Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου 2021

03 Δον Χουάν Ηρακλείδης [Κεφ. 1α]

Ξεκινάμε με το Α' μέρος κεφάλαιο 1ο.

Στην Αυγούστα (το Άουγκσμπουργκ) πρωτεύουσα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους, ο Ιάκωβος Ηρακλείδης, βοηθουμενος από τον γραμματέα του και "αφηγητή" Χάρμο, ετοιμάζει την πρώτη συνεδρίαση των μελών της εταιρείας με την οποία θα επιδιώξει την απελευθέρωση της Ελλάδας.

(ΣΗΜ: Οι παραπομπές είναι σημαντικές για να βλέπουμε εκτός από τον μύθο και την αληθινή ιστορία που αποτελεί και το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται το βιβλίο. Ήδη θα πρέπει να διαβάσατε προχτές τις δυο σημαντικές παραπομπές για τον Ιάκωβο Ηρακλείδη και τον Δον Χουάν)

Στον πίνακα, το Άουγκσμπουργκ το 1550 μ.Χ.

(Κεφ. 1 α' μέρος)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο

ΑΥΓΟΥΣΤΑ 1555 μΧ

Υποδεχόμουν τους καλεσμένους του Ιάκωβου Βασιλικού Ηρακλείδη έναν-έναν. Τους αγκάλιαζα, τους φιλούσα και τους οδηγούσα στα δωμάτιά τους. Ήταν και δικοί μου φίλοι. Τούς είχαμε γνωρίσει στις περιπλανήσεις μας. Τριάντα χρόνια είχαν κυλήσει από τότε που αφήσαμε τα σπίτια μας μέχρι σήμερα. Είχαμε φτάσει εδώ, στην Αυγούστα(i), πρωτεύουσα της Αγίας Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Ο Ιάκωβος τους έφερνε εδώ για να συστήσουμε την “Αδελφότητα”, ένα από τα πιο τρελά όνειρα που είχε κάνει ποτέ άνθρωπος. Αυτός ήταν όμως ο φίλος μου! Αν και γεννήθηκε ραγιάς γιος ταχυδρόμου στην Κερασούντα, ήθελε να γίνει βασιλιάς. Ήθελε επιπλέον να απελευθερώσει το σκλαβωμένο για εκατό ολόκληρα χρόνια γένος μας!

Αφήσαμε τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, δεκαπέντε χρονών παιδιά, το 1526, κυνηγημένοι και επικηρυγμένοι. Τώρα βρισκόμασταν μέσα στον πλούτο και τη χλιδή. Εκείνος ήταν άρχοντας με βαρύγδουπους τίτλους, φίλος του αυτοκράτορα Καρόλου Κουίντου(ii). Εγώ ήμουν υπασπιστής του. Δεν ήταν και λίγο … ήταν πολύ πάνω από κάθε φαντασία. Και τώρα η ψυχή του εγκυμονούσε ένα όνειρο ακόμη πιο απίθανο. Δεν ήταν στόχος του η επιδίωξη μιας προσωπικής δικαίωσης αλλά η αναγέννηση ενός έθνους από την τέφρα του. Ήταν να απορείς αν είχε τρελαθεί, όμως έδειχνε σοβαρός όσο ποτέ στη ζωή του. Ο "Οίκος Ηρακλείδη, Κόμη Παλατινού”, ήταν μια απόδειξη. Το παλάτι στην Αυγούστα είχε όλα τα έξοδά του καλυμμένα από τα αυτοκρατορικά ταμεία. Αυτό έδειχνε πως ίσως η τρέλα του να είχε κάποια βάση.

Η αίθουσα συσκέψεων του “Οίκου” είχε προετοιμαστεί καλά. Επέτρεπε να συνεδριάσουμε απρόσκοπτα για πολλές ώρες ή και μέρες ακόμη. Υπήρχαν χώροι για ξεκούραση, ποτό ή φαγητό, βιβλιοθήκη. Υπήρχαν χάρτες όλης της Ευρώπης κι οι ανέσεις μιας διάσκεψης αρχηγών κρατών. Οι προσκεκλημένοι, βέβαια, ήταν σπουδαίοι και καλοί φίλοι μας αλλά όχι πρίγκιπες ή βασιλιάδες. Ωστόσο ο Ιάκωβος αποζητούσε να τονίσει κάτι με αυτή την πολυτέλεια. Όχι να τους εντυπωσιάσει “επί ματαίω” αλλά να τούς ενσταλάξει μια αίσθηση κοσμοϊστορικότητας των στιγμών. Πίστευε πως, έτσι, θα έδινε ευκολότερα σάρκα και οστά στο όνειρό του.

Περιμέναμε τρεις γυναίκες κι επτά άνδρες. Έρχονταν από μακρινά μέρη. Οι τρεις γυναίκες ήταν οι μεγάλοι έρωτες του παρελθόντος του. Η Ελένη από την Κωνσταντινούπολη, η Αλεξάνδρα από τη Μολδαβία κι η Μαργαρίτα από το Τουρίνο. Δεν έρχονταν εδώ ως πρώην ερωμένες αλλά ως άξιες να για την αποστολή που ο Ιάκωβος ήθελε να μας αναθέσει. Οι επτά άντρες ήταν φίλοι μας. Ο Ιουστίνος ερχόταν από την Βενετία, ο Καλλέργης από τον Χάνδακα κι ο Εμμανουήλ από Κέρκυρα. Όλα βενετοκρατούμενα μέρη. Ο Φραγκίσκος ερχόταν από τη Ρώμη κι ο Διασσωρίνος από την Παβία, τις ιταλικές πόλεις. Ο Παλαιολόγος ερχόταν από την Μαδρίτη κι ο Μητροφάνης από την οθωμανική Καισάρεια.

Καθώς κατέφταναν στον “Οίκο Ηρακλείδη”, είμασταν περιχαρείς που τους βλέπαμε ξανά μετά από πολύ καιρό. Για όλους ετοιμάζαμε γιορτές και ενθουσιώδεις υποδοχές. Εξ ίσου καλά φροντίζαμε για την ξεκούρασή τους. Τα ταξίδια είναι πολύ δύσκολη υπόθεση στον αιώνα μας. Όλοι οι δρόμοι τόσο της στεριάς όσο και της θάλασσας είναι επικίνδυνοι. Ληστές και πειρατές λυμαίνονται τα περάσματα και τις γνωστές διαδρομές. Καμιά αυτοκρατορική εξουσία ή κρατική μηχανή δεν έχει καταφέρει ως τώρα να εξασφαλίσει την ασφάλεια. Ούτε άνετη ούτε ασφαλής είναι η μετακίνηση ανθρώπων και εμπορευμάτων. Γι αυτό και η απόφαση να συναντηθούμε όλοι εδώ στο Άουγκσμπουργκ είχε ρίσκο. Ήθελε κουράγιο, θέληση και χρήμα για να πραγματοποιηθεί στην ώρα της.

Πρώτοι έφτασαν ο Ιουστίνος Βαρδάτης(iii), η Αλεξάνδρα Μπότση κι ο Εμμανουήλ Μορμόρης Είχαν συναντηθεί στην Βιέννη και ταξίδεψαν μαζί. Ετοιμάσαμε ενθουσιώδη υποδοχή. Ο Ιουστίνος έδειχνε με όλη του την εμφάνιση την ευγενική του καταγωγή. Είχε για συνοδεία του οικονόμους και φρουρούς και μια υπέροχη, πανέμορφη κυρία Λουτσία. Μας την σύστησε σαν εξαδέλφη του. Η Αλεξάνδρα συνοδευόταν από υπηρέτες και κάποιους βλοσυρούς Βογιάρους Μολδαβούς. Ο Μορμόρης(iv) είχε την μικρότερη συνοδεία. Όμως, είχε φέρει μαζί του, για χατίρι μου, την Σπυριδούλα από την Κέρκυρα.

