζηλία.


Με όλα αυτά δεν θέλω να μειώσω την πράξη των δύο τυραννοκτόνων όπως δεν το έκαναν κι οι Αθηναίοι. Σκότωσαν τον Ίππαρχο και ξεκίνησαν την απαλλαγή της Αθήνας από τους τυράννους Πεισιστρατίδες. Απλά, θέλω να σημειώσω ότι πίσω από κάθε μεγάλο γεγονός κρύβονται πάντα τα πάθη των ανθρώπων, όπως λένε -κι έχουν δίκιο- οι μυθιστορηματογράφοι. 
Να σημειώσω επίσης, όπως μου υπενθύμισε ο φίλος μου Αλ. Κόντος, ότι ο Αλέξανδρος (ο μέγας) βρήκε τα αγάλματά τους στην Περσία -όπου τα είχαν πάρει οι Πέρσες- και τα επέστρεψε στους Αθηναίους. Επίσης να σημειώσω ότι παρά την αρπαγή των αγαλμάτων, υπήρχαν αντίγραφά τους στην Αθήνα και πριν την εκστρατεία του Αλέξανδρου.