«Πολύ κοσμοπολίτισσα κι όμορφη η εξαδέλφη, κοντέσα Λουτσία, Ιουστίνε» τον πείραξε ο Ιάκωβος

«Νομίζω πως η δική σου εξαδέλφη είναι πιο όμορφη απ’ τη δική μου» τον προκάλεσε κι ο Ιουστίνος. «Να είσαι πολύ προσεκτικός μαζί της γιατί οι Βογιάροι είναι βαλτοί από τον άντρα της. Παρατηρούν τα πάντα!»

«Μην ανησυχείς φίλε μου, για άλλα βρισκόμαστε εδώ κι όχι για έρωτες.»

Τον είδα που με λοξοκοίταξε και τον πρόλαβα.

«Η Σπυριδούλα θέλει να της δείξω το Άουγκσμπουργκ και σκοπεύω να της κάνω το χατίρι» τού ξεκαθάρισα. «Αυτό είναι όλο!»

«Λουτσίες, Σπυριδούλες και τ' άλλα θηλυκά, έπονται του σκοπού μας» μάς επανέλαβε με αυστηρό τόνο.

Εκείνος είχε προσκαλέσει τις τρεις πρώην του στην Αυγούστα, αλλά, εμείς δεχόμασταν τις παρατηρήσεις του. Η αλήθεια βέβαια ήταν ότι δεν είχε τέτοιες βλέψεις ο Ιάκωβος. Δεν σκόπευε να κάνει μαζί τους το παραμικρό. Παράδειγμα η Αλεξάνδρα. Όλα αυτά τα χρόνια ο Ιάκωβος επικοινωνούσε με την πρώην κυρία Μπότση με δυο τρεις επιστολές κάθε χρόνο. Στη θέση του παραλήπτη -σύμφωνα με τη δική της υπόδειξη- έγραφε «Ηγεμονίδα Μολδαβίας Ρωξάνδρα Λεπουσνεάνου(v)». Κι όταν μας ερχόταν μια απάντηση ήταν προς τον «Εξάδελφο Ιάκωβο Ηρακλείδη». Αυτή η ηγεμονίς ήταν εδώ στην Αυγούστα μαζί μας. Μπορεί να είχε παρελθόν μαζί της, τώρα όμως την ήθελε για να προωθήσει το σχέδιό του.

Μετά τους "Βιεννέζους" ήρθαν ο Ανδρέας Καλλέργης(vi) με την εξαδέλφη του Ελένη Παππά. Εκείνη είχε ξεκινήσει από την Κωνσταντινούπολη. Έμεινε δυο εβδομάδες στον Χάνδακα από όπου καταγόταν και συνέχισε από εκεί με τον εξάδελφό της. Πήγαν στη Βενετία κι ήρθαν στην Αυγούστα. Η υποδοχή ήταν συγκινητική και μας γέμισε με χαρά και αναμνήσεις. Ο Ανδρέας Καλλέργης ήταν κεφάτος κι ενθουσιώδης. Μετέδιδε σε όλους δύναμη και ζωντάνια, ενώ έφερε μηνύματα από τους πολλούς φίλους μας στην Κρήτη. Πανέμορφη ήταν κι η Ελένη, ο μεγάλος έρωτας της ζωής του Ιάκωβου. Είχαν ζήσει μιαν αξέχαστη κι έντονη ερωτική ιστορία με δραματικό τέλος πριν από δεκαπέντε χρόνια. Ήμουν βέβαιος ότι τον είχε συγκινήσει με την παρουσία της, έκανε όμως φιλότιμες προσπάθειες για να συγκρατηθεί και να μην δείξει τίποτε.

Μετά ήρθαν η Μαργαρίτα κι ο Φραγκίσκος. Ο φίλος μας ήταν πια ένας αξιοσέβαστος επίσκοπος της καθολικής εκκλησίας. Ήταν ο Φραντσέσκο Καστιλιόνι(vii), σύμβουλος του Πάπα. Είχε διάπλατα ανοιχτές μπροστά του τις πύλες για μια λαμπρή καριέρα στην εκκλησιαστική ιεραρχία. Ερχόταν από τη Ρώμη. Συναντήθηκε στο Μιλάνο με την Μαργαρίτα Κορέση που τώρα λεγόταν Μαργκερίτα Γκριμάλντι(viii). Η Μαργαρίτα ερχόταν από τη Γένοβα.

Ο επόμενος που ήρθε ήταν ο μητροπολίτης Καισαρείας Μητροφάνης(ix). Είχαμε γνωριστεί προ δεκαετίας στη Βενετία. Δεν εξέπληξε η ανταπόκρισή του στην πρόσκλησή μας. Ήμουν βέβαιος ότι ο φιλομαθής και βαθιά μορφωμένος ιερωμένος δεν θα έχανε με τίποτα μια τέτοια συνάντηση. Το ταξίδι του έγινε με πλοία, άμαξες, μαούνες κι άλογα. Διέσχισε την απόσταση από την Μικρασία μέχρις εδώ με μεγάλη ταλαιπωρία.

Τελευταίοι ήταν οι δυο πολλά υποσχόμενοι Ιάκωβοι. Πρώτος έφτασε ο Διασσωρίνος(x), ο εικοσιπεντάχρονος ανιψιός του Ιάκωβου. Κατόπιν ήρθε κι ο Ιάκωβος Παλαιολόγος(xi), ο τριανταπεντάχρονος γόνος της ένδοξης γενιάς. Ο συνονόματός τους οικοδεσπότης Ιάκωβος είχε συνεργαστεί τα τελευταία χρόνια μαζί τους. Δρούσαν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Ευρώπης κι από αυτούς περιμέναμε πολλά.

Πριν τη συνεδρίαση απόλαυσαν όλοι μερικά από τα πλεονεκτήματα που παρουσίαζε η Αυγούστα. Γνώρισαν τον Γερμανό αυτοκράτορα Κάρολο Κουίντο. Ήταν καταβεβλημένος ψυχικά και σωματικά κι έδειχνε πλέον σαν άνθρωπος “έξω από τον κόσμο”. Ήταν γεμάτος σοφία και καλοσύνη. Έλειπαν πια τα σκληρά χαρακτηριστικά που είχε όταν κυβερνούσε το μεγαλύτερο κράτος στον κόσμο. Μας υποδέχτηκε εγκάρδια, μοίρασε δώρα κι εξήρε μπροστά σε όλους, με πολύ επαινετικά λόγια, τον Ιάκωβο. Ο βασιλιάς πίστευε στην προσωπικότητα και τις ικανότητες του προστατευόμενού του. Δεν χρειάζονταν τα λόγια του αυτοκράτορα για να εκτιμήσουμε εμείς τον φίλο μας, βέβαια, ωστόσο όλοι χάρηκαν. Ήταν μια αναγνώριση της επιτυχίας του εδώ στη Γερμανία. Και δεν είχαν ιδέα πόσο πολύ τον αναγνώριζαν στη Βιττεμβέργη ή πιο βόρεια, στους κύκλους των μεταρρυθμιστών. Άναβε κι η περιέργειά τους σχετικά με το τι θα τού έλεγε ο Ιάκωβος στη συνεδρίαση.

Άλλοι πήγαν για κυνήγι κι άλλοι περιηγήθηκαν στα αξιοθέατα. Η μικρή σε πληθυσμό πόλη ήταν σπουδαία. Την είχε ιδρύσει ο ίδιος ο Οκταβιανός Αύγουστος πριν από χίλια πεντακόσια εβδομήντα χρόνια. Ο Κάρολος ετοίμαζε ένα μικτό Καθολικό-Προτεσταντικό σώμα για να την κυβερνάει. Ο ίδιος είχε πάρει τις μεγάλες του αποφάσεις. Ο υπερασπιστής του καθολικισμού που είχε δώσει σκληρές και πολύνεκρες μάχες. Προσπάθησε να επιβάλει την εξουσία του Πάπα στα γερμανικά κρατίδια ανεπιτυχώς. Είδε ότι ο γερμανικός λαός, σε μεγάλο ποσοστό, προτιμούσε τις ιδέες της μεταρρύθμισης κι ήθελε τους προτεστάντες. Ο Κάρολος άλλαξε τις μέχρι τότε απόψεις και τη στάση του.

Ανταλλάξαμε μεταξύ μας πληροφορίες και νέα για τα οποία διψούσαμε. Υπήρχε αλληλογραφία αυτά τα χρόνια αλλά οι ταχυδρομικές υπηρεσίες ήταν παντελώς ανεπαρκείς για τις ανάγκες μας. Η προσωπική επαφή ήταν αναντικατάστατη, ιδιαίτερα μάλιστα στην περίπτωσή μας. Οι ιστορίες που είχαν να διηγηθούν ή να ακούσουν οι δέκα προσκεκλημένοι φίλοι μας ήταν ολόκληρα έπη. Ήταν μακροσκελείς κι είχαν πλοκή κι ενδιαφέρον με πρωταγωνιστές του ίδιους.


Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΜΠΟΤΣΗ


Το μεγαλύτερο μυθιστόρημα από όλα ήταν η ιστορία της Αλεξάνδρας. Την είχαμε γνωρίσει το 1540 στο Ναύπλιο, που ήταν Ενετικό, αλλά, το πολιορκούσαν οι Οθωμανοί. Όταν αποφασίστηκε η παράδοση στον Πιαλή Πασά, εγώ ο Ιάκωβος κι ο Μορμόρης ακολουθήσαμε τον Ιουστίνο. Ήταν επικεφαλής των υπερασπιστών της πόλης που αποχωρούσαν για Κέρκυρα. Η Αλεξάνδρα κινιόταν από το ηθικό χρέος που τής υπαγόρευε η συνείδηση και η παράδοση της γενιάς της. Έτσι, αποφάσισε να ακολουθήσει τα ίχνη του άντρα της, του Βαγγέλι, που τον είχαν πιάσει Αλγερινοί πειρατές. Έμαθε πραγματικά που τον πήγαν και προσπάθησε να τον βρει. Δεν ήταν καθόλου εύκολη δουλειά. Η επιμονή και το πείσμα της Αρβανίτισσας βοήθησαν ώστε να βγάλει άκρη. Χρειάστηκαν τρία χρόνια αναζήτησης κι απίστευτες περιπέτειες και βάσανα. Η διήγησή τους και μόνο χρειαζόταν ώρες για να ολοκληρωθεί. Η Αλεξάνδρα έφτασε, δυστυχώς, εντέλει στο μνήμα του. Έμαθε την ιστορία και τις ταλαιπωρίες του γενναίου κι άτυχου Βαγγέλι που κατέληξε σε αυτόν τον τάφο.

Ο Βαγγέλι είχε συλληφθεί έξω από τα τείχη του Ναυπλίου από τους Τούρκους. Πουλήθηκε στη βόρεια Αφρική σε ένα Τυνήσιο σπαχή σαν εργάτης της γης. Μετά από κάποιες αποτυχημένες απόπειρες να το σκάσει, κατάφερε τελικά να χωθεί σε ένα πλοίο για τη Σικελία. Το νησί ανήκε στο Βασίλειο της Νεάπολης που ήταν μέρος της εκτεταμένης αυτοκρατορίας του Καρόλου. Εκεί που πίστευε ότι είχε βρει την ελευθερία του, έπεσαν πάνω σε ένα κουρσάρικο χριστιανικό πλοίο. Έδωσαν σκληρή μάχη για τη ζωή τους. Τραυματισμένος ο Βαγγέλι κατάφερε να επιζήσει πέφτοντας στη θάλασσα. Κολύμπησε ως την Μεσσήνη εξαντλημένος. Η πόλη ήταν γεμάτη με Έλληνες κι Αλβανούς από την Πελοπόννησο και την Ήπειρο. Εκεί τον φρόντισαν και φάνηκε πως τα βάσανά του θα έπαιρναν τέλος. Οι γιατροί προσπάθησαν να τον κρατήσουν στη ζωή. Δυστυχώς δεν τα κατάφεραν.

Η Αλεξάνδρα πήγε στην Τυνησία, πήγε και στη Σικελία. Στην Μεσσήνη πείσθηκε πως εκείνος δεν την είχε πια ανάγκη. Ολοκλήρωσε το χρέος της και γύρισε στο τουρκοκρατούμενο Ναύπλιο. Δούλεψε σαν οικονόμος στο σπίτι του Βενετσιάνου προξένου. Γνώρισε έναν Μολδαβό ευγενή που έκανε περιήγηση στην Ελλάδα και που τής πρότεινε να την πάρει μαζί του. Στην Μολδαβία, υπήρχε μια κατάσταση ημι-ανεξαρτησίας από τους Τούρκους. Κατέβαλαν μόνο ένα ποσό στον Σουλτάνο. Εκεί στον βορά θα ανέπνεε αέρα ελευθερίας σε μια χριστιανική χώρα. Θα συναντούσε Έλληνες κι Αλβανούς που εργάζονταν και ζούσαν εκεί. Η Αλεξάνδρα τον ακολούθησε και πήρε το όνομα που τής έδωσε. Συνήθιζε να την φωνάζει «Ρωξάνδρα». Εγκαταστάθηκε στη Σουτσεάβα, πρωτεύουσα της Μολδαβίας, σαν γραμματέας του πρίγκιπα. Εκεί γνωρίστηκε με τον ηγεμόνα της χώρας, τον Αλέξανδρο Λεπουσνεάνου. Αυτός εντυπωσιάστηκε από την παρουσία της και την ζήτησε σε γάμο. Η Ρωξάνδρα δεν είχε αντίρρηση να γίνει σύζυγος ενός ηγεμόνα σε μια ευρωπαϊκή χώρα. Τώρα που την υποδεχόμασταν στο Άουγκσμπουργκ ήταν εδώ και κάποια χρόνια, η πρώτη κυρία της Μολδαβίας.


Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΟΥ ΒΑΡΔΑΤΗ


Ο Ιουστίνος Βαρδάτης είχε παντρευτεί κι είχε ήδη ένα γιο, τον Ιουλιανό, και μια κόρη, την Υπατία. Διέμενε ανάμεσα σε Βενετία και Κέρκυρα. Είχε ένα πύργο κι εκτάσεις στο Πυργί της Κέρκυρας. Είχε κι ένα μεγάλο αρχοντικό στη Βενετία, στην πλευρά του Μέστρε. Στην Κέρκυρα ζούσε με την οικογένειά του και στη Βενετία με μια όμορφη ζωντοχήρα, την Λουτσία. Την είχε φέρει στο Ιάσιο σαν ξαδέλφη του. Κινιόταν με άνεση σε όλη την Ευρώπη κι είχε ήδη επισκεφτεί την Ρωξάνδρα δυο φορές στη Σουτσεάβα. Είχε γνωρίσει τον Λεπουσνεάνου κι είχε πάρει την έγκριση του Ηγεμόνα να την πάει ο ίδιος στην Αυγούστα. Θα την επέστρεφε ο ίδιος με ασφάλεια. Ο Βαρδάτης ήταν ευγενής με όλη τη σημασία της λέξης κι ο Λεπουσνεάνου τού εμπιστεύτηκε την γυναίκα του. Εξ άλλου τού έστειλε μαζί της υπηρέτριες και Βογιάρους για φρουρούς.


Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ


Η ιστορία της Ελένης είχε μικρότερη πλοκή. Είχε μια ερωτική περιπέτειά με τον Ιάκωβο στον Χάνδακα. Αυτό μάς οδήγησε σε μια βιαστική φυγή από την Κρήτη πριν ξεσπάσει σκάνδαλο. Η Ελένη υποχρεώθηκε να μείνει οριστικά με τον σύζυγό της, Ιωσήφ, στην Πόλη. Εκεί έζησε όλα αυτά τα χρόνια. Ήταν μια αξιοσέβαστη και βαθύπλουτη Ελληνίδα της Πόλης. Ο Ιωσήφ ήταν δραγουμάνος του Σουλτάνου και μεγάλος έμπορος. Στενός φίλος της ήταν και ο άρχοντας Μιχαήλ Κατακουζηνός(xii), Οι δικοί του τον φώναζαν Μιχάλη Κυρίτση κι οι Τούρκοι τον αποκαλούσαν “Σεϊτάνογλου”. Το παρατσούκλι αυτό σήμαινε "γιος του διαβόλου". Τού το έδωσαν εξ αιτίας του πλούτου και της πονηριάς του. Χάρη στον Ιωσήφ, τον Κατακουζηνό και την προσωπικότητά της, όλες οι πόρτες στην Πόλη-Ισταμπούλ ήταν ανοιχτές για την Ελένη.

Η διαφθορά στο οθωμανικό κράτος είχε ενταθεί. Το εμπόριο των Οθωμανών βρισκόταν στα χέρια των Ελλήνων, των Εβραίων και των Αρμενίων. Αυτοί διέθεταν ένα μέρος των κερδών τους για διαφθορά των κρατικών υπαλλήλων. Ο Ιωσήφ μισθοδοτούσε πρόσωπα με μεγάλη ισχύ στην αυτοκρατορία. Ο Αρχιευνούχος του Σουλτάνου κι ο Μεγάλος Βεζίρης ήταν μέσα σε αυτά. Η Ελένη είχε απρόσκοπτη πρόσβαση στο παλάτι. Είχε εξαιρετικές σχέσεις με την Βαλιντέ Σουλτάνα και τη Χασεκή Σουλτάνα(xiii) την ξακουστή Χουρέμ. Η Ελένη τούς έδινε τις πιο καλές και πολύτιμες συμβουλές για την διακόσμηση του νέου παλατιού. Ο σουλτάνος Σουλεϊμάν είχε αποφασίσει να αλλάξει τόπο κατοικίας της οικογένειάς του και του χαρεμιού του. Κάτι λεπτομέρειες που φτιάχνονταν με τον βενετσιάνικο τρόπο ήταν ειδικότητα της Ελένης. Έδιναν μια ποικιλία στις παραδοσιακές αραβοπερσικές διακοσμήσεις. Η αξιότιμη κυρία Παππά ήταν μια όμορφη σοβαρή κι απαστράπτουσα σαραντάρα πολύ κοντά στην Οθωμανική αυλή. Κινιόταν άνετα στο οθωμανικό σεράι, αλλά, και στα σαλόνια της Ευρώπης. Αυτά, βέβαια, δεν είχε πολλές ευκαιρίες να τα επισκεφθεί.


Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΛΛΕΡΓΗ


Ο Ανδρέας Καλλέργης ήταν ένας άρχοντας στην Κρήτη με μεγάλο κύρος. Αντλούσε αυτό το κύρος και από την δική του προσωπικότητα αλλά και από την οικογένειά του. Στην εποχή αυτή αν δεν υπήρχε ο οικογενειακός τίτλος ευγένειας, κανείς δεν επιτρεπόταν να σηκώσει κεφάλι. Ο Ανδρέας δεν είχε τέτοιο πρόβλημα. Ήταν μέλος μιας ξακουστής οικογένειας Κρητικών, των Αρχοντορωμιών Καλλέργηδων. Ο πατέρας του και τα αδέλφια του ήταν όλοι ευγενείς και σπουδαία πρόσωπα για το νησί. Ο πλούτος τους συνοδευόταν από σοφία και γενναιότητα. Αυτό τούς έκανε αγαπητούς σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Τούς συμπαθούσαν και οι συμπατριώτες τους Κρητικοί, αλλά, κι οι Ενετοί κυρίαρχοι.

Πίσω από το γυαλιστερό επίχρισμα, βεβαίως, υπήρχε η σκληρότητα του φεουδάρχη. Κάθε γαιοκτήμονας απομυζούσε τις ζωές των χωρικών για να καρπώνεται τα πλεονάσματα του κόπου τους. Αυτή ήταν μια κατάσταση τόσο παλιά όσο και ο κόσμος. Όλοι την θεωρούσαν αναπόφευκτη. Τα μόνα τους παράπονα ήταν προς τον Θεό γιατί είχαν γεννηθεί φτωχοί. Οι Καλλέργηδες γεννιούνταν πλούσιοι και, μαζί με όλους, έτσι είχε γεννηθεί κι ο Ανδρέας.

Οι άνδρες της οικογένειας είχαν δικά τους πλοία για να εμπορεύονται τα προϊόντα της γης. Με αυτά υπερασπίζονταν και την περιουσία των τους. Σαν αντάλλαγμα για την ευχέρεια να διατηρούν δικό τους στολίσκο, μετείχαν στους πολέμους των Ενετών. Συντηρούσαν τα πλοία και τους ναυτικούς χωρίς να καταφεύγουν σε πειρατείες. Μόνο με την σημαία της ενετικής δημοκρατίας οι Καλλέργηδες γίνονταν κουρσάροι. Μπορούσαν να αιχμαλωτίζουν πλοία που συναντούσαν με τουρκική σημαία. Με τον τρόπο αυτό όχι μόνο πλούτιζαν αλλά αποκτούσαν και κύρος. Παράλληλα προστάτευαν τους κατοίκους των νησιών και γίνονταν αγαπητοί κι αναγκαίοι στον λαό. Ο Ανδρέας ήταν ένας αριστοκράτης με φήμη που απλωνόταν στις ελληνικές θάλασσες και στην Ευρώπη.


Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΣ ΓΚΡΙΜΑΛΝΤΙ


Η Μαργαρίτα ήταν ένας εφηβικός έρωτας του Ιάκωβου στην Χίο που είχε άδοξο τέλος. Παντρεύτηκε τον Γκριμάλντι, έναν Τορινέζο ευγενή που της έδωσε ο πατέρας της. Όμορφη, μορφωμένη και αυθόρμητη, έγινε πολύ σύντομα μια πολύ αγαπητή κοντέσα. Έγινε γνωστή σε μεγάλους και σπουδαίους κύκλους της ιταλικής αριστοκρατίας. Την ήξεραν στην Γένοβα που ήταν η κατοικία της και στο Τουρίνο που ήταν ο οίκος του συζύγου της. Όμως και στη Φλωρεντία, την Πάρμα και το Μιλάνο η καλή της φήμη είχε εξαπλωθεί. Είχε φιλίες και παρέες περιζήτητες. Μαζί της θήτευαν στις βασιλικές αυλές και τις μεγάλες οικογένειες και οι δυο όμορφες κόρες της. Ήταν τα λουλούδια της, οι νεαρές Γκριμάλντι, η Ιζαμπέλ κι η Σοφία. Από μικρές και έφηβες ξεχώριζαν για την εξυπνάδα τους. Η Μαργαρίτα τις ανέθρεφε σαν Ελληνογενοβέζες. Δεν ξεχνούσε ποτέ την ελληνική συνείδησή της με την οποία είχε μεγαλώσει στη Χίο.

Όπως μας εξήγησε, τα κορίτσια της, εκτός από την μητέρα τους, επηρεάζονταν θετικά από το κλίμα της εποχής. Επικρατούσε μια αίσθηση νεωτερικότητας και φιλελληνισμού. Σε όλους τους κύκλους της ιταλικής αριστοκρατίας και της διανόησης, ιδιαίτερα στον βορά, αυτό ήταν ολοφάνερο. Όλοι οι λόγιοι της εποχής εξέφραζαν μιαν ανυπόκριτη λατρεία για κάθε τι ελληνικό ή ελληνορωμαϊκό στην τέχνη. Η λατρεία επεκτεινόταν στα συγγράμματα και στο πνεύμα γενικώς. Τα γλυπτά αντέγραφαν το στυλ των Ελλήνων, η αρχιτεκτονική ήταν ελληνορωμαϊκή, η φιλοσοφία αναβίωνε. Όλες οι φυσικές επιστήμες στηρίζονταν σε αυτά που είχαν πει οι Έλληνες δυο χιλιάδες χρόνια πριν. Κάθε τι το ελληνικό ήταν επίκεντρο ενδιαφέροντος και θαυμασμού. Οι δυο νεαρές κόρες της Μαργαρίτας αισθάνονταν Ελληνίδες και Πιεμοντέζες. Όλοι θα ήθελαν να τις γνωρίσουν, όμως, ήταν μικρές για ένα τέτοιο ταξίδι ως το μακρινό Άουγκσμπουργκ. Η Μαργαρίτα, πάντως, δεν μπορούσε να κρύψει πόσο της έλειπαν.


Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΦΡΑΝΤΣΕΣΚΟ ΚΑΣΤΙΛΙΟΝΕ


Ο Φραγκίσκος Καστιλιόνης βρέθηκε στη Ρώμη σε μια εποχή όπου τα ελληνικά είχαν γίνει σχεδόν απαραίτητα. Ήταν πολύτιμο να είσαι μεταφραστής. Ο Πάπας Ιούλιος Γ’ εξέτασε προσωπικά τον Φραγκίσκο και διαπίστωσε την επάρκειά του. Είδε μια ειλικρινή πίστη του στην αναγκαιότητα κατίσχυσης της καθολικής εκκλησίας στη χριστιανική κοινότητα. Ήταν πολύτιμοι οι λατινόφρονες Έλληνες, καθολικοί ή ουνίτες. Ο Πάπας και το συμβούλιό του προχώρησαν σε μια αναβάθμισή του στην καθολική εκκλησία. Σύντομα άλλαξε το όνομά του στο πιο λατινικό Φραντσέσκο Καστιλιόνι και μπήκε στο Τάγμα των Δομινικανών. Εκεί συνδέθηκε στενά με τον Μικάλε Γκισλιέρι. Το 1554 ο Φραντσέσκο πήρε ένα αξίωμα αξιοσέβαστο με θέση στο Βατικανό. Όλα προμήνυαν ότι προοριζόταν για Επίσκοπος και Καρδινάλιος. Ο Φραγκίσκος έγινε ο μυστικοσύμβουλος των Παπών στα θέματα ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και ανατολικής Μεσογείου.

Λίγο πριν έρθει ο Φραγκίσκος στο Άουγκσμπουργκ, δημιουργήθηκε σοβαρό πρόβλημα ηγεσίας στη Ρώμη. Πέθανε ο Πάπας Ιούλιος. Το κονκλάβιο εξέλεξε νέο Πάπα που πέθανε κι αυτός εικοσιδύο μόλις μέρες μετά την εκλογή του. Αναδείχτηκε ως νέος Πάπας της Ρώμης ο Παύλος ο Δ’. Με όλα αυτά, οι θέσεις και των δύο, του Φραντσέσκο στη Ρώμη και του φίλου του Μικάλε Γκισλιέρι ενισχύθηκαν.

Ο Φραγκίσκος ήταν ανοιχτός σε συζητήσεις με τους Ορθόδοξους και τους Μεταρρυθμιστές. Ήταν πνεύμα ανήσυχο κι έβλεπε πόσο ισχυρό ρόλο στην πολιτική έπαιζε η θρησκεία. Έβλεπε τα θρησκευτικά θέματα υπό το φως της γεωπολιτικής κι από την οπτική της διπλωματίας. Ήταν ταγμένος στην υπηρεσία της μόνης πραγματικής του πατρίδας που ήταν η Γραικία. Επρόκειτο για χώρα ανύπαρκτη στον χάρτη κυρίαρχη, όμως, στην καρδιά και στο πνεύμα του. Αυτός ο πατριωτισμός του ήταν που έκανε τον Ιάκωβο να τον εκτιμάει και να τον υπολογίζει πολύ.


Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΦΑΝΗ


Ο Μητροφάνης, κι ο Πατριάρχης Διονύσιος Β’, είχαν βρεθεί πριν μερικά χρόνια στο κέντρο μιας δίνης. Αιτία ήταν μια επίσκεψη του Μητροφάνη στον τότε Πάπα Παύλο τον Γ’. Θεωρήθηκε προδοσία. Δέχτηκαν κι οι δυο ολομέτωπη επίθεση από τους ανθενωτικούς. Καθαιρέθηκαν το 1548 από τις θέσεις τους. Ωστόσο η καθαίρεση δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Με χρήματα του Κατακουζηνού και του Παππά δωροδοκήθηκαν οι αρμόδιοι άνθρωποι. Ο Διονύσιος παρέμεινε Πατριάρχης Νέας Ρώμης κι ο Μητροφάνης στάλθηκε εξόριστος στην Παροναξία. Πριν μερικά 0χρόνια, με τη βοήθεια του Διονύσιου, μεταφέρθηκε στη Χάλκη. Βρέθηκε, έτσι, και πάλι στο κέντρο των εξελίξεων που ήταν η Κωνσταντινούπολη.

Ο Μητροφάνης, όπως κι ο Φραγκίσκος πίστευε στην ανάγκη ενότητας Λατίνων κι Ορθοδόξων. Την θεωρούσαν όρο αναγκαίο για να ελευθερωθεί η Γραικία. Ο Μητροφάνης κι ο Φραγκίσκος ήταν φιλολατίνοι για πολιτικούς κυρίως και όχι θρησκευτικούς λόγους. Δεν θα τους πείραζε, θεωρητικά, ακόμα και προτεστάντες να γίνουν αν αυτό εξυπηρετούσε τα σχέδιά τους. Μόνο μουσουλμάνοι δεν θα γίνονταν. Η αλλαξοπιστία οδηγούσε τους Έλληνες στην οθωμανική αγκαλιά. Το γένος όχι μόνο στερείτο βασικών δυνάμεων του αλλά δυνάμωνε και τον αντίπαλο. Γι αυτό Ελλάδα και Χριστιανοσύνη ήταν δυο έννοιες αλληλένδετα δεμένες. Έτσι έβλεπαν την χριστιανική πίστη ο Διονύσιος, ο Μητροφάνης αλλά και πολλοί Ορθόδοξοι ηγέτες. Την θεωρούσαν σαν μια αγκαλιά που θα προστάτευε το γένος από τον αφανισμό.

Δεν σκέφτονταν όμως πολλοί με τέτοιο τρόπο. Πρώτα έβαζαν τις δογματικές πεποιθήσεις τους περί του θείου. Οι φυλετικές κι εθνικές πεποιθήσεις έμπαιναν σε δεύτερη μοίρα. Αιρετικές στάσεις όπως του Μητροφάνη, του Διονύσιου και του Φραγκίσκου ισοδυναμούσαν με την αμαρτία του εθνισμού. Μια βαριά κατηγορία στον αιώνα μας για τα πατριαρχεία είτε της Ρώμης ή της Κωνσταντινούπολης. 


Παραπομπές 

i Η Αυγούστα (Άουγκσμπουργκ) ιδρύθηκε από τον Οκταβιανό Αύγουστο το 15 π.Χ και από τις 9 Μαρτίου 1276 ήταν ελεύθερη αυτοκρατορική πόλη, έδρα του Καρόλου, αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Βρίσκεται στη νότια Γερμανία, στη Βαυαρία. Τον 16ο αι. είχε πληθυσμό γύρω στις 15.000 κατοίκους και σήμερα έχει περίπου 270.000

ii Ο Κάρολος Ε’ (κουίντος) (1500-1558) Αυτοκράτωρ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του γερμανικού έθνους (και Κάρολος Α’ της Ισπανίας) κυβέρνησε σε ένα εκτεταμένο σε όλον τον κόσμο κράτος σαν διάδοχος των Αψβούργων (Γερμανίας, Αυστρίας), των Βαλουά (Βουργουνδίας), και Τρασταμόρα (Ισπανίας). Το κράτος του εκτεινόταν σε Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Κάτω Χώρες, Κεντρική Αμερική, Μεξικό, Περού, και σε πάμπολλα νησιά του ειρηνικού. ΠΗΓΕΣ: “Παγκόσμιος Ιστορία” Ελευθερουδάκη σελ. 437-443/ Βικιπέδια)

iii Ο Ιουστίνος Βαρδάτης είναι φανταστικό πρόσωπο κατασκευασμένο για τις ανάγκες του μυθιστορήματος, εμπνευσμένο, όμως, από το υπαρκτό ιστορικό πρόσωπο του Αυγουστίνου Βαρβάτη (Barbati) που ήταν Ελληνοβενετός αξιωματικός στο Ναύπλιο και ο οποίος, μετά την παράδοση της πόλης στους Οθωμανούς, οδήγησε τα στρατεύματα των Ναυπλιωτών στην Κέρκυρα όπου πήρε τίτλους και γαίες. (ΠΗΓΕΣ: Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη/ Βακαλόπουλος “Ιστορία της Ελλάδος”/ site Corfu History / “Ιστορία του Ελληνικού Έθνους” τόμος ΙΑ’ σελ. 303/ κ.α.). [ΣΣ: Μια περιοχή στην Κέρκυρα ονομάζεται σήμερα Μπαρμπάτι]

iv Τα αδέλφια Εμμανουήλ και Γεώργιος Μορμόρης ήταν ονομαστοί Αναπλιώτες αξιωματικοί που αγωνίστηκαν κατά των Τούρκων και στο Ανάπλι και στους Κορφούς και πήραν τίτλους και κτήματα στο νησί μετά την παράδοση του Ναυπλίου. (ΠΗΓΕΣ: Βακαλόπουλος, Κωνσταντίνος Σάθας, Αργολική αρχειακή βιβλιοθήκη, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους (τόμος Ι’ σελ. 311, 313)

v Η Ρωξάνδρα Λεπουσνεάνου ήταν σύζυγος του ηγεμόνα της Μολδαβίας Αλέξανδρου Δ. Λεπουσνεάνου. Η Ρωξάνδρα έφερε τον Ιάκωβο Βασιλικό στη Μολδαβία σαν ξάδελφό της και τον βοήθησε να ανέβει στον θρόνο της χώρας. [ΠΗΓΕΣ: / Δημ. Πασχάλης “Ημερολόγιον της Μεγάλης Ελλάδος” σελ. 255, Άνδρος, 1935/ Ανδρόνικος Φάλαγγας “Ιάκωβος Βασιλικός”/ κ.α.). [ΣΣ: Για τις ανάγκες του παρόντος ταυτίζεται το πρόσωπο της Ρωξάνδρας με το μυθιστορηματικό πρόσωπο της Αλεξάνδρας Μπότση]

vi Ο Ανδρέας Καλλέργης ήταν μέλος μιας οικογένειας Αρχοντορωμιών της Κρήτης, των Καλλέργηδων. Στο ομώνυμο Site «Οι Καλλέργηδες» διαβάζουμε: «Οι Καλλέργηδες ήταν Έλληνες ευγενείς στην Κρήτη με ρίζες από την Ρωμαϊκή εποχή που παρέμειναν ως ευγενείς (Νόμπιλι Γκρέτσι) κατά την βενετική κατοχή του νησιού και επαναστάτησαν πολλές φορές ιδιαίτερα τους 13ο-15ο αι.. Η οικογένεια των Καλλέργηδων είχε προέλευση από τους Φωκάδες και έχει συνεχή δράση από το 1204 ως τον 20ο αιώνα. Ήταν πλοιοκτήτες και ευγενείς στον Χάνδακα, το Ρέθυμνο και την επαρχία Μυλοποτάμου. Έδωσαν πολλές μάχες κατά των Τούρκων στο πλευρό των Ενετών. Διακεκριμένα μέλη αυτής της οικογένειας ήταν κατά τον 16ο αι.: Α) Ματθαίος Καλλέργης (1523- 1572): στρατιωτικός, άνθρωπος της δράσης με ισχυρές προσβάσεις στα κέντρα της βενετικής διοίκησης αφού είχε παντρευτεί την Camilla Donato, ανιψιά του ίδιου του δόγη της Βενετίας, και συμμετείχε στο συμβούλιο των δέκα. Ήταν ο ιδιοκτήτης της μονής Αρκαδίου κατά τον 16ο αιώνα. Β) Αντώνιος Καλλέργης (1521-1555): πνευματικός άνθρωπος, βιβλιόφιλος, ιστορικός και συγγραφέας που ανάλωσε τη σύντομη ζωή του στη μελέτη και τη συγγραφή». Ο Ν. Παναγιωτάκης λέει για τον Αντώνιο Καλλέργη πως ήταν «γενναίος πολεμιστής, φιλογενής, προστάτης του ελληνικού πληθυσμού, πάτρωνας των γραμμάτων και των τεχνών, μέγας συλλέκτης βιβλίων και χειρογράφων». Η βιβλιοθήκη του περιλάμβανε περίπου 800 βιβλία κλασσικά ελληνικά και λατινικά. (άλλες ΠΗΓΕΣ: Κ. Σάθας/ κ.α.) [ΣΣ: ο Ανδρέας Καλλέργης του παρόντος είναι αδελφός των Ματθαίου και Αντώνιου και η δράση του είναι μυθιστορηματική μεν συμβατή όμως με την προσωπικότητα και τη δράση όλης της οικογένειας]

vii Ο Francesco Castiglioni είναι υπαρκτό ιστορικό πρόσωπο της λατινικής εκκλησίας. Ήταν επίσκοπος του Μπόμπιο και Καρδινάλιος που συμμετείχε στην σύνοδο του Τριέντο καθώς και στο κονκλάβιο εκλογής του Πάπα Πίου Ε’. [ΣΣ: Ο Φραγκίσκος Καστιλιόνης είναι μυθιστορηματικό πρόσωπο που ταυτίζεται για τις ανάγκες του μύθου με τον καρδινάλιο Φραντσέκο Καστιλιόνι]

viii Ο Οίκος των Γκριμάλντι έχει ιστορία που ξεκινά από την πρώτη σταυροφορία και συνδέεται με την ιστορία της Γένοβας και του πριγκιπάτου του Μονακό, το οποίο κατέλαβαν το 1297 και στο οποίο ακόμη κυβερνούν οι Γκριμάλντι με τον πρίγκιπα Αλβέρτο Β’

ix Ο Μητροφάνης (κατά Βικιπέδια): «γεννήθηκε το 1520 στο Χάσκιοϊ της Κωνσταντινούπολης. Ο πατέρας του ήταν Βούλγαρος έμπορος κεραμικών. Το κοσμικό του όνομα ήταν Μανουήλ ή Μιχαήλ. Όταν ο φίλος του Διονύσιος εξελέγη Οικ. Πατριάρχης, ο Μητροφάνης αποσπάστηκε στον Πατριαρχικό ναό και το 1546 εξελέγη Μητροπολίτης Καισαρείας με την υποστήριξη του. Ο Διονύσιος του ανέθεσε αποστολές σε Βενετία, Ρώμη και Κέρκυρα. Ενώ ήταν Πατριαρχικός Έξαρχος στη Ρώμη, συνάντησε με δική του (;) πρωτοβουλία τον Πάπα Ιούλιο Γ΄, με αποτέλεσμα να προκληθεί σοβαρή κρίση στους κόλπους της Εκκλησίας και αντιδράσεις που έπληξαν τον Διονύσιο. Τον Ιανουάριο του 1565 εξελέγη Οικουμενικός Πατριάρχης με την υποστήριξη του προκρίτου Μιχαήλ Καντακουζηνού. Ήταν Πατριάρχης ως Μητροφάνης Γ’ τις περιόδους 1565-1572 και 1579-80. Προστάτευε τα γράμματα κι έδειχνε φιλικές διαθέσεις προς δυτικούς και διαμαρτυρόμενους.»/Κατά την εγκυκλοπαίδεια. “Νέα Δομή” τόμος 22): «Στις μέρες του Μητροφάνη συγκροτήθηκε σύνοδος που καταδίκαζε τις εξαγορασμένες με χρήματα χειροτονίες.» / Κατά την «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» (τόμος Ι’ σελ. 122): «Ήταν από τους πιο μορφωμένους κληρικούς του 16ου αι., έτρεφε φιλο-ενωτικά και φιλο-παπικά αισθήματα»

x Ο Ιάκωβος Διασσωρίνος είναι ιστορικό πρόσωπο οι περιπέτειες του οποίου περιγράφονται στη συνέχεια της ιστορίας καθώς ενεπλάκη έντονα στα πολιτικά και στρατιωτικά γεγονότα της εποχής. Υπάρχει γι αυτόν πλούσια βιβλιογραφία (μεταξύ άλλων: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Αθήνα, τόμος Ι’ σελ. 195,200,308,368,371-2,376/ Πασχάλης /Βακαλόπουλος/ Σάθας/ Βουτιερίδης κλπ.) [ΣΣ: Τα γεγονότα που αναφέρονται στο μυθιστόρημα για όλο του τον βίο είναι πραγματικά ιστορικά γεγονότα και το πρόσωπο του Διασσωρίνου επίσης ιστορικό, όμως, για τις ανάγκες του μύθου οι διάλογοι που αποδίδονται σε αυτόν καθώς και ορισμένες πράξεις του είναι φανταστικές]

xi Ο Ιάκωβος Παλαιολόγος ήταν Έλληνας λόγιος του 16ου αιώνα με αντιτριαδικές (αιρετικές) ιδέες. Γεννήθηκε περί το 1520 στη Χίο από γονείς με Βυζαντινή καταγωγή από την οικογένεια των Παλαιολόγων. Πήγε στην Ιταλία και τη Γερμανία με την ελπίδα ότι εκεί θα έβρισκε ελευθερία συνείδησης. Εγκαταστάθηκε στην Τρανσυλβανία, όπου το 1569 δίδαξε και έγινε έφορος στο γυμνάσιο του Κλουζ. Ο Παλαιολόγος είχε μεγάλη παιδεία και ευγλωττία και συντάραξε ολόκληρη την Ευρώπη με τις αιρετικές του απόψεις. Η εξουσία δεν άργησε να ενεργοποιηθεί και, έτσι, τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν, αιχμάλωτο, στον Πάπα Γρηγόριο ΙΓ’ στην Ρώμη από όπου παραδόθηκε στο ιεροδικείο. Δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο δια πυρός ζωντανός. Το σπουδαιότερο των συγγραμμάτων του είναι το «De magistratu politico» που τυπώθηκε στη Λόσκη της Λιθουανίας το 1573. (ΠΗΓΕΣ: Κωνσταντίνος Σάθας «Νεοελληνική φιλολογία»/Βακαλόπουλος/Σάθας κ.α.). [ΣΣ: Στο παρόν βιβλίο ο Ιάκωβος Παλαιολόγος χρησιμοποιείται από τον συγγραφέα για μυθιστορηματική δράση ταιριαστή με τα όσα γνωρίζουμε γι αυτόν. Οι πράξεις του στο βιβλίο αυτό είναι φανταστικές, ο χαρακτήρας του όμως συμβατός με το πραγματικό ιστορικό πρόσωπο όπως το γνωρίζουμε από τις πηγές.]

xii Μιχαήλ Κατακουζηνός. Ο Βουτιερίδης (“Ιστορία Ελληνικής Λογοτεχνίας” τόμος Β”, σελ. 294-5), αναφέρει γι αυτόν: “γνωστότερος υπό την ονομασία Κυρίτσης Μιχάλης, κατείγετο από βυζαντινή αριστοκρατική οικογένεια, άρχων πάμπλουτος και ισχυρότατος επιβληθείς δια της ευφυΐας του και εις αυτούς τους Τούρκους οι οποίοι τον ονόμαζαν Σεϊτάνογλου (υιόν του Σατανά). Υπήρξε στενός φίλος του Μεγάλου Βεζύρου με τον οποίο διαμοίραζε τα κέρδη διαφόρων επιχειρήσεων και με την συνδρομήν τούτου αναβίβαζε και καταβίβαζε πατριάρχας.” [ΣΣ: Οι διάλογοι και οι πράξεις που αναφέρονται στον Κατακουζηνό όταν δεν είναι ιστορικά εξακριβωμένα γεγονότα είναι απόλυτα συμβατά με τον χαρακτήρα του και τον βίο του]. Άλλες ΠΗΓΕΣ: Ιστ. Ελληνικού Έθνους/ Βικιπέδια

xiii Βαλιντέ σουλτάνα ήταν η βασιλομήτωρ και Χασεκή σουλτάνα η ευνοούμενη γυναίκα του Σουλτάνου. Αυτές οι δύο ήταν τα ισχυρότερα πρόσωπα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία μετά τον Σουλτάνο. Η Χουρέμ έγινε και νόμιμη γυναίκα του Σουλεϊμάν

========

Αύριο Πέμπτη 25/2 η συνέχεια του 1ου κεφαλαίου (β' μέρος)

 

Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2021

02 Δον Χουάν Ηρακλείδης [Κεφ. 0]

Ξεκινήσαμε χτες και συνεχίζουμε σήμερα τις δημοσιεύσεις σε συνέχειες του ιστορικού μυθιστορήματος "ΔΟΝ ΧΟΥΑΝ ΗΡΑΚΛΕΙΔΗΣ και η Ελληνορωμαϊκή Πολιτεία"

Όλη την ιστορία την διηγείται ένα πρόσωπο, ο ΧΑΡΜΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ. Ήταν παρών σε όλα τα γεγονότα ή του τα διηγήθηκαν και τα κατέγραψε. Είναι ο ΑΦΗΓΗΤΗΣ. Πριν μπούμε στο Α' μέρος, θα δούμε τι μας λέει ο αφηγητής. Αμέσως μετά θα δώσω ένα πίνακα περιεχομένων του έργου.

ΑΦΗΓΗΤΗΣ

Με λένε Χάρμο Γεωργιάδη. Γράφω και μιλώ ρωμαίικα, δηλαδή ελληνικά. Με λένε Ρωμιό, όμως, άλλοι με λένε Ραγιά, ή Γκιαούρη κι άλλοι Πόντιο ή Μαυροθαλασσίτη. Η Κερασούς, η πόλη που γεννήθηκα, βρίσκεται στις ακτές του Πόντου, στην Μαύρη Θάλασσα. Με λένε και Γραικό, και Γιουνάνη. Απ' όλα τα ονόματα που μού δίνουν, εγώ προτιμώ το Έλληνας.

Γεννήθηκα σκλάβος του Οθωμανού, αλλά, η θεά Τύχη μού χάρισε την ελευθερία. Έτσι, κάθομαι τώρα στο μοναστήρι του Αγίου Ευγένιου κι ατενίζω την θάλασσα. Γράφω σελίδα τη σελίδα την ιστορία του γένους μου.

Η ζωή μου κύλησε για πάρα πολλά χρόνια δίπλα στον αγαπημένο φίλο της παιδικής μου ηλικίας Ιάκωβο Βασιλικό. Ήταν μεγάλος τυχοδιώκτης και σπουδαίος Έλληνας. Ξεκίνησε σαν γιος ταχυδρόμου και έφτασε να γίνει μεγάλος ηγεμόνας. Έφτασε τόσο ψηλά που έγινε γαλαζοαίματος. Στέφθηκε -με το όνομα Ιωάννης Ηρακλείδης- βασιλέας της Μολδαβίας. Ο Ιάκωβος έδωσε πνοή στα όνειρά μας. Η ζωή μου μαζί του ήταν ένα ταξίδι στην σκληρή πραγματικότητα του αιώνα μας αλλά και στη φαντασία. Γέμισα με όνειρα, ελπίδες και περιπέτειες. Αργότερα, μετά από τον Ιάκωβο, συνέχισα κοντά στον πιο σπουδαίο και συναρπαστικό πρίγκιπα όλων των εποχών. Ήταν ο ετεροθαλής αδελφός του βασιλιά της Ισπανίας, ο Δον Χουάν. Αυτός μετέτρεψε τα πιο τρελά όνειρά μας σε πραγματικότητα. Δίπλα στους δυο αυτούς μεγάλους άντρες του αιώνα μας έζησα πολλά. Τόσα πολλά που άλλοι δεν θα ζούσαν όχι σε δυο και σε τρεις αλλά σε εκατόν τρεις ζωές.

Απόλαυσα πολλές και χαρές. Μού τις έδωσαν απλόχερα οι γυναίκες που άγγιξα, η γυναίκα κι η κόρη μου κι η γυναίκα που αγάπησα. Έζησα μεγάλες στιγμές, λαμπρές συνεδριάσεις, σπουδαίες περιπέτειες, πολέμους με θανατηφόρες μάχες θρήνους και θριάμβους, Γνώρισα μέρη πανέμορφα και τόπους ακριβοθώρητους. Είδα όλους τους εφιάλτες μου να γίνονται πραγματικότητα κι όλα τα όνειρά μου να εκπληρώνονται. Δεν έχω παράπονο από τη ζωή. Απόλαυσα πράγματα που ένας κοινός θνητός δεν τολμά να ονειρευτεί. Για όλες αυτές τις απολαύσεις πλήρωσα ακριβό τίμημα. Συνήθισα να χάνω δικούς μου ανθρώπους. Μαζί με το χαμό τους ένιωσα να χάνω και το μυαλό μου. Ώσπου βρέθηκα, μόνος, εδώ από όπου ξεκίνησα πριν από εβδομήντα χρόνια.

Συναναστράφηκα με ανθρώπους που είχαν εξαιρετικές ικανότητες. Μερικοί από αυτούς ήταν σπουδαίοι λόγιοι, δάσκαλοι κι επιστήμονες. Άλλοι ήταν γενναίοι στρατιωτικοί και διπλωμάτες, άλλοι ήταν ηγεμόνες και αριστοκράτες, κάποιοι ήταν ιππότες. Άλλοι ήταν κουρσάροι, καρδινάλιοι, επίσκοποι, φιλόσοφοι και βασιλιάδες. Οι πιο πολλοί ήταν απλοί άνθρωποι γεμάτη αδυναμίες ή απίστευτη δύναμη. Είδα την ασχήμια του κόσμου, είδα και την εκπληκτική του ομορφιά. Ανάμεσα σε όλους, γνώρισα και κάποιους ανθρώπους σπουδαίους, άνδρες και γυναίκες. Αυτούς που χαράζουν την ιστορία. Αυτούς που αλλάζουν τον κόσμο. Μπροστά τους ένιωσα πολλές φορές πως ήμουν σχεδόν ένα τίποτα. Δεν ήμουν σαν κι αυτούς, είχα όμως ένα ουσιαστικό προσόν. Ήμουν αφοσιωμένος. Αυτή ήταν η πιο σημαντική μου ικανότητα.

Ήμουν αφοσιωμένος στον παιδικό μου φίλο Ιάκωβο Ηρακλείδη. Ήταν ένας Ηγεμών αλλά και το πιο αμφιλεγόμενο πρόσωπο του αιώνα μας. Η αφοσίωσή μου σε αυτόν έφτανε στο πιο ψηλό σημείο εμπιστοσύνης κι αγάπης.

Ήμουν αφοσιωμένος στον Δον Χουάν της Αυστρίας. Ήταν το πιο θρυλικό πρόσωπο του αιώνα και των αιώνων που θα έρθουν. Ήταν αρχηγός του Ισπανικού στόλου, επικεφαλής της αήττητης αρμάδας. Τού αφοσιώθηκα απόλυτα κι εκείνος με αντάμειψε με την δική του εμπιστοσύνη.

Ήμουν αφοσιωμένος στην γυναίκα μου και την κόρη μου. Μέχρι τέλους. Ήμουν αφιερωμένος στον έρωτά μου. Μέχρι τέλους. Ήμουν αφοσιωμένος ως το τέλος στους φίλους και τους συναγωνιστές μου. Ήμουν αφοσιωμένος στον σκοπό μου που ήταν σκοπός όλων μας. Κοντά σε αυτό τον σκοπό, που με καθοδήγησε σε όλη μου τη ζωή, αφοσιώθηκα και σε μια πατρίδα που την έλεγα Ελλάδα. Αυτή η αφοσίωση καθόρισε όλη μου τη ζωή.

Και είχα ακόμη μια ιδιότητα: έγραφα καλά και γρήγορα στο χαρτί ή την περγαμηνή. Απέδιδα σωστά σε λόγο γραπτό αυτά που άκουγα. Μπορούσα να σιωπώ όταν έπρεπε και να μιλώ μόνο όταν ήταν απαραίτητο. Δεν πρόδιδα ποτέ και για τίποτε κανέναν. Ήμουν καλός για ακόλουθος για υπασπιστής και γραμματέας, αλλά, κυρίως, ήμουν πολύ καλός για … φίλος. Γιατί ήμουν έμπιστος!

Ήμουν Ρωμιός, δηλαδή ένας Ορθόδοξος που μιλούσε ελληνικά. Ήμουν ένας Γραικός κι εγώ όπως οι περισσότεροι από αυτούς που γνώρισα, που μαζί τους έζησα όσα περιγράφω. «Ρωμιό και ραγιά» με έλεγαν από τη γέννησή μου, «Έλληνα κι ελεύθερο», όμως, θα με γράψουν στον τάφο μου. Στις ακτές της Μαύρης θάλασσας γεννήθηκα, και στις ίδιες αυτές ακτές θα πεθάνω. Εδώ θα είναι ο τάφος μου, στο απέριττο μοναστήρι που ζω. Μού το εξασφάλισε ο Πατριάρχης Μητροφάνης. Είναι η κατοικία μου στα τελευταία χρόνια της ζωής μου. Μακριά από τους αγαπημένους μου που δεν ζουν πια, μακριά και από την ελεύθερη γλυκιά Ελλάδα. Μακριά από την Ελληνορωμαϊκή Πολιτεία των ονείρων μου.

Είμαι ένας από τα εκατομμύρια όσων γεννήθηκαν και πέθαναν μέσα στον δέκατο έκτο αιώνα. Η ιστορία μου δεν θα είχε κάτι αξιόλογο να σας διηγηθεί, αν δεν ήμουν κι εγώ μέλος μιας ειδικής ομάδας ανθρώπων. Αυτή η ομάδα κατάφερε να αλλάξει την μοίρα του δύστυχου γένους των Γραικών. Τώρα που ό,τι ήταν να γίνει έγινε, μπορώ να ξαναπιάσω το νήμα της ζωής μου από την αρχή. Βασισμένος στις λεπτομερείς, καίριες σημειώσεις μου θα ιστορήσω τα έργα αυτής της ομάδας. Την λέγαμε «Αδελφότητα για την Ελευθερία».

Η ιστορία μου ξεκινά στις αρχές του 16ου αιώνα, στην Κερασούντα, στα παράλια του Πόντου. Εδώ και πενήντα έτη η πόλη είναι τουρκική, αλλά, έχει κατά πλειοψηφία ελληνικό πληθυσμό. Δεν θα αρχίσω όμως από εκεί την εξιστόρηση. Θα ξεκινήσω την διήγησή μου από την πρωτεύουσα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Είναι η Αυγούστα των Ρωμαίων, το Άουγκσμπουργκ των Γερμανών. Εκεί έγινε η πρώτη συνάντηση μιας δωδεκάδας ανθρώπων που θέλησαν να αλλάξουν την ιστορία. 

***

Τα περιεχόμενα του βιβλίου

 


Ο ΑΦΗΓΗΤΗΣ


ΜΕΡΟΣ Α’ ΗΡΑΚΛΕΙΔΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ  1

ΑΥΓΟΥΣΤΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ  2

ΑΙΓΑΙΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ  3

ΔΥΣΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ  4

ΙΑΣΙΟ


ΕΠΙΛΟΓΟΣ Α’ ΜΕΡΟΥΣ


ΜΕΡΟΣ Β’ ΔΟΝ ΧΟΥΑΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ   5

ΜΑΛΤΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ  6

Ο ΕΞΟΧΟΤΑΤΟΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ  7

ΒΕΝΕΤΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ   8

ΛΕΥΚΩΣΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ  9

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10

Η ΙΕΡΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ


ΕΠΙΛΟΓΟΣ Β’ ΜΕΡΟΥΣ


ΜΕΡΟΣ Γ’ ΕΛΛΗΝΟΡΩΜΑΝΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11

ΒΟΣΠΟΡΟΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12

ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ


ΕΠΙΛΟΓΟΣ, ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ

***

Αύριο θα συνεχίσουμε με το Α' μέρος (Ηρακλείδης) και το 1ο κεφάλαιο (Αυγούστα). Τα κείμενα θα γύρω στις 3.000 λέξεις το καθένα για να "χωρούν" σε φέισμπουκ και ημέιλ. Θα χωριστεί έτσι σε περίπου 45-50 συνέχειες. Θα δημοσιεύονται τις καθημερινές, με διάλειμμα το κάθε Σαββατοκύριακου.